Vérificateur d'orthographe arménien
téléchargez HySpell maintenant
 Morphology

Western Armenian

Միտք → միտք (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionnaire
միտք գոյական Իմացական կարողութիւն * գաղափար * դիտաւորութիւն * նշանակութիւն * ուշք:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 303։


ՄԻՏՔ
գոյական
    1. խելք, իմացականութիւն։
    2. խորհուրդ, իմաստ, նշանակութիւն։
    3. դիտաւորութիւն, նպատակ, ծրագիր։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 336
Nouveau!
ՄԻՏՔ (մտաց), մտքի, մտքեր
գոյական
    1. Բանական հոգու բարձրագոյն կարողութիւն, որի շնորհիւ մարդ մի առարկայի մասին դատողութիւն է անում, հասկացողութիւն կազմում և եզրակացութիւն հանում. իմացականութիւն։
‣ Խելք ունին նաեւ կենդանիները, բայց միտքը յատուկ է միայն մարդուն։
‣ Մտքի աշխատանք։
‣ Ո՜րքան միտք է յոգնեցրել, մինչեւ հնարել է այս մեքենան։

    2. Մտածմունք, ինչ որ զբաղեցնում է մարդու միտքը։
‣ Իւր մտքերի մէջ ընկղմած՝ նա չնկատեց որ ժամանակն անցաւ։
‣ «Պատանի՛, ո՞ւր ես մտքով մոլորված»։

    3. Ներքին խորհուրդ, մտմտուք, ինքն իւր մէջ խօսելը, դատելը։
‣ Մտքումս ասացի, գնամ, նրա կամքը կատարեմ։
‣ Մտքից վատ բան անցկացրեց։
‣ Միտքը դրեց՝ երբեւիցէ փոխարէնը հատուցանել։

    4. Դատողութիւն, խորհրդածութիւն։
‣ Միտք արի, որ էլի այս պայմանն է ձեռնտու։
‣ Առողջ մտքի տէր ես դու, ի՞նպէս ես այդ բանն ասում։
‣ Երեխայական միտք։
‣ Սխալ միտք։

    5. Կարծիք, վարկած։
‣ Մի նոր միտք ծագեց իմ մէջ։
‣ Այդ լաւ միտք է։
‣ Ձեր միտքը որոշ ձեւակերպեցէք։

    6. Դիտաւորութիւն, դիտում։
‣ Նրա միտքը այլ է։
‣ Միտքը ծուռն է։

    7. Նպատակ։
‣ Նա չի գայ, միտք չունի այլեւս սպասել։
‣ Միտքդ ի՞նչ է, պարզ ասա։
‣ Այդ խօսքն ես այն մտքով ասացի, որ իմանամ թէ նա գործին տեղեա՞կ է թէ ոչ։

    8. Խօսքի նշանակութիւնը, իմաստ։
‣ Կարդում եմ, բայց միտքը չեմ հասկանում։
‣ Այդ խօսքը երկու մտքով կարելի է հասկանալ։

    9. Յիշողութիւն։
‣ Ասածս միտքդ պահիր։
‣ Մտքիցս բոլորովին ելել էր։
‣ «Մի՞տըդ է, երբ գալիս էր արշալոյսը գարնային, Քանի՜ դու միտըս բերիր իմ առարկան ցանկալին»։

    10. Ուշք, ուշադրութիւն։
‣ Նրա միտքն ուրիշ բանի վրայ է, մեզ չի լսում։
‣ Մտքերս ցրված են, չեմ կարող կենտրոնանալ։
‣ Միտքս վրաս չէ։

⨀հին նշանակութիւն 11. Սիրտ, տրամադրութիւն։

⨀հին նշանակութիւն 12. Հաճոյք, սրտի ուզածը։

Ածանցական Բառեր
Մտքով
ածական 1. Ուշիմ, սուր միտք ունեցող։
‣ Մտքով երեխայ է։

մակբայ 2. Դիտմամբ, դիտաւորեալ կերպով։
‣ Այս խօսքը նա մտքով ասաց, և ոչ թէ պատահաբար։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Զմտաւ ածել
ներգործական բայ Մտածել, մտորել։

⨀հին բառ Ընդ մտաւ ածել
ներգործական բայ Տե՛ս Զմտաւ ածել։

⨀հին բառ Միտս դնել
ներգործական բայ Խելք սովորեցնել, խրատել, ազդել։

⨀հին բառ Միտս տալ
ներգործական բայ
    1. Միտք՝ իմաստ՝ նշանակութիւն տալ (մի անիմաստ բանի)։
    2. Իմացնել, յիշեցնել։

Միտք ունենալ
չէզոք բայ Մտադիր լինել։
‣ Միտք ունի արտասահման գնալ, տեսնենք կարո՞ղ է։

Միտք յղանալ
չէզոք բայ Գլխումը նոր միտք ծագել։

Միտքն առնել
ներգործական բայ Լսածի կամ կարդացածի նշանակութիւնն ըմբռնել, հասկանալ։
‣ Ասածիս միտքն առա՞ր։
‣ Ինչ որ կարդում էր՝ միտքն առնում էր։

Միտքը բերել, Միտքը գցել, Միտքը ձգել
ներգործական բայ Յիշեցնել։
‣ Եթէ մոռանամ՝ միտքս ձգիր։

Միտքը գալ, Միտքն ընկնել
ներգործական բայ Յիշել, վերյիշել։
‣ Ե՞րբ եմ ես ձեզ տեսել, միտքս չի գալիս. հա՛, միտքս ընկաւ, մի անգամ Երեւանում պատահել ենք միմեանց։

Միտքը դնել
չէզոք բայ Մտադրվել, մտքումը որոշել։
‣ Մի անգամ թատրոն գնաց, այնքան հաւանեց, որ միտքը դրել է դերասան դառնալ։
‣ Նա վաղուց միտքը դրել էր Մոսկուա գնալ։

Միտքը ծռել
ներգործական բայ 1. Մոլորեցնել, ծուռ ճանապարհով տանել։
‣ Նա իրան համար մի գործ գտել, աշխատում է, ինչո՞ւ ես միտքը ծռում։

չէզոք բայ 2. Տե՛ս Միտքը փոխել։

Միտքը պահել
ներգործական բայ 1. Աշխատել յիշել, յիշողութեան մէջ պահել, չմոռանալ։
‣ Ինչ որ ասում եմ՝ լաւ միտքդ պահիր։

չէզոք բայ 2. Սպառնալիք, թէ հասցրած վնասին կամ անպատւութեան վրէժխնդիր պէտք է լինին։
‣ Դու ինձ հօ զրկեցի՞ր. միտքդ պահիր։

Միտքը փոխել
չէզոք բայ Մտադրութիւնը փոխել, նախկին մտադրութիւնից յետ կենալ։
‣ Ուզում էի գնալ թատրոն, բայց միտքս փոխեցի, տանը մնացի։

Մի մտքի լինել
չէզոք բայ Նոյն կարծիքը՝ դիտաւորութիւնն ունենալ։
‣ Երկուսն էլ մի մտքի են։

Մտքից անց կացնել
ներգործական բայ Կարծիքի գնալ, կասկածի գնալ։
‣ Մտքիցդ այդպիսի բան մի՛ անց կացներ։

Մտքիցն անցնել
չէզոք բայ
    1. Կարծիք՝ կասկած ծագել գլխում։
‣ Առաջին րոպէին մտքիցս անցաւ թէ գողեր են, բայց շուտով համոզվեցի, որ սիրահարների մի զոյգ են։

    2. Մի մտադրութիւն գլխումը ծագել ու անցնել առանց իրագործելու։
‣ Մէկ մտքիցս անցաւ որ աղաղակեմ, մէկ էլ մտածեցի լռել ու դիտել։

    3. Մտածել, նախազգալ։
‣ Ո՞ւմ մտքիցը կանցնէր, թէ այն հիւանդոտ լղարիկ երեխան աշխարհի մեծ մարդկանցից մէկը պիտի դառնար։

Մտքից ձգել, Մտքից գցել, Մտքից հանել
ներգործական բայ Մոռացութեան տալ, մոռանալ, չյիշել այլևս։
‣ Նա ինձ դիտմամբ մտքիցը գցել է, կարծես՝ չկամ նրա համար։
‣ Առաջուայ կեանքդ մտքիցդ հանիր, է՛լ չես տեսնելու։

Մտքից ելնել, Մտքից ընկնել
չէզոք բայ
    1. Մոռացվել։
‣ Պիտի գնէի, բայց մարդիկ պատահեցին, խօսակցութեան բռնվեցինք, մտքիցս ելաւ որ գնէի։
‣ Մտքիցս ընկել էր, որ այն երեկոյ պիտի գնայի ժողով։

    2. Մտքից ընկնել, խելքը կորցնել։
‣ Ծանր հիւանդութիւն քաշելուց յետոյ մտքից ընկել է։

Մտքովն անց կացնել, Մտքովն անցընել
ներգործական բայ Տե՛ս Մտքիցն անց կացնել։

Խելքը միտքը կորցնել
չէզոք բայ Ցնորվել, բանականութիւնը կորցնել։

Խելքը միտքը վրան գալ
չէզոք բայ Ուշաբերվել, զգաստանալ, խելքը գլուխը գալ։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Սրտի մտօք
մակբայ Սրտանց, ջանասիրութեամբ, անկեղծ յօժարութեամբ։

Յետին միտք
գոյական Գաղտնի միտք՝ դիտաւորութիւն, որ մարդ թաքցնում է, մի ուրիշ բան ասելով։
‣ Շատ միամիտ ես. նա կառավարութիւնը քննադատում էր յետին մտքով, որպէսզի մեզ խօսեցնէ, քո կարծիքն իմանայ։

Միտքը ծուռ
ածական
    1. Յետին միտք ունեցող, նենգաւոր։
‣ Մեզ ուղարկում է, ինքը տանը մնում է, դրա միտքը ծուռն է։

    2. Շնութիւն գործելու տրամադիր։
‣ Էդ կնկայ միտքը ծուռ էր։

Ուղիղ մտքով
մակբայ Անկեղծութեամբ, առանց յետին մտքի։
‣ Նա ուղիղ մտքով ասաց այս խօսքը, վատը դուք էք, որ ծուռ մեկնութիւններ էք տալիս։

Խելքէ մտքէ դուրս
ածական
    1. Անմիտ, ցնորական։
‣ Խէլքէ մտքէ դուրս բաներ է խօսում։

    2. Աներեւակայելի, անչափ։
‣ Խելքէ մտքէ դուրս բաներ տեսայ։
‣ Խելքէ մտքէ դուրս հարստութիւն ունի։


⨀հին բառ 1. ՄԻՏ մտի, (մտաց)
գոյական Տե՛ս Միտք։


＋գաւառական բառ 2. ՄԻՏ
գոյական Տե՛ս Մէտ (4)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1487
Nouveau!
(beta)
ՄԷՏ (միտի, աց)
գոյական
    1. Լծակաւոր կշեռքի լծակի միջավայրում եղած սուր և բարակ կէտը, որի վրայ յենված լծակը ճօճվում է վեր ու վայր, նայելով թէ լծակի երկու ծայրերից կախված նժարներից ո՛րն է աւելի ծանր։
‣ Մէտի վրայ հաստատված է սլաք, որ ցոյց է տալիս թէ լծակը ո՛ր կողմն է հակվում։

⨀հին նշանակութիւն 2. Կշեռքի նժար կամ թաթ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 3. Ամենաթեթեւ կշռորդ, իբրև մի փոշի, որ դրվելով կշեռքի մի թաթում՝ այդ կողմն է հակեցնում լծակը։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. (Միտ) Ցատկելով խաղի ժամանակ այն կէտը, որի վրայ ոտքը զարնելով ոստիւն են գործում։
‣ Աթդուրմա խաղալիս մէտը կամաց-կամաց հեռացնում են։

ածական
⨀հին նշանակութիւն 5. Միտված՝ հակված դէպի մէկը կամ մի բան։

⨀հին նշանակութիւն 6. Փոխաբերաբար Տրամադրված, յօժարամիտ։

＋գաւառական նշանակութիւն 7. Հակված դիրք ունեցող, շեղ, ծուռ։

Բաղադրեալ Բայեր
＋գաւառական բառ Մէտ-մէտ խաղալ
չէզոք բայ Վէտ-վէտ՝ ալիքանման խաղալ։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Մէտ առ մէտ, ⨀հին բառ Մէտ ի մէտ
մակբայ Այս և այն կողմը ճօճվելով, տարուբերվելով, ալիքի նման բարձրանալով իջնելով։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1465
Nouveau!
(beta)
ՄԻՏՔ
գոյական
    1. հոգեկան կարողութիւն, որով կը մտածենք ու կը տրամաբանենք. մտածողութիւն, դատողութիւն.

    2. խելք, իմացականութիւն.

    3. մտորում, խորհրդածութիւն, խոհ.

    4. խորհուրդ, իմաստ, նշանակութիւն.

    5. դիտում, դիտաւորութիւն, նպատակ, ծրագիր.

    6. յիշողութիւն.

    7. ուշք, ուշադրութիւն.

    8. կարծիք, վարկած.

    9. հոգի.

    10. պատճառ։

Արմատ՝ մտածել բայի։

Բաղադրեալ Բայեր
Ի մտի ունենալ (Գրբ.)
ներգործական բայ
    1. միտքին՝ մտածումին մէջ ունենալ.
    2. յիշել, չմոռնալ։

Մէկուն միտքը ջրել
ներգործական բայ հերքել մէկուն կարծիքը:

Միտք առնել
ներգործական բայ գաղափարներ առնել։

Միտք ընել
ներգործական բայ
    1. մտածել.
    2. յիշել։

Միտք յղանալ
ներգործական բայ ծրագիր՝ մտածում ունենալ՝ ծագեցնել:

Միտքերը բաժնել (մէկուն)
ներգործական բայ համակարծիք ըլլալ։

Միտքերը բաժնել՝ կիսել մէկուն հետ
ներգործական բայ մտածումները փոխանցել մէկուն. իր մտածումներուն հաղորդակից դարձնել:

Միտքերու մէջ իյնալ
չէզոք բայ
    1. մտածումներու մէջ խորասուզուիլ.
    2. մտամոլոր դառնալ.
    3. մտատանջուիլ։

Միտքէ հանել
ներգործական բայ մոռնալ ջանալ, մտահան ընել։

Միտքէ ձգել
ներգործական բայ մոռնալ:

Միտքէն անցընել
ներգործական բայ
    1. որեւէ բանի կարելիութեան՝ անհրաժեշտութեան մասին մտածել.
    2. կարծել.
    3. նախազգալ։

Միտքէն անցնիլ
չէզոք բայ
    1. կասկած ունենալ.
    2. նախազգալ, մտածել։

Միտքէն երթալ, Միտքէն ելլել, Միտքէն իյնալ, Միտքէն թռչիլ
չէզոք բայ մոռնալ՝ մոռցուիլ:

Միտքէն ըլլալ
չէզոք բայ մտադրուիլ:

Միտքը բերել
ներգործական բայ յիշել, վերյիշել։

Միտքը գալ
չէզոք բայ յիշուիլ, վերյիշուիլ։

Միտքը գործել
ներգործական բայ գիտակցել:

Միտքը չգործել
ներգործական բայ
    1. չգիտակցիլ.
    2. յուզման՝ նեղութեան՝ հարուածի պատճառով՝ միտքին բնական աշխատանքին դադարիլը:

Միտքը դնել
ներգործական բայ մտադրել, ծրագրել, առաջադրել, նպատակադրել:

Միտքը ժողվել
ներգործական բայ սթափիլ:

Միտքը իյնալ
չէզոք բայ յանկարծ յիշել՝ վերյիշել։

Միտքը հաւաքել
ներգործական բայ
    1. աշխատանք թափել մոռցածը վերյիշելու.
    2. սթափիլ, միտքը ամփոփել:

Միտքը ձգել
ներգործական բայ յիշեցնել:

Միտքը մաշեցնել
ներգործական բայ մտատանջուիլ:

Միտքը ուրիշ տեղ ըլլալ, Միտքը ուրիշ տեղ տանիլ
չէզոք բայ խելքը ուրիշ բանով՝ տեղով զբաղեցնել, ուշադրութիւնը ուրիշ տեղ տարուիլ՝ դարձուիլ:

Միտքը պահել
ներգործական բայ յիշել, չմոռնալ:

Միտքը պղտորիլ
չէզոք բայ կասկածիլ, գայթակղիլ։

Միտքը փոխել
ներգործական բայ նախկին, մտադրութիւնը՝ ծրագիրը փոխել:

Միտքի երթալ
չէզոք բայ
    1. կարծել.
    2. կասկածիլ:

Միտքի՝ միտքերու ծովը իյնալ
չէզոք բայ մտածումներու մէջ խորասուզուիլ։

Միտքին մէջ առնել-տալ
ներգործական բայ կշռադատել:

Միտքին մէջ դնել
ներգործական բայ մտադրել։

Միտքին մէջ ըսել
ներգործական բայ ինքն իրեն մտածել՝ խորհիլ:

Միտքին մէջ ծիծաղիլ
չէզոք բայ առանց արտաքնապէս ցոյց տալու, գաղտնօրէն՝ ծաղրի ենթարկել՝ արհամարհել:

Դարձուածքներ
Մեծ միտք
հանճար։

Միտքերու փոխանակում
կարծիքներու՝ տեսակէտներու՝ փոխանակում՝ փոխանցում՝ ելոյթի՝ ժողովի՝ գրաւոր խօսքի միջոցով:

Միտքը բաց
    1. արթնամիտ, ուսման՝ յառաջդիմութեան ընդունակ.
    2. չքօղարկուած խօսող։ Հկնշ. միտքը գոց։

Միտքը ծուռ
    1. գէշ նպատակ հետապնդող.
    2. շնացող։

Միտքի զաւակ
    1. միտքի ստեղծագործութիւն.
    2. անձ, որ տուեալ մեծ մարդու մը միտքին կնիքը կը կրէ իր վրայ:

Միտքի թել
մտածումներու տրամաբանական ներքին կապ:

Միտքի թռիչք
խոյանք՝ երեւակայութեան թռիչք։

Միտքով
    1. ուշիմ.
    2. դիտաւորեալ, նպատակով.
    3. իմաստով, նշանակութեամբ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1523
Nouveau!
(beta)
ՄԻՏ
գոյական 1. միտք, խելք, ուղեղ, մտածում.

ածական 2. միտք՝ խելք ունեցող. օրինակ՝
‣ կարճամիտ, սրամիտ։

Բաղադրեալ Բայեր
Ի մտի ունենալ
ներգործական բայ
    1. միտքին՝ մտածումին մէջ ունենալ.
    2. յիշել, չմոռնալ:

Արմատ մտածել բայի:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1522
Nouveau!
(beta)
 Usage beta 1,150 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Nouveau! Explore the usage of the lemma Միտք or the word form Միտք in the Corpus of Western Armenian.
Aussi la recherche pour "Միտք" dans ces dictionnaires:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. dictionnaire arménien contient 17 718 mots
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Français
Նայիրի / Nayiri.com