 |
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ | ||
|
|||
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Բառարան
ԱՌՆԵԼ
⨀հին բառ 1. ԱՌ (ի, ից)
գոյական
1. Առնելը, գնելը, (որից առ ու ծախս, առևտուր), Համեմատել Առք։
2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւարառութիւն։
Դարձուածքներ
1. Առնելը, գնելը, (որից առ ու ծախս, առևտուր), Համեմատել Առք։
2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւարառութիւն։
Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ 3. ԱՌ
4. ԱՌ
նախադրութիւն
1. Գործ է ածվում այլևայլ հոլովների հետ և տալիս է նրանց զանազան նշանակութիւններ։
Հայցականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Դէպի (մեծ մասամբ՝ անձ նշանակող բառերի վրայ)։
2. Համար, պատճառով։
⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատ, հաշուով, (մարդ-գլուխ)։
⨀հին նշանակութիւն 4. Իբրև, հաշվում (Ունել բայի մօտ)։
⨀հին նշանակութիւն 5. Վերաբերմամբ, նկատմամբ, հանդէպ։
Սեռականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, համար, բացառականի նշանակութեամբ։
Տրականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (դադարում ցոյց տուող բայերի մօտ)։
⨀հին նշանակութիւն 2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
Բացառականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, նպատակով։
Գործիականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (տեղով կամ ժամանակով).
⨀հին նշանակութիւն 2. Վրայ, յաւելուածով.
⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատութեամբ (երկու բան իրար մօտ դնելով).
⨀հին նշանակութիւն 2. Կազմում է բազմաթիւ բառեր (յունարէն կաղապարով), իբրև առաջադիր մասնիկ. օրինակ՝
Նոր լեզւում պահված են մի քանի քարացած ձեւեր － առ այժմ, առ առաւելն, առ ժամանակ, առ կախ, առ ձեռն, առ նուազն, առ ոչինչ, առ սակաւ սակաւ կամ սակաւ առ սակաւ, առ տեղեաւն ... (Տե՛ս Իւր շարքին), և երբեմն գործ է ածվում իբրև նախդիր. օրինակ՝ առ սէր մեր բարեկամութեան, ծանօթութիւն առ յօդուած 5 ևն։
1. Գործ է ածվում այլևայլ հոլովների հետ և տալիս է նրանց զանազան նշանակութիւններ։
Հայցականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Դէպի (մեծ մասամբ՝ անձ նշանակող բառերի վրայ)։
2. Համար, պատճառով։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ սէր քոյ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ հոգալ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ յոյս,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ սէր։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ հոգալ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն Առ յոյս,
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ սէր։
⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատ, հաշուով, (մարդ-գլուխ)։
⨀հին նշանակութիւն 4. Իբրև, հաշվում (Ունել բայի մօտ)։
⨀հին նշանակութիւն 5. Վերաբերմամբ, նկատմամբ, հանդէպ։
Սեռականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, համար, բացառականի նշանակութեամբ։
Տրականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (դադարում ցոյց տուող բայերի մօտ)։
⨀հին նշանակութիւն 2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
Բացառականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն Պատճառով, նպատակով։
Գործիականի հետ.
⨀հին նշանակութիւն 1. Մօտ (տեղով կամ ժամանակով).
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ ստորոտով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ գետով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ նախնեօք.
‣ առ ջրհեղեղաւ։
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ գետով.
‣ ⨀հին նշանակութիւն առ նախնեօք.
‣ առ ջրհեղեղաւ։
⨀հին նշանակութիւն 2. Վրայ, յաւելուածով.
⨀հին նշանակութիւն 3. Համեմատութեամբ (երկու բան իրար մօտ դնելով).
⨀հին նշանակութիւն 2. Կազմում է բազմաթիւ բառեր (յունարէն կաղապարով), իբրև առաջադիր մասնիկ. օրինակ՝
Նոր լեզւում պահված են մի քանի քարացած ձեւեր － առ այժմ, առ առաւելն, առ ժամանակ, առ կախ, առ ձեռն, առ նուազն, առ ոչինչ, առ սակաւ սակաւ կամ սակաւ առ սակաւ, առ տեղեաւն ... (Տե՛ս Իւր շարքին), և երբեմն գործ է ածվում իբրև նախդիր. օրինակ՝ առ սէր մեր բարեկամութեան, ծանօթութիւն առ յօդուած 5 ևն։
ԱՌ
գոյական
1. առնելու գործողութիւն, աւելի կը գործած ուի առ-եւ-տուր, առ-ո-ւծախ ձեւով, եւ կը նշանակէ վաճառականութիւն.
2. արմատ «առնել» բային.
3. «առնել» բային հրամայական եղանակի եզակին.
4. հողի այն շերտը, որ գութանին խոփը մէկ անգամէն կը կտրէ եւ մէկ կողմ կը նետէ.
5. նախադրութիւն, որ բազմաթիւ ձեւերով ու հոլովներով կը գործածուի. օրինակ՝
6. նախադաս մասնիկ, որով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր. օրինակ՝
7. (Արաբերէն) առ-ամօթ (միասին), նամուս։
Հակառակը՝ տուր։
1. առնելու գործողութիւն, աւելի կը գործած ուի առ-եւ-տուր, առ-ո-ւծախ ձեւով, եւ կը նշանակէ վաճառականութիւն.
2. արմատ «առնել» բային.
3. «առնել» բային հրամայական եղանակի եզակին.
4. հողի այն շերտը, որ գութանին խոփը մէկ անգամէն կը կտրէ եւ մէկ կողմ կը նետէ.
5. նախադրութիւն, որ բազմաթիւ ձեւերով ու հոլովներով կը գործածուի. օրինակ՝
6. նախադաս մասնիկ, որով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր. օրինակ՝
7. (Արաբերէն) առ-ամօթ (միասին), նամուս։
Հակառակը՝ տուր։
ԱՌՆԵԼ
ներգործական բայ
1. ձեռք բերել եւ իւրացնել.
2. վերցնել.
3. գնել.
4. ստանալ, ընդունիլ.
5. ձեռքը բան մը բռնել:
Հակառակը՝ տալ։
Բաղադրեալ Բայեր
1. ձեռք բերել եւ իւրացնել.
2. վերցնել.
3. գնել.
4. ստանալ, ընդունիլ.
5. ձեռքը բան մը բռնել:
Հակառակը՝ տալ։
Բաղադրեալ Բայեր
աչքը առնել
ներգործական բայ ա) շլացնել, խտղել, բ) համարձակիլ.
ՈՒՏԵԼ
ներգործական բայ
1. ուտելի նիւթը՝ սնունդը ծամել եւ կու տալ.
2. ճաշել.
3. սնունդ ստանալ, սնուիլ.
4. իբրեւ սնունդ գործածել.
5. կծոտել, խայթոտել (միջատներ).
6. կրծելով՝ խայթելով եւ այլն փճացնել.
7. յօշոտել, պատառ-պատառ ընել.
8. ապրելու համար ծախսել.
9. քիմիական կամ ֆիզիքական ներգործութեամբ վնասել. քայքայել, փճացնել, մաշեցնել, փորել.
10. (Փոխաբերական իմաստ) անշարժ եւ շարժուն կալուածներու եկամուտով ապրիլ. օրինակ՝
11. (Փոխաբերական իմաստ) վատնել, մսխել, շռայլօրէն ծախսել.
12. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք առնել՝ վերցնել.
13. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին ունեցածը իւրացնել, մէկուն բաժինը՝ հասնելիքը կտրել.
14. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին հաշուոյն ապրիլ, մակաբոյծ դառնալ.
15. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, տառապեցնել, չարչարել. օրինակ՝
16. (Փոխաբերական իմաստ) հարուած ստանալ.
17. անարգանք՝ վիրաւորանք կրել՝ ստանալ.
18. (Փոխաբերական իմաստ) ներծծուիլ, համակուիլ, տոգորուիլ.
19. (Փոխաբերական իմաստ) խօսքերուն մէկ մասը կուլ տալ՝ չըսել:
Տեսակներ
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
1. ուտելի նիւթը՝ սնունդը ծամել եւ կու տալ.
2. ճաշել.
3. սնունդ ստանալ, սնուիլ.
4. իբրեւ սնունդ գործածել.
5. կծոտել, խայթոտել (միջատներ).
6. կրծելով՝ խայթելով եւ այլն փճացնել.
7. յօշոտել, պատառ-պատառ ընել.
8. ապրելու համար ծախսել.
9. քիմիական կամ ֆիզիքական ներգործութեամբ վնասել. քայքայել, փճացնել, մաշեցնել, փորել.
10. (Փոխաբերական իմաստ) անշարժ եւ շարժուն կալուածներու եկամուտով ապրիլ. օրինակ՝
11. (Փոխաբերական իմաստ) վատնել, մսխել, շռայլօրէն ծախսել.
12. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք առնել՝ վերցնել.
13. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին ունեցածը իւրացնել, մէկուն բաժինը՝ հասնելիքը կտրել.
14. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին հաշուոյն ապրիլ, մակաբոյծ դառնալ.
15. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, տառապեցնել, չարչարել. օրինակ՝
16. (Փոխաբերական իմաստ) հարուած ստանալ.
17. անարգանք՝ վիրաւորանք կրել՝ ստանալ.
18. (Փոխաբերական իմաստ) ներծծուիլ, համակուիլ, տոգորուիլ.
19. (Փոխաբերական իմաստ) խօսքերուն մէկ մասը կուլ տալ՝ չըսել:
Տեսակներ
— Արածող կենդանիներու՝ ճարակել, արածիլ:
— Կրծող կենդանիներու՝ կրծել:
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
Ուտողը չի գիտեր, բերողը գիտէ
Նման բառեր
Գործածութիւն
փորձնական
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ Ուսամնասիրել
առ բառոյթին
կամ
առ բառաձեւին
գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «առ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
-
(1992) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1976) Արդի հայերենի բացատրական բառարան
-
(1969) Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
-
(1968) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1954) Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
-
(1944) Հայերէն բացատրական բառարան
-
(1910) Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
-
(2009) Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
-
(1967) Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
-
(1938) Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
Նորաբանութիւններու
-
(2022) ՆՈՐ Նոր բառեր. Է պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր. Զ պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
-
(2020) ՆՈՐ Նոր բառեր. Ե պրակ
-
(2018) ՆՈՐ Նոր բառեր. Դ պրակ
-
(2017) Նոր բառեր. Գ պրակ
-
(2016) Նոր բառեր. Բ պրակ
-
(2015) Նոր բառեր. Ա պրակ
-
(2002) Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
-
(1996) Նոր բառերի բացատրական բառարան
-
(1982) Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
Բառակազմական
Ստուգաբանական
-
(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
-
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
-
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
-
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
-
(1926) Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
-
(2013) Ղարաբաղի բարբառի բառարան
-
(2011) Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
-
(2010) Հայերեն շրջասությունների բառարան
-
(2001) Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
-
(1975) Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
-
(1970) Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
-
(1970) Արեւելահայ ոճաբանութիւններ - [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
-
(1913) Հայերէն գաւառական բառարան
-
(1912) Հայոց բառ ու բան
-
(1903) Բառգիրք Արարատեան բարբառի
-
(1902) Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
-
(1869) Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
-
(1836) Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց - [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
-
(2013) Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
-
(2002) Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
-
(1973) Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
-
(2012) Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
-
(2010) Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
-
(2007) Նորայայտ բառեր գրաբարում
-
(2006) Գրաբարի հոմանիշների բառարան
-
(2000) Գրաբարի բառարան
-
(1944) Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով - [Հայերէն բացատրական բառարան]
-
(1865) Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
-
(1837) Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
-
(1836) Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
Վաղաշխարհաբարեան
Օտար լեզուի
-
(2014) Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
-
(2011) Օտար բառերի բառարան
-
(1951) Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
-
(1912) Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
-
(1908) Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
-
(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(1973) ՆՈՐ Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
-
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
-
(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
-
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
-
(1981) Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
-
(1895) Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
-
(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
-
(2013) ՆՈՐ Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
-
(1987) Հայերենագիտական բառարան
-
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1975) Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
-
(2021) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
-
(2020) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
-
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
-
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
