Հայերէն բացատրական բառարան, Ստեփան Մալխասեանց

Nayiri

Dictionary Browser

Viewing Page 1572 / 2394

Dictionary:
This page contains 31 headwords.
View page image

⨀ՅՕՏՈՒՈՐ

գոյական Տե՛ս Էտուոր։

✽ՅՕՐ

Տե՛ս Յոյր։

⨀ՅՕՐԱՅ (րա) (ի, ից)

գոյական Խորթ հայր, հօրու։

⨀ՅՕՐԱՆ

գոյական
1. Տե՛ս Յուրան։
2. Տե՛ս Որայ։

⨀ՅՕՐԱՆԱԼ (ացայ)

չէզոք բայ
    1. Յոյր դառնալ, ուտելով յղփանալ, տկռել, գիրանալ։
    2. Փափկանալ, զեղխել, անառակել։
    3. Լիանալ, լցվել, ճոխանալ։
    4. Փքվել, պանծալ, պարծենալ։

Համեմատել ＋ Հոռանալ։

գոյական Տե՛ս Յօրանջ։

ՅՕՐԱՆՉԵԼ

չէզոք բայ Տե՛ս Յօրանջել։

ՅՕՐԱՆՋԵԼ եցի

չէզոք բայ

ՅՕՐԱՆՋՈՑ,
ՅՕՐԱՆՋՈՒՄՆ ջման

✽ՅՕՐԱՆՋՏԵԼ (եցայ) (յաճախական ձև Յօրանջել՚ի)

չէզոք բայ Յաճախ յօրանջել, առշտոտալ, օրնճկտալ։

⨀ՅՕՐԱՑՈՒՄՆ (ցման)

✽ՅՕՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ (ցուցի, ացո՛) (անցողական ձեւ Յօրանալ՚ի)

անցողական բայ նոյն նշանակութիւն։

✽ՅՕՐԻՆԱԿԱՆ,
✽ՅՕՐԻՆԱՒՈՐ

ածական Յօրինված, կարգաւորված, բարեյարմար։

ՅՕՐԻՆԵԼ եցի (յ + օրէնք)

ներգործական բայ
⨀ 1. Օրէնքով մի բան հաստատել, կարգաւորել, բարեկարգել։

2. Սահմանել մի բան, ստեղծել, շինել։

⨀ 3. Կարգով շարել, շարադասել։

⨀ 4. Զուգել, զարդարել։

5. Կազմել, կազմակերպել։

‣ Ռազմական ճակատ յօրինել թշնամու դէմ։
‣ Պար յօրինել։
‣ Խմբեր յօրինել։

6. Պատրաստել, սարքել։

‣ Ճաշ՝ խնջոյք յօրինել։
‣ Հանդէսներ յօրինել։

7. Շարադրել, հեղինակել։

‣ Աշուղները մեր հերոսների վրայ երգ են յօրինել։
‣ «Բառագիրք ի գաղղիերէն լեզուէ ի հայերէն. յօրինեաց Նորայր Ն. Բիւզանդացի»։

ՅՕՐԻՆԵԼ (եցայ),
ՅՕՐԻՆՎԵԼ վեցի

կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութիւն։

⨀ՅՕՐԻՆԻՉ

ածական գոյական Նա որ յօրինում է, յօրինող։

ՅՕՐԻՆՈՒԱԾԱԿԱՆ

ածական Տե՛ս Սիստեմատիկ։

ՅՕՐԻՆՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ

գոյական Տե՛ս Սիստեմ։

✽ՅՕՐԻՆՈՒԱԾՈՂ

1. Ն (ն, նու)

⨀ 2. Ն նի, ըն

Հին նախդիր

3. Ն

դիմորոշ յօդ Տե՛ս Ս՚ի տակ։

1. ՆԱ

ցուցական դերանուն Տե՛ս Սա՚ի տակ։

⨀ 2. ՆԱ

＋ՆԱԲԱԽՏ

✽ՆԱԲԱՂԵԼ (եցի)

ներգործական բայ

ՆԱԳԱՆ

ՆԱԴԵԼ

⨀ՆԱԴՐՈՒՆ,
⨀ՆԴՐՈՒՆ

Տե՛ս Նատրոն։

ՆԱԶ

(պարսկերէն naz)

գոյական
⨀ 1. Յարգանք, մեծարանք։
⨀ 2. Պչրանք, սիգանք, կոտրտվելը (շարժումների՝ խօսուածքի մէջ)։
3. Կոտրտվելը, չեմ ու չում անելը, արտաքուստ չկամութիւն ցոյց տալը, (թէեւ սրտանց ցանկանում է)։

Phrasal Verbs

Նազ անել, Նազ գալ

չէզոք բայ Նազկտել, չեմ ու չում անել, ցոյց տալ թէ չի ուզում (այն ինչ ուզում է)։

Նազ ծախել

չէզոք բայ Փքվել, մեծութիւն ցոյց տալ։

‣ Շատ նազ մի՛ ծախի, գիտենք որ մի ջրկիրի աղջիկ ես։

Phrases

Նազ կանէ, համա հա̈զ կանէ

(ասացուած) Չեմ ու չում է անում, բայց շատ փափագում է, հաւանում է։

Նազ ու տուզ

գոյական Նազ (3)։

‣ Էլ նազ ու տուզ հարկաւոր չէ։
‣ Առանց նազ ու տուզ անելու համաձայնեց։

Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944).