Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
դատողին →
դատել
(բայ)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
(Գոյական ներկայ դերբայ) • Եզակի • Սեռական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ն»
(Գոյական ներկայ դերբայ) • Եզակի • Տրական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ն»
Բառարան
դատողութիւն
գոյական
Տրամաբանութիւն
,
իմացական
առողջ
կարողութիւն
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 94։
ԴԱՏԵԼ
ներգործական
բայ
1.
վճռել
,
վճիռ
արձակել
։
2.
համարել
,
սեպել
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 98
ՆՈՐ
1.
ԴԱՏԵԼ
դատեցի
(
և
դատեցայ
)
ներգործական
բայ
1.
Իբրև
դատաւոր
քննել
մէկի
գործը
և
վճիռ արձակել
։
‣
Նրան
պէտք է
դատեն
զինուորական
դատարանում
։
‣
Ովքե՞ր
են
ինձ
դատողները
։
⨀
հին նշանակութիւն
2.
Դատապարտել
,
պատժի
ենթարկել
։
⨀
հին նշանակութիւն
3.
(
Հրեաների
դատաւորների
(
5
)
վերաբերմամբ
)
Կառավարել
,
տնօրինել
գործերը
,
առաջնորդել
։
‣
Դեբովրայ
մարգարէուհին
քսան
տարի
դատեց
Իսրայէլը
։
4.
Կարծիք
ունենալ
կամ
արտայայտել
մէկի
կամ
մի բանի
մասին
։
‣
Չի կարելի
մէկի
մասին
դատել
ըստ
նրա
արտաքինի
։
‣
Մեզանից
շատերը
սովորաբար
այսպէս
են դատում
,
թէ
այս-ինչը
ինձ
հակառակ
խօսեց
,
ուրեմն
ինձ
թշնամի
է
։
5.
Զննել
՝
համեմատել
իրերը
,
երեւոյթները
և
եզրակացութիւն
հանել
։
‣
Ծուխը
՝
գոլորշին
վեր
են բարձրանում
,
քարը
՝
տերեւը
գետին
են ընկնում
,
ուստի
մենք
դատում ենք
թէ
ուրեմն
ինչ
որ
օդից
թեթեւ
է
՝
վեր
է բարձրանում
,
ինչ
որ
ծանր
է
՝
վար
է ընկնում
։
Բաղադրեալ Բայեր
⨀
հին բառ
Դատել հրով
ներգործական
բայ
Կրակով
մաշել
։
⨀
հին բառ
Դատել սրով
ներգործական
բայ
Սրով
մաշել
։
⨀
հին բառ
Դատել յոգի
ներգործական
բայ
Դատապարտել
կեանքից
զրկելու
,
կեանքը
կարճել
։
⨀
հին բառ
Դատել ընդ ումեք
չէզոք
բայ
Մէկի
հետ
դատվել
,
դատ
վարել
մէկի
դէմ
։
ԴԱՏՎԵԼ
դատվեցի
կրաւորական
չէզոք
բայ
նոյն
նշանակութեամբ
։
Դարձեալ
՝
Մէկի
դէմ
դատ
վարել
,
դատարանում
իրար
դէմ
դատ
վարել
։
‣
Նրանք
երկու
տարի
է
դատվում են
իրար
հետ
(
կամ
դէմ
)։
+
գաւառական բառ
2.
ԴԱՏԵԼ
դատեցայ
չէզոք
բայ
1.
Աշխատել
,
գործ անել
,
չարաչար
աշխատել
։
‣
Օրն ի բուն
դատեցայ
,
ձեռքս
ի՞նչ
անցաւ
։
‣
Ինչո՞ւ
ես
պարապ
ման
գալիս
,
գնա՛
դատի՛ր
։
Դարձուածքներ
Դառը դատինք, դատարկ նստինք
(
ասացուած
)
,
Շատ
աշխատինք
,
քիչ
վաստակենք
։
ներգործական
բայ
2.
Շահել
,
դրամ
վաստակել
։
‣
Թիֆլիս
գնաց
,
այնտեղ
լաւ
դատեցաւ
։
‣
Օրէնը
ո՞րքան
(
փող
)
ես դատում
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 518
ՆՈՐ
(beta)
ԴԱՏԵԼ
ներգործական
բայ
1.
դատը
քննել
՝
դատաստան
ընել
եւ
վճիռ
արձակել
համաձայն
օրէնքի
.
2.
դատապարտել
,
պատիժի
ենթարկել
.
3.
զննել
՝
համեմատել
խնդրոյ
առարկայ
պարագաները
՝
երեւոյթները
եւ
եզրակացութիւն
հանել
.
4.
կարծիք
՝
գաղափար
կազմել
մէկու
մը
մասին
եւ
զայն
արտայայտել
.
5.
կառավարել
,
առաջնորդել
.
օրինակ
՝
‣
Դեբովրա
,
հրեայ
մարգարէուհին
,
20
տարի
դատեց
Իսրայէլը
։
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 465
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
դատողիմ
Գործածութիւն
փորձնական
3 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
դատողին →
դատել
(1 մէջբերում)
դատողին
†
չստուգուած
(2 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
դատողին
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
դատողին
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները