 |
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ | ||
|
|||
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
1. ՎԵՐ
գոյական
1. Բարձր եղած կողմը, բարձր դիրք։ Հակառակը՝ Վար։
ածական
2. Բարձր, մեծ, աւելի։
Նախադրութիւն
3. Մի բանից աւելի բարձր։
4. Մի բանից գերազանց։
մակբայ
5. Դէպի վեր, դէպի բարձր։
6. Կազմում է բաղադրեալ բայեր։ (Տե՛ս Ներքեւը)։
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
1. Բարձր եղած կողմը, բարձր դիրք։ Հակառակը՝ Վար։
‣ Ջուրը հոսում է վերից վար։
‣ Գերանը թարս ես դրել, վերը վար արա։
‣ Նրանք վերն են ապրում, մենք վարը։
‣ Գետը պղտորել է, երեւի վերերը յորդ անձրեւ է եկել։
‣ Վերի թաղում օդն առողջարար է։
‣ Գերանը թարս ես դրել, վերը վար արա։
‣ Նրանք վերն են ապրում, մենք վարը։
‣ Գետը պղտորել է, երեւի վերերը յորդ անձրեւ է եկել։
‣ Վերի թաղում օդն առողջարար է։
ածական
2. Բարձր, մեծ, աւելի։
Նախադրութիւն
3. Մի բանից աւելի բարձր։
4. Մի բանից գերազանց։
մակբայ
5. Դէպի վեր, դէպի բարձր։
‣ Վեր եկէք (կամ բարձրացէք), այստեղից հանդէսն աւելի լաւ է երեւում։
‣ Թոկը մէջքին կապեց, վերեւից թոկով նրան վեր քաշեցին, հորից հանեցին։
‣ Տեղիցը վեր թռաւ։
‣ Թոկը մէջքին կապեց, վերեւից թոկով նրան վեր քաշեցին, հորից հանեցին։
‣ Տեղիցը վեր թռաւ։
6. Կազմում է բաղադրեալ բայեր։ (Տե՛ս Ներքեւը)։
Բաղադրեալ Բայեր
Վեր կալել
ներգործական բայ Տե՛ս Վեր ունել։
Վեր ունել վեր կալայ, վե՛ր կալ
ներգործական բայ
1. Վերցնել։
2. Ննջեցեալի դագաղը վերցնել՝ տանից դուրս հանելու։
3. Իւր վրայ կրել (պտուղ), բռնել։
4. Ընդունել, կամենալ, յանձն առնել։
5. Սկսել խօսել, մէկի ասածին պատասխանել։
6. Սկսել երգել։
7. Ընդօրինակել, պատկերացնել։
8. Յիշողութեան մէջ պահել, իւրացնել։
1. Վերցնել։
2. Ննջեցեալի դագաղը վերցնել՝ տանից դուրս հանելու։
3. Իւր վրայ կրել (պտուղ), բռնել։
4. Ընդունել, կամենալ, յանձն առնել։
‣ Աստուած վեր կունէ՞ որ մէկը շատ ուտելուց տրաքվի, միւսը չուտելուց մեռնի։
‣ Սիրտս վեր չի ունում, որ ուտեմ։
‣ Սիրտս վեր չի ունում, որ ուտեմ։
5. Սկսել խօսել, մէկի ասածին պատասխանել։
‣ «Մենք նրան չենք ուզում», վեր կալաւ մի երիտասարդ ամբոխի միջից։
‣ Երբ նրա այս պահանջն էլ կատարեցին՝ այն ժամանակ վեր կալաւ թէ հիւանդ եմ, չեմ կարող գնալ։
‣ Երբ նրա այս պահանջն էլ կատարեցին՝ այն ժամանակ վեր կալաւ թէ հիւանդ եմ, չեմ կարող գնալ։
6. Սկսել երգել։
7. Ընդօրինակել, պատկերացնել։
8. Յիշողութեան մէջ պահել, իւրացնել։
Դարձուածքներ
⨀հին բառ Ի վեր
Ի վեր
Նախադրութիւն
1. հայցական հոլովով խնդրով, Մի բանի վրայով դէպի վեր։
2. Բացառական հոլովով խնդրով, ցոյց է տալիս ժամանակի տեւողութիւն երկու անցքի մէջ, սկսած ...ից մինչեւ ...։
1. հայցական հոլովով խնդրով, Մի բանի վրայով դէպի վեր։
‣ Մկները ճանկրտելով պատն ի վեր բարձրացան։
‣ Կատուն ծառն ի վեր մագլցեց փախաւ, շունը ներքեւը մնաց։
‣ «Ես կըթըռչէի Ազատ մասեաց սարերն ի վեր»։
‣ Կատուն ծառն ի վեր մագլցեց փախաւ, շունը ներքեւը մնաց։
‣ «Ես կըթըռչէի Ազատ մասեաց սարերն ի վեր»։
2. Բացառական հոլովով խնդրով, ցոյց է տալիս ժամանակի տեւողութիւն երկու անցքի մէջ, սկսած ...ից մինչեւ ...։
Վեր ի վայր
Վեր ի վերոյ
ածական մակբայ
⨀հին նշանակութիւն 1. Վերի, երեսի, արտաքին, արտաքուստ։
2. Ոչ խորը թափանցելով, մակերեւութային, թեթեւակի, անկատար, վայր ի վերոյ։
⨀հին նշանակութիւն 1. Վերի, երեսի, արտաքին, արտաքուստ։
2. Ոչ խորը թափանցելով, մակերեւութային, թեթեւակի, անկատար, վայր ի վերոյ։
‣ Վեր ի վերոյ քննութիւն։
‣ Վեր ի վերոյ կարծիք։
‣ Վեր ի վերոյ մի բան ասում է, առանց խորը մտածելու։
‣ Գլխից դուրս վեր ի վերոյ խօսում է։
‣ Վեր ի վերոյ կարծիք։
‣ Վեր ի վերոյ մի բան ասում է, առանց խորը մտածելու։
‣ Գլխից դուրս վեր ի վերոյ խօսում է։
ՎԱՅՐ ի (աց կմ ից)
գոյական
1. Անորոշ նշանակութեամբ՝ Տեղ, որևէ տեղ։
⨀հին նշանակութիւն 2. Բաց՝ անբնակ տեղ, դաշտեր, լեռներ, անտառներ ևն։
⨀հին նշանակութիւն 3. Կողմ, գաւառ։
⨀հին նշանակութիւն 4. Գետին, տափ։
⨀հին նշանակութիւն 5. Անորոշ ժամանակ, ժամանակամիջոց։
մակբայ
6. Դէպի գետին, գետնովը, ցած, վար. (այս նշանակութեամբ աւելի գործածական են վայր՚ի կրկնակ սղված ձեւերը՝ վար և վէր)։
7. Տե՛ս Վար (4.2)։
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
1. Անորոշ նշանակութեամբ՝ Տեղ, որևէ տեղ։
‣ Թափառում են օտար վայրեր։
‣ Մոսկուան, որտեղ գտնվում է Լենինի դամբարանը՝ նուիրական վայր է սովետական քաղաքացիների համար։
‣ Մոսկուան, որտեղ գտնվում է Լենինի դամբարանը՝ նուիրական վայր է սովետական քաղաքացիների համար։
⨀հին նշանակութիւն 2. Բաց՝ անբնակ տեղ, դաշտեր, լեռներ, անտառներ ևն։
⨀հին նշանակութիւն 3. Կողմ, գաւառ։
⨀հին նշանակութիւն 4. Գետին, տափ։
⨀հին նշանակութիւն 5. Անորոշ ժամանակ, ժամանակամիջոց։
մակբայ
6. Դէպի գետին, գետնովը, ցած, վար. (այս նշանակութեամբ աւելի գործածական են վայր՚ի կրկնակ սղված ձեւերը՝ վար և վէր)։
7. Տե՛ս Վար (4.2)։
Բաղադրեալ Բայեր
Վէր ածել
Դարձուածքներ
Վայր ի վերոյ
ածական մակբայ Տե՛ս Վայրիվերոյ։
⨀հին բառ 1. ՎԱՐ (արմատ Վարել՚ի 1)
2. ՎԱՐ (արմատ Վարել՚ի 2)
＋գաւառական բառ 3. ՎԱՐ
＋գաւառական բառ 4. ՎԱՐ
գոյական
1. Ներքեւի կողմը, ցածում գտնված մասը։ Հակառակը՝ Վեր։
ածական
2. Ցած, ստոր։
3. Փոխաբերաբար Ստոր տեսակի, վատորակ։ Հակառակը՝ Գլուխ (18)։
նախադրութիւն
4. Ցած, ներքեւ։
մակբայ
5. Դէպի ներքեւ՝ ցած, վէր։
6. Կազմում է բաղադրեալ բայեր։ －
Ածանցական Բառեր
1. Ներքեւի կողմը, ցածում գտնված մասը։ Հակառակը՝ Վեր։
‣ Պատը ներկեցէ՛ք, վերը սպիտակ գոյնով, իսկ վարը նարնջագոյն ձիթաներկով։
‣ Ջուրը վարից վեր չի վազում, այլ վերից վար։
‣ Մենք վարի պլանից փոխադրվեցինք վերի պլանը։
‣ «Ես վարէն կուգայի, Դուն դուռը բացիր» (ժողովրդական երգ)։
‣ Ջուրը վարից վեր չի վազում, այլ վերից վար։
‣ Մենք վարի պլանից փոխադրվեցինք վերի պլանը։
‣ «Ես վարէն կուգայի, Դուն դուռը բացիր» (ժողովրդական երգ)։
ածական
2. Ցած, ստոր։
3. Փոխաբերաբար Ստոր տեսակի, վատորակ։ Հակառակը՝ Գլուխ (18)։
նախադրութիւն
4. Ցած, ներքեւ։
մակբայ
5. Դէպի ներքեւ՝ ցած, վէր։
6. Կազմում է բաղադրեալ բայեր։ －
Բաղադրեալ Բայեր
Վար զարնել
Ածանցական Բառեր
ՎԱՐՔ (վարուց, յոգնակի), վարքի, վարքեր
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Վարելը (1), գործածելը, կիրարկելը։
2. Կեանք վարելը, կենցաղավարելը, կենցաղավարութիւն։
3. Կեանքը, կեանքի ընթացքը՝ գործունէութիւնը։
4. Թուանշան, որով գնահատում են դպրոցներում աշակերտների վարքը (2)։
＋գաւառական նշանակութիւն 5. Սովորութիւն։
⨀հին նշանակութիւն 1. Վարելը (1), գործածելը, կիրարկելը։
2. Կեանք վարելը, կենցաղավարելը, կենցաղավարութիւն։
‣ Նա լաւ կեանք չի վարում, նրա վարքին չեմ հաւանում։
‣ Գովելի վարք ունի։
‣ Անառակ վարք է վարում։
‣ Կեանքի ընկեր ընտրելիս՝ ամենից առաջ վարք ու բարքին նայիր։
‣ Գովելի վարք ունի։
‣ Անառակ վարք է վարում։
‣ Կեանքի ընկեր ընտրելիս՝ ամենից առաջ վարք ու բարքին նայիր։
3. Կեանքը, կեանքի ընթացքը՝ գործունէութիւնը։
4. Թուանշան, որով գնահատում են դպրոցներում աշակերտների վարքը (2)։
‣ Այս երեկոյ մենք աշակերտների երկամսեայ վարքերը պիտի նշանակենք։
‣ Երբ մի աշակերտ վարքից երեք էր ստանում՝ հարց էր դրվում նրա արձակման։
‣ Երբ մի աշակերտ վարքից երեք էր ստանում՝ հարց էր դրվում նրա արձակման։
＋գաւառական նշանակութիւն 5. Սովորութիւն։
ՎԱՐՔ
գոյական
1. կեանքի ընթացք, վարմունք, կենցաղավարութիւն.
2. մարդոց վարուելու կերպը. վարուելակերպ.
3. հաստատութեան մը ներքին կարգապահութեան հանդէպ կեցուածք եւ անոր գործադրումը.
4. վարքագիծ.
5. սովորութիւն, կենցաղ, բարք, նիստ ու կաց.
6. (Կրօնական) կենսագրութիւն, վարքագրութիւն:
1. կեանքի ընթացք, վարմունք, կենցաղավարութիւն.
2. մարդոց վարուելու կերպը. վարուելակերպ.
3. հաստատութեան մը ներքին կարգապահութեան հանդէպ կեցուածք եւ անոր գործադրումը.
4. վարքագիծ.
5. սովորութիւն, կենցաղ, բարք, նիստ ու կաց.
6. (Կրօնական) կենսագրութիւն, վարքագրութիւն:
Գործածութիւն
փորձնական
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
Փնտռել «վեր-վար» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
-
(1992) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1976) Արդի հայերենի բացատրական բառարան
-
(1969) Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
-
(1968) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1954) Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
-
(1944) Հայերէն բացատրական բառարան
-
(1910) Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
-
(2009) Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
-
(1967) Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
-
(1938) Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
Նորաբանութիւններու
-
(2022) ՆՈՐ Նոր բառեր. Է պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր. Զ պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
-
(2020) ՆՈՐ Նոր բառեր. Ե պրակ
-
(2018) ՆՈՐ Նոր բառեր. Դ պրակ
-
(2017) Նոր բառեր. Գ պրակ
-
(2016) Նոր բառեր. Բ պրակ
-
(2015) Նոր բառեր. Ա պրակ
-
(2002) Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
-
(1996) Նոր բառերի բացատրական բառարան
-
(1982) Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
Բառակազմական
Ստուգաբանական
-
(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
-
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
-
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
-
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
-
(1926) Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
-
(2013) Ղարաբաղի բարբառի բառարան
-
(2011) Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
-
(2010) Հայերեն շրջասությունների բառարան
-
(2001) Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
-
(1975) Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
-
(1970) Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
-
(1970) Արեւելահայ ոճաբանութիւններ - [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
-
(1913) Հայերէն գաւառական բառարան
-
(1912) Հայոց բառ ու բան
-
(1903) Բառգիրք Արարատեան բարբառի
-
(1902) Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
-
(1869) Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
-
(1836) Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց - [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
-
(2013) Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
-
(2002) Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
-
(1973) Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
-
(2012) Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
-
(2010) Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
-
(2007) Նորայայտ բառեր գրաբարում
-
(2006) Գրաբարի հոմանիշների բառարան
-
(2000) Գրաբարի բառարան
-
(1944) Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով - [Հայերէն բացատրական բառարան]
-
(1865) Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
-
(1837) Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
-
(1836) Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
Վաղաշխարհաբարեան
Օտար լեզուի
-
(2014) Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
-
(2011) Օտար բառերի բառարան
-
(1951) Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
-
(1912) Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
-
(1908) Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
-
(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(1973) ՆՈՐ Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
-
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
-
(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
-
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
-
(1981) Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
-
(1895) Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
-
(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
-
(2013) ՆՈՐ Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
-
(1987) Հայերենագիտական բառարան
-
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1975) Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
-
(2021) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
-
(2020) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
-
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
-
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
