Armenian dictionary - ո՞ր-դի

Free Armenian spellchecker

Get HySpell now!

Nayiri

Armenian Arm | Armenian-English Arm-Eng | English-Armenian Eng-Arm | Armenian-French Arm-Fre | French-Armenian Fre-Arm

Dictionary

որդի գոյական Մանչ զաւակ:

որդ գոյական Սողուն միջատ, ուտիճ (ալիւրի), ցեց (զգեստի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 365։

ԴԻ

գոյական դիակ, գէշ, շաղիղ, անասունի սատակ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 102

New!

ՈՐԴԻ

գոյական մանչ զաւակ։

Phrases

խորթ որդի

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 392

New!

1. ԴԻ (ոյ), ու

գոյական Մեռածի մարմին, մարդու կամ անասունի։

‣ Դին անթաղ ընկած էր։

(Այժմ սովորաբար գործ է ածվում դիակ։ Տե՛ս)։

(Այլ է Դիք, դից կամ դիւց։ Տե՛ս)։

2. ԴԻ

գոյական Տե՛ս Դեհ (1.2)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 539

New!

(beta)

ՅԱՐԱԲԵՐԱԿԱՆ

ածական
1. Իրար հետ յարաբերութիւն՝ կապ ունեցող։

‣ Ապրանքի քանակութիւնն ու գինը յարաբերական են։

2. Իրար հետ յարնչութիւն ունեցող, որի գաղափարը կապվում է մի այլ գաղափարի հետ։

‣ Հայր և որդի յարաբերական բառեր են, որովհետեւ հայր բառը ծնեցնում է մեր մէջ որդի գաղափարը և ընդհակառակը։

3. Համեմատական, բաղդատական։ Հակառակը՝ Բացարձակ։

4. (Քերականական) Բառ, որ կապում է երկրորդական նախադասութիւնը գլխաւորի հետ և որին գլխաւորի մէջ համապատասխանում է մի ցուցական բառ։

Phrases

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1543

New!

(beta)

ՈՐ (վօր, ＋ վօր կմ ＋ օր) (զոր, որոյ, որում, յորմէ, որով, որք, զորս, որոց), որի, որին, որից, որով, որում, որոնք, որոնց, որոնցից, որոնցով, որոնցում

յարաբերական դերանուն գոյական ածական
1.

մակբայ
7. Երբ, երբ որ։

‣ Ես որ ասում եմ մի բան գիտեմ։
‣ Դու որ յօժար ես, մենք ի՞նչ կարող ենք ասել։
‣ Որ այդպէս է՝ գնանք։

շաղկապ
8. Եթէ։

‣ Դուք որ ասէիք՝ կհամաձայնէր։
‣ Որ իմանաս ինչ եմ առե՜լ։
‣ Որ գիտենայինք՝ մենք էլ կառնէինք։

9. Որպէսզի։

‣ Նազ է անում, որ շատ խնդրենք։
‣ Այնպէս բաժանեցէք, որ բոլորին էլ հասնի։
‣ Վեր կացաւ որ գնայ։

Phrases

Ուր որ է, Որտեղ որ է

մակբայ Իսկոյն, շուտով։

‣ Տանից դուրս եկաւ կարճ ժամանակով, ուր որ է (կամ որտեղ որ է) կգայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1727

New!

(beta)

1. ՈՐԴԻ (որդւոյ, որդոց, կմ որդեաց, որդեօք), որդու, որդիք, որդոց կմ որդիներ, որդիների, ＋որդկերանք, որդկերանց, որդկերանցից

գոյական
1. Արու զաւակ ծնողների նկատմամբ։

2. Ընդհանրապէս՝ զաւակ, տղայ թէ աղջիկ։

‣ Հինգ որդի ունէր, երկուսը տղայ, երեքը աղջիկ։
‣ Բոլոր որդոցը լաւ կրթութիւն տուեց։
‣ Փափագում էր որդի ունենալ, տղայ կամ աղջիկ։

3. (Եկեղեցական) Երրորդութեան անձերից մէկը, բանն աստուած։

‣ Հայր, որդի, հոգի սուրբ։
‣ Որդին անսկզբնակից է հօր։

⨀old meaning 4. Կենդանու ձագ։

Նմանութեամբ
5. Հեռաւոր ծնունդ մէկի, սերունդ, զարմ։

6. Մարդը իւր հայրենիքի նկատմամբ, մի ազգի պատկանող անհատ՝ այդ ազգի նկատմամբ։

‣ Որդիք հայրենեաց։
‣ «Մեր հայրենիք… իւր որդիքը արդ կանչում է»։
‣ «Մինչ իմ որդիք… օտար աշխարհ յածում են»։

7. (Եկեղեցական) Մարդը իւր եկեղեցու նկատմամբ, իբրև անդամ մի եկեղեցու։

‣ Սուրբ Էջմիածնի հարազատ որդին։

8. Բարեկամական կոչում, որով չափահաս մարդը դիմում է ծանօթ կամ անծանօթ երիտասարդին, հոգեւորականը՝ աշխարհականին։

9. Ընդհանուր մտքով՝ ժառանգ մի բանի, մի յատկութիւն ունեցող։

‣ Մեծ օջախի որդի է։
‣ Որդիք փառաց, Որդիք անօրէնութեան, Փառքի կամ փառաւոր ժառանգներ, անօրէն մարդիկ։

Phrases

Որդի աստուծոյ

գոյական
1. (Կրօնական) Քրիստոս։
2. (Կրօնական) (Նոր Կտակարանում), բարեպաշտ՝ առաքինի մարդ։

Որդի սատանայի, Դժոխքի որդի

գոյական Չարագործ՝ անօրէն մարդ։

Հոգու որդի, Հոգէորդի

գոյական Տե՛ս Որդեգիր։

⨀old word Որդի ի հօրէ

մակբայ Որդին հօրից (ստանալով), ժառանգաբար, յաջորդաբար։

Որդի մարդոյ

գոյական (Կրօնական) (Նոր Կտակարանում), այսպէս է կոչում իրան Քրիստոս։

Արէսի որդի, Մարսի որդի

գոյական Զինուորական։

Մուսաների որդի

գոյական Բանաստեղծ, գեղարուեստագէտ։

＋dialectal word Որդուս արեւը վկայ, ＋dialectal word Որդուս արեւը գիտենայ

Երդում որդու կեանքով։

Որդուդ խէրը չտեսնես

(անէծք, նզովք), Որդիդ մեռնի։

‣ Որդուդ խէրը չտեսնես՝ եթէ …

(Նոյնպէս իբրև երդում ասում են Որդուս խէրը չտեսնեմ՝ եթէ…)։

＋dialectal word 2. Ո՛ՐԴԻ դիու, դիէն կմ դիանց (որ և դեհ)

գոյական 1. Որ կողմը, որ կողմը որ։

‣ Ասդին դարձայ, անդին դարձայ, որդին դարձայ՝ ճար չգտայ։
‣ Որդիէն (կամ որդեանց) ուզում ես բեր։
‣ Ո՞րդիդ կցաւի։

մակբայ 2. Ուր, որտեղ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1730

New!

(beta)

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 492

New!

(beta)

ՈՐ

կը գործածուի զանազան իմաստներով եւ իբր մասունք բանի-յարաբերական դերանուն, շաղկապ եւ եղանակաւորիչ բառ:

ՈՐ

յար դեր.
1. կը կապէ երկրորդական նախադասութիւնը գլխաւոր նախադասութեան մէկ բառին (ցուց. դերանունին կամ գոյականին՝ յարաբերեալ), ան, ով որ նշ. (այս պարագային՝ պարտաւոր է առնել իր յարաբերեալին թիւը. իսկ հոլովով՝ ինչ որ կը պահանջէ իր դիրքը՝ պաշտօնը երկրորդական նախադասութեան մէջ). օրինակ՝

‣ մեզի այցի եկող անձը, զոր կողոպտեցին ավազակները.

2. կը կապէ երկրորդական նախադասութիւնը գլխաւոր նախադասութեան ըսածին (բային) իբրեւ անոր լրացուցիչը՝ թէ, իբր թէ նշ. օրինակ՝

‣ կը կարծէ, որ կորսնցուցածը գտած՝ է.

3. ո՞վ, ի՞նչ, որ մէկը (իբրեւ հարցական դեր.).

4. ա՞յս թէ այն, մէ՞կը թէ միւսը (ընտրութեան հարց):

ՈՐ

շաղկապ
1. որպէսզի (երկրորդական նպատակային նախադասութիւնը կը կապէ գլխաւոր նախադասութեան). օրինակ՝

‣ եկած եմ, որ քնանամ.

    2. երբ (ժամանակ).

    3. քանի որ (հիմք եւ պատճառ).

    4. եթէ (պայմանական).

    5. չափ, որակ, աստիճան:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1879

New!

(beta)

ՈՐԴԻ

գոյական
    1. ծնողներու արու զաւակ.

    2. ընդհանրապէս՝ զաւակ (մանչ կամ աղջիկ). երեխայ, տղայ, մանուկ.

    3. (Եկեղեցական) Սուրբ Երրորդութեան անձերէն մէկը, Բանն Աստուած, Աստուածորդի.

    4. կենդանիի ձագ.

    5. (Գրաբար) մէկուն հեռաւոր ծնունդը. զարմ, ժառանգ, ծնունդ, սերունդ.

    6. ոեւէ հայրենիքի՝ ժողովուրդի զաւակ՝ ներկայացուցիչ. օրինակ՝

‣ «Մեր հայրենիք.... Իւր որդիքը արդ կանչում է»

7. (Եկեղեցական) եկեղեցւոյ անդամ՝ հաւատացեալ. օրինակ՝

‣ Հայաստանեայց եկեղեցւոյ որդիները.

    8. կոչական բառ, որով չափահաս՝ հասակաւոր մարդը կը դիմէ ծանօթ կամ անծանօթ մարդու մը, հոգեւորականը՝ աշխարհականին.

    9. նոյնը՝ իբրեւ չափահաս մարդու մը կողմէ ուղղուած երիտասարդի մը դիմելու մտերմական՝ բարեկամական ձեւ՝ եղանակ.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) ընդհանուր միտքով՝ բանի մը ժառանգ, յատկութիւն մը ունեցող. օրինակ՝

‣ յեղափոխութեան որդիներ։

11. ճարպիկ, վարպետ, հնարամիտ։

Types

— Խորթ՝ ուրջու։

— Հոգէորդի՝ հոգիի զաւակ, հոգեզաւակ։

Phrases

Որդի Աստուծոյ

1. Քրիստոս.
2. բարեպաշտ՝ առաքինի մարդ։

Որդի դժոխքի

Տե՛ս Որդի սատանայի։

Որդի ի Հօրէ

Որդին Հօրմէ (ստանալով), ժառանգաբար, յաջորադաբար:

Որդի մարդոյ

Քրիստոս ինքզինք այսպէս կը կոչէ (Նոր Կտակարան)։

Որդի Մարսի

զինուորական։

Որդի Մուսաներու

քերթող, բանաստեղծ:

Որդի սատանայի

չարագործ՝ անօրէն մարդ, սատանորդի, դժոխքի որդի.

Որդոց որդի

որդիէն որդիին անցնելով, սերունդէ սերունդ, ժառանգաբար:

Որդիիդ արեւը տեսնես

որդիդ ապրի եւ դուն վայելես։ Չտեսնես՝ որդիդ մեռնի (անէծք, նզովք)։

Որդիիդ խէրը՝ բարիքը տեսնես

1. որդիիդ ծառայութիւնը՝ օժանդակութիւնը տեսնես.
2. որդիդ թող ապրի։

1. ծառայութիւնը չվայելես.
2. թող մեռնի։

Որդիիս արեւը վկայ

որդիիս կեանքը վկայ (երդում)։

Որդիիս վրայ կ՚երդնում

ամենէն սիրելի անձին յիշատակումով՝ դիմացինին վստահութիւն ներշնչելու ձեւ (երդում):

Կայ նաեւ պայմանական ձեւը՝ Որդիիդ արեւը չտեսնես, եթէ. . . . : Կայ նաեւ երդման իմաստով, ենթակային հօրը կողմէ արտայայտուած, Որդիիս խէրը չտեսնեմ, եթէ սուտ կը խօսիմ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1882

New!

(beta)

Similar words

ո՞ր-դիէ
ո՞ր-թի

Usage beta 1 citation

Usage of matching Word Forms

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Also search for "ո՞ր-դի" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) New! Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) New! Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) New! Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) New! Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]