Nayiri.com

Free Armenian spellchecker

Armenian Arm | Armenian-English Arm-Eng | English-Armenian Eng-Arm | Armenian-French Arm-Fre | French-Armenian Fre-Arm

Morphology

առագաստից → առագաստ

Dictionary

առագաստ գոյական Կայմի պաստառ * հարսանեկան սենեակ * քօղ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 36։

ԱՌԱԳԱՍՏ

գոյական
    1. վարագոյր։
    2. հարսանեկան սենեակ, հարսնարան, սրսկապան։
    3. (ընկոյզի միջուկը չորսի բաժնող՝) քիստ։

Phrases

նաւի առագաստ

կտաւ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 39

New!

ԱՌԱԳԱՍՏ ի (ից կմ աց)

(արմատ Ագանել 1)

գոյական
1. Որեւէ կտոր՝ գործուածք, որ գործ է ածվում իբրեւ վարագոյր՝ երկու առարկայ կամ տեղ իրարից անջրպետելու՝ բաժանելու։

‣ Սենեակը առագաստով երկու մասի բաժանել։
‣ Առագաստ քաշել, առագաստը յետ անել՝ բանալ։

2. Փոխաբերաբար Ծածկոյթ, պատրուակ՝ մի բան թաքցնելու քօղ։

‣ Այստեղ շատ գաղտնիքներ կան, բայց լաւ է՝ առագաստը չբանանք։
‣ Նրա արարմունքների վրայ առագաստ ձգեցին։

3. Սենեակ կամ սենեակի կամ տան այն մասը, որ առագաստով բաժանվում առանձնացնվում է և յատկացնվում է փեսային ու հարսին իբրեւ ննջարան, հարսնարան։

‣ Առագաստի սենեակները թափուր մնացին։
‣ «Հարսները դուրս եկան առագաստից»։

4. Փոխաբերաբար Առաջին գիշերը, երբ փեսան ու հարսը իրար հետ ննջում են։

‣ Նորապսակներն առագաստ մտան։
‣ Առագաստի գիշեր։

5. Պինդ կտաւներ զանազան ձեւի ու մեծութեան, որ ամրացնում են նաւի կայմերին ու բաց են անում քամու դէմ, որպէսզի քամու ոյժն օգտագործեն նաւը առաջ վարելու համար։

6. (Կազմախօսական) Թաղանթ, որ բաժանում է մարմնի մի ներքին գործարանը միւսից, կամ անջրպետում է նրան։

‣ Առագաստ աչքի՝ աղիքի (Տե՛ս Ստոծանի), սրտի՝ վերնաղիքի՝ ներքնաղիքի։

7. (Բուսաբանական) Էգ ծաղիկների լայն բացված՝ փոշու ընդունարանը։

8. (Բուսաբանական) Փոճոկաւոր պտուղների միջի թաղանթը, որ պտուղը բաժանում է երկու մասի և որին կպած են լինում սերմերը։

＋dialectal meaning 9. Հնձանի այն մասը, քարուկրով շինած, ուր ածում են խաղողը և կոխկրտելով ճմլում՝ խաղողի հիւթը հանելու համար։

‣ Առագաստը լուաց՝ մաքրեց, որ խաղողը տրորեն։
‣ Երկուսը մտան առագաստի մէջ ու սկսեցին խաղողը կոխկրտել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 236

New!

(beta)

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 114

New!

(beta)

New!

(beta)

ԸՆԿՈՅԶ,
ԸՆԳՈՅԶ

գոյական ընկուզենիի պտուղը։

Types

— Լման եւ կարծր պատեանով ընկոյզ՝ կակալ կամ պոպոկ.

— կանանչ թաղանթով եւ լման ընկոյզ՝ կաղաղ.

— միջուկը դժուար ելլող ընկոյզ՝ կրկիտ, քցիփ.

— կեղեւը դիւրաբեկ ընկոյզ՝ փուրխ.

— խոշոր ընկոյզ՝ բոբոլ.

— միջուկ պարապ ընկոյզ՝ չունուզ.

— չորի միջուկ ընկոյզ՝ ձնձում, երէցկին.

— չորի միջուկին կէսը՝ տապակ.

— չորի միջուկին քառորդը ընկոյզ՝ պճեղ.

— պճեղները բաժնող միջնորմը ընկոյզ՝ առագաստ, քիստ.

— դալարի կանանչ պատեան ընկոյզ՝ փուր, կղեղ, ոզոխ, կտեւ.

— դալարի միջուկ ընկոյզ՝ գուգուզ, կթուն.

— դալարի միջուկի կէսը ընկոյզ՝ փառակ.

— քառորդ ընկոյզ՝ պճեղ.

— միջուկը պատող նուրբ թաղանթը՝ մաշկ.

— չորի արտաքին պատեանը՝ կեղեւը՝ խեճեպ, կճեպ.

— թարմ ընկոյզ, անարատ ընկոյզ՝ արդար.

— Հնդիկ ընկոյզ՝ մշկընկոյզ, գազերբուակ, կոկոս:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 663

New!

(beta)

ԿՏԱՒ

գոյական
1. ուղիղ ու բարձր ցօղունով՝ երկնագոյն կապոյտ ծաղիկներով՝ տարեւոր բոյս մը՝ որուն հունտէն (= կտաւատ) ձէթ կը ստացուի, վուշ.

2. կտաւ բոյսի թելով հիւսուած կերպաս, սաւան, զանազան տեսակի կտաւեղէն՝ սպիտակեղէն.

Types

— բուրդէ՝ ասուի, չուխայ.

— մետաքսէ՝ սնդուս.

— նուրբ՝ դիպակ, ջանջիլ.

— խիտ՝ եթէլ.

— ասեղնագործութեան յատուկ ու նօսր՝ նօսրէնք.

— բամպակէ՝ բամպակեղէն.

— արքենի՝ բեհեզ.

— մոմպատ՝ մոմշոր.

— անկողինի ծածկոց՝ սաւան, սնդոն.

— վուշէ՝ քաթան.

— դամասկեան՝ դամասկ.

— մեռել փաթթելու՝ պատանք.

— մակոյկի՝ առագաստ.

— սկիհի տակ կամ վրայ դրուելիք՝ մարմնակալ, շուշփայ, կորփուրայ.

— մանուկը պատատելու՝ պինդ, խորձունձ, շոր.

— հունտը՝ կտաւատ.

— անկէզ՝ կտաւաքար.

    3. պաստառ (շարժանկարի).

    4. նկար (նկարիչի ստեղծագործութիւն), տպուած՝ տպածոյ.

    5. ճերմակ՝ գունաւոր լաթի կտոր։

New!

(beta)

ՍԵՆԵԱԿ

գոյական
    1. բնակարանի մը՝ տան մը՝ շինութեան մը առանձին բաժանումները (սովորաբար դուռ եւ պատուհան (պատուհաններ) ունեցող). աչք.
    2. մասնաւորապէս՝ քնանալու յատկացուած սենեակ.
    3. հանրային հաստատութիւններու՝ հիմնարկներու մէջ որոշ բաներու՝ անձերու վերապահուած սենեակ։

Types

— Առաստաղի՝ մանսարդ։

— Արքունի կնիքի՝ կանկեղ:

— Բանտի՝ խուց։

— Գրելու՝ գործեր վարելու՝ գրասենեակ:

— Դիւանի՝ դիւանատուն։

— Խոշոր՝ սրահ, դահլիճ։

— Կիներու՝ կանանոց։

— Հարսի ու փեսայի՝ առագաստ:

— Հիւր ընդունելու՝ հիւրասենեակ:

— Ճաշելու՝ ճաշասենեակ:

— Յարդարուելու՝ զարդասենեակ:

— Նաւու՝ խցիկ։

— Որեւէ նպատակով առանձին մէկուն պատկանող՝ առանձնասենեակ:

— Ուտելիքներ պահելու՝ մառան։

— Փոքր՝ խցիկ, խուց, սենեկիկ։

— Քնանալու՝ ննջասենեակ, ննջարան, քնարան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2113

New!

(beta)

ՎԱՐԱԳՈՅՐ