Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

մատներ → մատ (noun)
Plural • Nominative case
Plural • Accusative case
մատներ → մատնել (verb)
(Past Participle)
 Wörterbuch
մատ գոյական Ձեռքերու եւ ոտքերու շարժուն ծայրամաս:
մատնել ներգործական բայ Դաւաճանել * յանձնել * խաղ մը՝ գաղտնիք մը երեւան բերել:
մատնութիւն գոյական Դաւաճանութիւն, նենգութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 287։


ՄԱՏ
գոյական
    1. (դաշնակի՝) ստեղն։
    2. (սանդուղի՝) բազրիք։
    3. (շարժական սանդուղի՝) որոշ։
    4. (անիւի՝) շառաւիղ, ճղուղ։
    5. (եռաժանիի՝) արձէն։
    6. (ժամացոյցի՝) սլաք։
    7. (վանդակի՝) խաղխամ, քանոն։

Դարձուածքներ
ձեռքին մատերը
բութամատ, ցուցամատ, միջամատ, մատանեմատ, ճկոյթ։

ոտքին մեծ մատը
բուշ, պպի։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 324
Neu!
ՄԱՏՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. ձեռք տալ, մատնանշել։
    2. յանձնել։
    3. դաւել։

Դարձուածքներ
վտանգի մատնել
վտանգել։

կրակի մատնել
այրել։

մոռացութեան մատնել
մոռնալ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 325
Neu!
✽հազուադէպ բառ ՄԱՏՆԵՐ
ածական


＋գաւառական բառ 2. ՄԱՏՆԵԼ մատնեցի
ներգործական բայ
    1. Մատով դիպչել, մատնահարել։
‣ Կտորը այնքան մատնեցին, որ կեղտոտվեց։

    2. Մատը մի բանի մէջ թաթախել ու լիզել, մատլոզել։
‣ Ձուածեղը կերաւ, թաւան էլ մատնեց լպստեց։


⨀հին բառ ՄԱՏՆՈՒԼ
չէզոք բայ Տե՛ս Մատչել (1)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1417
Neu!
(beta)
1. ՄԱՏ ի, տներ,
ՄԱՏՆ (տին, տունք, տանց)
գոյական

Բաղադրեալ Բայեր
Մատ խաղացնել
ներգործական բայ Գաղտնապէս գործը խառնել, խարդախել, գրգռել։
‣ Երեկ հետս շատ լաւ էր, այսօր բոլորովին փոխվել է, երեւի մէկը մատ խաղացրած կլինի։
‣ Իմ հաշիւները շատ պարզ էին, ո՞վ է մատ խաղացրել, խառնաշփոթել։

Մատը խառն լինել
չէզոք բայ Տե՛ս Մատ (15)։

Մատը մատին չխփել, Մատը մատին չզարնել, Մատը մատին չտալ
չէզոք բայ
    1. Բոլորովին չաշխատել, անգործ մնալ, չբանել։
‣ Ամբողջ օրերով պարապ ման է գալիս, մատը մատին չի տալիս։

    2. Բոլորովին անտարբեր մնալ, անուշադիր լինել մէկի կարիքին։
‣ Եղբայրը ծանր դրութեան մէջ է, իսկ սա մատը մատին չի խփում նրա բեռը թեթեւացնելու, բոլորովին պէտքը չէ։

Մատի վրայ խաղացնել կամ, Մատների վրայ խաղացնել
ներգործական բայ Խաբխբել, ման ածել (3)։
‣ Դու շատ անփորձ ես, դու հաւատում ես, որ նա քո մասին հոգս է քաշում, այն-ինչ նա քեզ մատի վրայ խաղացնում է։

Մատի փաթաթան շինել, Մատի փաթթոց շինել, Մատի փաթաթան անել, Մատի փաթթոց անել
ներգործական բայ
    1. Մի պատահած անախորժ դէպք շարունակ յիշել ու ասել՝ յանդիմանելու համար պատճառ եղողին։
‣ Տարուայ ընթացքում մի անգամ ուշացայ, նա մատի փաթաթան է արել, միշտ երեսովս է տալիս։

    2. Մի բան պատճառ բռնել՝ չաշխատելու համար։
‣ Գլխացաւը մատին փաթաթան է արել, չի աշխատում։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1411
Neu!
(beta)
2. ՄԱՏ (մաւտ=մօտ՚ի այլ՝ չշեշտված ձևեր)
արմատ Մատչել, Մատուցանել ևն բառերի:


＋գաւառական բառ 3. ՄԱՏ
գոյական Բլուր, լեռան ոստ։
‣ Լեռան մատն ի վեր գնացինք։

Համեմատել այս նշանակութեամբ Կոնդ (3), Ոստ (6)։


✽հազուադէպ բառ 4. ՄԱՏ
գոյական Տե՛ս Մատհրաման։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1412
Neu!
(beta)
1. ՄԱՏՆ
գոյական
    1. Տե՛ս Մատ։

    2. արմատ Մատնել՚ի (առանձին անգործածական այն նշանակութեամբ)։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Մատն առնել (արարի)
ներգործական բայ
    1. Մատով նշան տալ, ցոյց տալ. մատնացոյց լինել։
    2. Մատնել։

⨀հին բառ Մատն լինել
չէզոք բայ 1. Մատնիչ լինել, մատնել։

կրաւորական չէզոք բայ 2. Մատնված լինել, մատնվել։

⨀հին բառ Մատն և տուր լինել
ներգործական բայ Մատնել, մէկի ձեռքը տալ։


✽հազուադէպ բառ 2. ՄԱՏՆ
գոյական Տե՛ս Մատ (3)։


✽հազուադէպ բառ 3. ՄԱՏՆ
գոյական Վառ ձայնին (ԳԿ) պատկանող մի եղանակի անուն։


1. ՄԱՏՆԵԼ մատնեցի
ներգործական բայ
    1. Մատով ցոյց տալ մէկի վրայ (իբրև յանցաւորի), անուանել մէկին ի վնաս նրան։
‣ Պատուհանի ապակին ես էի կոտրել, բայց ընկերներս ինձ չմատնեցին, չնայելով որ ուսուցիչը պահանջում էր յանցաւորին ցոյց տալ։
‣ Նա գնաց ու բոլորիս մատնեց։

    2. Դաւաճանութեամբ մէկին նրա թշնամու ձեռքը տալ։
‣ Ձեզանից մէկն ինձ պիտի մատնէ։
‣ Միտքը դրել էր քաղաքը մատնել թշնամու ձեռքը։

    3. Ենթարկել չարիքի, նեղութիւնների։
‣ Նրանք իրանց մատնում էին սովի, ծարաւի, խոշտանգանքների։
‣ Հրամայեց քաղաքը մատնել սրի և կրակի։
‣ Ինչո՞ւ նա մեզ մատնեց այս նեղութիւններին։

    4. Անզգուշութեամբ մի գաղտնիք երեւան հանել։
‣ Այդ խօսքերով ինքդ քեզ մատնեցիր։
‣ Դու ուրանում ես, բայց ձայնդ, աչքերդ մատնում են քեզ։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Մատնել զանձն
չէզոք բայ Անձնատուր լինել։

⨀հին բառ Մատնել ի պարտութիւն
ներգործական բայ Պարտել, յաղթահարել, նկուն անել։

⨀հին բառ Մատնել սատանայի
ներգործական բայ (Եկեղեցական) Սատանայի բաժին դարձնել, այսինքն բանադրել։

ՄԱՏՆԵԼ (մատնեցայ),
ՄԱՏՆՎԵԼ մատնվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1416
Neu!
(beta)
✽հազուադէպ բառ ՄԱՏՔ (ոց, յոգնակի)
գոյական

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1418
Neu!
(beta)
ՄԱՏ
գոյական
    1. ձեռքի եւ ոտքի վերջաւորութեան իւրաքանչիւր շարժական յօդուածի մասնիկը.
    2. ձեռնոցի իւրաքանչիւր ճիւղը, զոր կը հագնի համապատասխան մատը.
    3. կենդանիներու թաթին վերջամասերը.
    4. կողոսկրներէն իւրաքանչիւրը. կողաճաղ.
    5. եղանի՝ փոցխի ժանիք՝ ատամ՝ ծայր.
    6. խաղողի վազի ճիւղ՝ ոստ՝ բարունակ.
    7. մատի հաստութիւնը իբրեւ երկարութեան՝ բարձրութեան չափ. մատնաչափ.
    8. երաժշտական յօրինումներու՝ եղանակներու վրայ դրուած թուանշան, որ ցոյց կու տայ համապատասխան մատը, որով պէտք է նուագել.
    9. սանդուխի աստիճան. սանդխամատ.
    10. մատային վիճակ շախմատի մէջ.
    11. մատային վիճակի մէջ իյնալը.
    12. լերան ճիւղ՝ ճիւղաւորում. լեռնաճիւղ, լեռնամատ.
    13. (Փոխաբերական իմաստ) շատ փոքր քանակ.
    14. (Փոխաբերական իմաստ) նուագելու հմտութիւն.
    15. (Փոխաբերական իմաստ) մասնակցութիւն, միջամտութիւն.

ածական
    16. չափազանց քիչ, աննշան.
    17. փոքրահասակ:

Տեսակներ
— Անիւի՝ շառաւիղ, ճղուղ։

— Բթամատի, ցուցամատի եւ միջնեմատի չափով (իրարու, միացած)՝ պտղունց:

— Բութ մատէն մինչեւ ճկոյթ եղած չափ՝ թիզ։

— Բութ մատէն մինչեւ ցուցամատ՝ քիլ, ուղուկ։

— Դաշնակի՝ ստեղն։ Ստեղներու ամբողջութիւնը՝ ստեղնաշար:

— Եռաժանիի՝ արձէն:

— Ժամացոյցի՝ սլաք:

— Ձեռքի մատներ՝ բութամատ (բթամատ՝ բոյթ, խոշոր մատ), ցուցամատ, միջամատ (միջնեմատ), մատանեմատ (մատնեմատ, խօսեմատ, մաճուճիկ), ճկոյթ (ծկոյթ, կծեղն, պզտիկ մատ, ձագմատ, մատնեակ)։

— Ոտքին խոշոր մատը՝ բուշ, պպի։

— Սանդուխի՝ բազրիք, սանդխամատ։

— Վանդակի՝ խաղխամ, քանոն։

Բաղադրեալ Բայեր
Բանի մը մէջ մատ ունենալ
ներգործական բայ մասնակից ըլլալ։

Մատ բարձրացնել
ներգործական բայ
    1. խօսելու՝ բան մը ըսելու արտօնութիւն խնդրել.
    2. հաւանութիւն՝ քուէ տալ.
    3. սպառնալ:

Մատ խածնել տալ
ներգործական բայ
    1. յանկարծակի յուսախաբութիւն պատճառել.
    2. ամօթով ձգել, նկուն ձգել։

Մատ խաղցնել
ներգործական բայ
    1. գաղտնապէս գործ խառնակել, գրգռել.
    2. խաղի մէջ զեղծարարութիւն ընել։

Մատ խառնել
ներգործական բայ միջամուխ ըլլալ, խորամանկութեամբ միջամտել՝ խանգարել:

Մատ մը բան ուտել, Մատ մը բան խմել
ներգործական բայ քիչ բան ուտել՝ խմել։

Մատ մը տղայ ըլլալ
չէզոք բայ տակաւին փոքր ըլլալ:

Մատը բանի մը (գործի մը) մէջ ըլլալ
չէզոք բայ մասնակից ըլլալ:

Մատը բերանը հասնիլ
չէզոք բայ միջակ ապրուստի տէր ըլլալ:

Մատը բերանը մնալ
չէզոք բայ զարմանքէն շուարիլ, զարմանալ, ապշած մնալ:

Մատը բերանը տանիլ
ներգործական բայ զարմանալ։

Մատը խածնել
ներգործական բայ
    1. մտաբերել.
    2. զարմանալ.
    3. ապշելով հասկնալ բան մը։

Մատը խածնել տալ
ներգործական բայ
    1. զարմացնել.
    2. յուսախաբ ընել՝ ըլլալ։

Մատը ծծելով ապրիլ՝ կերակրուիլ
ներգործական բայ սնանիլ՝ սնունդի միջոցներէ զուրկ ըլլալ, շատ աղքատ ըլլալ։

Մատը կրծել
ներգործական բայ Տե՛ս Մատը խածնել։

Մատը հետը ուտել
ներգործական բայ համով ուտելիքը անյագ ճաշակել։

Մատը հոտուըտալ
ներգործական բայ գուշակել, գուշակութիւն ընել։

Մատը մատին դնել
ներգործական բայ
    1. ուշադիր՝ պարտաճանաչ ըլլալ.
    2. որեւէ ձեւով մասնակից ըլլալ՝ աշխատիլ՝ ջանք թափել: Հկնշ. Մատը մատին զարնել։ Ժխտականը՝ չդնել, չզարնել:

Մատը մատին զարնել
ներգործական բայ Տե՛ս Մատը մատին դնել։

Մատը մէջը ըլլալ
չէզոք բայ
    1. մասնակից ըլլալ.
    2. գործակից ըլլալ, շահաբաժինի իրաւունք ունենալ։

Մատը մէջը չխառնել
ներգործական բայ չմասնակցիլ, չգործակցիլ։

Մատը վէրքէն՝ ցաւոտ տեղին վրայ դնել
ներգործական բայ բուն խնդիրը՝ բուն պատճառը՝ հարցին հիմնական կէտը շօշափել՝ ցուցնել՝ գտնել:

Մատը վրան դնել
ներգործական բայ իր սեփականութիւնը նկատել, տիրանալ։

Մատը փաթթել (բան մը)
ներգործական բայ անկարեւոր բան մը՝ անցք մը՝ խօսք մը՝ գործ մը քննարկման նիւթ դարձնել՝ վէճի առարկայ դարձնել։

Մատի վրայ առնել (մէկը)
ներգործական բայ ծաղրել:

Մատի՝ մատներու վրայ խաղցնել
ներգործական բայ
    1. ճարպիկօրէն խաբխբել. իր ուզածը ուրիշին ընել տալ.
    2. խամաճիկ դարձնել։

Մատի վրայ համրուիլ
չէզոք բայ թիւով քիչ ըլլալ՝ ո՛չ աւելի քան ձեռքի մատները:

Մատի փաթթոց ընել, Մատի փաթթոց դարձնել, Մատի փաթթոց շինել
ներգործական բայ դէպք մը միշտ նշել, յանցաւոր՝ պատճառ եղող անձը կշտամբելու՝ յանդիմանելու նպատակով:

Մատին միսը ուտել
ներգործական բայ չափազանց աշխատիլ, ձեռային աշխատանքով մաշիլ:

Մատին փուշը հանել
ներգործական բայ մէկուն որեւէ բանով օգնել։

Մատները (բանի մը հետ) լիզել
ներգործական բայ
    1. շատ հաւնիլ.
    2. անյագօրէն համտեսել:

Մատներուն արանքէն՝ մէջէն նայիլ
ներգործական բայ չէզոք բայ
    1. չտեսնելու զարնել՝ տալ.
    2. կարեւորութիւն չտալով նայիլ.
    3. թոյլտուութիւն ցուցաբերել։

Մատէն փուշը հանել
ներգործական բայ Տե՛ս Մատին փուշը հանել։

Մատով ցոյց տրուիլ, Մատով ցուցուիլ
ներգործական բայ
    1. հազուադէպ ըլլալ.
    2. որեւէ բանով աչքառու մէկն ըլլալ:

Դարձուածքներ
Մատ մը՝ երկու մատ խմիչք
մատին հաստութիւնը նկատի առնուած իբրեւ բարձրութեան չափ։

Մատ մը փոշի նստած, Մատ մը փոշի բռնած
շատ փոշիոտ՝ աղտոտ:

Մատը մոխիրը՝ ջուրը չխոթել
աշխատանք է խուսափիլ:

«Մատս մէջն է» ըսել
«բաժին կ՚ուզեմ» ըսել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1417
Neu!
(beta)
ՄԱՏՆ
գոյական ձեռքին եւ ոտքին ծայրը շարժուն՝ յօդաւոր մասը։ Տե՛ս ՄԱՏ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1421
Neu!
(beta)
ՄԱՏՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. ձեռքը տալ, մատնանշել, յանձնել.
    2. դաւել, դաւաճանել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1422
Neu!
(beta)
ՈՒՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. ուտելի նիւթը՝ սնունդը ծամել եւ կու տալ.

    2. ճաշել.

    3. սնունդ ստանալ, սնուիլ.

    4. իբրեւ սնունդ գործածել.

    5. կծոտել, խայթոտել (միջատներ).

    6. կրծելով՝ խայթելով եւ այլն փճացնել.

    7. յօշոտել, պատառ-պատառ ընել.

    8. ապրելու համար ծախսել.

    9. քիմիական կամ ֆիզիքական ներգործութեամբ վնասել. քայքայել, փճացնել, մաշեցնել, փորել.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) անշարժ եւ շարժուն կալուածներու եկամուտով ապրիլ. օրինակ՝
‣ մեր դրամագլուխին տոկոսն է զոր կ՚ուտենք.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) վատնել, մսխել, շռայլօրէն ծախսել.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք առնել՝ վերցնել.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին ունեցածը իւրացնել, մէկուն բաժինը՝ հասնելիքը կտրել.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին հաշուոյն ապրիլ, մակաբոյծ դառնալ.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, տառապեցնել, չարչարել. օրինակ՝
‣ կեանքս կերար.

    16. (Փոխաբերական իմաստ) հարուած ստանալ.

    17. անարգանք՝ վիրաւորանք կրել՝ ստանալ.

    18. (Փոխաբերական իմաստ) ներծծուիլ, համակուիլ, տոգորուիլ.

    19. (Փոխաբերական իմաստ) խօսքերուն մէկ մասը կուլ տալ՝ չըսել:

Տեսակներ
— Ամբողջ ունեցածը՝ վատնել, մսխել, փճացնել։

— Անասունի պէս՝ լափել, լափլիզել, լակռտալ, քրթել:

— Անյագաբար՝ մցռել, մռզգայլել, խժկել։

— Արածող կենդանիներու՝ ճարակել, արածիլ:

— Գազանի պէս՝ փաղաղել:

— Դանդաղ՝ ճմճմել:

— Դեղահատ՝ առնել, կլլել:

— Զառամածի պէս՝ լոմլոմել, ծամծմել։

— Զիրար՝ ծեծկուիլ, զգուըտիլ։

— Թթուն, մետաղեայ թերթը՝ փորել, մաշել:

— Կաշին՝ ծծել, ներծծել, տոգորիլ։

— Կուռ ու կուշտ՝ թշել, փորը տկռեցնել, խճողել։

— Կրծող կենդանիներու՝ կրծել:

— Մատներով՝ մատնել, մատնոռել։

— Շան, կատուի՝ լակել։

— Պաշտօնի մէջ՝ շմշկել, գողնալ, գրպանել:

Բաղադրեալ Բայեր
Ինքզինք ուտել
չէզոք բայ զայրանալ, կատղիլ։

Ծեծ ուտել
կրաւորական բայ ծեծուիլ, պատժուիլ:

Մէկուն գլուխը ուտել
ներգործական բայ
    1. ձանձրացնել.
    2. դժբախտացնել, մեռցնել:

Անձրեւ ուտել
չէզոք բայ թրջուիլ։

Աչքերովը ուտել
ներգործական բայ
    1. աչքերը մէկուն՝ բանի մը վրայ սեւեռած՝ երկար նայիլ.
    2. սաստիկ ջղայնացած ըլլալ։

Գլուխը ուտել
ներգործական բայ
    1. շատ դժուարութիւն՝ նեղութիւն տալ պահանջներ ներկայացնելով.
    2. մահուան պատճառ ըլլալ:

Եղունգներուն միսը ուտել
չէզոք բայ սաստիկ ջղայնանալ։

Ինքզինք ուտել
չէզոք բայ հոգեկան տառապանքով ինքզինք մաշեցնել։

Իրարու միսը ուտել
չէզոք բայ զիրար տանջել՝ չարչարել, իրարու դէմ կռուիլ։

Հաց ուտել (միասին)
ներգործական բայ իրարու շատ մօտիկ ըլլալ։

Ուտել-խմել
չէզոք բայ կերուխումի անձնատուր ըլլալ:

Ուտել մէկուն դրամը
ներգործական բայ ստացած դրամը կամ ապրանքին փոխարժէքը չտալ. դրամական խոստումը խաբէութեամբ չվճարել:

Դարձուածքներ
Գործերը զիրա՞ր կ՚ուտեն
գործ չկայ։

Կերած ապուրը տես
ըրած անսպասելի՝ անախորժ՝ անբնական գործը՝ վարմունքը տես։

Կերած-խմած
ածական
    1. լաւ սնունդ առած՝ առնող, լաւ գէր՝ պարարտ.
    2. միասին հաճելի օրեր անցուցած.
    3. մօտիկ, մտերիմ։

Կերած-կերած, չէ քաքած
    1. գիրուկ.
    2. կծծի, ագահ։

Կերածը ուրացող
ածական ապերախտ:

Ո՛չ կ՚ուտէ, ո՛չ կը կերցնէ
այնքան ժլատ է, որ ունեցածը իրեն կը վերապահէ:

Ո՛չ ուտես, ո՛չ խմես, անոր երեսին նայիս
(հէքեաթներու մէջ) այնքան գեղեցիկ է, որ մարդ երեսին նայելով՝ կը զմայլի, ուտել-խմելը կը մոռնայ:

Ուտես՝ միս, չուտես՝ մատաղ
երկու կրակի միջեւ, անել դրութեան մէջ ըլլալ։

Ուտող-ուտողի
շատ-շատերը կը յափշտակեն՝ կը կողոպտեն (մէկուն ունեցածը):

Ուտողը չի գիտեր, բերողը գիտէ
ուտողը՝ վայելողը չ՚անդրադառնար, թէ որքան աշխատանք՝ քրտինք թափուած է տուեալ սնունդը՝ առարկան ձեռք բերելու համար։

Նաեւ կ՚ըսուի՝ Ուտողը չի գիտեր, բրդողը գիտէ:

Ուտող-ուրացող
ածական երախտամոռ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1923
Neu!
(beta)
ՓԱԽՑՆԵԼ
անցողական բայ
    1. յափշտակել եւ փախչիլ. գողնալ, թռցնել.
    2. փախուստի մատնել.
    3. մէկը՝ բան մը տեղէն գաղտնի հանել-հեռացնել.
    4. ցրուել, վանել, հեռացնել, փախուստի մատնել (թշնամին՝ հակառակորդը).
    5. խլել, կորզել.
    6. սահմանէն գաղտնի կերպով՝ առանց մաքսը վճարելու ապրանք անցընել.
    7. յարմար առիթէն չօգտուիլ, պատեհութիւնը կորսնցնել.
    8. աչքէ վրիպեցնել.
    9. ցրուել, փարատել (խաւարը՝ մութը եւ այլնը).
    10. (Փոխաբերական իմաստ) տտռել.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) խենթենալ.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) ապշիլ, սաստիկ հիանալ:

Տեսակներ
— Աղջիկ՝ առեւանգել։

— Աչքէ՝ 1. կորսնցնել. 2. վրիպեցնել։

— Ապրանք՝ գողնալ, իւրացնել, յափշտակել:

— Ապրանք (սահմանէն)՝ մաքսանենգել։

— Առիթ՝ նաւ՝ շոգեկառք՝ օդանաւ՝ քուն՝ կորսնցնել։

— Բերանէն (գաղտնիքը)՝ մատնել, թռցնել:

— Գաղտնի՝ սպրդեցնել։

— Թշնամին՝ ցրուել, վանել, քշել։

— Խելքը՝ խենթենալ, խելագարիլ։

— Խօսելու ատեն բառերը՝ ծայրատել։

— Համը՝ չափը անցընել, անկրթանալ:

— Սուտեր՝ գլորել, գլտորել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2347
Neu!
(beta)
ՄԱՏՆՈՒԻԼ
կրաւորական բայ
    1. մատնութեան ենթարկուիլ, մատնանիշ ըլլալ, ձեռք տրուիլ.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) նեղութեան ենթարկուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1423
Neu!
(beta)

Ähnliche Wörter
մաթներ
մայթներ
մատնէր
 Usage beta 13 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form մատներ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "մատներ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com