Ermeni yazım denetleyicisi
Şimdi İndirin
 Morphology

Western Armenian

Քունի → քուն (noun)
Singular • Genitive case
Singular • Dative case
 Sözlük
քուն գոյական Նինջ, նիրհ, մրափ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 496։


ՔՈՒՆ
գոյական
    1. նինջ, նիրհ։
    2. (երկարաթմբիր՝) քնափութիւն։

Դարձուածքներ
թեթեւ քուն
մրափ։

կէս քուն
կիսաքուն։

սուտ քուն
աղուիսաքուն։


ՔՈՒՆՔ
գոյական
    1. իրանունք, ծամելիք, մօրուարձակք, քներք, քնելտեղ, քներակ։
    2. աչքին եւ ականջին մէջտեղի մասը։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 536
Yeni!
1. ՔՈՒՆ (քնոյ), քնի
գոյական
    1. Պարբերական հանգիստ, որի ժամանակ կենդանական օրգանիզմի կամաւոր գործունէութիւնը և գիտակցութիւնը դադարում են, իսկ ոչ-կամաւոր գործունէութիւնը (շնչառութիւնը, արեան շրջանառութիւնը, մարսողութիւնը) դանդաղում։
‣ Չափահաս մարդու համար օրական ութ ժամ քունը բաւական է։
‣ Ծերունիներն ու երեխաները կարիք ունին աւելի երկարատեւ քնի։
‣ Խաղաղ՝ խոր քուն։
‣ Անհանգիստ քուն։
‣ Քունը մի՛ վրդովէք, թողէք հանգիստ քնի։
‣ Քնից դեռ նոր է վեր կացել։
‣ «Քնի մէջ մէկը ծիծաղեց, Սպանութի՜ւն, գոչեց միւսը»։

    2. Քնելու ցանկութիւն։
‣ Քունս եկել է, կգնամ կքնիմ։
‣ «Լուսնեակ գիշեր, բոլորովին քուն չունիմ»։

    3. Նմանութեամբ Այն ժամանակը, երբ շերամի որդը խորխը փոխում է, թմրութեան մէջ ընկած։
‣ Շերամը չորս քուն ունի։
‣ Մեծ քուն։
‣ Պուճուր քուն։

    4. Փոխաբերաբար Անգործունէութիւն, թմրութիւն։
‣ Ձմեռը բնութեան քունն է։
‣ Արջը ձմեռները քուն է մտնում։
‣ «Քանի՜ դարեր այդ խոր քունը Քեզ կաշկանդել՝ կապել է»։

ածական
    5. Քնած։
‣ Քունն ու մեռելը մէկ է (առած)։
‣ Երեխան քո՞ւն է, թէ արթուն։

Բաղադրեալ Բայեր
Քուն դնել
ներգործական բայ Պառկեցնել և քնեցնել։
‣ Երեխային քուն դնեմ գամ։

Քուն լինել
չէզոք բայ Քնել։
‣ «Քուն եղիր, բալաս, աչքըդ խուփ արա»։

Քուն մտնել
չէզոք բայ Քնել։
‣ Հազիւ էի քուն մտել, որ մի աղմուկ լսվեց դուրսը։

Քուն քաշել
չէզոք բայ Լաւ՝ խորունկ քնել։
‣ Այս գիշեր մի լաւ քուն քաշեցի, քունս հանեցի։

Քունը առնել
չէզոք բայ Բաւականաչափ քնել, քնով կշտանալ։
‣ Այս գիշեր քունս առայ։

Քունը գալ
չէզոք բայ Քնելու կարիք զգալ։
‣ «Գիշերը բաց աչքիս Քունը մօտ չի գալիս»։

Քունը տանել
չէզոք բայ
    1. Քունը գալ, քնելու կարիք զգալ։
‣ Քունդ տանում է՝ գնա պառկիր։
‣ Քունս չի տանում, արի՛ մի քիչ խաղանք։

    2. Պատահաբար քնել, առանց մտադրութիւն ունենալու։
‣ Նստած տեղս քունս տարել էր. մէկ էլ աչքս բացի, տեսայ որ կայարանն անցել ենք։

    3. Փոխաբերաբար Անուշադիր՝ անհոգ լինել։
‣ «Մազմանին քունը տարաւ, կնիկը շունը տարաւ» (հին երգ)։

Քունը փախչել, Քունը աչքերից փախչել
չէզոք բայ Քունը որեւէ պատճառով կոտրվել և այլեւս չկարողանալ քնել։
‣ Աղմուկից զարթեցայ, վեր թռայ։ Է՛լ քունս փախաւ, երկար ժամանակ չէի կարողանում քնել։

Դարձուածքներ
Քունը աչքերին, Քունը գլխին, Քունը գլուխը
ածական Քունը կիսատ, դեռ քնելու կարիքը չանցած։
‣ Դեռ քունը գլուխն է, չի հասկանում ― մի քիչ թո՛ղ ուշքի գայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2349
Yeni!
(beta)
⨀հին բառ 2. ՔՈՒՆ
գոյական Տե՛ս Քունք։


ՔՈՒՆՔ (քնոց, յոգնակի), քունքի, քունքեր
գոյական (Կազմախօսական) Երեսի երկու կողմը, աչքի՝ ականջի մէջ, ճակատից ներքեւ։
‣ Քարը աջ քունքին դիպաւ, մարդը տեղն ու տեղը մեռաւ։
‣ Մոնղոլեան ցեղի քունքի ոսկորները դուրս են ցցված։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2350
Yeni!
(beta)
ՏՔՆԻԼ
չէզոք բայ
    1. անքուն՝ արթուն մնալ՝ կենալ. չքնանալ.
    2. պահպանութեան՝ պահակութեան համար անքուն մնալ. հսկել, պահպանել.
    3. գիշեր-ցերեկ անքուն աշխատիլ. ջանալ, ճգնիլ.
    4. մտաւոր դժուարին աշխատանք կատարել.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) տանջուիլ, չարչարուիլ։

Յարակից Բառեր
— Արմատը՝ տքուն։

— Բուն արմատը՝ քուն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2313
Yeni!
(beta)
ՔՈՒՆ
գոյական
    1. հանգիստ՝ որուն միջոցին՝ ընթացքին, կը դադրի կենդանի էակներու կամաւոր գործունէութիւնը եւ գիտակցութիւնը, իսկ ոչ-կամաւոր գործունէութիւնը կը դանդաղի. նիրհ, նինջ, մրափ (թեթեւ).
    2. քնանալու մեծ պահանջ՝ ցանկութիւն.
    3. կարգ մը կաթնասուններու, տարուան որոշ շրջաններուն, շատ նուազած կենսագործութեան՝ գոյութեան վիճակը.
    4. շերամի որդի, ինչպէս նաեւ շատ միջատներու մաշկի՝ խորխի փոփոխութեան շրջանին անշարժանալը.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) անգործունէութիւն, թմրութիւն.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) անդորրութիւն, խաղաղութիւն.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) կեանքի մոլութիւններուն՝ սեռային հարցերուն տակաւին անտեղեակ՝ անգիտակ վիճակ.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) մահ.

ածական
    9. քունի մէջ գտնուող. քնացած։

Տեսակներ
— Երեխայի՝ 1. նանիկ. 2. մշիկ-մշիկ քուն։

— Երկարաթմփիր՝ քնափութիւն, մահաքուն:

— Թեթեւ՝ մրափ։

— Խոր՝ ադամաքուն։

— Կէս՝ կիսատ՝ կիսաքուն։

— Մեծ՝ մահ, վախճան:

— Յաւիտենական՝ մահ, վախճան:

— Սուտ՝ աղուեսաքուն, հաւքուն, հաւաքուն, կատուաքուն, արջաքուն։

Բաղադրեալ Բայեր
Քուն բերել
ներգործական բայ քնանալու պահանջ յառաջացնել. քնացնել։

Քուն չունենալ
չէզոք բայ չկարենալ քնանալ, քունը կորսնցնել:

Քուն քաշել
չէզոք բայ
    1. լաւ՝ խորունկ քնանալ.
    2. հանգստանալ, հանդարտիլ, քունը առնել։

Քունը աչքէն կաթիլ, Քունը աչքերէն կաթիլ
չէզոք բայ քունը շատ եկած ըլլալ, քնանալու մեծ՝ զօրաւոր պահանջ զգալ, քունը տանիլ։

Քունը առնել
չէզոք բայ
    1. քնանալու՝ քունի պահանջը ամբողջութեամբ գոհացնել.
    2. բաւարար չափով քնանալէ ետք՝ այլեւս քունի պէտք չունենալ՝ քուն չունենալ.
    3. հանդարտիլ, հանգստանալ։

Քունը գալ
չէզոք բայ քնանալու պահանջ զգալ։

Քունը դնել
չէզոք բայ ինքզինք քնացած ձեւացնել։

Քունը թափ տալ
չէզոք բայ քնանալու պահանջը վանել։

Քունը ծախել
չէզոք բայ քնանալու փոխարէն ժամանակ անցընել՝ աշխատելով կամ վատնելով։

Քունը կոտրել
չէզոք բայ քնանալու սաստիկ պահանջը մեղմացնել՝ քիչ մը քուն քաշելով:

Քունը կորսուիլ
չէզոք բայ
    1. որեւէ պատճառով չկարենալ քնանալ.
    2. մտատանջութիւններու՝ մտահոգութիւններու մէջ ըլլալ։

Քունը կտրել
չէզոք բայ թոյլ չտալ որ քնանայ, քունը խլել։

Քունը տանիլ
չէզոք բայ
    1. քնանալու պահանջ զգալ.
    2. կարողանալ քնանալ.
    3. անզգալաբար քնանալ երկար աստեն՝ ժամանակ.
    4. պատահաբար քնանալ՝ առանց քնանալու, մտադրութիւն ունենալու:

Քունը փախչիլ
չէզոք բայ Տե՛ս Քունը կորսուիլ:

Քունի դնել
ներգործական բայ քնացնել։

Քունի մտնել
չէզոք բայ քնանալ։

Քունով անցընել
չէզոք բայ
    1. երկար ատեն քնանալ.
    2. անհոգ վիճակի մէջ ըլլալ։

Դարձուածքներ
Դուն՝ քուն, բախտդ՝ արթուն
    1. անհոգ՝ ապուշ մարդ.
    2. առանց բան մը ընելուն բախտ ունեցող՝ մեծ շահ մը ապահովող. լաւ լուր մը անակնկալօրէն առնող։

Քունը աչքերուն
քնաթաթախ:

Քունը գլուխը, Քունը գլխին
    1. քնաթաթախ, կէս քուն ըլլալ.
    2. դեռ քունը առած՝ կշտացած չըլլալ:

Քունը քուն կը բերէ
    1. մէկուն քնանալը մեր ներկայութեան՝ քունի պահանջ կը յառաջացնէ մեր մէջ.
    2. ո՛րքան քնանանք, ա՛յնքան տակաւին քունի պահանջ կը զգանք։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2438
Yeni!
(beta)
ՔՈՒՆՔ
գոյական
    1. գլխոս երկու կողմի այն մասերը, որոնք կը տարածուին աչքին, ճակտին, ականջին եւ այտերուն միջեւ.
    2. քունքերակ, քունքոսկր:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2439
Yeni!
(beta)

Benzer kelimeler
գոյնի
կովնի
կումի
քովնի
 Usage beta 36 citations 

Usage of matching Word Forms

Yeni! Explore the usage of the word form Քունի in the Corpus of Western Armenian.
Ayrıca bu sözlüklerde "Քունի" için arama:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Ermenice sözlük 17.718 kelimelerden oluşmuşdur
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Türkçe
Նայիրի / Nayiri.com