Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

ոգին → ոգի (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով • Որոշիչ յօդ «ն»
Եզակի • Հայցական հոլով • Որոշիչ յօդ «ն»
Եզակի • Ուղղական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ն»
Եզակի • Հայցական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ն»
 Բառարան
ոգի գոյական Շունչ, հոգի * ալքոլ * դեւ, ուրուական:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 359։


ՈԳԻ
գոյական
    1. հոգի, շունչ, կեանք։
    2. դեւ։
    3. ճեւեղիկ։
    4. (մեռելի՝) ուրու, ուրուական, տեսիլ, ստուեր։
    5. (նիւթի մը՝) իսկութիւն։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 387
ՆՈՐ
1. ՈԳԻ (ոգւոյ, ոգւոց), ոգու, ոգիներ (արմատ Հոգի՚ի, որ գրաբարում ունի Հոգի՚ի գրեթէ բոլոր նշանակութիւնները)
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Օդ, փչում, շնչիւն։

⨀հին նշանակութիւն 2. Շունչ, շնչառութիւն։

⨀հին նշանակութիւն 3. Կեանքի սկզբունք մարմնի մէջ, կեանք։

⨀հին նշանակութիւն 4. (Կրօնական) Աննիւթ և անմահ գոյացութիւն մարմնի մէջ, որը մարմնից բաժանվելիս՝ մարդը մեռնում է, հոգի։

⨀հին նշանակութիւն 5. Անձ, մարդ։

⨀հին նշանակութիւն 6. Բարոյական յատկութիւնը մարդու մէջ։

    7. Գլխաւոր էութիւնը, բնորոշ յատկութիւնը։
‣ Դարի ոգին պէտք է գիտենալ։
‣ Գրուածքի ոգին լաւ չես ըմբռնել։
‣ Պէտք է օրէնքի ոգուն նայել, և ոչ թէ տառին։

    8. Ներշնչում, ոգեւորութիւն։
‣ Իւր հոգեբուխ խօսքերով մեզ նոր ոգի ներշնչեց։
‣ Բանաստեղծական ոգի։

⨀հին նշանակութիւն 9. (Կրօնական) Աննիւթ՝ անտեսանելի՝ անմահ էակ։

⨀հին նշանակութիւն 10. (Կրօնական) Սուրբ հոգի։

    11. (Կրօնական) Երեւակայական անմարմին էակ, բարի կամ չար։
‣ Սնոտիապաշտ ժողովուրդների երեւակայութեամբ օդը և երկիրը լիքն են բազմատեսակ ոգիներով, որոնցից ոմանք թշնամի են մարդուն, ոմանք բարեկամ։
‣ Չար ոգիներ։
‣ Անտառի ոգիներ։
‣ Բարի ոգիները պաշտպանում էին նրանց։
‣ Հրեշտակները համարվում էին բարի ոգիներ, դեւերը՝ չար ոգիներ։

    12. (Սնահաւատութիւն) Մեռած մարդու հոգին՝ մարդկային կերպարանք առած, ուրու, ուրուական։
‣ Բանկոյի ոգին երեւեցաւ Մակբեթին։
‣ Մեդիումները այս և այն նշանաւոր մարդու ոգին կանչում են և խօսեցնում (որից ոգեհարցութիւն)։

    13. Տրամադրութիւն, զգացմունք։
‣ Նրանք օժտված են առեւտրական ոգով։
‣ Մեր մէջ դու բորբոքեցիր վրէժխնդրութեան ոգին։
‣ Նախանձի ոգուց խեղդվում էր։

    14. (Քիմիական) Անգոյն՝ այրող՝ դիւրավառ հեղուկ, որ ամենախիստ ցրտերին անգամ չի սառչում, բաղկացած ածխածնի, ջրածնից և թթուածնից (C₂H₆O), որ գոյանում է շաքարի խմորման ժամանակ և ստացվում է՝ խմորված շաքարանիւթը թորելիս՝ իբրև ցնդական գազ, որ սառեցրած խողովակի միջով անցնելով հեղուկանում է. սպիրտ։
‣ Անուշադրի ոգի։
‣ Փայտի ոգի։
‣ Ալկոհոլը ոգիների մի տեսակն է, որ մտնում է ոգելից ըմպելիքների մէջ։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Ոգի առնուլ, Ոգի կլանել
չէզոք բայ
    1. Շունչ առնել, շունչ քաշել։
    2. Քիչ հանգստանալ, նեղութիւնից ազատվել, զօրանալ։

⨀հին բառ Թափել զոգի յումեքէ, ⨀հին բառ Հարկանել զոք յոգի
ներգործական բայ Մէկի շունչը քաղել, զարնել, սպանել։

⨀հին բառ Դնել զոգի ի բռին
չէզոք բայ Մահը աչքն առնել, կեանքը մահուան վտանգի ենթարկել։

⨀հին բառ Յոգիս ապաստան լինել
չէզոք բայ Շունչը փչելու մօտ լինել, հոգին բերանը հասնել։

⨀հին բառ Յոգւոց հանել, ⨀հին բառ Յոգոց հանել
չէզոք բայ Խոր շունչ քաշել, հառաչել։

⨀հին բառ Ընդ ոգիս ջանալ
չէզոք բայ Հոգեվարքի ժամանակ դժուար շնչել։

⨀հին բառ Հանել ոգւոցն
չէզոք բայ Հոգին ելնել, մեռնել։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Ոգւով չափ, ⨀հին բառ Ոգւովք չափ
մակբայ Իւր բոլոր ոյժով, առանց կեանքը խնայելու, բոլոր սրտով։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1699
ՆՈՐ
(beta)
2. ՈԳԻ
սխալ գրչութիւն, փխկ. Յոյգ։

Տե՛ս Յոյգ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1700
ՆՈՐ
(beta)
ՈԳԻ
գոյական
    1. օդ, փչում, շնչիւն.
    2. շունչ, շնչառութիւն.
    3. կեանքի սկզբունք մարմնի մէջ. կեանք.
    4. (Կրօնական) աննիւթ եւ անմահ գոյացութիւն, որ մարմնէն բաժնուելուն պատճառով՝ մարդը կը մեռնի. հոգի.
    5. որեւէ գոյացութիւն, որ գիտակցութիւն, իմաստութիւն եւ կամք ունի՝ առանց շօշափելի մարմնի.
    6. անձ, մարդ.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) բարոյական յատկութիւնը մարդու մէջ. տրամադրութիւն, հակում, միտում.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ներշնչում, ոգեւորութիւն, քաջալերանք.
    9. (Կրօնական) աննիւթ՝ անտեսանելի՝ անմահ էակ՝ գոյակ.
    10. Սուրբ Հոգի.
    11. (Կրօնական) երեւակայական անմարմին էակ՝ բարի կամ չար (հրեշտակ, սատանայ).
    12. եռանդ, աւիւն.
    13. (Փոխաբերական իմաստ) մեռած մարդու հոգին. ուրու, ուրուական. տեսիլ, ստուեր, ճիւաղ.
    14. շատ ցնդական հեղուկ.
    15. (Փոխաբերական իմաստ) կենսական ոյժ՝ զօրութիւն, կենդանութիւն.
    16. (Փոխաբերական իմաստ) միտք, խորք, իսկութիւն.
    17. քաջասրտութիւն, համարձակութիւն։

Բաղադրեալ Բայեր
Ոգի առնել
ներգործական բայ
    1. շունչ առնել՝ քաշել. վերակենդանանալ, կենդանութիւն ստանալ.
    2. նեղութենէ ազատիլ. եռանդով՝ աշխոյժով լեցուիլ.
    3. ոգեւորուիլ, խանդավառուիլ:

Ոգի ներշնչել, ոգի տալ
ներգործական բայ
    1. կենդանութիւն՝ աշխոյժ տալ.
    2. ոգեւորել, խանդավառել.
    3. կենդանութիւն՝ կեանք տալ:

Դարձուածքներ
Ոգի ի բռին
    1. մահը աչքը առնել, կեանքը մահուան վտանգին ենթարկել.
    2. չարաչար, անդուլ, անդադար:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1832
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
ոգիէն
 Գործածութիւն փորձնական 84 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել ոգին բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «ոգին» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com