Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
շարժեն →
շարժել
(բայ)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
Ներկայ ժամանակ • Ստորադասական եղանակ • Երրորդ դէմք • Յոգնակի
Բառարան
շարժել
ներգործական
բայ
Ճօճել
*
երերցնել
*
մղել
,
յուզել
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 349։
ՇԱՐԺԵԼ
ներգործական
բայ
1.
երերցնել
,
ցնցել
,
թնդել
։
2.
մղել
,
դրդել
,
ոգեւորել
։
3.
(
մեքենայ
՝)
դարձնել
,
բանեցնել
,
գործել
տալ
։
4.
(
սուրը
օդին
մէջ
՝)
խաղցնել
,
ճօճել
։
5.
(
նախանձ
՝
բարկութիւն
՝)
գրգռել
։
6.
(
գութը
՝
սիրտը
՝)
յուզել
։
7.
(
որոտումը
լեռները
՝)
թնդացնել
,
դղրդել
։
8.
(
գլուխը
՝
ուսերը
՝)
թօթուել
։
9.
(
հովը
նաւակը
՝)
տարուբերել
։
10.
(
ամրացած
տեղէն
՝)
խախտել
։
11.
(
կասկած
՝)
արթնցնել
։
Դարձուածքներ
զարմանք շարժել
զարմացնել
։
ՇԱՐԺԻԼ
չէզոք
բայ
1.
երերալ
։
2.
խլրտիլ
։
3.
դառնալ
։
4.
(
անիւ
՝)
գլորիլ
։
5.
(
երկնային
մարմին
՝)
թաւալիլ
։
6.
(
լեռները
որոտումէ
՝)
թնդալ
,
դղրդիլ
։
7.
(
դրօշը
՝)
ծածանիլ
։
8.
(
նաւակը
հովէն
՝)
տարուբերիլ
,
ծփալ
։
9.
(
երկրաշարժէ
՝)
սասանիլ
,
ցնցուիլ
։
10.
(
պարագային
համեմատ
՝)
վարուիլ
,
գործել
։
Դարձուածքներ
սիրտը շարժիլ
յուզուիլ
,
զգածուիլ
։
ի գութ շարժիլ
արգահատիլ
,
խանդաղատիլ
,
գթալ
,
խղճալ
,
մեղքնալ
։
սողունի պէս շարժիլ
սողալ
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 376
ՆՈՐ
ՇԱՐԺԵԼ
շարժեցի
ներգործական
բայ
1.
Շարժման
միջոցով
տեղափոխել
մի բան
։
‣
Հինգ
հոգի
լծակներով
աշխատեցին
և
քարը
տեղից
շարժեցին
։
‣
Անիւներն
այնպէս
էին խրվել
ցեխի
մէջ
,
որ
ձիերը
չէին կարող
կառքը
շարժել
։
‣
Սեղանը
մի
կողմ
շարժիր
,
անցուդարձի
համար
անցք
բացվի
։
2.
Շարժման
մէջ
դնել
,
շարժում
հաղորդել
։
‣
Մեքենան
կարելի է
շարժել
ձեռքով
,
շոգիով
,
ելեկտրական
ոյժով
։
‣
Կան
մարդիկ
,
որոնք
կարողանում են
ականջները
շարժել
։
‣
Քամին
շարժում է
ծառերը
։
‣
Ի՞նչ
վիթխարի
պէտք է
լինի
այն
ոյժը
,
որ
շարժում է
երկիրը
հազարաւոր
կիլոմետր
տարածութեամբ
։
3.
(
Նմանութեամբ
)
Ընթացք տալ
,
գործունէութեան
մէջ
դնել
։
‣
Հարցը
քնած
է
,
պէտք է
նրան
տեղիցը
շարժել
։
‣
Ճահիճը
մի՛ շարժէք
,
գարշահոտութիւնը
մի՛ տարածէք
։
‣
Այս
կոլխոզի
աշխատանքները
լաւ
չեն գնում
,
նախագահն
և
բրիգադիրները
անփոյթ
են
,
պէտք է
նրանց
շարժել
տեղերից
։
4.
Հոգեկան
յուզմունք
առաջ բերել
,
յուզել
,
գրգռել
։
‣
Նա
իւր
պատմութեամբ
մեր
գութը
շարժեց
։
‣
Սրանով
մենք
նրա
բարկութիւնը
կշարժենք
։
ՇԱՐԺԵԼ
(
շարժեցայ
)
,
ՇԱՐԺՎԵԼ
շարժվեցի
կրաւորական
չէզոք
բայ
նոյն
նշանակութեամբ
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1654
ՆՈՐ
(beta)
ՇԱՐԺԵԼ
ներգործական
բայ
1.
հանդարտ
՝
հանգիստ
՝
դադրած
վիճակը
խախտել
՝
շարժման
մէջ
դնել
.
տատանեցնել
,
ցնցել
,
երերցնել
,
թնդել
.
2.
հրելով
՝
քշելով
՝
կրելով
եւ
այլն
բան
մը
տեղէ
մը
ուրիշ
տեղ
տանիլ
կամ
տեղէն
հեռացնել
.
տեղափոխել
.
3.
շարժման
մէջ
դնել
.
շարժում
հաղորդել
,
գործի
լծել
,
աշխատցնել
.
4.
մարմնին
մասերը
աշխատանքի
լծել
՝
շարժման
մէջ
դնել
.
5.
ընթացքի
՝
շարժման
մէջ
դնել
.
6.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
հոգեկան
յուզում
յառաջացնել
.
յուզել
,
գրգռել
.
օրինակ
՝
‣
գութը
շարժել
.
7.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
նպաստել
որեւէ
բանի
զարգացման
.
յառաջ
մղել
.
8.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
ղեկավարել
,
վարել
,
առաջնորդել
.
9.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
որոշ
արարքներու
պատճառ
հանդիսանալ
,
մղել
,
դրդել
։
Տեսակներ
—
Ամրացած
՝
տեղէն
՝
խախտել
:
—
Գլուխը
,
ուսերը
՝
թօթուել
:
—
Գութը
,
սիրտը
՝
յուզել
։
—
Զարմանք
՝
զարմացնել
:
—
Կասկած
՝
արթնցնել
:
—
Հովը
նաւակը
՝
տարուբերել
:
—
Մեքենայ
՝
դարձնել
,
բանեցնել
,
գործել տալ
։
—
Նախանձ
,
բարկութիւն
՝
գրգռել
:
—
Որոտումը
լեռները
՝
թնդացնել
,
դղրդել
:
—
Սուրը
օդին
մէջ
՝
խաղցնել
,
ճօճել
։
ՇԱՐԺԻԼ
չէզոք
բայ
1.
տատանիլ
,
երերալ
,
տարուբերիլ
,
ցնցուիլ
,
սասանիլ
.
2.
տեղափոխուիլ
.
3.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
յուզուիլ
,
լեցուիլ
,
համակուիլ
.
4.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
կեցուածք
՝
վերաբերում
ցոյց
տալ
.
5.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
վարուիլ
,
ղեկավարուիլ
,
առաջնորդուիլ
.
6.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
գործ
ընել
.
7.
դառնալ
։
Տեսակներ
—
Անիւի
՝
գլորիլ
։
—
Դրօշի
՝
ծածանիլ
,
ծփալ
:
—
Երկնային
մարմնի
՝
թաւալիլ
:
—
Երկրաշարժէ
՝
սասանիլ
,
ցնցուիլ
։
—
Նաւակը
հովէն
՝
տարուբերիլ
:
—
Պարագային
համեմատ
՝
վարուիլ
,
գործել
:
—
Սիրտին
՝
յուզուիլ
,
զգացուիլ
։
—
Սողունի
պէս
՝
սողալ
։
Բաղադրեալ Բայեր
Ի գութ շարժիլ
չէզոք
բայ
արգահատիլ
,
խանդաղատիլ
,
գթալ
,
խղճալ
,
մեղքնալ
։
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 1766
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
շարժեմ
շարժէն
Գործածութիւն
փորձնական
1 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
շարժեն
†
չստուգուած
(1 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
շարժեն
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
շարժեն
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները