Sözlük
Sözlük
Yeni!
Text Corpus
Corpus
Yazıyüzleri
Yazıyüzleri
Türkçe
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Ermeni yazım denetleyicisi
Şimdi İndirin
Ermenice
Arm
|
Ermenice-İngilizce
Arm-Eng
|
İngilizce-Ermenice
Eng-Arm
|
Ermenice-Fransızca
Arm-Fre
|
Fransızca-Ermenice
Fre-Arm
Sözlük
1.
ՄԱՅՐ
մօր
(
մարբ
,
մարք
,
մարց
,
մարբք
)
գոյական
1.
Կին
,
որ
երեխայ
է ծնել
,
+
մէր
,
+
մար
,
+
մարէ
։
‣
Ի՞նչ
աղջիկ
,
նա
արդէն
երկու
երեխայի
մայր
է
։
‣
Մայր
լինիս
,
մօր
յարգը
հասկանաս
։
‣
Մայր
է դարձել
,
բայց
էլի
նոյն
երեխան
է մնացել
։
2.
Ծնող
կինը
իւր
զաւակի
նկատմամբ
,
իգական
սեռի
ծնող
։
Հակառակը՝
Հայր
։
‣
Նա
իմ
կինն
է
,
իմ
երեխաների
մայրը
։
‣
Հայրս
մեռել է
,
մայրս
դեռ
կենդանի
է
։
‣
Մայր
ու
որդի
նստած
խօսում էին
։
3.
Կենդանիների
էգը
,
որ
ձագեր
է բերել
։
‣
Ո՞ր
կովն
է
այս
հորթի
մայրը
։
‣
Գառները
խայտալով
ծծում էին
իրանց
մայրերին
։
‣
Ձագերը
մտան
իրանց
մօր
թեւերի
տակ
որ
տաքանան
։
4.
Նմանութեամբ
(
Եկեղեցական
)
Կանանց
վանքի
մեծաւորուհի
,
մայրապետ
։
‣
Քոյրս
հիւանդ
է
,
թոյլ կտա՞ս
,
մայր
,
գնամ
նրան
խնամելու
։
5.
Փեթակի
մէջ
միակ
էգ
մեղուն
,
որ
ձու
է ածում
,
թագուհի
(
5
)։
‣
Մայր
չունեցող
փեթակը
կաւերվի
։
‣
Փեթակին
պէտք է
նոր
մայր
տալ
։
+
գաւառական նշանակութիւն
6.
Երեխաների
խաղի
ժամանակ
՝
խաղացող
խմբերից
ամեն մէկի
գլխաւորը
,
որի
կարգադրութեան
ենթարկվում են
միւս
խաղացողները
։
‣
Ես
ու
Արսէնը
մայր
կանգնեցինք
,
խաղացողները
զոյգ-զոյգ
գալիս էին
մեր
առաջ
,
և
մենք
ընտրում էինք
նրանցից
մէկին
մի
խմբի
համար
,
միւսին
՝
միւսի
։
‣
Մայր
են ընտրում
աւելի
մեծին
կամ
աջող
խաղացողին
։
7.
Քացախի
երեսին
բռնած
բարակ
մաշկը
,
որ
նպաստում է
հեղուկի
շուտով
քացախելուն
։
Համեմատել
Հորթ
(
2
)։
8.
(
Տպարանական
)
Մետաղեայ
կաղապար
,
որի
մէջ
ածելով
հալած
արճիճը
՝
ձուլում են
տպարանական
տառեր
։
‣
Առաջ
վարպետը
պողպատի
վրայ
փորագրում է
հայրեր
,
սրանցից
ստացվում են
մայրեր
,
իսկ
սրանցից
ձուլվում են
ձագեր
,
այսինքն
տպարանական
տառեր
։
‣
Այդ
տառերի
մայրեր
չունինք
,
որ
ձուլենք
։
9.
Զգեստների
վրայ
՝
յատուկ
ճեղքուածք
,
որի
միջով
անց են կացնում
կոճակը
,
կամ
օղակ
,
որի
վրայ
հագցնում են
կեռմայրն
,
ու
կոճկում
, (
այս
նշանակութեամբ
գործ է ածվում
գաւառական
արտասանութեամբ
՝
մէր
)։
10.
Փոխաբերաբար
Ուրիշին
կերակրող
,
խնամարկող
,
գթացող
կին
։
‣
Նա
բոլոր
որբերի
մայրն
էր
։
‣ «
Մեր
ամենիս
դու
մայր
էիր
գըթառատ
»։
11.
Երկիր
,
որտեղ
մի
բան
առաջ է եկել
,
սկսվել
։
‣
Հին
Յունաստանը
համարվում է
արուեստների
ու
գիտութիւնների
մայր
։
12.
Պատճառ
,
մի
երեւոյթ
առաջ բերող
։
‣
Բոլոր
չարիքների
մայրը
նա
եղաւ
։
‣
Անգործութիւնը
մայր
է
ամեն տեսակ
մոլութիւնների
։
ածական
13.
Գործ է ածվում
ածականաբար
,
իբրեւ
մակդիր
գոյականների
մօտ
,
օրինակ
.
‣
մայր երկիր
,
մայր լեզու
ևն
։
Տե՛ս
Ներքեւը
։
Բաղադրեալ Բայեր
⨀
հին բառ
Ի մայրն դարձուցացնել զճրագ
չէզոք
բայ
Ճրագը
մարել
,
հանգցնել
։
Մայրը մտնել
,
Մայր մտնել
չէզոք
բայ
Արեգակի
կամ
լուսնի
արեւմտեան
հորիզոնում
ծածկվելը
։
‣
Արեւը
մայրը մտաւ
,
վերջացրէք
։
‣
Լուսինը
մայր մտնելուց
յետոյ
բոլորովին
մթնեց
։
Դարձուածքներ
Մայր ամենայն չարեաց
գոյական
Չարիքների
աղբիւր
։
‣
Մասնաւոր
սեփականութիւնն
է
մայր ամենայն չարեաց
,
պէտք է
դա
վերացնել
։
⨀
հին բառ
Մայր արեւու
գոյական
Արեգակի
մայր մտնելու
տեղը
,
արեւմուտք
։
⨀
հին բառ
Մայր դիեցիկ
գոյական
Ծծմայր
։
⨀
հին բառ
Մայր հասարակաց
գոյական
Բոլորի
մայրը
,
մայր
երկիրը
,
հողը
։
⨀
հին բառ
Մայր վանից
գոյական
Վանամայր
,
մայրապետ
։
⨀
հին բառ
Մայր քաղաքաց
գոյական
Քաղաքների
մայրը
,
մայրաքաղաք
։
Մայր Աթոռ
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Քրիստոնէական
եկեղեցիներում
այն
գլխաւոր
տաճարը
,
որտեղ
նստում է
տուեալ
եկեղեցու
հայրապետը
,
մասնաւորապէս
՝
Էջմիածնի
տաճարը
,
որ
ամենայն
հայոց
կաթողիկոսի
աթոռանիստ
է
։
‣
Մայր աթոռի
տպարանը
։
‣
Գէորգ
Դ
.
կաթողիկոսի
հիմնած
ճեմարանը
կոչվում էր
Ճեմարան
Մայր
աթոռոյ
Սրբոյ
Էջմիածնի
։
Մայր Աստուածածին
,
Մայր Աստուծոյ
գոյական
(
Կրօնական
)
Ս. Կոյս
Մարիամը
,
Քրիստոսի
մայրը
։
Մայր Արաքս
գոյական
Արաքս
(
Երասխ
)
գետը
,
իբրեւ
մայրենի
երկրի
բնիկ
գետ
։
‣ «
Մայր Արաքսի
ափերով
Քայլամոլոր
գնում եմ
»։
Մայր դպրոց
գոյական
Այն
դպրոցը
,
որտեղ
մէկը
ուսում
,
կրթութիւն
է ստացել
։
‣
Դուք
աւարտում
,
հեռանում էք
,
բայց
չմոռանաք
ձեր
մայր դպրոցը
,
որ
ձեզ
կրթութիւն
է տուել
։
Մայր եկեղեցի
գոյական
1.
(
Կրօնական
)
Որեւէ
քրիստոնէական
դաւանութեան
աթոռանիստ
եկեղեցին
,
մայր աթոռը
։
2.
(
Կրօնական
)
Քաղաքի
մի քանի
եկեղեցիներից
գլխաւորը
,
որտեղ
նստում է
առաջնորդը
։
3.
(
Եկեղեցական
)
Իբրեւ
յատուկ անուն
՝
Անիի
գլխաւոր
կիսակործան
եկեղեցին
։
‣
Մայր եկեղեցու
յատակագծով
ու
տեսքով
շինված է
Լենինականի
Ս. Փրկիչ
եկեղեցին
։
Մայր երկիր
գոյական
1.
Երկիրը
,
հողը
,
որ
սնուցանում է
բոլոր
մարդկանց
ու
կենդանիներին
կամ
որից
առաջ են եկել
բոլոր
կենդանի
արարածները
։
‣
Մայր երկիրն
է բուսցնում
կեանքի
համար
անհրաժեշտ
բոլոր
նիւթերը
։
‣
Կթաղվիմ
կհանգչիմ
մայր երկրի
ծոցում
։
2.
Այն
երկիրը
,
որ
ուրիշ
տեղ
հիմնել է
գաղութ
։
‣
Գաղութները
մայր երկրի
հետ
կապված են
իրաւաբանական
և
տնտեսական
կապերով
։
‣
Գաղութներն
օգնութեան հասան
մայր երկրին
։
Մայր թագուհի
գոյական
Թագաւորի
այրիացած
մայրը
։
Մայր լեզու
գոյական
Այն
սկզբնական
լեզուն
,
որից
ճիւղաւորվելով
առաջ են եկել
առանձին-առանձին
լեզուներ
։
‣
Հայերէնը
,
պարսկերէնը
,
յունարէնը
,
սլաւոներէնը
ևն
ըստ
հնդեւրոպական
լեզուաբանութեան
դստրեր
են
մի
մայր լեզուի
,
որ
այժմ
անհետացել է
և
կոչվում է
հնդեւրոպական նախալեզու
։
Մայր Հայաստան
գոյական
Հայաստան
՝
իբրև
բնիկ
հայրենիք
հայերի
։
‣
Մայր Հայաստանը
ողբում էր
իւր
զաւակների
կորուստը
։
Մեծ մայր
գոյական
Տատ
,
մամ
,
հօր
կամ
մօր
մայրը
։
‣
Այս
բանը
մեծ մայրս
էր պատմում
։
Տե՛ս եւ
Ծծմայր
,
Կնքամայր
,
Մէր
,
Մէրան
,
Մօրու
,
Նախամայր
,
Տատմէր
ևն
։
Source:
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
p. 1395
Yeni!
(beta)
ՄԱՅՐ
գոյական
1.
կին
՝
որ
զաւակ
ծներ է
,
զաւակ
ունի
.
2.
ծնող
կինը
՝
իր
զաւակներէն
դիտուած
.
3.
կենդանի
՝
որ
ձագ
ծնած
է
.
4.
մետաղեայ
կաղապար
,
որուն
մէջ
կը թափեն
հալած
մետաղը
եւ
տառեր
կը ձուլեն
.
տառամայր
,
բուն
,
նախատիպ
.
5.
կուսանոցի
պատասխանատու
.
մայրապետ
.
6.
ծառի
տեսակ
մը
.
մայրի
,
սոճի
,
նոճի
.
7.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
պատճառ
,
սկիզբ
,
աղբիւր
.
8.
սնուցման
,
զարգացման
օրրան
.
9.
ուրիշներու
հանդէպ
մայրական
հոգածութիւն
ցուցաբերող
կին
.
ածական
10.
գլխաւոր
,
հիմնական
.
‣
մայր
աթոռ
։
Տեսակներ
—
Կնքուած
երախայի
մը
մայր
՝
սանամայր
։
Դիեցիկ մայր
գոյական
ծծմայր
,
ստնտու
։
Խորթ մայր
գոյական
մօրու
:
Մեծ մայր
գոյական
մամ
,
ջոջիկ
,
տատ
,
հանի
։
Մեղուներու մայր
գոյական
պարսամայր
։
Տպագրական տառերու մայր
գոյական
բուն
,
նախատիպ
,
կաղապար
,
տառամայր
։
Ածանցական Բառեր
Գոճեմայր
գոյական
խոզի
տեսակ
մը
։
Բաղադրեալ Բայեր
Մայր մտնել
չէզոք
բայ
մթնել
։
Մայրը լացնել
ներգործական
բայ
1.
մեծ
վիշտ
պատճառել
.
2.
սպաննել
։
Մօրը ելլել
,
Մօրը քաշել
չէզոք
բայ
մօրը
նմանիլ
բնաւորութեամբ
եւ
տեսքով
։
Դարձուածքներ
Ծովու մայր
գոյական
ծովամայր
։
Կենդանի
մը
,
որ
երբ
դպչի
մարդկային
մարմնին
,
իր
խայթիչ
մազերով
կը վիրաւորէ
մորթը
եւ
կը ներարկէ
թոյն
մը
,
որ
բշտռկիչ
յատկութիւն
ունի
(
Ֆրանսերէն
méduse
)։
Մայր գումար
գոյական
դրամագլուխ
։
Մայր եկեղեցի
գոյական
կաթողիկէ
,
մայր
տաճար
:
Մայր երկիր
գոյական
բնաշխարհ
,
բնօրրան
։
Մայր թռչուն
գոյական
մարի
։
Մայր լեզու
գոյական
նախալեզու
։
Մայր հող
գոյական
հայրենիք
:
Մայր վանք
գոյական
մայրավանք
:
Մայր տոմար
գոյական
հաշուապահական
գլխաւոր
տետրակ
։
Մայր ցամաք
գոյական
ցամաքամաս
։
Մայր քաղաք
գոյական
մայրաքաղաք
։
Աւելի
ճիշդն
է
քաղաքամայր
։
Մայրենի լեզու
գոյական
մօրմէն
սորված
,
այսօր
գործածուող
լեզու
։
Մօրէ մերկ
աղքատ
:
Մօրը ծիծը կտրող
ածական
1.
չարաճճի
.
2.
ճարպիկ
,
վարպետորդի
,
սրիկայ
:
Մօրը կաթը ծծած
ածական
ազնիւ
,
պարկեշտ
:
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 1403
Yeni!
(beta)
Ayrıca bu sözlüklerde "
Դիեցիկ մայր
" için arama:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
Yeni!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
Yeni!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
Yeni!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
Yeni!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
Yeni!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
Yeni!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
Yeni!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
Yeni!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
Yeni!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
Yeni!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
Yeni!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
Yeni!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
Yeni!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes