Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

հայրապետի → հայրապետ (գոյական)
Եզակի • Սեռական հոլով
Եզակի • Տրական հոլով
 Բառարան
հայրապետ գոյական Նահապետ * հովուապետ, պատրիարք:
հայրապետութիւն գոյական Հայրապետի պաշտօն կամ պաշտօնի ժամանակաշրջան, հովուապետութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 237։


ՀԱՅՐԱՊԵՏ
գոյական
    1. նահապետ, հովուապետ, եպիսկոպոսապետ, կաթողիկոս։
    2. պապ, քահանայապետ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 268
ՆՈՐ
ՀԱՅՐԱՊԵՏ ի (աց)
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Հայրերի՝ նախնիքների պետ՝ առաջինը, նախահայր, նահապետ։

    2. (Եկեղեցական) Եկեղեցու հայրերի մէջ պետ, աւագ, նշանաւոր եկեղեցական. (հին եկեղեցական ժողովներին մասնակցող կամ եկեղեցական կարգեր սահմանող եպիսկոպոս)։
‣ Նիկիոյ ժողովին մասնակցող հայրապետները։

    3. (Եկեղեցական) Որևէ եկեղեցու պետ, պատրիարք, (որի տառացի թարգմանութիւնն է հայրապետ՚ը), կաթողիկոս, պապ։
‣ Հայոց եկեղեցու կարգով՝ միայն հայրապետն իրաւունք ունի եպիսկոպոսներ ձեռնադրելու։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1188
ՆՈՐ
(beta)
ԿՐՕՆԱՊԵՏ
գոյական որեւէ կրօնի պաշտօնեաներու՝ հաւատացեալներու՝ հետեւորդներու պետ.

Տեսակներ
— քուրմերու՝ քրմապետ.

— հին պարսիկ մոգերու՝ մոգպետ.

— Հրեաներու՝ րաբունապետ, քահանայապետ.

— առաքելական քրիստոնեաներու՝ հովուապետ, հայրապետ, քահանայապետ.

— կաթոլիկներու՝ պապ.

— Հայերու՝ ծայրագոյն պատրիարք եւ կաթողիկոս.

— սկզբնական շրջանի հայ կաթողիկէներու՝ բողոքականներու՝ ազգապետ, համայնքապետ.

— ներկայ հայ կաթողիկէներու՝ կաթողիկոս, հոգեւոր տէր.

— Յոյներու՝ տիեզերական պատրիարք.

— իսլամներու՝ շէյխ-իւլ-իսլամ, միւֆթի.

— աղանդաւորներու՝ աղանդապետ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1090
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՅՐ
գոյական
    1. ամուսնացած եւ զաւակի տէր այր մարդ, հայրիկ, արու ծնող, բազմանդամ ընտանիքի պետ՝ տէր՝ պաշտպան՝ խնամող, հար, հէր, խէր. Հակառակը՝ մայր, մայրիկ, մէր։

Տեսակներ
— մեծ հայր՝ պապ.

— պապուն հայրը՝ ջոջպապ.

— պապերուն պապերը՝ կամ պատմական հայրերը՝ նախահարք կամ նախահայրեր.

    2. Աստուծոյ տրուած ստորոգելիներէն մէկը՝ իբրեւ բոլոր արարածներու ծնող՝ հասարակաց՝ ընդհանուր հայր. օրինակ՝
‣ Երկնաւոր Հայր.

    3. եկեղեցականներու՝ հոգեւորականներու տրուած յարգական տիտղոս՝ իբրեւ հոգեւոր հայր.

Տեսակներ
— եկեղեցական հայրերու պետ՝ հայրապետ.

— կաթոլիկ հոգեւորականներու պետ՝ Սուրբ Հայր կամ Պապ.

— եպիսկոպոսի տիտղոս՝ սրբազան հայր.

— Վարդապետի՝ հայրսուրբ.

— քահանայի՝ տէրհայր.

Յարակից Բառեր
— Ս. Եկեղեցւոյ առաքելաշաւիղ հայրապետներ՝ աստուածազգեաց ու աստուածաբան վարդապետներ՝ որոնց գրուածքները կամ որոշումները կը վայելեն մեծ հեղինակութիւն՝ Սուրբ Հարք կամ Սուրբ Հայրեր։

— Յիսուսի սորվեցուցած աղօթքը՝ Հայր մեր կամ տէրունական աղօթք:

— Աշխարհի առաջին հայրը՝ նախահայր Ադամ, ինչպէս առաջին մայրը՝ նախամայր Եւա.

    4. արքունի տիտղոս Արշակունի թագաւորներու ներքինապետին. օրինակ՝
‣ Հայր Մարդպետ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1151
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՅՐԱՊԵՏ
գոյական
    1. հայրերու՝ պապերու՝ նախնիքներու պետ, նախահայր, նահապետ.
    2. եկեղեցւոյ գերագոյն պետ, ծայրագոյն պատրիարք, կաթողիկոս, հովուապետ, եպիսկոպոսապետ, քահանայապետ, (Կաթոլիկ Եկեղեցւոյ) Պապ, Ս. Հայր (Ֆրանսերէն Saint Père).
    3. արական յատուկ անուն։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1152
ՆՈՐ
(beta)
ՊԵՏ
գոյական
    1. որեւէ տեղ կամ ոեւէ խումբի առաջին անձը, որ ղեկավարութեան՝ առաջնորդութեան եւ այլն գործը ստանձնած է. գլուխ, գլխաւոր, ղեկավար, պարագլուխ, տէր.
    2. հիմնարկի մը գլուխը, որ հիմնարկին գործերը կը տնօրինէ. տնօրէն, վարիչ, կառավարիչ։

Տեսակներ
— Ազգի՝ ազգապետ։

— Ամիրաներու՝ ամիրապետ:

— Առանձին իշխող՝ միապետ, թագաւոր, արքայ:

— Առանց սահմանադրութեան կամ զայն անտեսող՝ բռնապետ, բռնատէր, ինքնակալ։

— Արհեստներու, արհեստաւորներու՝ արհեստապետ։

— Աւազակներու՝ աւազակապետ:

— Աւատական դրութեան՝ աւատապետ:

— Բազմանդամ ընտանիքի՝ նահապետ։

— Բանակի՝ վաշտապետ, տասնապետ, յիսնապետ, հարիւրապետ, հազարապետ, հրամանատար, զօրապետ, սպարապետ:

— Բանտերու՝ բանտապետ:

— Բարձրաստիճան զինուորականներու՝ սպարապետ։

— Բժիշկներու՝ բժշկապետ:

— Գանձի՝ գանձապետ։

— Գաւառի՝ գաւառապետ։

— Գիւղի՝ գիւղապետ:

— Գրադարանի՝ գրադարանապետ:

— Գրաշարներու՝ գրաշարապետ:

— Դերասաններու՝ դերասանապետ:

— Դիւանի՝ դիւանապետ։

— Դպիրներու՝ դպրապետ։

— Եկեղեցականներու՝ հոգեւոր հայրերու՝ հայրապետ։

— Եկեղեցւոյ դասի՝ դասապետ։

— Եպիսկոպոսներու՝ եպիսկոպոսապետ:

— Երաժիշտներու՝ երաժշտապետ:

— Երգչախումբի՝ նուագախումբի՝ ղեկավար, խմբավար։

— Երէցներու՝ երիցապետ:

— Թաղի՝ թաղապետ (Թրքերէն Արաբերէն մուխթար):

— Ժողովի՝ ատենապետ:

— Ժողովուրդի՝ նահապետ, նախահայր:

— Իշխաններու՝ իշխանապետ:

— Լուսարարներու՝ լուսարարապետ։

— Խոհարարներու՝ խոհարարապետ։

— Խուժանի՝ խուժանավար:

— Խումբի՝ խմբապետ։

— Խռովարարներու՝ պարագլուխ։

— Ծխական ժողովուրդի՝ ժողովրդապետ։

— Կայարանի՝ կայարանապետ։

— Կարաւանի՝ կարաւանապետ:

— Կոյսերու՝ կաթողիկէ քոյրերու՝ մայրապետ։

— Կուսակցութեան՝ կուսակցապետ:

— Հագուստներու՝ տարազներու (պալատի՝ վանքի մէջ)՝ հանդերձապետ, պատմուճակ։

— Համայնքի՝ համայնքապետ, ժողովրդապետ:

— Համբարի՝ համբարապետ:

— Հոգեւոր հովիւներու՝ հովուապետ։

— Հրեշտակներու՝ հրեշտակապետ:

— Հրոսակներու՝ հրոսակապետ:

— Ճաշարանի՝ ճաշարանապետ:

— Ճաշարանի սպասաւորներուն՝ սեղանապետ:

— Ճարտար վարպետներու՝ ճարտարապետ։

— Մառանի՝ մառանապետ:

— Մատակարարներու՝ մատակարարապետ։

— Մարզերու՝ մարզպաններու՝ մարզպետ:

— Մաքսի՝ մաքսապետ։

— Միլիսներու՝ միլիցապետ (արեւելահայերէնը ոստիկանապետի):

— Նախարարներու՝ նախարարապետ, վարչապետ:

— Նահանգի՝ նահանգապետ:

— Նաւու՝ նաւաստիներու՝ նաւապետ:

— Ոստիկաններու՝ ոստիկանապետ:

— Ուսման՝ ուսումնականներու՝ ուսումնապետ:

— Ուսուցիչներու՝ ուսուցչապետ:

— Պալատի եւ անոր բարձր պաշտօնատարներու՝ սենեկապետ։

— Պահեստի ապրանքներու՝ պահեստապետ:

— Պանդոկի եւ անոր պաշտօնեաներուն՝ պանդոկապետ:

— Պարողներու՝ պարագլուխ:

— Սկաուտներու՝ սկաուտապետ:

— Վարժուողներու՝ աշակերտներու՝ վարժապետ, ուսուցիչ։

— Վարչութեան՝ վարչապետ:

— Տոհմի՝ տոհմապետ։

— Տպարանի՝ տպարանապետ։

— Ցեղերու՝ ցեղապետ։

— Քահանաներու՝ քահանայապետ։

— Քաղաքի՝ քաղաքապետ, քաղաքագլուխ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2030
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 11 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել հայրապետի բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «հայրապետի» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com