Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Բառարան
ՀԱԿ
գոյական ծրար, ղերձ։

Դարձուածքներ
փոքր հակ
կապոց, պատատ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 261
ՆՈՐ
1. ՀԱԿ
(արմատ Հակել՚ի)

գոյական Հակումն, դէպի մի կողմ հակվելը։
‣ Կշիռը այս կողմն է հակ տալիս։

(գործ է ածվում մեծ մասամբ բարդութիւնների մէջ, հակամէտ, վայրահակ ևն)։


2. ՀԱԿ հակեր կմ հակներ
գոյական
    1. Բեռնակիր անասունի երկու կողքից հակված՝ կախ ընկած բեռներից ամեն մէկը։
‣ Ձիու մի հակը իւղ էր բարձել, միւսը փայտ։
‣ Հակները հաւասար չեն, այս մի կողմը կշռում է։

    2. Ընդհանրապէս՝ մեծ կապոց, կապված ծանրոց՝ բառնալու կամ փոխադրելու համար։
‣ Նա մանրածախ առևտուր չէր անում, հակներով էր ծախում։
‣ Երեսուն հակ թուղթ է ստացվել։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 3. Պատասխան։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 4. Զուգորդ։


3. ՀԱԿ...,
Հակա...
(արմատ Հակառակ՚ի)

մասնիկ Ընդդէմ, հակառակ. (գործ է ածվում բազմաթիւ բարդութիւնների սկզբում)։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1160
ՆՈՐ
(beta)
＋գաւառական բառ ՀԱԿՆ
գոյական Երկաչքանի պայուսակի մի աչքը, մի հակը։
‣ Մի հակնը պանիր դրեց, միւսը շորերը։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1165
ՆՈՐ
(beta)
⨀հին բառ 1. ԱՌ (ի, ից)
(արմատ Առնուլ՚ի)

գոյական
    1. Առնելը, գնելը, (որից առ ու ծախս, առևտուր), Համեմատել Առք։
    2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւարառութիւն։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Առ և աւար, ⨀հին բառ Առ և ապուր
գոյական Աւարառութիւն, կողոպուտ։

⨀հին բառ Յառ ապուռ
ածական մակբայ Յափշտակված, բռնի հանած, աւարառութեամբ։


2. Ա՛Ռ առ (կմ էառ)
ներգործական եզակի հրամայական և գրաբար կատարեալ եզակի երրորդ դէմք Առնուլ՚ի։


＋գաւառական բառ 3. ԱՌ
գոյական Հողի այն շերտը, որ գութանի խոփը մի անգամից առնում է (կտրում է) և մի կողմ է շուռ տալիս։
‣ Գութանի առը աւելացրէ՛ք։
‣ Առը շատ լայն է, եզները դժուար են քաշում։


4. ԱՌ
նախադրութիւն
    1. Գործ է ածվում այլևայլ հոլովների հետ և տալիս է նրանց զանազան նշանակութիւններ։

Հայցականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Դէպի (մեծ մասամբ՝ անձ նշանակող բառերի վրայ)։
‣ Չոգաւ առ նոսա,
‣ ⨀հին նշանակութիւն Եկն առ իս։

    2. Համար, պատճառով։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ սէր քոյ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ հոգալ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ յոյս,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ սէր։

⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատ, հաշուով, (մարդ-գլուխ)։
‣ Առ այր, առ տուն, առ օր։

⨀հին նշանակութիւն 4. Իբրև, հաշվում (Ունել բայի մօտ)։
‣ Ունել առ իմաստունս՝ առ արդարս։

⨀հին նշանակութիւն 5. Վերաբերմամբ, նկատմամբ, հանդէպ։
‣ Առ մարդ, առ չարս։

Սեռականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, համար, բացառականի նշանակութեամբ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ ահի,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ երկիւղի,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ իմոյ յիշատակի։

Տրականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (դադարում ցոյց տուող բայերի մօտ)։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Եկաց առ նմա.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ որում գտանէր.

⨀հին նշանակութիւն 2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ արքայի,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ դատողին։

Բացառականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, նպատակով։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ օրինակէ.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ ի չգոյէ։

Գործիականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (տեղով կամ ժամանակով).
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ ստորոտով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ գետով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ նախնեօք.
‣ առ ջրհեղեղաւ։

⨀հին նշանակութիւն 2. Վրայ, յաւելուածով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ այսոքիւք,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ կանամրք։

⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատութեամբ (երկու բան իրար մօտ դնելով).
‣ ⨀հին նշանակութիւն Յարդ առ ցորենով։

⨀հին նշանակութիւն 2. Կազմում է բազմաթիւ բառեր (յունարէն կաղապարով), իբրև առաջադիր մասնիկ. օրինակ՝
‣ առոգանել, առադրել, առարկայ, առարկել, առանձին, առտնին…։

Նոր լեզւում պահված են մի քանի քարացած ձեւեր － առ այժմ, առ առաւելն, առ ժամանակ, առ կախ, առ ձեռն, առ նուազն, առ ոչինչ, առ սակաւ սակաւ կամ սակաւ առ սակաւ, առ տեղեաւն ... (Տե՛ս Իւր շարքին), և երբեմն գործ է ածվում իբրև նախդիր. օրինակ՝ առ սէր մեր բարեկամութեան, ծանօթութիւն առ յօդուած 5 ևն։


5. ＋գաւառական բառ ԱՌ
(արաբերէն àr)

գոյական Ամօթ։

Գործ է ածվում Ապուռ, Ամօթ բառերի հետ։ － Առ ու ամօթ, Առ ու ապուռ։
‣ Առ ու ամօթ չունի։
‣ Առ ու ապուռով մարդ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 236
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱԿ
գոյական
    1. արմատ հակել՝ հակիլ բայերու. բարդութիւններու մէջ ածականաբար կը գործածուի՝ հակած՝ կախուած իմաստով. օրինակ՝
‣ գլխահակ, վայրահակ.

    2. նախադաս ժխտական մասնիկ՝ ընդդէմ՝ հակառակ իմաստով. օրինակ՝
‣ հակօրէն, հակօրինական, հակընդդէմ.

    3. խոշոր կապոց՝ ծրար զանազան ապրանքներու. օրինակ՝
‣ հագուստեղէնի՝ բամպակի՝ ծխախոտի եւ այլն.

Տեսակներ
— փոքրը՝ կապոց, ծրար, պատատ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1101
ՆՈՐ
(beta)
ԱՌ
գոյական
    1. առնելու գործողութիւն, աւելի կը գործած ուի առ-եւ-տուր, առ-ո-ւծախ ձեւով, եւ կը նշանակէ վաճառականութիւն.

    2. արմատ «առնել» բային.

    3. «առնել» բային հրամայական եղանակի եզակին.

    4. հողի այն շերտը, որ գութանին խոփը մէկ անգամէն կը կտրէ եւ մէկ կողմ կը նետէ.

    5. նախադրութիւն, որ բազմաթիւ ձեւերով ու հոլովներով կը գործածուի. օրինակ՝
‣ առ առաւելն, եւայլն.

    6. նախադաս մասնիկ, որով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր. օրինակ՝
‣ առանձին, առտնին, եւայլն.

    7. (Արաբերէն) առ-ամօթ (միասին), նամուս։

Հակառակը՝ տուր։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 184
ՆՈՐ
(beta)
ԾՐԱՐ
գոյական
    1. թուղթի կամ լաթի մէջ փաթթուած ու կապուած իրերու ամբողջութիւն, կապոց, փաթեթ, պատատ, ծրարոց.

Տեսակներ
— փոքր՝ ծրարիկ, տրցակ, խուրձ.

— թուղթի՝ կերպասի՝ պուրակ, տրցակ.

— հին հագուստներու՝ հակ.

— գործի՝ դատի վերաբերեալ փաստաթուղթերու եւ գրութիւններու՝ թղթածրար, պարութայ.

    2. ոչ-ծանր՝ թեթեւ՝ ճամբորդական պայուսակ՝ ապրանք, ծանրոց.

    3. նամակի պահարան.

    4. յուռութք, հմայական փաթեթ՝ չար աչքէ խուսափելու համար։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 932
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՊՈՑ
գոյական
    1. միատեղ կապուած իրեր, ծրար, պատատ.
    2. խուրձ, խրձիկ.
    3. փունջ.
    4. հակ, բեռնակ:

Տեսակներ
— Խոտի՝ խուրձ, խրձիկ.

— ցորենի՝ գարիի՝ որայ.

— զանազան իրերու՝ տրցակ.

— ծաղիկի՝ փունջ.

— ճիւղերու՝ ոջին.

— ապրանքի՝ հակ, ղերձ, թեռնակ.

— ցորենի՝ կապօն։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 972
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 1 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Փնտռել «Հակ-առ-հակ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com