Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Словарь
բարեգործ ածական Բարիք գործող, բարերար:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 60։


ԲԱՐՔ
գոյական
    1. բնաւորութիւն, վարք, նկարագիր։
    2. սովորոյթ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 65
Новинка
ԳՈՐԾ
գոյական
    1. աշխատութիւն, զբաղում, պարապում։
    2. ձեռնարկ։
    3. պաշտօն։
    4. արարք։
    5. (հեղինակի՝) երկ, երկասիրութիւն։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 88
Новинка
ԲԱՐԵԳՈՐԾ
ածական, գոյական բարերար, երախտաւոր։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 62
Новинка
＋գաւառական բառ ԲԱՐ (պար)
(պարսկերէն bar, պտուղ)

գոյական
    1. Առհասարակ՝ պտուղ ծառի։

    2. Նորատունկ ծառի առաջին պտուղը, երախայրիք։
‣ Ծառը տնկում ես, բարը բարով վայելես։

Բաղադրեալ Բայեր
＋գաւառական բառ Բար գալ, ＋գաւառական բառ Բար տալ
չէզոք բայ Առաջին անգամ պտուղ տալ (ծառի)։

＋գաւառական բառ Բար դնել
ներգործական բայ Նոր բողբոջած բոյսերի արմատների մօտ հողը փափկացնել և բուկը հող տալ, որպէսզի արմատները լաւ զարգանան։

＋գաւառական բառ Բար նստել
չէզոք բայ Ծաղկի՝ կարմրուկի ևն ուռած բշտիկների նստելը, լաւանալը։
‣ Ծաղիկը բար է նստել, շուտով կսկսի թափել։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 357
Новинка
(beta)
ԲԱՐՔ (բարուց, յոգնակի), բարքի, բարքեր
գոյական
    1. Ամբողջութիւն անհատի սովորոյթների և աւանդական կամ ժառանգական հոգեկան յատկութիւնների, որոնցով նա ղեկավարվում է իւր յարաբերութիւնների մէջ ուրիշների հետ. բնածին սովորութիւն, բնութիւն, բոյս բարուց.

(յաճախ գործ է ածվում Վարք՚ի հետ միասին, որ լծորդ է բարք՚ին և նրա արտայայտութիւնն է գործով ― վարք ու բարք, բարք ու վարք)։
‣ Ի՞նչպիսի բարքի տէր է այդ մարդը։
‣ Շնորհալի վարք ու բարք։
‣ Բարք ու վարքով գովելի։
‣ Նա ուսումնասիրեց փղի բարքը։
‣ Համեմատեցէ՛ք շան բարքը կատուի բարքի հետ։

＋գաւառական նշանակութիւն 2. Կամք, տրամադրութիւն, ցանկութիւն, որոնք բխում են բարքից (1)։
‣ Բարքս շատ գինի է ուզում։
‣ Ինչո՞ւ այդ ամանը կոտրեցիր. ―Բարքս այսպէս ուզեց։
‣ Այս բանը նրա բարքովը չեղաւ։
‣ Նրա բարքին մի՛ դիպչէք, բարքովը վարուեցէք։

⨀հին նշանակութիւն 3. Սովորութիւն, կարգ, եղանակ, կանոն։

    4. Կամք, յօժարութիւն, միտումն (Համեմատել 2)։

    5. (յոգնակի) Բարքեր, Որոշ հասարակութեան մէջ պատմականօրէն, աւանդաբար կամ ժառանգաբար հաստատված սովորոյթներ, որոնցով ղեկավարվում է հասարակութիւնը բարոյական հարցերում։
‣ Նրանց բարքերը անհանդուրժելի են մեզ համար։
‣ Գեղարուեստն ազնուացնում՝ մեղմացնում է բարքերը։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 374
Новинка
(beta)
Ե,
ե,
եչ
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի հինգերորդ տառը և երկրորդ ձայնաւորը։
‣ Գլխաւիր Ե։
‣ Շղագիր ե, շարագիր ե։

    2. Բառերի սկզբում, բաղաձայնից առաջ, գրական լեզւում արտասանվում է ինչպէս սուղ իէ, հին գրութեամբ՝ յե (je), օրինակ. ես = jes, երկու = jerku։

Դրվելով ա՚ից առաջ՝ կազմում է երկբարբառ՝ հին արտասանութեամբ՝ յա, ja, (ինչպէս Հայաստան բառի մէջ յա գրութիւնը), օրինակ. մեծութեան, եար։

⨀հին նշանակութիւն 3. Իբրեւ թուանշան նշանակում է 5։
‣ ե-ծ-շ-ր (5-50-500-5000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ հինգերորդ։
‣ Գլուխ Ե.։
‣ Գրիգոր Ե.։
‣ Ե. դար։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 570
Новинка
(beta)
ԳՈՐԾ (ոյ)
գոյական

Ածանցական Բառեր
Գործով
մակբայ Իրականապէս, արդեամբ։
‣ Խոստացածդ գործով կատարիր, ապացուցի՛ր։

Բաղադրեալ Բայեր
Գործ ածել
ներգործական բայ Գործածել։

Գործ բռնել
չէզոք բայ Մի աշխատանք սկսել, խանութ բանալ, առեւտուր անել։

Գործը բռնել
չէզոք բայ Յանձն առնել որեւէ աշխատանք կատարել, կապալով վերցնել։
‣ Երկու ընկերով այս գործը բռնեցինք։

Գործ գտնել
չէզոք բայ Մի գործ՝ աշխատանք գտնել, մի արհեստի մտնել։

Գործ դնել
ներգործական բայ Տե՛ս Գործադրել։

Գործին գալ
չէզոք բայ Պիտանի լինել, յարմարել։
‣ Ձեր առաջարկած պայմանը իմ գործիս չի գալիս։
‣ Այդ՝ մեր գործին կգայ։

Գործի դնել
ներգործական բայ Մէկին գործի վրայ կանգնեցնել, մէկի համար գործ՝ աշխատանք գտնել։

Գործի լինել, Գործի կանգնել, Գործի մտնել
չէզոք բայ Գործ՝ աշխատանք գտնել։
‣ Սպասիր, գործի լինիմ (կանգնեմ, մտնեմ)՝ բոլոր պարտքս կվճարեմ։

Մեծ գործի լինել
չէզոք բայ Չնչին բանով զբաղվել (ծաղրական)։

Գործի կպչել, Գործին տաք-տաք կպչել
չէզոք բայ Եռանդով գործը ձեռնարկել, սկսել։

Դարձուածքներ
Ի՞նչ գործի ես
Ի՞նչ ես անում։

Մե՜ծ գործի ես
Երեւելի բան ես անում (հեգնական)։

Գործի անունն ի՞նչ
Նա պարապ է, անզբաղ է, ուրիշ գործ չունի բացի…
‣ Առաւօտից երեկոյ թափառում է փողոցներում. գործի անունն ի՞նչ։

Գործի օր
գոյական Աշխատանքի օր, լի օր։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 484
Новинка
(beta)
ԲԱՐԵԳՈՐԾ բարեգործի (բարեգործաց)
ածական 1. Նա որ բարի բան է անում, որի գործածը բարի է։ Հակառակը՝ Չարագործ։
‣ Բարեգործ ձեռք՝ մարդ։

ածական գոյական 2. Բարիք գործող, նա որ հասարակօգուտ նշանաւոր գործեր է կատարում։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 360
Новинка
(beta)
ԲԱՐ
    1. մակբայակերտ յետադաս մասնիկ՝ պէս, կերպ. օրինակ՝
‣ մեքենա-բար.

գոյական
    2. Պարսկերէն bar = պտուղ, առհասարակ ծառի պտուղ.

    3. նորատունկ ծառի առաջին պտուղ, երախայրիք, նախախայրիք.

    4. բերք:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 301
Новинка
(beta)
ԲԱՐՔ
գոյական
    1. լաւ կամ վատ՝ յոռի սովորութիւն.

    2. ընդոծին՝ բնական սովորութիւն.

    3. բնաւորութիւն, բնութիւն, խառնուածք, շաղախուածք.

    4. նկարագիր, բարոյք, վարք.

    5. սովորոյթ, ապրելակերպ, կենցաղ.

    6. նոր՝ նորելուկ՝ նոր օրերու՝ արդիականութեան պարտադրանք. օրինակ՝
‣ ա՛յլ դարք, ա՛յլ բարք (որ ժխտական իմաստ ունի, աւաղելու պէս բան մը՝ վերյիշումով՝ յաճախանքով հին սովորոյթներու, որոնց կ՚երթայ նախասիրութիւնը՝ նախընտրութիւնը) :

Արիստոտէլ կ՚ըսէ. «Սովորութիւնը երկրորդ բնութիւն է»: Յաճախ կը գործածուի վարքուբարք ձեւով՝ միացած կամ առանձին:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 316
Новинка
(beta)
Ե
    1. մեր այբուբենին հինգերորդ տառը եւ. երկրորդ ձայնաւորը. անունը եէչ. բառին սկիզբը կը կարդացուի երկբարբառի մը արժէքով (= յե. օրինակ՝ երջանիկ. ա-ի հետ կը կազմէ երկբարբառ = եա. բառամէջի ե-ը լծորդ է է-ի. օրինակ՝ սէր = սեր, = մէզ, վէր[f]= վեր. հին ատեն ե եւ է անշուշտ ունեցած են յստակ զանազանութիւն, որ հիմա չունին.

    2. գլխագիր ե-ը, քովը կէտ (= Ե.), դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ հինգերորդ, իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր ե-ը բացարձակ թուական ածական է եւ կը նշանակէ հինգ.

    3. բարդութեան մէջ կը գործածուի իբրեւ յօդակապ, երբ նախորդ բառը ի-ով վերջացած է, եւ կը նկատուի իբրեւ սղումը իա-ի. օրինակ՝
‣ ոսկի + մայր = ոսկեմայր՝ իբր ոսկիամայր. իսկ է-ի կը փոխուի, երբ երկրորդ բառը ձայնաւորով սկսի. օրինակ՝
‣ ոսկի + օղ = ոսկէօղ.

    4. եղ վերջաւորող քանի մը բառերու մէջ, ուր եղ-ը գովական (Ֆրանսերէն laudatif) մասնիկը չէ (օրինակ՝ հանճարեղ, ընչեղ, զօրեղ), ե-ը փոխուած կը տեսնենք ի-ի. օրինակ՝
‣ շառաշեղ = շառաշիղ, շառաւեղ = շառաւիղ, տաշեղ = տաշիղ.

    5. այ երկբարբառը ե-ի կը փոխուի ինչ-ինչ բառերու մէջ. օրինակ՝
‣ գայլիկոն = գելիկոն, հայթայթանք = հեթեթանք.

    6. ր սկզբնատառով փոխառիկ բառերու առաջեւ ե գիրը կ՚աւելցուի իբրեւ նեցուկ կամ յառաջադիր. օրինակ՝
‣ (հետեւեալ պարսկերէն բառերուն մէջ, համաձայն իրենց նշանակութեան) րէկ = երակ, րէմ = երամ, րան = երանք, րէնկ = երանգ, րէսթէ = երաստ, եւայլն:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 531
Новинка
(beta)
ԳՈՐԾ
գոյական
    1. աշխատանք.
    2. արհեստ, զբաղում, զբաղմունք, պարապմունք, պարապում.
    3. ձեռնարկ.
    4. ֆիզիքական աշխատանքի արդիւնք.
    5. մտային աշխատանքի արդիւնք, երկ, երկասիրութիւն.
    6. պաշտօն.
    7. արարք, արարմունք.
    8. անցք, եղելութիւն.
    9. գործունէութիւն:

Հակառակը՝ անգործ։

Բաղադրեալ Բայեր
Գործ բռնել
չէզոք բայ աշխատանքի սկսիլ.

գործը բռնել
չէզոք բայ
    1. յանձն առնել որեւէ աշխատանք կատարել.
    2. գործը կապալով ստանձնել.

գործ գտնել
չէզոք բայ աշխատանք ճարել.

գլխուն գործ բանալ, գլխուն գործ հանել
չէզոք բայ իրեն համար աւելորդ նեղութիւն ստեղծել.

գործին գալ
չէզոք բայ պիտանի ըլլալ, յարմարիլ.

գործի դնել
ներգործական բայ աշխատանք գտնել.

գործին փակիլ
չէզոք բայ եռանդով աշխատիլ.

գործէն ընել
ներգործական բայ ժամանակ կորսնցնել տալ, ժամավաճառ ընել։

Դարձուածքներ
ատիկա քու գործդ չէ
քեզի չի վերաբերիր.

գործի մարդ
ընդունակ.

գործի օր
աշխատանքի օր.

գործէն աչքս չի բացուիր
շատ զբաղած եմ.

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 420
Новинка
(beta)
ԿՏՈՐ
գոյական
    1. կոտրած կամ կտրուած բանի մը մէկ մասը, բեկոր, փշուր, նշխար, մնացորդ.

Տեսակներ
— հացի կտոր՝ պատառ, բրդուճ, շերտ.

— հացի լման՝ նկանակ.

— քուրջի (քուրչի)՝ փերթ.

— ոստայնանկուած՝ կտաւ.

— հողի՝ հողակոշտ, կոշկոռ, գուղձ, բունծ.

— քարի մեծ՝ լունտ.

— հալած ոսկիի՝ արծաթի՝ ձոյլ, քծուար.

— արժեթուղթերու՝ ստացագրի՝ մնացորդ.

— կերպասներու՝ կտրօն.

— հագուստի անութի տակի եռանկիւն՝ խշտեկ, անթոց.

— մանր՝ փշուր.

— փայտի խոշոր՝ կոճղ.

— սառի՝ սառնակոյտ, սառցակոյտ.

— ամբողջին մէկ կտորը՝ կոտորակ.

— կտոր մը հող՝ հողամաս, հողաշերտ.

— մեղրի ամբողջ՝ ծաղ, մաղ, մեղրախորիսխ, խորիսխ.

— օճառի լման՝ լոհ.

— օճառի պզտիկ՝ քռթիկ.

— ձուլածոյ՝ զանգուած.

— կերպասի ծալածոյ ամբողջ՝ պուրակ.

— մէկ կտորով՝ միակտուր, միաձոյլ, միապաղաղ.

— փոխանակող՝ փոխնորդ, պահեստի.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— սառի՝ սառոյցի՝ աղի խոշոր՝ շառաղիղ.

    2. պատռած հագուստի վրայ կտրուած լաթ, կարկտան.

    3. գրական՝ երաժշտական՝ թատերական ստեղծագործութիւններէն առանձնացուած մաս, հատուած, բաժին.

Յարակից Բառեր
— դրական կտոր՝ երկ, գործ, գրուածք.

— ընտիր կտորներու հաւաքածոյ՝ հատընտիր.

— թատերական կտոր՝ թատերախաղ:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1076
Новинка
(beta)
ԲԱՐԵԳՈՐԾ
ածական
    1. աղէկ՝ բարի գործ ընող.

    2. բարիք գործող, բարերար, երախտաւոր։

Ածանցական Բառեր
— Գոյականը՝ Բարեգործութիւն։

Հակառակը՝ չարագործ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 304
Новинка
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Найти слово "բար-ե-գործ" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com