Nayiri.com

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2369

Nouveau!

(beta)

ԳԼՈՒԽ

գոյական
    1. մարդու կամ կենդանիներու մարմնի ա՛յն մասը, որ կը պարունակէ ուղեղը՝ տեսանելիքը՝ լսելիքը՝ հոտոտելիքը եւ ճաշակելիքը՝ բացի շօշափելիքէն.

    2. գագաթ, ծայր, սկիզբ.

    3. մեծաւոր, գլխաւոր, առաջնորդ.

    4. խելք, դատողութիւն.

    5. գիրքի բաժանում.

    6. հատ (թիւ). օրինակ՝

‣ մարդ գլուխ.

7. վերջ, վախճան։

Տեսակներ

— Լերան գլուխ՝ սար, կատար, գագաթ, արտեւան.

— ցորենի՝ արմտիքի ՝ հասկ.

— խաշխաշի՝ քարուկ, կոնգոմ.

— գիրքի՝ հատուած.

— ցամաքի՝ հրուանդան.

— սիւնի՝ խոյակ.

— խումբի՝ առաջնորդ.

— բանակի՝ հրամանատար.

— հակառակորդներու՝ պարագլուխ։

Բաղադրեալ Բայեր

ի գլուխ հանել

չէզոք բայ յաջողիլ, աւարտել.

ողջ գլուխը Աւետարանի տակ դնել

չէզոք բայ ինքզինքը վտանգի ենթարկել.

գլուխը չորս կողմ զարնել, գլուխը ամէն կողմ զարնել

չէզոք բայ ամէն միջոց գործածել՝ յաջողելու համար.

գլուխը առնել-երթալ

չէզոք բայ փախչիլ, անհետանալ.

գլուխը բռնել

չէզոք բայ ա) գլուխը ծանրանալ, բ) գինովնալ.

գլուխի գալ

չէզոք բայ սթափիլ.

գլուխը գուլպայ հիւսել

ներգործական բայ մէկուն մեծ վնաս նիւթել՝ պատրաստել.

գլուխը ոտքէն ծանր բերել

չէզոք բայ գլխիվայր դարձնելու սպառնալիք ընել.

գլուխը կապել

ներգործական բայ ամուսնացնել.

գլուխը լեցնել

ներգործական բայ նախապաշարել մէկը ուրիշի մը դէմ.

գայլի գլուխին Աւետարան կարդալ

չէզոք բայ ի զուր խրատել.

գլուխը ծեծել, ծունկերը ծեծել

չէզոք բայ ա) վերջին ծայր յուզուիլ. բ) յուսահատութեան մատնուիլ:

Դարձուածքներ

ածական ապուշ, բթամիտ.

ամէն գլուխն ալիւրոտ՝ ջաղացպան չէ

արտաքինէն խաբուելու չէ.

գլուխը դատարկ

ածական ապուշ, անխելք.

գլուխը քերելու ժամանակ չունի

շատ զբաղած է.

գլուխս ուռեցաւ

ձանձրացայ լսելէն.

գլուխդ աղեմ որ չհոտիս

մէկու մը ըսածը չհաւնիլ.

գլուխդ ուտէ

անէծք.

գլուխիս վրայ տեղ ունիս

ա) պատրաստ եմ ուզածդ ընելու, բ) սիրով կ՚ընդունիմ քեզ.

գլուխիս վրա՞յ նստեցնեմ

ամէն բան ըրի, դեռ ի՞նչ կ՚ուզես.

գլուխէդ վեր գործերու մի՛ խառնուիր

ուժերէդ կամ իրաւունքէդ վեր բան մը մի՛ ըներ.

գլխուդ վրայ կ՚երդնում

դիմացինը համոզելու գերագոյն ճիգ կամ միջոց.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 409

Nouveau!

(beta)

ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ

(Պահլաւերէն framatar)

գոյական
1. հրամայելու իրաւասութիւն ունեցող զինուորական.
2. զօրապետ:

Տեսակներ

— Ընդհանուր հրամանատար՝ սպարապետ։

Ածանցական Բառեր

— Պաշտօնը՝ Հրամանատարութիւն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1296

Nouveau!

(beta)

ՊԵՏ