Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

ԲԱՆԱԼԻՔ → բանալ (verb)
(Substantive Future Participle) • Singular • Nominative case
(Substantive Future Participle) • Singular • Accusative case

Matching Lexemes

 Wörterbuch
բանալ ներգործական բայ Յայտնել, բացում կատարել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 57։


ԲԱՆԱԼԻ
գոյական փականքը բանալու գործիք։

Դարձուածքներ
գողի բանալի
ագռաւուկ։


ԲԱՆԱԼ
ներգործական բայ
    1. պարզել, յայտնել։
    2. սկսիլ։
    3. (գործ մը՝) հաստատել։
    4. (ճամբայ՝) շինել, հորդել։
    5. (ախորժակ՝) բերել, սրել։
    6. (վէրքը՝) խարխարել, նորոգել։
    7. (սիրտը՝) պարպել. վստահիլ։
    8. (մէկուն գաղտնիքը՝) հրապարակել, մերկացնել։
    9. (ցանքի ակօսը՝ արտը ջրելու համար) առափտել։

Դարձուածքներ
ծաղիկներ բանալ
ծաղկիլ, փթթիլ։

դիակը բանալ
դիազննել։

(խմորը) գրտնակով բանալ
գրտնիլ։

(դուռը) քիչ մը բանալ
ծերպել։

քողը բանալ
քողազերծել։

աչք բանալ գոցել
թարթել, քթթել։

աչք բանալ գոցելը
ակնթարթ։

աչքը չորս բանալ
զգոյշ՝ արթուն կենալ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 60
Neu!
ԲԱՆԱԼԻ (լւոյ), լիի կմ լու, լիներ,
ԲԱՆԱԼԻՔ (լեաց), լիքի, լիքներ
(բայածական, որ սկզբնապէս նշանակում էր բացող)

գոյական
    1. Մետաղէ գործիք, բաղկացած գլխից, բունից և լեզուակից, որով կողպէքը բաց են անում կամ փակում։
‣ Դուռը բանալիով կողպեց։
‣ Բանալին տուէք, կողպէքը բանամ։
‣ Բանալիքները չգիտեմ ուր եմ դրել։

Դարձուածքներ
Արու բանալի, Որձ բանալի
գոյական Որի բունը միապաղաղ գլանիկ է։

Էգ բանալի
գոյական Որի բունը սնամէջ է (փողաձեւ)։

Անգլիական բանալի
գոյական Որի աքցանները կարող են բացվել ու խփվել՝ պտուտմէրն ընդգրկելու չափով, և որ գործ է ածվում պտուտմէրները պտուտկելու կամ յետ պտուտկելու։

Ժամացոյցի բանալի, Դաշնամուրի բանալի
գոյական Գործիքներ՝ ժամացոյցը, դաշնամուրը լարելու։

Սուրբ Պետրոսի բանալի
գոյական (Կրօնական) որ կրում են հռոմէական եկեղեցու պապերը՝ իբրև նշան, թէ իրանք, իբրև Պետրոս առաքեալի յաջորդներ, իրաւունք ունին կապելու և արձակելու, արքայութեան դռները մէկի առաջ բանալու կամ փակելու։

    2. Փոխաբերաբար Ինչ որ միջոց է տալիս մի գաղտնիք լուծելու, մի խնդիր հասկանալու։
‣ Նամակը գրված է ծածկագրութեամբ, բայց բանալին մեզ մօտ է, նրանով կվերծանենք։
‣ Կառավարութեան շիֆրաւոր հեռագիրների բանալին յայտնի է դարձել մի օտար պետութեան։

Բաղադրեալ Բայեր
Բերդի բանալիները յանձնել
չէզոք բայ Անձնատուր լինել։

    3. (Երաժշտական) Նշան, որ դրվում է ձայնանիշների գրութեան մէջ տողերի սկզբում և ցոյց է տալիս, թէ ո՛րտեղից է սկսվում ձայնաշարի առաջին հնչիւնը։
‣ Սոլ՚ի բանալի։
‣ Ֆա՚ի բանալիով գրութեան մէջ ֆան գտնվում է հնգայնի չորրորդ գծի վրայ՝ վերեւից հաշված։

    4. (Ռազմագիտական) Դիրք, որ իւր ամրութեամբ տիրապետում է շրջակայքի վրայ, պաշտպանում է շրջակայքը։
‣ Կարսը համարվում էր Փոքր Ասիայի բանալին։

＋գաւառական նշանակութիւն 5. Բանալի, Գող բանալի, Ճարպիկ գող։


ԲԱՆԱԼ՚
(ֆրանսերէն banal, ռուսերէնից)

ածական Թարմութիւնից, ինքնուրոյնութիւնից զուրկ, անհամացած, անհամ, գռեհկացած։
‣ Բանալ՚ խօսակցութիւն։
‣ Բանալ՚ գովեստներ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 349
Neu!
(beta)
ԲԱՆԱԼ բացի, բա՛ց
ներգործական բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 348
Neu!
(beta)
ԲԱՆԵԼ բանեցայ
չէզոք բայ
    1. Աշխատանք կատարել, աշխատել, գործով զբաղվել։
‣ Հայրս առաւօտից երեկոյ արհեստանոցում բանում էր։
‣ Ո՞ւմ մօտ է բանում եղբայրդ։
‣ Այս շինութեան վրայ երկու հարիւր մշակ էր բանում։

    2. Գործել, ներգործել, աշխատանք արտադրել։
‣ Ժամացոյցս լաւ է բանում։
‣ Ջրաղացը տարին տասներկու ամիս բանում է։
‣ Կարի մեքենան իւղիր, որ լաւ բանի։

    3. Պիտանի լինել, գործի գալ, գործածութեան մէջ լինել։
‣ Ինչո՞ւ ես շորը դէն ձգում, դեռ մի քանի ժամանակ էլ կբանի։
‣ Մետրական սիստեմը մտնելուց յետոյ է՛լ արշիններն ու ֆունտերը չեն բանում։
‣ Այդ դրամը հին է, այլևս չի բանում։
‣ Երբ գիր տարւոյն երկուս է լինում՝ առաջինը բանում է մինչև զատիկ։

ներգործական բայ
    4. Մշակել, աշխատագործել։

Բաղադրեալ Բայեր
Ապրեշում բանել
չէզոք բայ Ապրեշումը կարժառից վիլկել, տեսակաւորելով ըստ որակի։

Բախտը բանել
չէզոք բայ Բախտը բերել, աջողվել։

Վէրքը բանել
չէզոք բայ Դեռ թարախ՝ արիւն արտադրել, դեռ սպի կապած չլինել։

Ասեղով բանել
ներգործական բայ Ասեղնագործել։

Քար բանել
չէզոք բայ Քար տաշել, քարէ պատ շարել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 351
Neu!
(beta)
ԲԱՆԱԼԻ
գոյական
    1. որեւէ գոց՝ փակ բան մը բանալու գործիք.

Տեսակներ
— գողի՝ ագռաւուկ.

ածական
    2. (Փոխաբերական իմաստ) բանալի գիրք՝ կարեւոր.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) բանալի բառ կամ խօսք՝ գաղտնիքներ յայտնաբերող կամ ճամբայ բացող։

Հակառակը՝ կղպանք։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 295
Neu!
(beta)
ԲԱՆԱԼ
ներգործական բայ
    1. գոց՝ փակ բան՝ տեղ չձգել, թացում կատարել, ծածկոյթը՝ կափարիչը վերցնել, արգելքը՝ խոչընդոտը մէջտեղէն հանել, կղպանքէն՝ փականքէն ազատել.

    2. քօղազերծել, հրապարակել, մերկացնել, պարզել, յայտնել.

    3. հիմնել, սկսիլ։

Ածանցական Բառեր
— Գոյականը՝ Բացում:

Հակառակը՝ փակել, գոցել, կղպել, ծածկել։

Տեսակներ
Ախորժակ բանալ
ներգործական բայ գրգռել, սրել.

Աչք բանալ
ներգործական բայ
    1. ուշադիր ըլլալ.
    2. մոլորեցնել.

Աչք բանալ-գոցել
ներգործական բայ թարթել, քթթել.

Աչք բանալ-գոցելը
գոյական ակնթարթ.

Աչքը չորս բանալ՝
ներգործական բայ շատ զգոյշ՝ արթուն կենալ.

Բերան բանալ
ներգործական բայ
    1. խօսիլ,
    2. համարձակիլ.

Բերանը մեծ՝ բանալ
ներգործական բայ
    1. խոշոր պահանջք ներկայացնել.
    2. սոնքալ՝ հպարտանալ.

Գերեզման բանալ
ներգործական բայ
    1. մահուան պատճառ, ըլլալ,
    2. սրբապղծել.

Գործ մը բանալ
ներգործական բայ հիմնել, հաստատել.

Դիակը բանալ
ներգործական բայ դիազննել.

Դուռը բանալ մէկու, մը առջեւ
ներգործական բայ
    1. ներս հրաւիրել,
    2. վռնտել.

Դուռը լայն բանալ
ներգործական բայ կեանքի մէջ շռայլ ապրիլ.

Դուռը կէս մը բանալ
ներգործական բայ չկամութիւն ցոյց տալ.

Դուռը քիչ մը բանալ
ներգործական բայ ծերպել.

Խմորը գրտնակով բանալ
ներգործական բայ գլանով՝ գրտնել, բարակցնել.

Ծաղիկներ բանալ
ներգործական բայ ծաղկիլ, փթթիլ.

Կուրծքը բանալ
ներգործական բայ խիզախել.

Հաշիւ բանալ
ներգործական բայ հաշուի տոմարին մէջ էջ յատկացնել.

Ճակատ բանալ
ներգործական բայ դիրք բռնել, պատերազմիլ.

Ճամբայ բանալ
ներգործական բայ շինել, հորդել.

Մէկուն գաղտնիքը բանալ
ներգործական բայ հրապարակել, մերկացնել, անգաղտնապահ ըլլալ.

Միտքը բանալ
ներգործական բայ սթափեցնել, հասկցնել, արթնցնել.

Նիստը բանալ
ներգործական բայ ժողովը սկսիլ.

Պահքը բանալ, ծոմը բանալ
ներգործական բայ լուծել, պահք չպահել.

Սիրտը բանալ
ներգործական բայ պարպել, վստահիլ.

Վարկ բանալ
ներգործական բայ մէկու մը հաշւոյն փոխ դրամ տալ.

Վէրքը բանալ
ներգործական բայ
    1. խարխարել, նորոգել։
    2. սիրտը արիւնել, ցաւցնել.

Ցանքի ակօսը բանալ
ներգործական բայ առափտել՝ արտը ջրելու համար.

Փոս բանալ
ներգործական բայ
    1. փորել,
    2. թակարդ լարել.

Քօղը բանալ
ներգործական բայ
    1. քօղազերծել, յայտնել։
    2. խայտառակել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 294
Neu!
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Neu! Explore the usage of the word form ԲԱՆԱԼԻՔ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "ԲԱՆԱԼԻՔ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com