Հայերէն բառարան

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 420

ՆՈՐ

(beta)

ԿՏՈՐ

գոյական
1. կոտրած կամ կտրուած բանի մը մէկ մասը, բեկոր, փշուր, նշխար, մնացորդ.

Տեսակներ

— հացի կտոր՝ պատառ, բրդուճ, շերտ.

— հացի լման՝ նկանակ.

— քուրջի (քուրչի)՝ փերթ.

— ոստայնանկուած՝ կտաւ.

— հողի՝ հողակոշտ, կոշկոռ, գուղձ, բունծ.

— քարի մեծ՝ լունտ.

— հալած ոսկիի՝ արծաթի՝ ձոյլ, քծուար.

— արժեթուղթերու՝ ստացագրի՝ մնացորդ.

— կերպասներու՝ կտրօն.

— հագուստի անութի տակի եռանկիւն՝ խշտեկ, անթոց.

— մանր՝ փշուր.

— փայտի խոշոր՝ կոճղ.

— սառի՝ սառնակոյտ, սառցակոյտ.

— ամբողջին մէկ կտորը՝ կոտորակ.

— կտոր մը հող՝ հողամաս, հողաշերտ.

— մեղրի ամբողջ՝ ծաղ, մաղ, մեղրախորիսխ, խորիսխ.

— օճառի լման՝ լոհ.

— օճառի պզտիկ՝ քռթիկ.

— ձուլածոյ՝ զանգուած.

— կերպասի ծալածոյ ամբողջ՝ պուրակ.

— մէկ կտորով՝ միակտուր, միաձոյլ, միապաղաղ.

— փոխանակող՝ փոխնորդ, պահեստի.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— սառի՝ սառոյցի՝ աղի խոշոր՝ շառաղիղ.

2. պատռած հագուստի վրայ կտրուած լաթ, կարկտան.

3. գրական՝ երաժշտական՝ թատերական ստեղծագործութիւններէն առանձնացուած մաս, հատուած, բաժին.

Յարակից Բառեր

— դրական կտոր՝ երկ, գործ, գրուածք.

— ընտիր կտորներու հաւաքածոյ՝ հատընտիր.

— թատերական կտոր՝ թատերախաղ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1076

ՆՈՐ

(beta)

ԳՈՐԾԵԼ

ներգործական բայ
    1. գործ՝ աշխատանք ընել.

    2. աշխատիլ, բանիլ, պարապիլ, զբաղիլ.

    3. արդիւնաւորել, յառաջ բերել. օրինակ՝

‣ դրամը այս աշխարհի մէջ հրաշքներ կը գործէ.

4. ներգործել, ազդել. օրինակ՝

‣ դեղը սկսաւ գործել.

5. վարուիլ, ընթացք բռնել. օրինակ՝

‣ պէտք է խոհեմութեամբ գործել.

6. հիւսել. օրինակ՝

‣ գուլպայ գործել, ընել.

օրինակ՝

‣ ի՞նչ կը գործես հոդ։

Հակառակը՝ սլքտալ, դադրիլ (գործելէ)։

ՆՈՐ

(beta)

ՇԱՐԺԻԼ

չէզոք բայ
    1. տատանիլ, երերալ, տարուբերիլ, ցնցուիլ, սասանիլ.
    2. տեղափոխուիլ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) յուզուիլ, լեցուիլ, համակուիլ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) կեցուածք՝ վերաբերում ցոյց տալ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) վարուիլ, ղեկավարուիլ, առաջնորդուիլ.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) գործ ընել.
    7. դառնալ։

Տեսակներ

— Անիւի՝ գլորիլ։

— Դրօշի՝ ծածանիլ, ծփալ:

— Երկնային մարմնի՝ թաւալիլ:

— Երկրաշարժէ՝ սասանիլ, ցնցուիլ։

— Նաւակը հովէն՝ տարուբերիլ:

— Պարագային համեմատ՝ վարուիլ, գործել:

— Սիրտին՝ յուզուիլ, զգացուիլ։

— Սողունի պէս՝ սողալ։

Բաղադրեալ Բայեր

Ի գութ շարժիլ

չէզոք բայ արգահատիլ, խանդաղատիլ, գթալ, խղճալ, մեղքնալ։

ՆՈՐ

(beta)

ՔԱԼԵԼ

չէզոք բայ
    1. ոտքերը փոխնիփոխ գործածելով՝ յառաջ երթալ. յառաջանալ, շարժիլ, երթալ, ընթանալ.
    2. զբօսանք կատարել, պտըտիլ, ճեմել.
    3. սկսուած աշխատանք մը՝ խաղ մը շարունակել.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) բնական բանիլ՝ աշխատիլ՝ գործել.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) զարգանալ, յառաջդիմել։

Տեսակներ

— Աննպատակ՝ թափառիլ, աստանդել, յածիլ, սլքտալ։

— Առնել՝ նեղանալով հեռանալ:

— Առջեւէն՝ առաջնորդել:

— Արագ՝ շտապել, աճապարել, ճեպել։

— Գործերը՝ երթալ, ընթանալ։

— Ետեւէն՝ հետեւիլ։

— Զօրքը՝ 1. տողանցել. 2. արշաւել։

— Թշնամիին վրայ՝ յարձակիլ, արշաւել։

— Ժամանակը՝ սահիլ, անցնիլ:

— Ժամացոյցը՝ մեքենան՝ բանիլ, աշխատիլ, գործել։

— Կոտրտուելով՝ սամսարել, սիգաճեմել։

— Մեծաքայլ՝ շեքռկել։

— Միասին՝ ընկերակցիլ, ուղեկցիլ:

— Յոխորտալով՝ սիգալ:

— Օրօրուելով՝ ճորճորալ:

Յարակից Բառեր

— Արմատը՝ քայլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2393

ՆՈՐ

(beta)

ԳՈՐԾՈՒԻԼ

չէզոք բայ կրաւորական բայ
1. հիւսուիլ, բանուիլ, ասեղնագործուիլ.
2. կատարուիլ, տեղի ունենալ։

ՆՈՐ

(beta)

Գործածութիւն փորձնական 175 մէջբերում

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել

ՆՈՐ Ուսամնասիրել գործեր բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։

Փնտռել «գործեր» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Վաղաշխարհաբարեան

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Օտար լեզուի

Անուններու

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) ՆՈՐ Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) ՆՈՐ Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Տեղանուններու

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Բուսանուններու

Մասնագիտական

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) ՆՈՐ Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Յապաւումներու

(2021) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]

Արեւմտահայերէն

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

գործեր → գործ (116 մէջբերում)

գործեր †չստուգուած (58 մէջբերում)

Գործեր †չստուգուած (1 մէջբերում)

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու