Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
ՏՈՒՆ
տան
(
տամբ
,
տունք
,
տանց
),
տանից
կմ
տնից
,
տնով
,
տներ
գոյական
1.
Մեծ
կամ
փոքր
շինութիւն
,
վերեւից
կտուրով
ծածկած
,
դռներով
ու
պատուհաններով
,
որի
մէջ
ապրում են
մարդիկ
։
‣
Քաղաքի
ծայրին
մի
փոքր
տուն
ունէինք
,
երեք
աչքից
բաղկացած
։
‣
Մեր
տներն
իրար
կից
էին
։
‣
Տան
յետեւը
պարտէզ
կար
։
‣
Տանից
դեռ
չի դուրս եկել
։
‣
Հիմայ
մեզ
մօտ
հինգ-վեց
յարկանի
տները
սովորական
են
։
‣
Հիւսիսային Ամերիկայում
տներ
են լինում
մինչեւ
հարիւր
յարկանի
,
որոնք
կոչվում են
՝
երկնաբերձ
կամ
երկնաքեր
։
‣
Քարաշէն
՝
փայտաշէն
՝
աղիւսաշէն
տուն
։
‣
Անշուք
՝
շքեղ
՝
փառահեղ
տուն
։
‣
Միայարկ
,
երկյարկանի
,
եռայարկ
տուն
։
‣
Խարխուլ
՝
բլբլկած
տուն
։
‣
Բերդի
նման
(=
ամրակառոյց
)
տուն
։
Դարձուածքներ
Տնից տուն՝ տուն կաւերի, գեղից գեղ՝ գեղ կաւերի
(
ասացուած
)
,
Տնից տուն
՝
գիւղից
գիւղ
փոխադրվելը
տնտեսապէս
քայքայում է
մարդկանց
։
⨀
հին նշանակութիւն
2.
Վրան
,
տաղաւար
բնակութեան
համար
։
Համեմատել
Վաչկատուն
։
3.
Ապարանք
,
պալատ
։
‣
Իշխանական
տուն
։
‣
Թագաւորի
տունը
։
‣
Մովսէս
մեծացաւ
փարաւոնի
տանը
։
⨀
հին նշանակութիւն
4.
Տան
յարկ
։
⨀
հին նշանակութիւն
5.
Տան
մէջ
առանձին
սենեակ
։
+
գաւառական նշանակութիւն
6.
Արեւելեան
ճարտարապետութեամբ
՝
տան
կենտրոնական
աչքը
(
սենեակը
),
որի
վրայ
գտնվում է
երդիքը
և
որի
շուրջը
գտնվում են
միւս
աչքերը
-
սենեակները
,
խոհանոցը
,
ախոռը
ևն
։
‣
Տան
երդիքից
ախելոճը
կախված էր
։
‣
Առաջ
մտնում էինք
բակը
,
այնտեղից
տունը
,
որի
աջ
կողմը
խոհանոցն
էր
,
իսկ
ձախ
կողմը
սենեակները
։
Նմանութեամբ
7.
Զանազան
շինութիւններ
,
որոնք
յատկացրած են
մարդկանց
որոշ
աշխատանքի
,
օրինակ
՝
Տեսակներ
Աղօթքի տուն
,
Աստծու տուն
գոյական
Եկեղեցի
։
⨀
հին բառ
Վարժից տուն
գոյական
Վարժատուն
,
ուսումնարան
։
Այսպէս
նաև
բարդութիւնների
մէջ
-
աղօթատուն
,
վարժատուն
,
սեղանատուն
,
հարսնետուն
,
մեռելտուն
,
կաթնատուն
,
գժատուն
,
նոյնպէս
՝
աղաւնատուն
,
աստեղատուն
ևն
։
8.
Շինութիւն
,
որտեղ
զետեղված է
քաղաքի
վարչութիւնը
։
‣
Քաղաքային
տան
առջեւ
մեծ
հրապարակ
բացին
։
‣
Քաղաքային
տունը
երեք
փողոցի
վրայ
է նայում
։
9.
Առեւտրական
հիմնարկ
։
‣
Նրանց
առեւտրական
տունը
մի քանի
բաժանմունքներ
ունի
Եւրոպայի
մեծ
քաղաքներում
։
‣
Այն
յայտնի
բանկային
տունը
սնանկացաւ
։
⨀
հին նշանակութիւն
10.
Լայն
մտքով
՝
նախարարական
կալուած
,
իւր
բնակիչներով
։
‣
Անդեկանը
Վաղարշ
թագաւորին
համոզում էր
՝
Հայաստանի
մարզպան
նշանակել
Վահան Մամիկոնեանին
,
որովհետեւ
,
ասում էր
,
նա
իւր
տան
համբարը
կուտէ
և
արքունիքից
ծախս
չի պահանջի
։
‣
Այրարատեան
նահանգը
կոչվում էր
արքունի
տուն
,
իբրև
Արշակունի
թագաւորների
կալուած
։
⨀
հին նշանակութիւն
11.
Երկիր
,
աշխարհ
,
իւր
բնակիչներով
։
‣
Տուն
Թորգոմայ
=
Հայաստան
։
‣
Տունն
Իսրայէլի
կամ
Յակոբայ
=
Հրէաստան
։
‣
Անգեղ
տուն
։
Այսպէս
նաև
՝
‣
Վրաստուն
,
Պարսկաստուն
։
Փոխաբերաբար
12.
Տան
մէջ
ապրողները
։
‣
Ողջ
տունը
սգով
լցրին
։
‣
Վատահամբաւ
տուն
։
‣
Ամբողջ
տունը
վարակված էր
,
ծառաներից
սկսած
մինչև
տանտիկինը
։
13.
Երդ
,
ընտանիք
,
գերդաստան
։
‣
Երեք
եղբայրները
բաժանվեցին
և
առանձին
տուն
եղան
։
‣
Նրանց
տունը
շատ
ուրախ
տուն
է
։
‣
Գիւղը
չորս
հարիւր
տնից
էր բաղկացած
։
‣
Ամեն մի
տուն
մի
մշակ
էր տալիս
ճանապարհը
շինելու
։
‣
Շէն
՝
ճոխ
տուն
։
‣
Խեղճ
՝
աղքատ
տուն
։
⨀
հին նշանակութիւն
14.
Կին
։
‣ («
Տուն
ունի՞ս
,
տուն
առեր
ես
»)։
15.
Ազգատոհմ
,
ցեղ
։
‣
Մամիկոնեան
տունը
տուել է
բազմաթիւ
հերոսներ
։
‣
Նախարարական
տներ
։
‣
Կայսերական
տան
անդամները
կրում էին
մեծ
իշխան
տիտղոսը
։
16.
Տան
գործեր
։
‣
Նա
լաւ
տուն
է պահում
։
‣
Տուն
կառավարել
չգիտես
։
Նմանութեամբ
17.
Ոտանաւորի
մի
մաս
,
որի
մէջ
տաղաչափութեան
ձեւը
(
յանգերի
՝
վանկերի
նկատմամբ
)
ամբողջացած
է
։
‣
Տաղաչափական
տները
բաղկանում
են
երկու
՝
չորս
՝
վեց
՝
ութ
և
աւելի
տողից
։
‣ «
Ո՞նց
գաս
,
իմ
լուսնակ
»
բանաստեղծութեան
մէջ
տունը
երկու
տողից
է
բաղկացած
. «
Մայր
Արաքսի
»
-ի
մէջ
՝
չորս
տողից
. «
Ո՜հ
,
ի՜նչ
անուշ
»
-ի
մէջ
՝
վեց
տողից
. «
Եղբոր
բացուին
»
-ի
մէջ
՝
ութ
տողից
։
18.
«
Սուրբ Գրքի
»
մէջ
՝
փոքր
հատուած
,
որ
առանձին
թուանշան
է կրում
։
‣ «
Սուրբ Գրքում
»
գլուխները
բաժանված են
համարագրված
տների
։
‣
Երկու
տուն
սաղմոս
են ասում
և
իսկոյն
շարականն
սկսում
։
19.
Նարդախաղի
մէջ
՝
խաղացողներից
իւրաքանչիւրի
մօտի
այն
բաժանմունքը
(
աջի
կամ
ձախի
),
որտեղ
բոլոր
քարերը
հաւաքում
են
և
ապա
սկսում
ժողովել
։
‣
Երբ
ես
քարերս
տուն
ժողովեցի
՝
նա
արդէն
ութ
քար
վերցրել էր
։
‣
Ես
նրանից
առաջ
տուն
մտայ
,
բայց
նա
զոյգեր
բերելով
խաղը
տարաւ
։
+
գաւառական նշանակութիւն
20.
Գութանին
լծված
ամեն մի
զոյքը
։
‣
Գութանի
տները
որոշ
գաւառներում
կոչվում են
-
1
.
ամոլ
,
2
.
ուժտուն
,
3
.
խարզնտուն
,
4
.
խնձորտուն
,
5
.
մկնտուն
,
6
.
փոշետուն
,
7
.
հորետուն
։
+
գաւառական նշանակութիւն
21.
Ջուլհակի
բանկահում
՝
նետի
տակ
գտնվող
փայտը
։
+
գաւառական նշանակութիւն
22.
Մի
զգեստ
կարելու
համար
հարկաւոր
բոլոր
պարագաները
։
Բաղադրեալ Բայեր
Տուն տանել
ներգործական
բայ
Նորապսակ
հարսին
(
կամ
զոյգին
)
առաջին
անգամ
հրաւիրել
իրանց
տունը
(
ազգականների
կողմից
),
որով
հաստատվում է
երթեւեկութիւն
նորապսակ
զոյգի
և
հրաւիրող
ընտանիքի
միջեւ
։
‣
Փեսայի
քեռանքը
նոր
հարսին
տուն են տարել
։
‣
Հարսի
հօրեղբրանքը
նորապսակներին
տուն տարան
։
Տուն տեղ լինել
,
Տուն ու տեղ լինել
,
Տուն տեղ դառնալ
,
Տուն ու տեղ դառնալ
չէզոք
բայ
Տուն
ունենալ
ու
սարքաւորվել
,
ամուսնանալով
առանձին
ընտանիք
կազմել
։
‣
Նոր
էր
ամուսնացել
,
տուն
ու
տեղ
եղել
,
որ
յանկարծ
այդ
փորձանքը
պատահեց
։
Տուն տեղ անել
,
Տուն ու տեղ անել
ներգործական
բայ
Մէկին
տան
մէջ
սարքաւորել
,
ամուսնացնելով
առանձին
ընտանիքի
տէր
դարձնել
։
‣
Երանի՜
քեզ
,
որդոցդ
պսակեցիր
,
բոլորին
տուն
ու
տեղ
արիր
։
Տունը մնալ
,
Տանը մնալ
չէզոք
բայ
Մարդու չգնալ
,
ծնողների
տանը
մնալ
(
չափահաս
աղջիկների
)։
‣
Նրանք
հիմայ
քչուոր
են
,
իրանք
են
և
իրանց
տանը մնացած
աղջիկը
։
Տունը քանդել
ներգործական
բայ
Կործանել
,
աւերել
,
փոխաբերաբար
մեծ
վնաս
հասցնել
։
Բաղադրեալ Բայեր
Տուն քանդվել
կրաւորական
չէզոք
բայ
նոյնը
կրաւորական
չէզոք
նշանակութեամբ
։
Դարձուածքներ
Տունուտեղ
,
Տուն ու տեղ
,
Տուն-տեղ
գոյական
Տունը
իր
ամբողջ
սարքով
։
‣
Տունս-տեղս
աւերեցին
։
Տնով-տեղով
մակբայ
Տնով
և
բոլոր
սարքով
,
ամբողջ
տնով
։
‣
Ձեզ
բոլորիդ
տնով-տեղով
կկորցնեմ
։
‣
Տնով-տեղով
գաղթեցին
։
Քո տունը չքանդվի
Յանդիմանական
բացագանչութիւն
՝
երբ
յանկարծ
լսում են
մէկի
գործած
մեծ
սխալմունքը
։
‣
Մէկը
եկաւ
,
քեզ
հարցրեց
,
ասացի
՝
ոչ ոքի
չի ընդունում
,
և
նա
գնաց
. -
Քո տունը չքանդվի
,
ախար
նա
իմ
բարեկամն
էր
,
Պարիզից
նոր
եկած
.
ես
խնդրել էի
ինձ
մօտ
հանդիպել
։
Տնէ տուն
,
Տնից տուն
մակբայ
Մի
տանից
միւսը
,
տները
մէկը միւսի յետեւից
։
‣
Տնէ տուն
ման էին գալիս
։
‣
Տնէ տուն
փոխադրվել
։
+
գաւառական բառ
Տուն է, անտուն չէ
(
Ծածկաբանութիւն
)
,
Լաւ
է
,
վատ
չէ
։
Համեմատել
Տօն
(
7
)։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 2199
ՆՈՐ
(beta)
Գործածութիւն
փորձնական
1 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
տունտեղ
†
չստուգուած
(1 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
Փնտռել «
տունտեղ
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները