Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
ՇԵՇՏ
ածական
մակբայ
⨀
հին նշանակութիւն
1.
Տե՛ս
Շեշտակի
։
գոյական
2.
(
Քերականական
)
Ձայնի
սաստկութիւն
՝
ուժգնութիւն
,
որով
արտասանվում է
բառի
մէջ
մի
ձայնաւոր
։
Հայերէն
գրական
լեզուի
մէջ
շեշտը
դրվում է
սովորաբար
վերջին
վանկի
ձայնաւորի
վրայ
,
(
բայց
ոչ
ը
՚
ի
),
օրինակ
՝
‣
Հերթո՛վ
մօտեցէ՛ք
,
ամենքի՛դ
էլ
կհասնի՛
։
‣
Քաղա՛քը
աւերա՛կ
դարձա՛ւ
։
Գաւառական
բարբառներում
շատ
տեղ
շեշտը
վերջընթեր
վանկի
վրայ
է ընկնում
.
օրինակ
՝
‣
թըքեա՛ւըր
,
(
թագաւո՛ր
),
տնա՛ւեր
,
(
տնաւե՛ր
),
գնալա՛կան
եմ
։
Ձայնաւորների
մեծ մասը
երբ
իրանց
շեշտը
կորցնում են
՝
սղվում են
կամ
անհետանում
,
օրինակ
՝
‣
սէ՛ր
-
սիրե՛լ
.
սի՛րտ
-
սրտի՛
,
պտո՛ւղ
-
պտղի՛
,
կարի՛ճ
-
կարճի՛
,
լոյս
-
լուսաւո՛ր
,
յաւիթեա՛ն
-
յաւիտենակա՛ն
։
Դարձուածքներ
Իմաստի շեշտ
,
Տրամաբանական շեշտ
գոյական
Դրվում է
նախադասութեան
մէջ
այն
բառի
վրայ
,
որի
մէջ
կենտրոնանում է
գլխաւոր
իմաստը
,
ինչպէս
հարցական
,
բացասական
և
հակադրական
խօսքերում
.
օրինակ
՝
‣ «
ո՞վ
է թափառում
այստեղ
այսպիսի
մրրկի
ատեն
»։
‣
Նա
իւր
ասած
խօսքից
յետ չի՛ կանգնի
։
‣
Ժամից
ե՛ս
եմ գալիս
,
ողորմի
աստուած
դո՛ւ
ես ասում
(
առած
)։
Նոր
գրական
լեզւում
էական բայը
անմիջապէս
դրվում է
իմաստի
շեշտը
կրող
բառից
յետոյ
.
օրինակ
՝
‣
նա
է
հետաքրքրվում
այդ
գործով
(
և
ոչ
ուրիշը
).
‣
նա
հետաքրքրվում է
այդ
գործով
(
և
ոչ
թէ
անտարբեր
է
).
‣
նա
այդ
գործով
է հետաքրքրվում
(
և
ոչ
ուրիշ
գործերով
)։
Տաղաչափական շեշտ
գոյական
Որ
ոտանաւորների
մէջ
դրվում
է
տողում
որոշեալ
վանկերի
վրայ
։
Վանկային
տաղաչափութեան
մէջ
շեշտն
ընկնում է
անդամի
վերջին
վանկին
վրայ
և
կազմում
է
հատած
։
Օրինակ
՝
‣ «
Ո՞վ
ինձ
կուտա՛յ
⎸
թեւ
թըռչնի՛
⎸,
որ
սըլանա՛ն
⎸
խոյանան
⎸
օդն
ու
ամպե՛
⎸
րը
ճեղքե՛ն
⎸
և
ինձ
տանի
՚
ն
⎸
Հայաստա՛ն
»⎸։
‣
Տաղաչափական շեշտի
կանոնաւոր
գործածութիւնը
ոտանաւորի
ներդաշնակութեան
էական
պայմանն
է
։
3.
Ընդհանրապէս
առոգանութեան
որևէ
նշան
,
հարցական
,
զարմացական
ևն
։
‣
Լաւ
արտասանողը
բառերի
վրայ
շեշտերը
դնում
է
ըստ
իմաստի
։
‣
Խօսքի
ազդուութիւնը
կախված
է
շեշտերի
կանոնաւոր
գործածութիւնից
։
4.
Այս
նշանը
(
՛
),
որ
դրվում է
շեշտված
ձայնաւորի
վրայ
։
Մենք
շեշտը
սովորաբար
գործ ենք ածում
բայերի
հրամայական
ձեւերի
և
մի՛
արգելականի
վրայ
,
օրինակ
՝
‣
արա՛
,
մի՛
աներ
։
(
Բայց
սխալ
է
գրել
«
բաց
արա՛
», «
յետ
գնա՛
»
ևն
,
որովհետեւ
սրանց
մէջ
տրամաբանական
շեշտն
ընկնում է
բաց-ի
և
յետ-ի
վրայ
)։
Բաղադրեալ Բայեր
Շեշտ դնել
ներգործական
բայ
Աւելի
կարեւոր
համարել
,
ընդգծել
։
‣
Թերութիւններ
ունինք
,
բայց
պէտք է
շեշտ դնել
պլանների
կատարման
վրայ
։
Համեմատել
Շեշտել
(
3
)։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1659
ՆՈՐ
(beta)
⨀
հին բառ
ՏՐԱՄԱԲԱՆԱԿ
(
ի
,
աց
)
,
ՏՐԱՄԱԲԱՆԱԿԱՆ
(
ի
,
աց
)
ածական
1.
Տրամաբանութեան
յատուկ
,
վերաբերեալ
։
‣
Տրամաբանական
ձեռնարկ
։
‣
Տրամաբանական
վարժութիւններ
։
2.
Տրամաբանութեան
հիման
վրայ
՝
տրամաբանօրէն
կատարված
։
‣
Տրամաբանական
մեթոդ
՝
եզրակացութիւն
։
‣
Այս
երկու
պարբերութիւնների
մէջ
տրամաբանական
կապ
չկայ
։
⨀
հին նշանակութիւն
3.
Տե՛ս
Տրամախօսական
։
գոյական
⨀
հին նշանակութիւն
4.
Տրամաբան
(
1
),
տրամաբանող
։
Ածանցական Բառեր
⨀
հին բառ
Տրամաբանականք
(
յոգնակի
)
գոյական
Տե՛ս
Տրամաբանութիւն
։
Դարձուածքներ
Տրամաբանական շեշտ
գոյական
Տե՛ս
Շեշտ
՚
ի
տակ
։
Տրամաբանական վերլուծութիւն
գոյական
Տե՛ս
Վերլուծութիւն
՚
ի
տակ
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 2207
ՆՈՐ
(beta)
Գործածութիւն
փորձնական
1 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
տրամաբանական շեշտ
†
չստուգուած
(1 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
Փնտռել «
Տրամաբանական շեշտ
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները