Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

խարիսխը → խարիսխ (noun)
Singular • Nominative case • Definite Article ը
Singular • Accusative case • Definite Article ը
Singular • Nominative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
Singular • Accusative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
 Wörterbuch
խարիսխ գոյական Ճանկաւոր երկաթ, զոր ծովուն յատակը կ'իջեցնեն՝ նաւը անշարժացնելու համար * հիմ, սիւնի արմատ * կայան, յենարան:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 171։


ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. (նաւու՝) ճանկաւոր երկաթ։
    2. Տե՛ս տակը։


ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. (կոթողի՝ արձանի՝) պատուանդան։
    2. (սիւնագլուխ՝) վերնախարիսխ։
    3. Տե՛ս վրան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 181
Neu!
ԽԱՐԻՍԽ խարսխի (խարսխաց կմ խարսխից)
գոյական
    1. Կարծր և պինդ առարկայ, որ ծառայում է իբրև պատուանդան մի ուրիշ առարկայի։
‣ Արձանը ուղղակի գետնի վրայ չեն դնում, այլ մի խարսխի վրայ։
‣ Աւազանի խարիսխը մարմարից էր։
‣ Ճարտարապետական օրէնքով շինված սիւնը երկու խարիսխ է ունենում, մէկը պատուանդանի տակ, որ կոչվում է ներքնախարիսխ, և միւսը պատուանդանից վեր, իսկական սիւնի տակ, որ կոչվում է վերնախարիսխ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 2. Գետնից քիչ բարձր բեմ կամ կարճ սիւն։

    3. Ծանր երկաթ՝ երկու թեւերով, որը նաւից պարանով իջեցնում են ծովի մէջ, որպէսզի նաւը հաստատ կանգնի տեղումը և չտարուբերվի։
‣ Նաւերը սովորաբար ունենում են երեք խարիսխ, որոնցից մէկը կոչվում է փրկութեան խարիսխ։

Բաղադրեալ Բայեր
Խարիսխ ձգել, Խարիսխ նետել
չէզոք բայ Նաւը կանգնեցնել։

Խարիսխը վերցնել
չէզոք բայ Պատրաստվել ճանապարհ ընկնելու։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 4. Նմանութեամբ Մարդու սրունք, որոնց վրայ յենվում է մարմինը։

    5. (Երկրաչափական) Եռանկիւնու՝ բրգի այն կողմը, որ հակադիր է գագաթին. հիմք։
‣ Եռանկիւնու գագաթից ուղղահայեաց իջեցրէք խարսխի վրայ։

    6. (Ճարտարապետական) Տաշած փայտի հաստ ձող, որ դնում են պատի վրայ կամ պատի անկիւնում՝ նրա պնդութեան համար։

Դարձուածքներ
Խարիսխ յուսոյ
գոյական Ապաւէն, ում կամ ինչի վրայ որ մարդ յոյս է դնում։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 883
Neu!
(beta)
ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. պատուանդան (արձանի՝ սիւնի), սիւնի տակի մասը՝ որուն վրայ կը բարձրանայ սիւնը.

    2. ճանկաւոր ծանր եւ խոշոր երկաթ՝ նաւը անշարժացնելու համար,

(Ֆրանսերէն ancre).

    3. եռանկիւնի՝ բուրգի այն կողմը՝ որ հակադիր է գագաթին, հիմք.

    4. փայտի հաստ ձող՝ որ կը դնեն պատին անկիւնը՝ զայն ամրացնելու համար, նեցուկ, յենարան.

    5. մետաղեայ ժանգ (Ֆրանսերէն oxyde)՝ որ թթուի մը հետ միանալով կը կազմէ աղ մը.

(Ֆրանսերէն base)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 828
Neu!
(beta)
ՈՏ,
ՈՏՆ
գոյական
    1. Տե՛ս ՈՏՔ.
    2. թաթ, ոտնաթաթ.
    3. ջրաղացքի ոտք։

Տեսակներ
— Արձանի՝ խարիսխ, պատուանդան։

— Բոպիկ՝ մերկոտն, բոկոտն։

— Լերան՝ ստորոտ։

— Կովու, եզի՝ կճղակ:

— Ձիու, իշու՝ սմբակ։

— Մերկ՝ բոպիկ։

— Ոտք դնելու տեղ՝ կռուան:

— Ոտքին ձգած տեղը՝ հետք:

— Ոտքի վրայ՝ յոտնկայս:

— Ոտքով խաղալու գնդակ՝ ոտնագնդակ։

— Ոտքով քալելով՝ հետիոտն:

— Տաղաչափական՝ վանկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1870
Neu!
(beta)
ՍԻՒՆ
գոյական
    1. գետնէն՝ տախտակամածէն դէպի առաստաղ բարձրացող գլանաձեւ գերան, որուն վրայ կը հանգչին առաստաղին գերանները. յենարան, յեցարան, մոյթ, նեցուկ.
    2. միակտուր կամ չափածոյ քարերէ գլանաձեւ բարձր սիւն, խարիսխով, խոյակով եւ այլ զարդերով, որ շինութեան ճակտօնին, կողերուն եւ կտուրներուն իբրեւ յենարան կը ծառայէ.
    3. բաց վայրերու՝ հրապարակներու վրայ բարձրացուած կոթող (ի յիշատակ դէպքի մը՝ անձի մը).
    4. ճամբաներու եզերքին քարէ՝ փայտէ կոթողներ, որոնց վրայ հեռաւորութիւնները կը նշուին.
    5. հեռագրական՝ ելեկտրական ուղղահայեաց ձող.
    6. ընդհանրապէս՝ ցից.
    7. զօրքի՝ մարզիկներու եւ այլնի յաջորդական շարք(շարքեր). զօրասիւն.
    8. ողնաշար, ողնասիւն.
    9. տպագրութեան պարագային՝ մէկ էջի ուղղահայեաց բաժանումներէն իւրաքանչիւրը.
    10. նոյնը մամուլի (թերթեր) պարագային. սիւնակ.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի (ամպ՝ բոց՝ փոշի եւ այլն) բարձրացող սիւնանման զանգուած.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) նեցուկ, յենարան, հովանաւոր, պաշտպան.
    13. սնդիկի՝ ջուրի եւ այլնի մաս որ դրուած է խողովակի մէջ եւ սիւնի ձեւ ունի:

Տեսակներ
— Առանց գլուխի՝ կիսասիւն, քարկոթող։

— Զօրքի՝ զօրասիւն, շարասիւն։

— Ողնի՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Պտուտկաւոր սանդուխներու՝ միջնասիւն:

— Սիւնի առանցք՝ սիւնաբուն:

— Սիւնի գլուխ՝ խոյակ, սիւնագլուխ։

— Սիւնի ոտք՝ խարիսխ, պատուանդան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2132
Neu!
(beta)
 Usage beta 19 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form խարիսխը in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "խարիսխը" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com