Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Բառարան
2. ՏԵՂ տեղի
գոյական
     Տարածութեան նշանակութեամբ։

    1. Ընդհանրապէս տարածութիւն։
‣ Նա ամեն տեղ էլ լինում է։
‣ Ծովի մէջ այնպիսի խոր տեղեր կան, որ հունը չեն գտել։
‣ Ֆիզիկայի մէջ մարմին է կոչվում այն ամենը, ինչ որ որեւէ տեղ է բռնում։

    2. Որեւէ տարածութիւն գետնի երեսին, վայր։
‣ Տեղ շատ՝ ուր ուզում ես՝ գնա՛։
‣ Ընկան քարքարոտ տեղեր։
‣ Արեգունի տեղ։
‣ Ծմակ տեղ։
‣ «Արծաթի բարձր տեղ է, Ջուրը հիւանդի դեղ է»։

    3. Տարածութեան մի մաս, որ յատկացրած է մշակութեան, հող, գիւղ։
‣ Ամենքն էլ գանգատվում են, որ տեղերը քիչ է։
‣ Երկու հեկտար տեղ ունիմ, ո՞ր մի բանի օգտեցնեմ։
‣ Լեռան լանջը արօտի հիանալի տեղ է։
‣ Շոգ կլիման խնձորի տեղ չէ։
‣ Խաղողի լաւ տեղը Երեւանն է։

    4. Որտեղ ապրում են, բնակավայր։
‣ Ձեր մշտական բնակութեան տեղը քաղա՞քն է թէ գիւղը։
‣ Նա հաստատ տեղ չունի ապրելու, շարունակ ուղեւորութեան մէջ է։

    5. Բնակարան։
‣ Երեք աչք տեղ ունինք, եօթը հոգով ապրում ենք։
‣ Ամեն մէկիս ընկնում է հինգ մետր տեղ։
‣ Մեր տեղը շատ նեղուածք է, այդքան հիւր ո՞րտեղ պիտի տեղաւորենք։

    6. Որտեղ նստում են, ինչ որ յարմարեցրած է նստելու։
‣ Տեղ բացէք խնամու համար. նստի՛ր, խնամի։
‣ Վեր հրամեցէք. ձեր տեղը սեղանի գլուխն է։
‣ Տեղս հանգիստ է, շնորհակալ եմ։

Դարձուածքներ
«Ինձի նեղ կանեմ, Քեզի տեղ կանեմ»
(ասացուած), Նեղութիւն յանձն կառնեմ՝ քեզ համար յարմարութիւն ստեղծելու համար։

    7. Որտեղ պառկում են քնելու, անկողին։
‣ Երեկոներին տեղերը ձգում՝ քնում են, առաւօտները տեղերը վեր են քաղում, ծալքը դնում։
‣ Տեղից դեռ չի վեր կացել, մի ժամից եկէք։
‣ «Տեղ եմ քըցել ղալամքեար, Մէջն եմ դըրել Քեալանթար» (ջան գիւլում)։

    8. Թատրոններում՝ երկաթուղիներում աթոռ կամ նստարան՝ սահմանված մի մարդու համար։
‣ Թատրոնում իմ տեղս աջ կողմումն էր, չորրորդ կարգում։
‣ Դուք սխալմամբ իմ տեղս էք նստել։
‣ Օթեակում հինգ տեղ կայ, հինգ մարդուց աւելի չի կարելի մտնել։
‣ Այս նստարանը երեք մարդու համար է, դուք երկու հոգի էք, ուրեմն դեռ մի մարդու ազատ տեղ կայ։
‣ Իրերը դրել է նստարանի վրայ, տեղ է բռնել։

    9. Փոխաբերաբար Աթոռ և սեղան, որ մէկը գրաւում է որոշ գործ անելու համար, որ նշանակված է որոշ պաշտօնեայի համար. պաշտօն, ծառայութիւն։
‣ Հաշուապահի ազատ տեղ չունինք, բոլոր տեղերը բռնված են։
‣ Մեզ մօտ մեքենագրուհու տեղ բացվեց, չէ՞ք ուզում մեզ մօտ մտնել աշխատելու։

＋գաւառական նշանակութիւն 10. Արգելարան, բանտ։
‣ Նրան տարան, տեղը գցեցին։

    11. Որտեղ մի բան գտնվում է։
‣ Ես գետնամորիի մի լաւ տեղ գիտեմ, գնանք ժողովենք։
‣ Ամեն բան իւր տեղում պէտք է դնել։
‣ Մկրատը ո՞ւր է, տեղը չգիտէ՞ք։

    12. Որտեղից մի բան կարելի է ճարել։
‣ Ես մի հարիւր մանէթի տեղ արի։
‣ Չորս կողմն աչք էր ածում, մի հարուստ հարսնացուի տեղ էր անում։

    13. Մարմնի որոշ մասը։
‣ Ո՞րտեղդ է ցաւում. －Ոչ մի տեղս չի ցաւում։
‣ Միս առնելիս նայիր, որ չաղ տեղից կտրէ։

    14. Գրուածքի՝ ճառի որոշ կտորը։
‣ Դեռ կարդա՛, ամենահետաքրքրական տեղերը յետոյ են գալիս։
‣ Ես ամենից շատ հաւանեցի ճառի այն տեղին, երբ հռետորն սկսեց քննադատել հակառակորդներին։

    15. Գործուածքի տակի գոյնը, որի վրայ նախշերն են, տափ։
‣ Մի գեղեցիկ գորգ ունի, տեղն սպիտակ։
‣ Կապոյտ կտորով տեղը քեզ չի սազի։

Նմանութեամբ
    16. Յարմարութիւն, պատշաճութիւն։
‣ Խօսքդ լաւ տեղին էր։
‣ Դու էլ տե՞ղը գտար այդ առաջարկութիւնն անելու։
‣ Ո՞վ է մածնի վրայ գինի խմում. գինու տեղը խորովածի վրայ է։
‣ «Տեղը եկաւ՝ հայ է նա, տեղը եկաւ՝ այլազգի»։

    17. Դրութիւն, վիճակ։
‣ Բանը չպէտք է այդ տեղը հասցնել։
‣ Քեզ այն տեղը կձգեմ, որ ծնած օրդ կանիծես։

    18. Դիրք, աստիճան։
‣ Ամեն մարդ իւր տեղը պիտի գիտենայ։
‣ Ձեր տեղը դպրոցումը չէ, ձեր տեղը համալսարանումն է։

    19. Հանգամանք, պայման։
‣ Չի կարելի խստիւ պատուիրել, որ նա անշուշտ այդ ընթացքը բռնէ. նա պէտք է այս կամ այն դիրքը բռնէ՝ տեղին նայելով։
‣ Տեղ կայ՝ լռութիւնը ոսկի է, տեղ կայ՝ ոճիր է։

    20. Հերթ շարքի մէջ։
‣ Նրանք առաջ վերջին տեղերից մէկն էին բռնում արդիւնագործութեան մէջ, այժմ արդէն երկրորդ տեղն են բռնում։
‣ Առաջին տեղում՝ մենք պահանջում ենք…, երկրորդ տեղում…։

    21. Ինչ որ փոխարինում է մի բան, փոխարէնը։
‣ Բազմոցը կվերցնեմ, տեղը երկու աթոռ կդնեմ։
‣ Կաթիցը մի քիչ խմեց, տեղը ջուր ածեց, ամանը լքցրեց։
‣ Մատանիս որ քեզ տամ, դո տեղն ինձի ի՞նչ կտաս։

Նախադրութիւն
    22. Փոխանակ։
‣ Եթէ դրանք լռեն՝ դրանց տեղ քարերը կաղաղակեն։
‣ Ես տկար եմ, չեմ կարող գալ, իմ տեղ որդիս կգայ։
‣ Այգուց խաղող էինք սպասում. խաղողի տեղ փուշ բերեց։

Ածանցական Բառեր
Տեղին
ածական մակբայ Պատշաճ, յարմար, ի դէպ։ Հակառակը՝ Անտեղի։
‣ Քո խօսքդ շատ տեղին էր։
‣ Տեղին ասացիր, որ նա անպէտք է։
‣ Քիչ է խօսում, բայց երբ խօսում է՝ տեղին է խօսում։

գործ է ածվում նաեւ՝ Տեղի անտեղի

Տեղով
մակբայ 1. Տե՛ս Տեղից տեղ (1, 2)։

ածական 2. Յարմար, խելքի մօտիկ։
‣ Եթէ ուզում ես ծախել՝ տեղով գին ասա։

Տեղօք
մակբայ 1. Տե՛ս Տեղով։

ածական 2. Ամեն բան կարգին, կանոնաւոր. (արտաքին կերպարանքի մասին)։
‣ Տեղօք աղջիկ է։

Բաղադրեալ Բայեր
Տեղ անել
չէզոք բայ
    1. Տեղ բանալ, որ մէկը նստի։
‣ Մի քիչ սեղմվեցէք, նրա համար էլ տեղ արէք, նստի։

    2. Անկողինը ձգել։
‣ Տեղ արա (կամ տեղս արա) պառկիմ, ճար չունիմ։

    3. Մի տեղ գտնել, որտեղից կարելի է այս-ինչ բանը ձեռք բերել։ (Տե՛ս Տեղ, 12)։

Տեղ դնել
ներգործական բայ Համարել, ընդունել իբրև։
‣ Մենք քեզ մարդու տեղ դրինք, մի գործ յանձնեցինք։
‣ Դուք ինձ ո՞ւմ տեղ էք դնում։

Բանի տեղ դնել
ներգործական բայ Նշանակութիւն՝ կարեւորութիւն տալ։
‣ Նրա խօսքերը բանի տեղ մի՛ դներ։
‣ Գլուխս քիչ ցաւում էր, բանի տեղ չդրի, գնացի գործի, ծանրացայ։

Տեղը բերել
ներգործական բայ
    1. Մի բան սարքելիս՝ մասերը ճիշտ տեղաւորել՝ ինչպէս հարկն է։
‣ Կարի մեքենան լաւ չէր աշխատում, թելը կտրում էր, բացեց, քանդեց, դրստեց, տեղը բերեց։

    2. Երգի՝ խօսքի մէջ մի որոշ կտոր ճիշտ արտայայտել։
‣ Երգում եմ, բայց մի տեղ կայ որ չեմ յիշում, չեմ կարող տեղը բերել։
‣ Ոտանաւորը գրեցի, բայց մի անիծված յանգ չեմ կարողանում տեղը բերել, դուրս չի գալիս։

չէզոք բայ
    3. Յարմար առիթը գտնել, յարմար առիթից օգտվել։
‣ Երբ տէրտէրը յանդիմանում էր ժողովրդին, որ հայհոյիչ են, հարբեցող են, մէկը լաւ տեղը բերեց ու ասաց. տէրտէրներից օրինակ են առնում։

(Տե՛ս Տեղը գալ)։

Տեղը բռնել
չէզոք բայ
    1. Մէկի տեղը գրաւել։
‣ Նրանք պատրաստ են իմ տեղը բռնելու։

    2. Մի բան փոխարինել։
‣ Մալարիայի դէմ միակ կտրուկ դեղը խինինն է, ոչ մի ուրիշ դեղ չի կարող նրա տեղը բռնել։
‣ Ինչքան էլ սիրէ՝ էլի մօր տեղը չի բռնի։

Դարձուածքներ
Տեղ ու դադար
գոյական Հանգիստ, հանգստութիւն։
‣ Տեղ ու դարար չունինք որ նստինք։

Տեղը տաք
ածական Ապահով վիճակ ունեցող, անկարօտ, ունեւոր։
‣ Տեղը տաք է, ինչի՞ց է վախում։
‣ Տեղդ տաք է, իհարկէ, մեծ-մեծ ես բրդում։

Տեղն ու տեղը, Տեղն ի տեղը
մակբայ Տե՛ս Տեղից տեղ։

Տեղը տեղին
մակբայ
    1. Տեղովը, մանրամասն։
‣ Գլխին եկածը տեղը տեղին պատմեց։

    2. Իսկութեամբ, կէտ առ կէտ։
‣ Բոլոր ասածներս տեղը տեղին կատարվեցին։

Տեղի անտեղի
մակբայ Երբեմն տեղին, երբեմն անտեղի, ի դէպ և յանդէպ։
‣ Տեղի անտեղի գլխիցը դուրս է տալիս։
‣ Ինչ որ այս ու այնտեղ լսել է՝ տեղի անտեղի պատմում է, սուտ ու սխալ։

Տեղից տեղ
մակբայ
    1. Տեղը տեղին, մանրամասնաբար։
‣ Ինչ որ իրան ասացի՝ գնացել բոլորը տեղից տեղ պատմել է հօրը։

    2. Բոլորովին, իսպառ։
‣ Ինչ որ ասացիր՝ բոլորը տեղից տեղ սուտ է։
‣ Նա հօ տեղից տեղ գիժ է։

    3. Հէնց նոյն տեղումը, իսկոյն, առ ժամայն։
‣ Պատից վէր ընկաւ ու տեղից տեղ մեռաւ։

Այն տեղուանքը չէ
Կարեւորութիւն չի տալիս, ուշադրութիւն չի դարձնում։

Տե՛ս եւ Տեղի, Տեղիք։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2158
ՆՈՐ
(beta)
＋գաւառական բառ ՏԵՂՈՎ
Տե՛ս Տեղ՚ի տակ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2163
ՆՈՐ
(beta)
ՏՈՒՆ
գոյական
    1. բնակութեան կամ այլ նպատակներու տեղ՝ շինութիւն, տանիքով եւ չորս պատով, դուռով եւ պատուհանով.
    2. բնակարան.
    3. վրան, տաղաւար (բնակութեան համար).
    4. ապարանք, պալատ.
    5. ընտանիք, գերդաստան, ցեղ, ազգատոհմ, սերունդ.
    6. տնային գործ՝ տնտեսութիւն.
    7. առեւտրական հաստատութիւն՝ հիմնարկ.
    8. մշակութային, գիտական եւ այլն հաստատութիւն, ինչպէս նաեւ անոր շէնքը.
    9. ազնուական՝ նախարարական տոհմ.
    10. թագաւորական տոհմ՝ հարստութիւն.
    11. քերթուածի մը զանազան բաժանումները (սովորաբար 2-4 տողէ, երբեմն աւելի տողէ կազմուած). տնատ.
    12. երդ, երդիք, ծուխ.
    13. գութանի մը լծուած իւրաքանչիւր զոյգ կենդանին (թիւով եօթը են անոնք - ամոլ, ուժտուն, խարզնտուն, խնձորտուն, մկնտուն, փոշետուն եւ հորետուն).
    14. Աստուածաշունչի մէջ առանձին հատուած՝ որ թուանշան կը կրէ.
    15. նարտախաղի մէջ՝ քարերը հաւաքելու եւ առնելու՝ ժողվելու տեղ՝ մաս.
    16. (Փոխաբերական իմաստ) խելք, միտք։

Տեսակներ
— Ակռայի՝ խորշ, խոռոչ, մսուր:

— Ամառուան՝ ամարանոց։

— Աչքի՝ կապիճ, ակնակապիճ։

— Ապաշխարութեան՝ զգաստարան:

— Աստուծոյ՝ եկեղեցի, մատուռ, տաճար, ժողովարան:

— Աւազակներու, գազաններու՝ որջ:

— Բուժման՝ ապաքինարան, բուժարան։

— Գէշ կիներու՝ հանրատուն։

— Գթութեան՝ հիւանդանոց։

— Գինի ծախելու՝ գինետուն:

— Գիւղի՝ խրճիթ, տնակ։

— Երէցներու՝ երիցատուն։

— Իշխանական՝ ապարանք:

— Ծերերու, անկեալներու՝ ծերանոց, անկելանոց։

— Մատանեքարի՝ ճանակ:

— Նամակներու՝ նամակատուն:

— Ոտանաւորի՝ տնատ:

— Պզտիկ տուն՝ տնակ, խրճիթ, հիւղակ, տաղաւար:

— Ս. Գրային՝ համար։

— Վերին՝ վերնատուն։

— Տուն չունեցող՝ անտուն, տնանկ, տնազուրկ:

— Քաղաքապետութեան՝ քաղաքապետարան:

Բաղադրեալ Բայեր
Տան ծուխը մարիլ
չէզոք բայ
    1. անժառանգ մնալ՝ ըլլալ.
    2. թշուառ վիճակի հասնիլ. տնանկանալ։

Տուն առնել
ներգործական բայ
    1. ներս առնել՝ բերել.
    2. տուն գնել։

Տուն բերել
ներգործական բայ
    1. տուն տանիլ.
    2. հաւաքել-բերել:

Տուն բերող խենթերէն ըլլալ
չէզոք բայ իր շահը լաւ գիտնալ՝ սակայն միամիտ ձեւանալ։

Տուն բռնել
ներգործական բայ տուն վարձել։

Տուն դառնալ
չէզոք բայ
    1. տուն ու տեղ դառնալ.
    2. տուն վերադառնալ։

Տուն երթալ
չէզոք բայ
    1. տուն վերադառնալ.
    2. այցելութիւն տալ. այցելել.
    3. նորահարսի մը առաջին անգամ իր ծնողքին այցելել.
    4. օտարութենէ հայրենիք վերադառնալ։

Տուն կազմել
ներգործական բայ ամուսնանալ։

Տուն կոխել
ներգործական բայ
    1. խուզարկել.
    2. տուն ընդունիլ:

Տուն ճամբել
ներգործական բայ
    1. տուն ղրկել.
    2. մերժել, գործէ արձակել.
    3. վռնտել:

Տուն մը նստիլ
չէզոք բայ տուն մը բնակիլ:

Տուն շինել
ներգործական բայ
    1. տուն պատել՝ կառուցել.
    2. խաղաղութիւն՝ բարօրութիւն՝ համերաշխութիւն բերել։

Տուն ու դուրս իյնալ
չէզոք բայ ամէն տեղ դիմում ընել, փրկութեան միջոց փնտռել:

Տուն պահել
ներգործական բայ ընտանիքին ապրուստը վաստկիլ:

Տուն տալ
ներգործական բայ
    1. տուն նուիրել՝ հայթայթել՝ ժառանգ ձգել.
    2. բանի մը միտք յղանալ եւ պատճառ դառնալ, նիւթ ծառայել, դրդապատճառ հանդիսանալ:

Տուն տանիլ
ներգործական բայ
    1. տուն փոխադրել՝ մտցնել.
    2. մէկը ճաշի հրաւիրել.
    3. հիւրասիրել:

Տուն տեղ ըլլալ
չէզոք բայ
    1. անձնական բնակարանի տէր ըլլալ. հաստատուիլ.
    2. ամուսնանալ եւ ընտանեկան բոյն մը կազմել.
    3. երկիրի մը մէջ տեղաւորուիլ:

Տուն փեսայ առնել
ներգործական բայ աղջիկը հարսնացնելով՝ փեսան աղջկան տան մէջ առնել:

Տուն քանդել
ներգործական բայ ընտանեկան բոյնին խաղաղութիւնը խանգարել:

Տունէն ելլել
չէզոք բայ
    1. բնակարանէն դուրս գալ.
    2. բնակարանը պարպել եւ հեռանալ:

Տունը անցընել
ներգործական բայ ժամանակը տան մէջ անցընել, դուրս չելլել։

Տունը առնել
ներգործական բայ
    1. տունը գնել.
    2. տունը ընդունիլ, ներս առնել.
    3. մէկուն ապաստան տալ եւ հովանաւորել՝ պաշտպանել։

Տունը գլխուն փլիլ, տունը գլխուն քանդուիլ
չէզոք բայ մեծ դժբախտութիւն պատահիլ:

Տունը հոտեցնել
ներգործական բայ
    1. ամբողջ տան մէջ գէշ հոտ մը տարածել.
    2. տունը մնալը անտանելի դարձնել։

Տունը մնացած ըլլալ
չէզոք բայ ամուրի մնացած ըլլալ՝ հակառակ տարիքը անցնելու մօտ ըլլալուն. (աղջկանց համար)։

Տունը պահել
ներգործական բայ
    1. տուն պահել.
    2. տան մէջ մէկը գաղտնի պահել՝ թաքցնել:

Տունը վառել
ներգործական բայ
    1. մէկը դժբախտացնել ընտանեկան պատճառով.
    2. մէկուն փճացման պատճառ ըլլալ։

Դարձուածքներ
Տան գործ
    1. տունը կառավարելու գործեր.
    2. տունը կատարուած՝ պատրաստուած՝ գործուած ուտելիք՝ հագուստ եւ այլն։

Տան ճրագ
ընտանիքի յոյս՝ նեցուկ։

Տան տղայ, տան աղջիկ
շատ մտերիմ անձ, իբրեւ ընտանիքի անդամ ընդունուող անձ։

Տան քոթուկ (գերան)
տան երիցագոյն անդամը, որ ամբողջ ընտանիքը կը կապէ իբրեւ մէկ միութիւն:

Տանը պէս՝ ինչպէս իր տունը
ազատ, առանց քաշուելու, առանց ձեւականութեան:

Տուն գլուխ
ամէն՝ իւրաքանչիւր տան՝ տունէ:

Տունդ աւրուի, տունդ քանդուի
տունդ կործանի։

Տունէ դռնէ հեռո՜ւ
    1. ստորին մարդու ընկերութենէն հեռու ապրիլ ցանկալու մաղթանք.
    2. որեւէ փորձանք իրենց չպատահելու մաղթանք։

Տունով-տեղով
ամբողջապէս, ընտանիքով եւ շարժուն ինչքերով։

Քու տունդ չքանդուի
այդպիսի բան կ՚ընե՞ն, խելք չունի՞ս (յանդիմանական արտայայտութիւն):

Յարակից Բառեր
— Գրաւի փոխարէն դրամ տուող՝ գրաւատուն:

— Դրամական գործողութեանց՝ դրամատուն:

— Երեսփոխանական խորհուրդի՝ խորհրդարան։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2303
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 1 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Փնտռել «տունով-տեղով» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 69,847 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com