Nayiri  Dictionary Browser

Viewing Page 812 / 2394

Dictionary:
This page contains 36 headwords.
View page image
Go to page: ← Previous page    Next page →


ԻՒՐԱՏԵՍԱԿ
ածական Իւր տեսակի, մի առանձին տեսակի, օտարոտի։
‣ Այստեղ ինչ-որ իւրատեսակ սովորութիւն, ադաթներ են տիրում։
‣ Նա իւրատեսակ մարդ է։



✽ԻՒՐԱՏՈՒՐ
ածական Իւր տրուած։



✽ԻՒՐԱՑԵԱԼ
ածական Իւրացած, սեփականած, սեփական դարձած։



ԻՒՐԱՑՆԵԼ ցրի, ցրո՛ւ,
⨀ԻՒՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ (ցուցի, ացո՛)
(անցողական ձեւ Իւրանալ՚ի)

ներգործական բայ
    1. Իւրը դարձնել, սեփականել։
‣ Ինչ իր որ հաւանում է՝ իւրացնում է առանց այլեւայլութեան։
‣ Քանի՜ մարդու կարողութիւն իւրացրեց։

    2. Շատ ընտելանալ, իբրեւ իւրը գործ ածել։
‣ Օտար լեզուները նա հեշտ է իւրացնում։

Phrases
Կերակուրը իւրացնել
Մարսել, վերածել օրգանիզմին պիտանի վիճակի։

ԻՒՐԱՑՎԵԼ
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութիւն։



ԻՒՐԱՑՈՒՄՆ ցման
գոյական Իւրացնելը և իւրացնվելը, բոլոր նշանակութիւնները։
‣ Այս իրերի իւրացումն ապօրինի է։
‣ Օտար սովորութիւնների իւրացում։
‣ Նոր այբուբենի իւրացումը դանդաղ է կատարվում։
‣ Կերակրի իւրացման համար հանքային ջուր է գործ ածում։
‣ Ուրիշի գիւտի իւրացման համար նա դատի է տրված։



✽ԻՒՐԱՑՈՒՑՈՒՄՆ
գոյական Տե՛ս Իւրացումն, իւրացնելը։



ԻՒՐԱՔԱՆՉԻՒՐ (ոյ), ի. յոգնակի չունի (✽ իւրաքանչ + իւր = ամեն ոք իւր)
ածական 1. Ամեն ոք, ամեն մի։
‣ Իւրաքանչիւր մարդ թող իւր գործովն զբաղի։
‣ Իւրաքանչիւր խօսք իւր տեղին պիտի ասվի։
‣ Իւրաքանչիւր դատարկ բանի չարժէ ուշադրութիւն դարձնել։

Իբրեւ գոյական 2. Իւրաքանչիւրն իւր բաժինն ստացաւ։
‣ Մեզանից իւրաքանչիւրը իւր աչքի լոյսի պէս պիտի պահէ պետական գոյքը։
‣ Իւրաքանչիւրին քաղցր է իւր աշխատանքի պտուղը։
‣ Իւրաքանչիւրիս մի-մի կտոր է հասնում։
‣ Այս գրքերից իւրաքանչիւրը հազուագիւտ գանձ է։

Phrases
⨀Իւրաքանչիւր ոք (ուրուք, ումեք)
Ամեն մէկը (սովորաբար՝ անձերի մասին)։
‣ Իւրաքանչիւր ոք թող մի արհեստ ընտրէ։
‣ Ձեզանից իւրաքանչիւր ոք գիտէ։



✽ԻՒՐԵԱԿ
ածական Տե՛ս Իւրական, իւրային։



ԻՒՐԵԱՆ (եանք)
Տե՛ս Իրան (2), Տե՛ս իրանք



✽ԻՒՐԵԱՆՑԱԿԱՆ,
✽ԻՒՐԵԱՆՑԱՅԻՆ
ածական



✽ԻՒՐԵԱՆՑԱԿՈՒՌ
ածական



✽ԻՒՐԵԱՆՑԱՆՄԱՆ,
✽ԻՒՐԵԱՆՑԱՍԱՐԱՍ
ածական Իրանց նման, իրանց տեսակի։



⨀ԻՒՐՈՅԻՆ (անհոլով)
ածական Իւր, իւրային



✽ԻՒՐՈՎԱԲԱՐ
մակբայ Տե՛ս Իւրովի, Իւրովին։



⨀ԻՒՐՈՎԻ,
⨀ԻՒՐՈՎԻՆ
մակբայ
    1. Ինքն անձամբ, անձամբ անձին, ինքնին։
    2. Իւր կամքով, ինքնակամ, ինքնաբերաբար։ Համեմատել Զիւրովին (երթալ)։
    3. Նոյն ինքը, ինքը։
ածական
    4. Իւր գործի հետ, (փոխանակ իւրով )։



ԻՒՐՈՎՍԱՆՆ
մակբայ



⨀ԻՒՐՈՒԹԻՒՆ
գոյական



ԻՒՐՈՒՐՈՅՆ (ույ) (իւր + ուրոյն)
ածական Ինչ որ ուրոյն իրանն է, ինչ որ իրան յատուկ է, առանձնայատուկ, սեփական։
‣ Իւրուրոյն կերպարանք ունի։
‣ Իւրուրոյն կարծիք յայտնեց։



＋ԻՒՔ
գոյական Տե՛ս Վէգ, Յոյգ



＋ԻՒՔԻՒՐ-ԻՒՔԻՒՐ
մակբայ



＋ԻՓԻԼԻՆԳ
մակբայ



＋ԻՓԻՍ
մակբայ



ԻՔ
Իբրև բայ. Կայ, գոյութիւն ունի (հակադրութեամբ չիք՚ի)։ Իբրեւ գոյական. եղող, եղած, գոյութիւն ունեցող, գոյացութիւն։



ԻՔ (իրիք, իմիք, յոգնակի չունի), (արմատ ի), + Իքի, իքից, ... իքեր, իքերի
Անորոշ մասն. դերանուն անշունչ առարկայի համար. մի բան, մի զատ, ինչ-որ։



ԻՔԵՆՔ քենց
յոգնակի գոյական



ԻՔՄԻՆ
ածական գոյական



⨀ԻՔՍ
գոյական



Լ լ, լիւն, + լիվոն
գոյական



＋ԼԱ՛,
＋ԼԸ՛
(կրճատված Լաօ՚ից), կոչական մասնիկ, որ դրվում է գոյականից առաջ, տօ՛, ծօ՛, ա՛յ։



ԼԱ,
ԼԱՅ
Լալ բայի եզակի արգելական և ստոր. ներկայ եզակի 3-րդ դէմք։ Տե՛ս Լալ (1)



ԼԱ՛
գոյական



✽ԼԱԲԱՐՈՆ
գոյական



ԼԱԲԻՒՐԻՆԹՈՍ,
ԼԱԲԻՐԻՆԹՈՍ,
ԼԱԲԻՐԻՆԹ
գոյական



✽ԼԱԲԼԱԲ
Տե՛ս Բաղեղ



＋ԼԱԲԼԱԲՈՒ (լաբ-լա կմ լա̈բ-լա̈)
(տաճկերէն lablabi)

գոյական Բոված սիսեռ։
‣ Նա փողոցում լաբլաբու էր ծախում։
‣ Քիշմիշ լաբլաբու ածեց գրպանը։



▢ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԱԿԱՆ
ածական



Go to page: ← Previous page    Next page →

Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944).