Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

հարուածէ → հարուածել (բայ)
Ներկայ ժամանակ • Ստորադասական եղանակ • Երրորդ դէմք • Եզակի
Հրամայական եղանակ • Եզակի
հարուածէ → հարուած (գոյական)
Եզակի • Բացառական հոլով
 Բառարան
հարուած գոյական Զարկ, բաբախում * աղէտ, պատուհաս:
հարուածել ներգործական բայ Զարնել, կրակել * պատուհասել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 245։


ՀԱՐՈՒԱԾ
գոյական
    1. զարնուածք։
    2. (մուրճի՝) բախիւն։
    3. (սիրտի՝) բաբախում, տրոփում։
    4. (բազկերակի՝) զարկ։
    5. (թմբուկի՝) դափիւն։
    6. (դրան՝) բախում։
    7. (արիւնի՝) կաթուած։
    8. (ձեռքով՝) ապտակ, կոփոց։
    9. (բռունցքով՝) բռնխէթ, կռուփ։
    10. (ոտքով՝) կից, աքացի։
    11. (միջամատի ծայրով՝) պոնդ, պլնտրիկ։
    12. (գաւազանով՝) ծեծ, գանակոծում։
    13. (ալիքներու՝) ալեկոծութիւն։
    14. (քարերով՝) քարկոծում։
    15. (ռումբերով՝) ռմբակոծում։
    16. (գնդակներով՝) գնդակահարում։
    17. (դէմ դէմի՝) բախում, ընդհարում։
    18. (երկնային՝) պատիժ, պատուհաս։
    19. (ընդհանրական՝) աղէտ։
    20. (երկրաշարժի՝ զգայնութեան՝) ցնցում։
    21. (գնդասեղի՝) ակնարկութիւն, սպրդուք։
    22. (բախտի՝) վնաս, կորուստ, վիշտ։
    23. (եղջիւրով՝) խեթկում։
    24. (վիրաւորիչ խօսքերով՝) ելոյթ։

Դարձուածքներ
պետական հարուած
հեղինակութեան չարաչար գործածում։

շանթի հարուած
շանթահարութիւն։


ՀԱՐՈՒԱԾԵԼ
ներգործական բայ զարնել, ծեծել, պատժել, պատուհասել։

Դարձուածքներ
խօսքով՝ գրով հարուածել
ձաղկել, խարանել։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 280
ՆՈՐ
ՀԱՐՈՒԱԾ (ոյ)
գոյական
    1. Մի պինդ առարկայի յանկարծ և ուժով դիպչելը մի բանի, բախիւն։
‣ Մուրճի հարուածների տակ տափակում է կարծր երկաթը։
‣ Ժամացոյցը զարկեց, ես եօթը հարուած համրեցի։

    2. Մէկին մի պինդ բանով խփելը, ծեծ, գան։
‣ Բռունցքի մի հարուածով նրան գետին գլորեց։
‣ Գաւազանի հարուածներ տեղացին նրա վրայ։

    3. Խոցուածք, վէրք սուր առարկայով խփելուց։
‣ Նիզակի հարուածից ճարպիկ շարժումով խուսափեց։
‣ Սրի մի հարուածով գլուխը թռցրեց։

    4. Հրազէնի պարպում, զարկ։
‣ Որսորդը հրացանի մի հարուածով հինգ թռչուն սպանեց։
‣ Թնդանօթների հարուածներից օդը դղրդում էր։

⨀հին նշանակութիւն 5. Խայթուածք (օձի, կարճի ևն)։

Փոխաբերաբար
    6. Պատերազմական կորուստ, պարտութիւն, կոտորած։
‣ Վատերլոյի պարտութիւնը վերջին հարուածն էր որ կրեց Նապոլէոն Ա.։
‣ Ստալինգրադում թշնամին այնպիսի մի հարուած կրեց, որի նմանը աշխարհը չի տեսել իւր ողջ գոյութեան ընթացքում։

    7. Չարչարանք, տանջանք։
‣ Գերութեան մէջ նրանք ենթարկված էին թէ ֆիզիկական և թէ բարոյական հարուածների։

    8. Հասարակական աղէտ, չարիք, պատուհաս։
‣ Երկրաշարժը, հրաբխային ժայթքումը, հեղեղը, երաշտը բնութեան հարուածներ են։

    9. Ծանր վնաս, ձախորդութիւն։
‣ Մորեխը զգալի հարուած հասցրեց գիւղատնտեսութեան։
‣ Ընտրութիւնների ժամանակ մենք մեծ հարուած կրեցինք։

    10. Պատուի վիրաւորանք, նախատինք։
‣ Նրան բեմի վրայ շուացրին, սա մահացու հարուած եղաւ նրա համար։

Ածանցական Բառեր
✽հազուադէպ բառ Հարուածք
գոյական Մի երգի անուն, որ հեթանոս յոյներն երգում էին ի պատիւ Ապոլոնի։

Դարձուածքներ
Պետական հարուած
գոյական
(Քաղաքական)
    1. Օրէնքով չնախատեսված արտակարգ միջոց, որին դիմում է պետութիւնը որևէ սպառնացող վտանգի դէպքում։

    2. Բռնի միջոց, որով մէկը ձեռք է բերում իշխանութիւնը մի երկրում։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1219
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՐՈՒԱԾԵԼ հարուածեցի
ներգործական բայ
    1. Հարուած տալ մի բանի, զարնել, խփել, վիրաւորել։
‣ Գաւազանով՝ սրով հարուածել։

    2. Ուժով յարձակվել, բախել։
‣ Թշնամու դիրքերը հարուածել հրետանիով։

⨀հին նշանակութիւն 3. Կոտորել, խորտակել, վանել։

⨀հին նշանակութիւն 4. Խայթել։

Փոխաբերաբար
⨀հին նշանակութիւն 5. Պատժել, պատուհասել։

    6. Յարձակվել, խիստ քննադատել։
‣ Նա անխնայ հարուածում էր մեր պակասութիւնները։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1220
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՐՈՒԱԾ
գոյական
    1. զարկ.

Տեսակներ
— ձեռքով (երեսին)՝ ապտակ, կոփոց.

— ձեռքով (դրան)՝ բաղխում, բաղխիւն.

— բռունցքով՝ բռնխէթ, կռուփ.

— միջնեմատի ծայրով՝ պոնդ, պլնտրիկ.

— ոտքով՝ կից, աքացի.

— գաւազանով՝ ծեծ, գան, գանակոծում.

— մտրակով՝ մտրակում.

— թոպով՝ թոպահարում, թոպամահ.

— բիրով՝ բրածեծ.

— ափով՝ գաւազանով (թմբուկին)՝ դափ, դափիւն, դափում.

— մուրճով՝ մրճահարում.

— ուռնակով (դրան)՝ թակում.

— քարով՝ քարկոծում.

— գնդակով՝ գնդակոծում.

— փամփուշտով՝ գնդակահարում.

— ռումբով՝ թնդանօթով՝ ռմբահարում, ռմբակոծում.

— գնդասեղով՝ կճում.

— գլուխով՝ գլխահարում, գլխամարտ.

— եղջիւրներով՝ եղջերահարում, խեթկում.

— սիրտի՝ բաբախիւն, բաբախում, տրոփիւն, տրոփում.

— սիրտի ծանր՝ կաթուած.

— դէմ-դէմի՝ ընդհարում, կռփամարտ, բռնցքամարտ.

— աթոռներով՝ աթոռամարտ.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) հասարակաց աղէտ, չարիք, պատուհաս.

Յարակից Բառեր
— պատերազմի դաշտի վրայ՝ կորուստ, պարտութիւն, կոտորած, ջարդ.

— գերութեան շրջանի՝ չարչարանք, տանջանք, զրկանք.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) ծանր վնաս, ձախորդութիւն.

    4. պատուոյ՝ արժանապատուութեան վիրաւորանք՝ նախատինք, վիշտ.

    5. բնական աւեր՝ աւերած, քանդում, կործանում.

Տեսակներ
— երկրաշարժի՝ ցնցում.

— ջուրի ՝ ծովու ալիքներու՝ ողողում.

— ծանր՝ տեղատարափ անձրեւի՝ ջրհեղեղ.

— երկնային՝ պատիժ.

— ուտելիքի՝ խմելիքի՝ սով, երաշտ։

Դարձուածքներ
Պետական հարուած
բռնի միջոց, բռնահարուած՝ որով որոշ հոսանք մը իշխանութիւնը անարիւն կամ արեւամբ ձեռք կը ձգէ երկրի մը մէջ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1194
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՐՈՒԱԾԵԼ
ներգործական բայ
    1. հարուած տալ բանի մը, զարնել, խփել.

Տեսակներ
— ձեռքով երեսին՝ ապտակել, կոփոցել.

— ձեռքով դրան՝ բաղխել.

— ուռնակով դրան՝ թակել.

— բռունցքով՝ կռփել, կռփահարել.

— միջնեմատի ծայրով՝ պոնդել.

— ոտքով՝ աքացել.

— գաւազանով՝ գանակոծել.

— ափով՝ գաւազանով (թմբուկին)՝ դափել, թմբկահարել.

— մուրճով՝ մրճահարել.

— քարով՝ քարկոծել.

— գնդակով՝ գնդակոծել.

— փամփուշտով՝ գնդակահարել.

— ռումբով՝ թնդանօթով՝ ռմբահարել, ռմբակոծել.

— գնդասեղով՝ կճել.

— գլուխով՝ գլխահարել.

— եղջիւրներով՝ խեթկել.

    2. պատուհասել, պատժել.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) խիստ քննադատել, ձաղկել, խայթել, դատափետել, քաշքշել, խծբծել։


ՀԱՐՈՒԱԾՈՒԻԼ
կրաւորական բայ չէզոք բայ
    1. զարնուիլ, խփուիլ.

Տեսակներ
— ձեռքով երեսին՝ ապտակուիլ.

— ձեռքով դրան՝ բաղխուիլ.

— ուռնակով դրան՝ թակուիլ.

— բռունցքով՝ կռփուիլ, կռփահարուիլ.

— միջնեմատի ծայրով՝ պոնդուիլ.

— ոտքով՝ աքացուիլ.

— գաւազանով՝ գանակոծուիլ.

— ափով՝ գաւազանով (թմբուկին)՝ դափուիլ, թմբկահարուիլ.

— մուրճով՝ մրճահարուիլ.

— քարով՝ քարկոծուիլ.

— գնդակով՝ գնդակոծուիլ.

— փամփուշտով՝ գնդակահարուիլ.

— ռումբով՝ թնդանօթով՝ ռմբահարուիլ, ռմբակոծուիլ.

— գնդասեղով՝ կճուիլ.

— գլուխով՝ գլխահարուիլ.

— եղջիւրներով՝ խեթկուիլ.

    2. պատուհասուիլ, պատժուիլ.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) խիստ քննադատուիլ, ձաղկուիլ, խայթուիլ, դատափետուիլ, քաշքշուիլ, խծբծուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1195
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 3 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել հարուածէ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «հարուածէ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com