Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
կէսը →
կէս
(գոյական)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
Եզակի • Ուղղական հոլով • Որոշիչ յօդ «ը»
Եզակի • Հայցական հոլով • Որոշիչ յօդ «ը»
Եզակի • Ուղղական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ը»
Եզակի • Հայցական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ը»
Բառարան
կէս
գոյական
,
ածական
Հաւասար
կիսուած
ամբողջութեան
մէկ
մասը
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 213։
ԿԷՍ
գոյական
ամբողջի
մը
երկու
հաւասար
մասերէն
մին
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 236
ՆՈՐ
ԿԷՍ
(
կիսոյ
կմ
կիսի
,
կիսից
),
կէսի
կմ
կիսի
գոյական
1.
Մի
ամբողջի
երկու
հաւասար
մասերից
մէկը
։
‣
Քսանի
կէսը
լինում է
տասը
։
‣
Ամանը
մինչեւ
կէսը
լցրու
։
‣
Սա
կէսից
աւելի
եղաւ
։
2.
Միջավայրը
տարածութեան
և
ժամանակի
։
‣
Ճանապարհի
կէսին
մի
մարդու
հանդիպեցինք
։
‣
Ամսի
կէսին
պարտքս
կվճարեմ
։
(
Իսկ
ամսի
կէսերին
նշանակում է
ժամանակը
մօտաւորապէս
,
կէսից
մի
երկու
օր
առաջ
կամ
յետոյ
)։
3.
Մի
ամբողջի
երկու
մասերից
մէկը
։
‣
Ոչխարը
մորթեց
,
երկու
կէս
արաւ
։
‣
Երկու
կէսից
որը
մեծ
է
՝
դու
ա՛յն
վերցրու
։
‣
Սրի
մի
հարուածով
գլուխը
կէս
արի
։
4.
Ընդհանրապէս
՝
մասն
,
կտոր
։
‣
Կէսն
ուզում էր
(
կամ
էին
),
կէսը
չէր ուզում
,
կէսն
էլ
բոլորովին
անտարբեր
էր
։
‣
Ձմերուկը
երեք
կէս
արինք
ու
կերանք
։
ածական
5.
Կէս
(
1
)
մասը
կազմող
։
‣
Կէս
կիլօ
շաքար
։
‣
Կէս
օր
աշխատեցի
։
(
Այլ
է
Կէսօր
)։
‣
Կէս
մետր
կտաւ
։
‣
Երեք
կանգուն
և
կէս
խորութիւն
, (
կամ
երեք
և
կէս
կանգուն
)։
մակբայ
6.
Կիսով չափ
,
մասամբ
։
‣
Կէս
մեռած
եմ
,
կէս
կենդան
։
‣
Ապրում էին
կէս
կուշտ
,
կէս
քաղցած
։
‣
Կէս
քուն
էի
,
կէս
արթուն
։
Ածանցական Բառեր
⨀
հին բառ
Կէսք
յոգնակի
գոյական
Մի
մասը
,
ոմանք
։
⨀
հին բառ
Կիսով
մակբայ
Կիսատ
դրութեամբ
,
թերի
թողնելով
։
Բաղադրեալ Բայեր
Կէս անել
ներգործական
բայ
Երկու
հաւասար
բաժին
անել
,
կիսել
։
‣
Վնասն
էլ
,
վաստակն
էլ
կէս անենք
։
‣
Ալիւրը
հալալ
կէս արա
։
Կէս լինել
չէզոք
բայ
Երկու
հաւասար
բաժին
լինել
,
կիսվել
։
‣
Բաւական
է
ածես
,
արդէն
կէս եղաւ
։
‣
Այն
թմբի
մօտ
որ
հասնենք
՝
ճանապարհը
կէս կլինի
։
‣
Օրը
կէս եղաւ
։
Կեանքը կէս լինել
չէզոք
բայ
Հալվել
ու
մաշվել
,
կեանքը
կարճանալ
։
‣ «
Քեզ
համար
կեանքս կէս եղաւ
». (
Ժողովրդական
երգ
)։
‣
Մինչեւ
երեխաներին
մեծացրեց
՝
իւր
կեանքն
էլ
կէս
եղաւ
։
Դարձուածքներ
⨀
հին բառ
Կէս ի կէս
մակբայ
1.
Կիսով չափ
,
մասամբ
։
2.
Կիսատ-պռատ
,
կցկտուր
։
Կէս խօսքով
,
Կէս խօսքից
մակբայ
Մի
պարզ
ակնարկութեամբ
,
անմիջապէս
։
‣
Սրամիտ
տղայ
է
,
կէս խօսքից
հասկանում է
իմ
ասելիքը
։
+
գաւառական բառ
Կէս ու կէս անել
ներգործական
բայ
Կնոջ
հետ
մերձաւորութիւն
ունենալ
։
Կէսի կէսը
գոյական
Մի
քառորդը
։
‣ «
Սըրա
կէսը
,
կէսի
կէսը
գէթ
երեւէր
մեր
ազգում
». (
երգ
)։
Կիսով չափ
մակբայ
Կէս
մասի
չափ
,
գրեթէ
կէսը
։
‣
Գործը
կիսով չափ
կատարված
է
։
‣
Այս
գինին
կիսով չափ
ջուր
է
։
Թանկագին կէսը
Կինը
(
կատակի
ձեւով
)։
‣
Թանկագին
կէսն
ո՞ւր
է
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1066
ՆՈՐ
(beta)
ԿԷՍ
ածական
1.
հաւասար
բաժնուած
՝
կիսուած
.
2.
որեւէ
ամբողջութեան
հաւասար
երկու
մասերէն
մէկը
:
Հակառակը՝
ամբողջական
,
ամբողջ
,
լման
։
Բաղադրեալ Բայեր
կէս ընել
ներգործական
բայ
1.
մէկ
ամբողջութիւնը
երկու
հաւասար
մասերու
բաժնել
,
կիսել
,
2.
կէսին
հասնիլ
(
ճամբուն
կէսը
կտրել
).
կէս ըլլալ
կրաւորական
բայ
չէզոք
բայ
կիսուիլ
,
երկու
հաւասար
մասերու
բաժնուիլ
.
կէսառկէս բաժնուիլ
չէզոք
բայ
հաւասար
բաժնուիլ
:
Դարձուածքներ
կեանքս կէս եղաւ
1.
կեանքս
կարճացաւ
,
2.
հալեցայ
ու
մաշեցայ
(
Սիրուհիս
՝
ժողովրդական
երգ
).
թանկագին կէս
կողակից
.
կէս ղրուշ չ՚արժեր
անարժէք
է
,
արժէք
չի ներկայացներ
.
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 1018
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
գէշը
գէսը
կէզը
քէշը
քէսը
Գործածութիւն
փորձնական
142 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
կէսը →
կէս
(գոյական)
(64 մէջբերում)
կէսը
†
չստուգուած
(71 մէջբերում)
Կէսը
†
չստուգուած
(7 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
կէսը
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
կէսը
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները