Vérificateur d'orthographe arménien
téléchargez HySpell maintenant
 Morphology

Matching Word Forms

գլխուն → գլուխ (noun)
 Dictionnaire
ԳԼՈՒԽ
գոյական
    1. (մարդու՝) գլխաւոր զգայարանքներու կեդրոն. խելք։
    2. (լերան՝) սար, կատար, գագաթ, արտեւան։
    3. (ցորենաբոյսի՝) հասկ։
    4. (խաշխաշի՝) քարուկ, կոնգոմ։
    5. (գիրքի՝) հատուած, դրուագ։
    6. (ցամաքի՝) հրուանդան։
    7. (սիւնի՝) խոյակ։
    8. (խումբի մը՝) առաջնորդ։
    9. (բանակի՝) հրամանատար։
    10. (խռովարարներու՝) պարագլուխ։
    11. (խելք՝) դատողութիւն։
    12. (բանի մը սէր՝) ձիրք, ընդունակութիւն։
    13. (ապուխտի՝) կապգլուխ։

Դարձուածքներ
տաք գլուխ
բարկացոտ։

մարդ գլուխ
իւրաքանչիւրին։

գլուխ գլխի
առանձին։

գլուխ գործոց
հոյակապ։

մսոտ գլուխ
գլաբ։

մարդու կտրած գլուխ
կառափ։

անասունի կտրած գլուխ
խալամ։

դդում գլուխ
ապուշ, թանձրամիտ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 85
Nouveau!
＋գաւառական բառ ԳԼԽՈՒՆ
մակբայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 468
Nouveau!
(beta)
ԳԼՈՒԽ (գլխոյ), գլխի, գլուխներ կմ գլխներ
գոյական
    1.

ածական
    2. Ընտիր տեսակի, առաջնակարգ։
‣ Գլուխ գինի։
‣ Գլուխ ապրանք։

Դարձուածքներ
Գլուխ-գործոց
գոյական
    1. Հեղինակի գործերից լաւագոյնը, գլխաւորը։
‣ «Թշուառները» Վիկտոր Հիւգոյի գլուխ-գործոցն է։

    2. Առհասարակ՝ ընտիր (գեղարուեստական) երկ։
‣ Մի նկար տեսայ. մի գլուխ-գործոց էր։

    3. Հմուտ, վարպետ։
‣ Գլուխ բժիշկ։
‣ Գլուխ արհեստաւոր։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Ի գլուխ ածել, ⨀հին բառ Ի գլուխ բերել, ⨀հին բառ Ի գլուխ հանել, ⨀հին բառ Ի գլուխ տանել
ներգործական բայ Գլուխ բերել, վերջացնել, աւարտել։

⨀հին բառ Ի գլուխ գալ, ⨀հին բառ Ի գլուխ երթալ, ⨀հին բառ Ի գլուխ ելանել, ⨀հին բառ Ի գլուխ հասանել
չէզոք բայ Գլուխ գալ, վերջանալ, աւարտվել։

Գլուխն առնել գնալ, Գլուխն առնել կորչել
չէզոք բայ Մենակ փախչել, հեռանալ, անհետանալ։

Գլուխ բերել
ներգործական բայ 1. Ի գլուխ բերել՝ հանել, մինչեւ ծայրը հասցնել, աւարտել, վերջացնել։
‣ Գործը աջողութեամբ գլուխ բերեց։
‣ Հունարն սկսելը չէ, հունարն այն է որ սկսածդ գլուխ բերես։

չէզոք բայ 2. Պանծալ, պարծենալ, փքվել, յաղթութիւն տարածի պէս։

(Հին ժամանակ կռուից վերադարձողներն իրանց սպանած թշնամու գլուխը կտրում էին և ի նշան յաղթութեան հետները բերում էին)։
‣ Այնպէս է քրքրվում, կարծես գլուխ է բերել։

Գլուխը բերել (մի բան)
ներգործական բայ Մէկին փորձանքի ենթարկել։
‣ Տե՛ս, ի՛նչ կբերեմ գլուխդ։
‣ Ի՛նչ փորձանք բերեց (կամ հանեց) մեր գլուխը։

Գլուխը բռնել
չէզոք բայ Գլուխը թեթեւ ցաւել, ծանրանալ։
‣ Ածխահոտից գլուխս բռնեց։
‣ Առաւօտները գլուխս բռնում է։

Գլուխ գալ
չէզոք բայ Ի գլուխ գալ, մինչեւ ծայրը հասնել, աւարտվել, վերջանալ, իրագործվել։
‣ Հը՛, բանը գլուխ եկա՞ւ։
‣ Սա գլուխ գալու բան չէ։

(Համեմատել Գլուխ բերել 1)։

Գլուխը գալ, Գլխին գալ
չէզոք բայ (մի բան), Անսպասելի փորձանքի պատահել։
‣ Այս ի՞նչ եկաւ մեր գլխին։
‣ Մեր գլուխն այնպէս մի բան եկաւ, որ ամեն ինչ մոռացանք։

(Համեմատել Գլուխը բերել)։

Գլուխը դառնալ
չէզոք բայ Տե՛ս Գլուխը պտտվել։

Գլուխը դլել
ներգործական բայ Տե՛ս Գլուխը եղել։

Գլուխ դնել
չէզոք բայ
    1. Մի բանի հետամուտ լինել, հետաքրքրվել մի բանով, ջանալ։
‣ Այդ բանը քո ձեռքից կգայ, միայն թէ գլուխ դնես։
‣ Գլուխ չես դնում, որովհետեւ շահ չունիս։

    2. Մէկի հետ կապ՝ յարաբերութիւն ունենալ, խօսակցել։
‣ Ի՞նչ ես երեխի հետ գլուխ դնում։
‣ Նա ո՞վ է որ ես հետը գլուխ դնեմ (արհամարհական մտքով)։

Գլուխ ելնել
չէզոք բայ Տե՛ս Գլուխ գալ։

Գլուխը եղել, Գլուխը եղ քսել
ներգործական բայ Անուշ խօսքերով՝ խոստումներով խաբել։
‣ Գլուխը եղեց, համոզեց, ճանապարհ դրեց։

Գլուխը թռցնել
ներգործական բայ Գլուխը զարնել, կտրել, գլխատել։

Գլուխը լուալ
ներգործական բայ 1. Նախատել, յանդիմանել։
‣ Ես նրա գլուխը մի լաւ լուացի։

չէզոք բայ 2. Որեւէ յատկութեամբ ուրիշից գերազանցել։
‣ Իմ որդին համարձակ է, բայց սա նրա գլուխը կլուանայ։

Գլուխը կախել
չէզոք բայ Ամաչելուց վար նայել, ամօթահար լինել։
‣ Երբ այս բաները երեսովը տուի՝ է՛լ գլուխը կախեց։

Գլուխ կապել
չէզոք բայ Կոճղէզ գոյանալ։
‣ Սոխը գլուխ է կապում։

Գլուխ կոտրել, Գլուխ պատառել, Գլուխ պատռել
չէզոք բայ Շատ աշխատել, չարչարվել մի նպատակի հասնելու համար։
‣ Շատ գլուխ կոտրեցի, բայց բան դուրս չեկաւ։
‣ Գլուխ էր կոտրում, որ նախագահ ինքն ընտրվի։

Գլուխ չունենալ
չէզոք բայ Չհետաքրքրվել, ժամանակ չունենալ մի բանով զբաղվելու, մէկի հետ խօսելու։
‣ Ես գլուխ չունիմ այդ գործը քրքրելու։
‣ Ես քեզ հետ գլուխ չունիմ, Ժամանակ չունիմ հետդ խօսելու։

Գլուխ պահել
չէզոք բայ
    1. Մի կերպ ապրել, կառավարվել։
‣ Մի կերպ գլուխներս պահում ենք (կամ գլուխ ենք պահում)։

    2. Աշխատանքի ժամանակ ինքն իրան խնայել, թոյլ աշխատել։
‣ Նա լաւ բանուոր չէ, գլուխ է պահում։

    3. Խուսափել մի բանի մասնակցութիւնից, հեռու մնալ։
‣ Երբ ժողովի են հրաւիրում՝ նա չի գալիս, գլուխ է պահում։

Գլուխը պատէ պատ տալ, Գլուխը քարէ քար տալ
չէզոք բայ Այս և այն կողմն ընկնել, չարչարվել, դեգերել։
‣ Գնաց, գլուխը պատէ պատ, քարէ քար տուեց, ուսումն առաւ։

Գլուխը պտտվել, Գլուխը դառնալ
չէզոք բայ Խելքը պտտել, գլխի պտոյտ զգալ։
‣ Գլուխս պտտվում է, ոտքի վրայ չեմ կարող մնալ։
‣ Վերեւից որ վար եմ նայում՝ գլուխս պտտվում է։

Գլուխ տալ
ներգործական բայ Խոնարհութեամբ ողջունել։
‣ Գլուխ տուին ու բարեւ բռնած առջեւը կանգնեցին։

Գլուխ տանել
ներգործական բայ
    1. Տե՛ս Գլուխ բերել (1)։

    2. Ձանձրացնել, զահլայ տանել։
‣ Առաւօտից երեկոյ ածում է, գլուխ է տանում։
‣ Ձեր գանգատներով գլուխս տարաք։

Գլուխը քարովը տալ
չէզոք բայ Շատ սխալ բան անել, յիմարութիւն անել։
‣ Թղթերն այրեցի, չգիտէի թէ պէտքական են. ―Գլուխդ քարովը տուիր։
‣ Գլուխդ քարովը մի՛ տար, հաց կեր։

Գլուխը քերելու ժամանակ չունենալ
չէզոք բայ Սաստիկ զբաղված լինել, ամենեւին ազատ ժամանակ չունենալ։

Գլխին աւետարան կարդալ
չէզոք բայ Խրատներ կարդալ, խրատել։
‣ Բաւական է գլխիս աւետարան կարդաս։

Գլխին գրել
ներգործական բայ Կտակել մէկին։
‣ Տունը կնկայ գլխին գրեց։

Գլխին զարնել
չէզոք բայ Ոգելից ըմպելիքից բռնվել, գլուխը պտոյտ գալ, ցաւել։
‣ Գինի շատ խմեց, գլխին զարկել է։

Գլխի ընկնել
ներգործական բայ Հասկանալ, ըմբռնել, կռահել, մակաբերել։
‣ Նա այն ժամանակ գլխի ընկաւ, որ այս միջոցներն իւր դէմ էին ուղղված։
‣ Ես ասածիցդ բան գլխի չընկայ։
‣ Զգոյշ եղէք, թող նրանք գլխի չընկնեն, թէ իրանց հետամուտ ենք լինում։

Գլխին կրակ թափվել
չէզոք բայ
    1. Սաստիկ շոգ լինել։
‣ Օրը շատ տաք էր, գլխներիս կարծես կրակ էր թափվում։

    2. Մեծ ցաւի՝ փորձանքի պատահել։
‣ Այս ի՞նչ կրակ էր, որ մեր գլխին թափվեց։

Գլխի ճարը տեսնել
չէզոք բայ Վտանգի ժամանակ փրկութեան միջոց մտածել։
‣ Թշնամին չորս կողմերս կտրել է. թող ամեն մարդ իւր գլխի ճարը տեսնէ։
‣ Գալիս են քեզ բռնելու, գլխիդ ճարը տես։

Գլխին նստել
չէզոք բայ
    1. Բռնանալ մէկի վրայ, իշխող դառնալ։
‣ Շատ երես մի՛ տար, գլխիդ կնստին։
‣ Ես չեմ թողնի որ նա իմ գլխին նստի։

    2. Տե՛ս Գլխումը նստել։

Գլխին տալ
ներգործական բայ Գլուխը ծեծել, գլխին գալ։
‣ Հասնողը տալիս էր գլխին։

Գլխից դուրս տալ
չէզոք բայ
    1. Անտեղի և յիմարաբար խօսել, բերանին եկածն ասել։
‣ Ի՞նչ ես գլխիցդ յիմար յիմար դուրս տալիս։

    2. Զառանցել, քնի մէջ խօսել։
‣ Քնած տեղը գլխիցը դուրս էր տալիս։

Գլխով անել
չէզոք բայ Գլխի շարժումով որեւէ բան հասկացնել - կանչել, համաձայնութիւն յայտնել ևն։

Դարձուածքներ
Գլուխ գլխի (դնել, տալ)
մակբայ Իրար հետ միացած լինել, միաբանվել։
‣ Գլուխ գլխի նստել խօսում են։

Բաղադրեալ Բայեր
Գլուխ գլխի տալ, Գլուխ գլխի դնել
չէզոք բայ
‣ Գեղովի գլուխ գլխի դրին, մի նոր առու հանեցին։

Դարձուածքներ
Գլուխ գլխի դրած
մակբայ Գլխները իրար շատ մօտ, խիտ առ խիտ բուսած։
‣ Գլուխ գլխի դրած ծմակ՝ անտառ։

Գլուխը դատարկ, Գլուխը դդում
ածական Յիմար, ապուշ։

Գլուխը դուրս
ածական Անառակ, պոռնիկ։
‣ Նրա կնկայ գլուխը դուրսն է։

(Ասում են նաեւ աչքը դուրս)։

Գլուխը ծանր
ածական մակբայ
    1. Ծանրագլուխ, լուրջ։
‣ Գլուխը ծանր մարդ։
‣ Գլուխը ծանր է պահում։

    2. Գլխի թեթեւ ցաւ ունենալը։
‣ Այսօր չգիտեմ ինչի՛ գլուխս ծանր է։

Գլուխը կախ
ածական մակբայ
    1. Տե՛ս Կախ-գլուխ։

    2. Ամօթից գլուխը կախած։
‣ Գլուխը կախ՝ նստել էր, ամաչում էր մեր երեսը նայել։

Գլուխը կապած
ածական Նշանադրված։
‣ Գլուխը կապած աղջիկ։

(Դեռ չնշանվածները գլուխները բաց են լինում)։

Գլուխը քարը (գլուխդ քարը)
Ինչ ուզում է՝ թող անէ (ինչ ուզում ես՝ արա), իմ պէտքս չէ (զայրոյթի, դժգոհութեան արտայայտութիւն)։
‣ Քանի օր է՝ խռովել է, տուն չի գալիս.－ Գլուխը քարը։
‣ Ես այլեւս չեմ մասնակցի այդ գործին.－ Գլուխդ քարը (թէ չես մասնակցի)։

Ես իմ գլխի, Դու քո գլխի, Ինքն իւր գլխի, Մենք մեր գլխի …
մակբայ Ես, դու, ինքը, մենք… ինքնագլուխ կերպով, մեր կամքով, ինքնաբերաբար։
‣ Մենք մեր գլխի չենք եկել. մեզ ուղարկել են։
‣ Դու քո գլխի բան մի՛ բռնի։

Գլխի՛ս վրայ
Ուրախութեամբ կկատարեմ, սիրով կընդունեմ (յօժարութիւն յայտնելու, պատրաստակամութեան բանաձեւ)։
‣ Այս նամակը տար փոստը.― Գլխիս վրայ։
‣ Բանդ լաւ աջողվեց. ճաշը վրադ է. ― Գլխիս վրայ։

Գլխի տէր
գոյական Իշխող, աւագ, որին մարդ ենթարկվում է. այր-ամուսին։
‣ Դու հօ իմ գլխի տէրը չե՛ս, քո ի՞նչ բանն է։
‣ Իմ գլխիս տէրը կգայ. նրան հարցրու։

Իւր գլխի տէր
ածական Ուրիշից կախում չունեցող, ինքնագլուխ, անկախ։
‣ Ես իմ գլխի տէրն եմ, ոչ ոք թող իմ գործին չխառնվի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 469
Nouveau!
(beta)
＋գաւառական բառ ԳԼՈՒԽՔ
Տե՛ս Գլուխ (15)

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 473
Nouveau!
(beta)
ԳԼՈՒԽ
գոյական
    1. մարդու կամ կենդանիներու մարմնի ա՛յն մասը, որ կը պարունակէ ուղեղը՝ տեսանելիքը՝ լսելիքը՝ հոտոտելիքը եւ ճաշակելիքը՝ բացի շօշափելիքէն.

    2. գագաթ, ծայր, սկիզբ.

    3. մեծաւոր, գլխաւոր, առաջնորդ.

    4. խելք, դատողութիւն.

    5. գիրքի բաժանում.

    6. հատ (թիւ). օրինակ՝
‣ մարդ գլուխ.

    7. վերջ, վախճան։

Տեսակներ
— Լերան գլուխ՝ սար, կատար, գագաթ, արտեւան.

— ցորենի՝ արմտիքի ՝ հասկ.

— խաշխաշի՝ քարուկ, կոնգոմ.

— գիրքի՝ հատուած.

— ցամաքի՝ հրուանդան.

— սիւնի՝ խոյակ.

— խումբի՝ առաջնորդ.

— բանակի՝ հրամանատար.

— հակառակորդներու՝ պարագլուխ։

Բաղադրեալ Բայեր
ի գլուխ հանել
չէզոք բայ յաջողիլ, աւարտել.

ողջ գլուխը Աւետարանի տակ դնել
չէզոք բայ ինքզինքը վտանգի ենթարկել.

գլուխը չորս կողմ զարնել, գլուխը ամէն կողմ զարնել
չէզոք բայ ամէն միջոց գործածել՝ յաջողելու համար.

գլուխը առնել-երթալ
չէզոք բայ փախչիլ, անհետանալ.

գլուխը բռնել
չէզոք բայ ա) գլուխը ծանրանալ, բ) գինովնալ.

գլուխի գալ
չէզոք բայ սթափիլ.

գլուխը գուլպայ հիւսել
ներգործական բայ մէկուն մեծ վնաս նիւթել՝ պատրաստել.

գլուխը ոտքէն ծանր բերել
չէզոք բայ գլխիվայր դարձնելու սպառնալիք ընել.

գլուխը կապել
ներգործական բայ ամուսնացնել.

գլուխը լեցնել
ներգործական բայ նախապաշարել մէկը ուրիշի մը դէմ.

գայլի գլուխին Աւետարան կարդալ
չէզոք բայ ի զուր խրատել.

գլուխը ծեծել, ծունկերը ծեծել
չէզոք բայ ա) վերջին ծայր յուզուիլ. բ) յուսահատութեան մատնուիլ:

Դարձուածքներ
Տաք գլուխ
ածական բարկացոտ.

գլուխ գլխի
առանձին, մտերիմ.

մսոտ գլուխ
գոյական գլաբ.

մարդու կտրած գլուխ
գոյական կառափ.

անասունի կտրած գլուխ
գոյական խալամ.

դդում գլուխ
ածական ապուշ, բթամիտ.

ամէն գլուխն ալիւրոտ՝ ջաղացպան չէ
արտաքինէն խաբուելու չէ.

գլուխը դատարկ
ածական ապուշ, անխելք.

գլուխը քերելու ժամանակ չունի
շատ զբաղած է.

գլուխս ուռեցաւ
ձանձրացայ լսելէն.

գլուխդ աղեմ որ չհոտիս
մէկու մը ըսածը չհաւնիլ.

գլուխդ ուտէ
անէծք.

գլուխիս վրայ տեղ ունիս
ա) պատրաստ եմ ուզածդ ընելու, բ) սիրով կ՚ընդունիմ քեզ.

գլուխիս վրա՞յ նստեցնեմ
ամէն բան ըրի, դեռ ի՞նչ կ՚ուզես.

գլուխէդ վեր գործերու մի՛ խառնուիր
ուժերէդ կամ իրաւունքէդ վեր բան մը մի՛ ըներ.

գլխուդ վրայ կ՚երդնում
դիմացինը համոզելու գերագոյն ճիգ կամ միջոց.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 409
Nouveau!
(beta)
ԿԱՏԱՐ
գոյական
    1. ծայր, գագաթ.

    2. վերջ, աւարտ։

Տեսակներ
— Լերան՝ գլուխ, գագաթ, սար, արտեւան, ծայր.

— ծառի՝ պսակ.

— հաւազգիներու՝ բբուկ, կակաչ.

— յոպոպի՝ ցցունք։

Հակառակը՝ ստորոտ, սկիզբ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 979
Nouveau!
(beta)
ԿՈՆ
(Յունարէն konos)

գոյական
    1. երկրաչափական մարմին՝ որ կը ստացուի ուղղանկիւն եռանկիւնէ՝ երբ անոր ուղիղ անկիւն կազմող անկիւններէն մէկը ինքնիր վրայ շուռ կու գայ՝ կը դառնայ, բուրգ՝ որուն խարիսխը բոլորակաձեւ է եւ գագաթ սրածայր.

(Ֆրանսերէն cone).

    2. եղեւինի՝ սոճիի՝ սմիշակի՝ պիստակենիի եւ ա՛յլ ծառերու կոնաձեւ պտուղը

(Ֆրանսերէն pomme de pin).

Տեսակներ
— շոճիի՝ կոնգոմ, ստովբիլ.

— խաշխաշի՝ գլուխ, քնարուկ.

    3. (Յունարէն eikon) իքոն, սրբապատկեր.

    4. քրտական վրան.

    5. տեսակ մը կաշի.

    6. մակդիր յատկապէս Բարսեղ կաթողիկոսի՝ որ կը մեկնուի իբրեւ խաղախորդ՝ մորթ՝ գոյն՝ կաշիէ՝ մորթէ գլխարկ կարող, մուշտակարար, ճոն:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1049
Nouveau!
(beta)
ՀՐՈՒԱՆԴԱՆ
գոյական
    1. ցամաքի նեղ շերտ՝ որ երկարած՝ մտած է ծովու մէջ, գլուխ (աշխարհագրական իմաստով):
    2. (Գլուխ կամ հրուանդան). ծովեզերեայ բարձր տեղեր, սարաւանդ։

Հակառակը՝ ծոց (աշխարհագրական իմաստով)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1307
Nouveau!
(beta)
 Usage beta 77 citations 

Usage of matching Word Forms

Aussi la recherche pour "գլխուն" dans ces dictionnaires:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. dictionnaire arménien contient 17 718 mots
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Français
Նայիրի / Nayiri.com