Ermeni yazım denetleyicisi
Şimdi İndirin
 Morphology

Western Armenian

օդով → օդ (noun)
Singular • Instrumental case
օդով → օդ (noun)
Singular • Instrumental case
 Sözlük
օդ գոյական Շունչ, հով * երկինք, այեր * կլիմայ, մթնոլորտ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 498։


ՕԴ
գոյական այեր։

Դարձուածքներ
համատարած օդ
մթնոլորտ։

վերին՝ նուրբ օդ
եթեր։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 539
Yeni!
1. ՕԴ (ոյ եւ), ի (ից)
գոյական
    1. Գազեղէն մարմին, որ շրջապատում է մեզ և որով շնչում ենք։
‣ Օդը պարզ մարմին չէ, ինչպէս կարծում էին հին ժամանակ, այլ միաւորութիւն է մի քանի գազերի, գլխաւորապէս բորակածնի կամ ազոտի (79%) և թթուածնի (21%) և շատ քիչ քանակութեամբ արգոնի, ածխաթթուի ևն։
‣ Օդի մէջ շատ կամ քիչ քանակութեամբ տարածված են գոլորշի, փոշի և զանազան միկրոբներ։
‣ Օդի մի լիտրը կշռում է 1,29 գրամմ։
‣ Տաք օդը բարձրանում է վեր, սառն օդը իջնում է ցած։
‣ Որքան վեր ենք բարձրանում՝ այնքան օդն անօսրանում է։
‣ Օդն անհրաժեշտ է շնչառութեան համար. առանց օդի կենդանիները և բոյսերը չեն կարող ապրել։
‣ Օդի հոսանքը կոչվում է հողմ կամ քամի, որ լինում է շատ ուժեղ (մրրիկ), բարեխառն (հողմ) և մեղմ (սիւգ, զեփիւռ)։

    2. Օդը իբրեւ շնչելու նիւթ։
‣ Սենեակում օդ չկայ, պատուհանները բացէք, օդ բանի։
‣ Նա ամառները շնչում էր ծաղկաւէտ լեռների քաղցրաշունչ օդը։
‣ Հիւանդին ամենից առաջ հարկաւոր է մաքուր օդ։
‣ «Տուէ՛ք օդը իմ երկրին, դալար դաշտն ու վարդ կարմիր»։

    3. Երկրագունդը շրջապատող օդի ամբողջ ընդարձակութիւնը, մթնոլորտ։
‣ Օդի ճիշտ բարձրութիւնը յայտնի չէ, համարվում է մօտաւորապէս 70－80 կլմ։
‣ Մի քառակուսի սանտիմետրի վրայ օդի ճնշումը հաւասար է մի կիլոգրամի։
‣ Պարզ եղանակին օդը կապոյտ է երեւում։
‣ Մարդկանց աջողվել է օդի մէջ մինչեւ 21 կիլոմետր բարձրանալ։

    4. Եղանակ, օդի փոփոխութիւն։
‣ Օդը շատ դուրեկան է, գնանք անտառում զբօսնենք։
‣ Օդը խառնվեց, անձրեւի նշան է։
‣ Նաւարկութեան սկզբին օդը խաղաղ էր, բայց յետոյ պղտորվեց, փոթորիկի փոխվեց։

    5. Հին հասկացողութեամբ՝ մէկը այն չորս տարրերից, որոնցից բաղկացած է աշխարհս։
‣ Հող, օդ, հուր, ջուր։
‣ Օդը խոնաւական բնութիւն է։

＋գաւառական նշանակութիւն 6. Հարբուխ։

(Համեմատել Օդը դիպչել, օդը զարնել)։
‣ Ժողովրդական սնահաւատութեամբ՝ եթէ այրին կոյսի հետ պսակվի՝ օդ ու հազի ցաւ կտարածվի։
‣ Մօտենում են մէկին և յանկարծ նրա գլուխը կծում՝ ասելով «օդս առ», որով, կարծում են, հարբուխը կանցնի նրան, և իրանք կազատվին։

Բաղադրեալ Բայեր
Օդ առնել, ⨀հին բառ Օդ կլանել կամ, Օդ ծծել
չէզոք բայ Օդ շնչել։
‣ Գնանք պարտէզ, մի քիչ օդ առնենք (կամ օդ ծծենք)։

Օդ բանել
չէզոք բայ Օդի թեթեւ հոսանք առաջանալ։
‣ Դուռ պատուհան բացէք, մի քիչ օդ բանի, շոգից սենեակում խեղդվում ենք։
‣ Երեկոյեան դէմ օդ բանեցաւ, մի քիչ զով ընկաւ։

Օդը զարնել կամ, Օդը դիպչել
չէզոք բայ Օդը կամ եղանակը վնասակար կերպով ազդել։
‣ Ողջ օրը բաց երկնքի տակ աշխատում է, օդը զարկել է։
‣ Ես գիտեմ, որ այն գիշեր օդը դիպաւ, այն օրուանից ինձ լաւ չեմ զգում։
‣ Այստեղի օդը նրան դիպչում է։

Օդ վրդովել
չէզոք բայ Անիմաստ խօսել, ջուր ծեծել։

Դարձուածքներ
Բաց օդում
մակբայ Բաց երկնքի տակ, վերեւից չծածկված տեղում։
‣ Պառկում են կանաչի վրայ ու բաց օդում անուշ քնում են։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2363
Yeni!
(beta)
⨀հին բառ 2. ՕԴ (ի, ից կմ ոյ)
գոյական Ոտքի ագանելիք (հաւանօրէն բարակ մորթից, որ հակադրվում է տղամարդկանց կօշիկներին)։


✽հազուադէպ բառ 3. ՕԴ
գոյական Տե՛ս Յօդ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2364
Yeni!
(beta)
ՕԴ
գոյական
    1. շնչելի՝ նուրբ՝ կազային՝ առաձգական՝ անհոտ՝ անհամ՝ կշռուն եւ թափանցիկ հոսանիւթ, որ կը շրջապատէ երկիրը.

    2. օդը իբրեւ շնչելու նիւթ. շունչ.

    3. կլիմայ, եղանակ.

    4. հով.

    5. բաց միջոց, երկինք։

Օդը կը բաղկանայ կազերէ. չորս մաս բորակածինէ եւ մէկ մաս թթուածինէ:

Մաքուր օդը կը պարունակէ նաեւ չնչին քանակութեամբ ածխաթթու, ջրաշոգի եւ այլն։

Ինչպէս սիրտը, թոքերն ալ կշռութաւոր երկու շարժում ունին - երբ թոքերը կ՚ընդլայնին՝ առածին կշռոյթով, օդը կը քաշեն թոքային խորշերուն մէջ, իսկ երբ կը կծկուին՝ Բ. կշռոյթով, օդը դուրս կը վանեն:

Արտաքսուած այդ օդը շունչ կը կոչուի (Ֆրանսերէն haleine):

Երբ դուրս կը վանենք ճիգով, ոյժ եւ ուղղութիւն տալով՝ կը դառնայ փչել (Ֆրանսերէն souffler)։

Տեսակներ
— Համատարած օդ՝ մթնոլորտ։

— Վերին՝ նուրբ՝ եթեր։

Բաղադրեալ Բայեր
Օդ առնել
չէզոք բայ
    1. բաց տեղ ելլել՝ մաքուր օդ շնչելու համար.
    2. օդ ներշնչել.
    3. օդ ներծծել (գոց շիշերու՝ վէրքերու եւ այլնի մասին):

Օդ ծծել
չէզոք բայ մաքուր օդ շնչել:

Օդ կլլել
չէզոք բայ Տե՛ս Օդով սնանիլ:

Օդը դառնալ
չէզոք բայ
    1. օդը փոխուիլ.
    2. փոթորկիլ:

Օդը դպչիլ, օդը զարնել
չէզոք բայ օդը կամ եղանակը վնասակար ձեւով ազդել։

Օդը թնդացնել
չէզոք բայ
    1. օդին մէջ պայթեցնել.
    2. որոտընդոստ ծափահարութիւն ընել:

Օդ ծեծել, Օդը ծեծել
չէզոք բայ ի զուր՝ ապարդիւն կերպով երկար ժամանակ վատնել. դատարկաբանել:

Օդը հանել
չէզոք բայ
    1. մէջի օդը պարպել.
    2. պայթում յառաջացնելով՝ կտորները օդին մէջ ցրուել։

Օդը կրակել, օդի մէջ կրակել
չէզոք բայ
    1. առանց նշանակէտի կրակել.
    2. իբրեւ ազդանշան կրակել.
    3. իբրեւ սպառնալիք՝ օդի մէջ կրակել.
    4. անօգուտ՝ աննպատակ բան ըսել՝ խօսիլ։

Օդին խօսիլ
չէզոք բայ
    1. ի զուր տեղ խրատել.
    2. չհասկցուիլ։

Օդով կերակրել, օդով սնուցանել
ներգործական բայ պարապ՝ սին յոյսերով յուսադրել։

Օդով սնանիլ
չէզոք բայ
    1. ապրուստի միջոցներէ զուրկ ըլլալ.
    2. ուտելու բան չունենալ.
    3. պարապ՝ սին յոյսերով ապրիլ:

Դարձուածքներ
Բաց օդին մէջ
բացօդեայ՝ բաց երկինքի տակ, վերէն չծածկուած տեղի մէջ:

Օդ չկայ
օդի հոսանք չկայ, օդը տաք՝ հեղձուցիչ է:

Օդը ծանր
կազերով՝ փոշիով եւ այլնով ապականած օդ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2450
Yeni!
(beta)
ՕԴ
գոյական ոտնաման, թեթեւ կօշիկ (տրեխ՝ հողաթափ եւ այլն)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2451
Yeni!
(beta)

Benzer kelimeler
օդու
օթով
օթու
 Usage beta 37 citations 

Usage of matching Word Forms

Yeni! Explore the usage of the word form օդով in the Corpus of Western Armenian.
Ayrıca bu sözlüklerde "օդով" için arama:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Ermenice sözlük 17.718 kelimelerden oluşmuşdur
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Türkçe
Նայիրի / Nayiri.com