Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Matching Word Forms

ոսկի → ոսկի (noun)
ոսկի → ոսկի (adjective)
 Словарь
ոսկի գոյական Թանկարժէք մետաղ մը * հարստութիւն, դրամ:
ոսկի ածական Ոսկիէ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 363։


ՈՍԿԻ
գոյական թանկարժէք մետաղ։

Դարձուածքներ
ճերմակ ոսկի
լսնոսկի։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 390
Новинка
1. ՈՍԿԻ (ոսկւոյ), ոսկու, ոսկիք կմ ոսկիներ
գոյական
    1. (Հանքաբանական) Պարզ մետաղական մարմին դեղին գոյնով և փայլուն, 19,5 տեսակարար կշռով. հալվում է 1045 աստիճան ջերմութեան մէջ. անապական է, այսինքն չի ենթարկվում ջրի՝ օդի թթւուկների ազդեցութեան, լուծվում է միայն արքայաջրի մէջ և միանում է սնդիկի հետ։

Չափազանց տարածական է. կարելի է նրանից պատրաստել խիստ բարակ թերթեր, 1000՚ը մի միլիմետր հաստութեամբ։

Կակուղ է. նրանից դրամներ կտրելու կամ այլ իրեր շինելու ժամանակ՝ պնդութեան համար հետը խառնում են պղինձ՝ որոշ սահմանված տոկոսով։

Գտնվում է անխառն վիճակում երկրի խորքերում և մի քանի գետերի աւազում մանր հատիկներով, բայց մեծ մասամբ խառն ուրիշ մետաղների, գլխաւորապէս պղնձի հետ։

Ոսկու հանքեր կան շատ տեղերում. առատ հանքեր կան Բրազիլիայում, Չիլիում, Մեքսիկայում, Կալիֆորնիայում, Հարաւային Ափրիկէում, Աւստրալիայում, Սիբիրում։

Հին ժամանակներից ի վեր համարված է թանկագին մետաղ և նշան հարստութեան ու հզօրութեան։

Ալքիմիկոսները շատ փորձեր էին անում արուեստական կերպով ոսկի շինելու համար, մինչեւ քիմիան ապացուցեց, թէ նա պարզ մետաղ է, ուրեմն չի կարող ուրիշ մետաղներից ստացվել։

(Ռադիոնի գիւտից յետոյ այս հայեացքը փոխվեց)։
‣ Ոսկուց պատրաստում են զարդեր, անօթներ։
‣ Ոսկին, իբրեւ հազուագիւտ և թանկագին մետաղ՝ հին ժամանակներից ի վեր ծառայել է իբրեւ նիւթ՝ դրամներ կտրելու, այսինքն չափանիշ՝ էքվիվալենտ՝ ուրիշ առարկաների արժէքը որոշելու։
‣ Զուտ ոսկու ամենամեծ քծվարը գտնված է Աւստրալիայում և կշռում է հարիւր կիլոգրամից աւելի։

    2. Ոսկուց շինած իր։
‣ Նրանց սեղանի անօթները ոսկի և արծաթ էին։
‣ Ոսկով ասղնագործած գլխի ծածկոց։

    3. Ոսկուց պատրաստած դրամ։
‣ Հին և նոր ժամանակ բաց են թողնված հազարաւոր տեսակ ոսկիներ՝ զանազան արժողութեամբ։
‣ Մի քանի տեղերում կանայք իբրեւ զարդ ճակատներին կրում են ոսկու շարաններ։
‣ Մաքսը վճարում էին ոսկով։

Տեսակներ
Անգլիական ոսկի
գոյական Տե՛ս Ֆունտ ստերլինգ։

Թուրքական ոսկի կամ, թուրքական լիրայ
գոյական Մօտաւորապէս 4½ դոլլար։

    4. Փոխաբերաբար Հարստութիւն, գանձ։
‣ Անմի՛տ, վաղը պիտի մեռնես, այդքան ոսկին ո՞ւմ համար ես դիզել։
‣ «Ամեն ինչ կգնեմ, ասաց ոսկին. ամեն ինչ կառնեմ, ասաց երկաթը»։
‣ Նա ի՞նչ մարդ է, նա ոսկի բարձած էշ է։
‣ «Ապիրատ աշխարհ, ուր հզօր ոսկին դարձնում է գողին՝ ազնիւ, բարեյոյս, ապուշին՝ հանճար, վախկոտին՝ կտրիճ, տգեղին՝ չքնաղ և պոռնիկին՝ կոյս»։

    5. Թանկարժէք իր։
‣ Ժամանակը ոսկի է։
‣ Ափսոս չի՞ այդ աղբը, որ այրում էք, դա ոսկի է, ձեր բերքը կքառապատկէ։

ածական
    6. Ոսկուց շինած, որի նիւթը ոսկի է։
‣ Ոսկի դրամ։
‣ Ոսկի ապարանջաններ։
‣ Ոսկի ամաններից են ուտում ու խմում։
‣ Ոսկի շքանշան։
‣ Արուեստական ոսկի ատամներ դնել տուեց։

    7. Ընտիր, թանկագին։
‣ Նա ոսկի մատներ ունի, ամեն բան ձեռքիցը կգայ։
‣ «Մանկութեան ոսկի ժամեր ցաւ են դառել առաջիս»։

    8. Ոսկու գոյնով, դեղին։
‣ Ոսկի հունձը ծածանվում էր թեթեւ հովից։
‣ Ոսկի գանգուրներ։

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Ոսկի ապարանջան
գոյական Արհեստ։
‣ Նա թեւը ոսկի ապարանջան ունի, նա արհեստի տէր է, որ միշտ նրան կապրեցնէ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1717
Новинка
(beta)
＋գաւառական բառ 2. ՈՍԿԻ
գոյական Տե՛ս Հարօր, Արօր։

Համեմատել Վիծկի։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1718
Новинка
(beta)
ՈՍԿԵԱՅ,
ՈՍԿԻ,
ՈՍԿԻԷ
ածական
    1. ոսկիէ շինուած՝ պատրաստուած.
    2. ոսկիի պարունակութիւն՝ բաղադրութիւն ունեցող.
    3. ոսկիի շերտով պատուած. ոսկեզօծ, ոսկեզօծուած.
    4. ոսկիի թելերով պատրաստուած՝ հիւսուած.
    5. ոսկիի արժէքով չափուող՝ հաշուըւող.
    6. ոսկեգոյն.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) մեծարժէք.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) հիանալի, գերազանց, հիասքանչ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1855
Новинка
(beta)
ՈՍԿԻ
գոյական
    1. դեղնագոյն, շատ ծանր (19.5 տեսակարար կշիռով), դիւրաթեք, դիւրաշաղ եւ անապական (ժանգի դիմադրող) թանկագին մետաղական մարմին՝ տարր.

    2. ոսկեայ զարդերու՝ իրերու ընդհանուր անուանում.

    3. ոսկիէ պատրաստուած դրամ, ոսկեդրամ.

    4. ոսկեթել.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) հարստութիւն, գանձ.

    6. թանկարժէք իր. օրինակ՝
‣ ժամանակը ոսկի է.

ածական
    7. ոսկիէ, ոսկեայ, ոսկեղէն, ոսկիէ պատրաստած.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) դրական յատկութիւներով օժտուած. ազնիւ, բարի.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) ընտիր, թանկագին.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) ոսկեգոյն.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) վառ, շքեղ, պերճ.

գոյական
    12. (Փոխաբերական իմաստ) ոսկեգոյն ցոլք՝ ճառագայթ՝ ճաճանչ.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) բարիք. բերք (առաւելաբար ցորենի).

    14. (Փոխաբերական իմաստ) դեղին տերեւներ.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) դեղին գոյն՝ երանգաւորում:

Ասացուածքներ (երբեմն՝ ոսկի բառին փոխարէն կ՚ըսուին նաեւ ոսկեայ, ոսկիէ եւ ոսկեղէն. -

Տեսակներ
— Տեսակներ բնական՝ ձոյլ։

— Դրամ (հատանուած)՝ ոսկեդրամ, հնչուն ոսկի։ Բառը յառաջացած է մետաղին հանած ձայնէն՝ կը հնչէ, կը զրնգայ: Մասնագէտներ այդ ձայնէն կը ստուգեն անոր իրական՝ բնական կամ շինծու ըլլալը։

— Թուղթէ՝ թղթոսկի։

— Ճերմակ՝ լսնոսկի։

Բաղադրեալ Բայեր
Ոսկի ժամանակ կորսնցնել, ոսկի ժամանակ վատնել
ներգործական բայ որեւէ կարգի զբաղումի՝ գործի մէջ՝ համար թանկագին ժամանակ կորսնցնել՝ վատնել անօգուտ զբաղումով՝ գործով կամ անգործութեամբ:

Դարձուածքներ
Ամէն պսպսացող բան ոսկի չէ
ամէն փայլող բան թանկագին չէ։

Գետինը ոսկի ալ գտնես, համրէ եւ այնպէս առ
դրամը առնելու եւ տալու ատեն պէտք է համրել։

Ոսկի անձրեւ
    1. անսպասելիօրէն ձեռք բերուած՝ գտնուած մեծ հարստութիւն՝ դրամական գումար.
    2. թիթեռնածաղկաւորներու ընտանիքէն թփաբոյս մը։

Ոսկի ապարանջան
    1. ոսկեղէն ապարանջան.
    2. որեւէ արհեստ, որ ենթական անօթի չի ձգեր:

Ոսկի աստղ
ոսկիէ շքանշան, որ կը տրուի տուեալ երկիրի մը մեծ ծառայութիւն ընողներուն։

Ոսկի բաժանում
    1. Եւքլիտեան երկրաչափութեան մէջ, գիծի մը՝ գծահատուածի մը ծայրայեղ եւ միջին յարաբերութեամբ՝ համեմատութեամբ բաժանումը.
    2. գեղագիտութեան մէջ, գիծի մը՝ պատկերի մը բաժանումը այնպիսի ձեւով, ուր պզտիկ մասը կամ տարածութիւնը այնպիսի համեմատութեան մէջ է աւելի լայն մասին, ինչպէս այս վերջինը՝ ամբողջին հետ։

Ոսկի գեղմ
գոյական ոսկեգեղմ, ոսկեբուրդ:

Ոսկի դար
գոյական Տե՛ս ՈՍԿԵԴԱՐ:

Ոսկի եղջիւր
ոսկեղջիւր։

Ոսկի երիտասարդութիւն
գոյական տուեալ ժամանակի երիտասարդութեան հիանալի՝ լաւագոյն մասը։

Ոսկի թիւ
գոյական ոսկեթիւ։

Ոսկի ծաղիկ
գոյական արեւածաղիկ:

Ոսկի կանոն
գոյական կեանքի կանոն, որ նշուած է՝ տրուած է Մատթէոս Աւետարանիչի Է. գլուխի 12րդ համարով. «Ուստի ամէն ինչ որ կ՚ուզէք որ մարդիկ ձեզի ընեն, դուք ալ անոնց այդպէս ըրէք»։

Ոսկի հատուած
գոյական Տե՛ս Ոսկի բաժանում:

Ոսկի հարսանիք, ոսկի ամուսնութիւն
գոյական ամուսնական կեանքի յիսնամեայ յոբելեան՝ տարեդարձ։

Ոսկի հորթ
ոսկի, դրամ, փող։

Ոսկի ձեռքեր
տուեալ արհեստի մը՝ ասպարէզի մը մէջ հմուտ ձեռքեր:

Ոսկի ճճի
Զատկաճճի, ոսկեճճի:

Ոսկի միջին
գոյական ծայրայեղութիւններէ զերծ վարուելակերպ՝ գործելակերպ՝ դիրքորոշում. խելացի չափաւորականութիւն, ծայրայեղութիւններէ խուսափում, ծայրայեղութիւններու զանցառում (Արիստոտէլի վարդապետութիւն):

Ոսկիի պահեստ
պետութեան մը պատկանող թանկարժէք (գլխաւորաբար ոսկիի) ձուլածոներու եւ դրամի պահեստ:

Ոսկի սագ
ոսկեսագ։ Յոյն առասպելաբանութեան մէջ սագ մը, որ ոսկի հաւկիթներ կ՚ածէր։ Սագին տէրը զայն մորթեց, անոր բոլոր հաւկիթներուն մէկ անգամէն տիրանալու նպատակով։

Ոսկի տարեդարձ
    1. յիսնամեակի տարեդարձ.
    2. պսակի՝ ամուսնութեան յիսնամեակի տարեդարձ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1861
Новинка
(beta)

Похожие слова
ոսկիէ
 Usage beta 470 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Найти слово "Ոսկի" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com