Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

հրէ → հուր (noun)
Singular • Ablative case
հրէ → հրել (verb)
Present Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular
Imperative Mood • Singular
 Wörterbuch
հրել ներգործական բայ Մղել, քշել, մշտել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 264։


ՀՈՒՐ
գոյական
    1. կրակ, խարոյկ։
    2. խանդ։
    3. (բանաստեղծական՝) աւիւն։

Դարձուածքներ
հուրք
եռանդ, հրայրք, հորձք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 294
Neu!
ՀՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. մղել, քշել։
    2. խթել, մշտել, թնդել, ցնցել, շարժել։

Դարձուածքներ
ուսով հրել
գրթցել։

արմուկով հրել
արմկահարել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 297
Neu!
＋գաւառական բառ ՀՐԷ
մակբայ Տե՛ս Հրէս։


＋գաւառական բառ ՀՐԷՆ
մակբայ Տե՛ս Հրէս՚ի տակ։


＋գաւառական բառ ՀՐԷՍ,
＋գաւառական բառ ՀՐԷԴ,
＋գաւառական բառ ՀՐԷՆ
մակբայ Ահա՛ այս կամ այստեղ (ինձ մօտ), ահա՛ այդ կամ այդտեղ (քեզ մօտ), ահա՛ այն կամ այնտեղ (հեռուն)։
‣ Նամակը բերի՞ր. －Այո՛, հրէ՛ս։
‣ Հրէս քո տուած գիրքը. յետ վերցրու։
‣ Ի՞նչ ես այս ու այն կողմը ման գալիս, մատնոցը հրէդ կողքիդ է։
‣ Ո՞ւր է. －Հրէ՛դ, սեղանի վրայ։
‣ Հրէս գալիս են։
‣ Մեր գիւղը հրէ՜ն այնտեղ է։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1300
Neu!
(beta)
1. ՀՈՒՐ (հրոյ)
գոյական
    1. Կրակ (1)։ (Տե՛ս)։ Խարոյկ։ (Տե՛ս)։
‣ Հին հասկացողութեամբ աշխարհի բոլոր նիւթերը չորս տարրից էին բաղկացած, որ են հող, օդ, հուր, ջուր։

Դարձուածքներ
Հուր արուեստական
գոյական Հրախաղութիւն, հրթիռ։

Բենգալեան հուր
գոյական Բաղադրութիւն աղբորակի, ծծումբի, բերտոլետեան աղի, որ վառվում է շատ պայծառ լոյսով և կարող է պատրաստվել զանազան գոյներով։ Գործ է ածվում հրավառութեան և հրախաղութեան մէջ։

Հուր յունական
գոյական Բիւզանդական յոյների հնարած մի հեղուկ բաղադրութիւն, որ ջրով չէր հանգչում և որով յոյներն այրում էին Բիւզանդիոնը (Կ. Պոլիսը) պաշարող թշնամու նաւատորմը։
‣ Յունական հրի բաղադրութիւնը այժմ անյայտ է։

⨀հին նշանակութիւն 2. Հրդեհ, կրակ (4), որից ―

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Հուր հարկնել, ⨀հին բառ Հուր արկանել, ⨀հին բառ Հուր վառել, ⨀հին բառ Հրով դատել
ներգործական բայ Կրակ տալ, հրկիզել, հրդեհի մատնել, հրդեհով ոչնչացնել։

    3. Տապ, բորբոքումն։

Դարձուածքներ
Անտոնեան հուր
գոյական Տե՛ս Կերցաւ, Կեր (5)։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 4. Առնի անդամը տոչորող ախտ. առնի անդամի բորբոքում։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 5. Բրգաձեւ մարմին. (սխալ ստուգաբանութեամբ յունարէնի, որտեղ pyr նշանակում է հուր, իսկ pyramis նշանակում է բուրգ)։

    6. Փոխաբերաբար

    1. Աւիւն, խանդ, եռանդ։
‣ Հայրենասիրական հուրը տոչորում էր նրան։

    2. Դարդ, ցաւ։
‣ Նա ինձ մերժեց և մի անմար հուր գցեց իմ սրտում, որ իւր հրեղէն լեզուներով այրում է հոգիս։


ածական
    7. Հրեղէն, բոցավառ, փայլուն։
‣ Հուր-հեր ունէր։
‣ Հուր աչքեր։

Դարձուածքներ
Հուր մոլեկան, Շրջմոլիկ հուր, Թափառական հուր
գոյական Ֆոսֆորային փայլուն գազ, որ բարձրանում է երբեմն գերեզմաններից կամ այլ տեղերից, որտեղ փտում են կենդանական և բուսական նիւթեր։

Ս. Էլմի հուր
գոյական Հրեղէն լեզուակներ՝ գնդակներ ևն, որ մրրկի ժամանակ, երբ օդը ելեկտրացած է, երբեմն երեւում են զանազան առարկաների, մանաւանդ նաւերի կայմերի ծայրերին, որ հաւանօրէն ելեկտրական ծագում ունի։

⨀հին բառ Հուր փայլեալ
գոյական Ցերեկուայ 12 ժամերից իններորդը (այսինքն երրորդը կէսօրից յետոյ)։

Հուր յաւիտենական
գոյական (Կրօնական) Դժոխքի մշտավառ կրակը։

＋գաւառական բառ Հուրը գնացել, մուրն է մնացել
Հալ ու մաշ է եղել։


＋գաւառական բառ 2. ՀՈՒՐ
գոյական Ծառի կամ թփի ճիւղ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1286
Neu!
(beta)
＋գաւառական բառ ՀՈՒՐՔ
գոյական
    1. Ջերմ մարմնի ճառագայթած ջերմութիւնը, կրակի ցոլքը։
‣ Վառարանի դուռը բացի, հուրքը երեսս զարկեց։
‣ Արեգակի հուրքը։

    2. Ուռէցքի կամ վէրքի տապ, բորբոքում։
‣ Ուռէցքին քացախ քսիր, հուրքը կառնէ (կամ կքաշէ)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1287
Neu!
(beta)
ՀՐԵԼ հրեցի
ներգործական բայ
    1. Հարուածի միջոցով մէկին կամ մի բան իրանից հեռացնել, բօթել, մշտել։
‣ Արմուկով ինձի հրեց։
‣ Երկու ձեռքով ուժով հրեցի, բայց նա տեղից էլ չշարժվեց։
‣ Դուռը թեթեւ հրեց, դուռը ճռռալով բացվեց կիսով չափ։
‣ Քարը մէկ հրեցի, գլդիգլոր ներքեւ գլորվեց։

    2. Փոխաբերաբար Զուգաւորվել։

Բաղադրեալ Բայեր
Հրել-մշտել
ներգործական բայ Տե՛ս Հրմշտել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1299
Neu!
(beta)
✽հազուադէպ բառ ՀՐԱԼ (հրացի)
ներգործական բայ Կտրել։

Բաղադրեալ Բայեր
Զաչս հրալ ի յուսոյ
չէզոք բայ Յուսահատվել, յոյսը կտրել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1291
Neu!
(beta)
ՀՈՒՐ
գոյական
    1. Տե՛ս ԿՐԱԿ (թիւ 1).
    2. (Փոխաբերական իմաստ) հոգեկան բուռն զգացմունք.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) այրող ցաւ՝ տարտ՝ վիշտ՝ դառնութիւն.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) Տե՛ս ԿՐԱԿ (թիւ 5), խանդ, հրայրք, հուրք, հորձք.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) տապ, բորբոքում.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) բուռն իրադարձութիւն, ընդվզում.

ածական
    7. (Փոխաբերական իմաստ) հրեղէն, բոցավառ, բոցափայլ, շողշողուն, փայլուն (աչքեր).

գոյական
    8. ծառի կամ թուփի ճիւղ:

Ասացուածքները Տե՛ս ԿՐԱԿԻ տակ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1287
Neu!
(beta)
ՀՈՒՐՔ
գոյական
    1. Տե՛ս ՀՈՒՐ, ԿՐԱԿ (թիւ. 1).
    2. տապ, սաստիկ՝ կիզիչ տաք, Տե՛ս ԿՐԱԿ (թիւ 4).
    3. (Փոխաբերական իմաստ) բուռն զգացմունք, կիրք, Տե՛ս ԿՐԱԿ (թիւ 5)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1288
Neu!
(beta)
ՀՐԵԼ
ներգործական բայ ուժով դպելով մէկու մը կամ բանի մը զայն իրմէ հեռացնել.

(ուսով) բոթել, մշտել, հրմշտկել, խթել, մղել, դնթել, քշել.

(արմուկով) արմնկել, արմկել, արմկահարել.

(զանազան ձեւերով) շպռնել, մտղել, կեհել, հրնտել, հրմրկել, գոշտել, բշտբշտորել, մխտել, մխթել, կտել, մլել, մտղել, զոնթել, ճխտել, տմշկել, պեճել:

Հակառակը՝ քաշել, մօտեցնել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1303
Neu!
(beta)
ՀՐՈՒԻԼ
կրաւորական բայ չէզոք բայ ուժի ներգործութեամբ մէկէ մը՝ բանէ մը հեռացուիլ՝ քշուիլ (ձեռքով՝ ուսով՝ արմուկով՝ ոտքով՝ զանազան ձեւերով), բոթուիլ, մշտուիլ, մղուիլ, արմկահարուիլ, կեհուիլ, հրմրկուիլ, հրմշտկուիլ, զոնթուիլ, պեճուիլ։ Հակառակը՝ քաշուիլ, մօտեցուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1307
Neu!
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form հրէ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "հրէ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com