Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

մորթէ → մորթ (noun)
Singular • Ablative case
մորթէ → մորթել (verb)
Present Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular
Imperative Mood • Singular

Matching Word Forms

մորթէ → մորթել
մորթէ → մորթէ

Matching Lexemes

 Wörterbuch
մորթ գոյական Մարմինը պատող մաշկ * (բարակ) թաղանթ:
մորթել ներգործական բայ Կոկորդը կտրել, սպաննել, փողոտել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 307։


ՄՈՐԹԵԼ
ներգործական բայ սպաննել, փողոտել, զենել, զոհել։


ՄՈՐԹ
գոյական կաշի։

Դարձուածքներ
ոչխարի մորթ
ոչխարենի, սեկ։

այծի մորթ
այծենի, քեմուխտ։

բուրդով մորթ
գզաթ։

օձի մորթ
շապիկ, խորխ։

նուրբ մորթ
մաշկ, թաղանթ։

հին ատեններ վրան գրելու մորթ ոչխարի եւ այծի
մագաղաթ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 340
Neu!
ՄՈՐԹԵԼ մորթեցի
ներգործական բայ
⨀հին նշանակութիւն 1. Մորթը հանել, մորթը մսից դանակով կտրելով բաժանել։

    2. Վիզը դանակով կտրելով սպանել։
‣ Քնած ամուսնուն ածելիով մորթեց։
‣ Շունը մորթեցին ու յետոյ սկսեցին քերթել։

    3. Անասունը որևէ եղանակով սպանել՝ մսացուի համար։
‣ Կովը մորթելիս առաջ գլխին ծանր հարուած են իջեցնում, ուշաթափեցնում, ապա դանակը վիզը քաշում։
‣ Խոզը մորթելու համար շամփուրի նման սուրը մխում են մարմնի մէջ, ծակում են սիրտը։

    4. Փոխաբերաբար Տանջել, չարչարել։
‣ Դու ինձ սաղ-սաղ մորթեցիր։

Դարձուածքներ
Մորթած չեն, քերթած են
Ամենադառն վիճակի մէջ են, կողոպտված ու տանջված են, սաղ-սաղ քերթված են։
‣ Խեղճ գիւղացիների կալուածատիրոջ ձեռքին մորթած չէին, քերթած էին։

    5. Աղճատել, այլանդակել։
‣ Դասդ մորթեցիր և ոչ թէ պատմեցիր։

ՄՈՐԹՎԵԼ մորթվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։


1. ՄՈՐԹ (ոյ)
գոյական
    1. Մաշկային թանձր՝ պինդ՝ առաձգական հիւսուած, որ պատում է մարդու, շատ անասունների և թռչունների մարմինը։
‣ Մարդու մորթը չորս բարակ խաւից է բաղկացած։
‣ Մորթի վրայ անհամար մանր ծակոտիներ կան, որոնցով մարմինն աշտաշնչում է և քրտինքի կայլակներ են դուրս գալիս։

    2. Անասունի մորթ՝ խիտ մազերով ծածկված, մորթի։
‣ Ոչխարը մորթեց, մորթն ու գլուխը մորթողչէք վերցրեց։
‣ Մատաղներից հարիւր մորթ գոյացաւ։


＋գաւառական բառ 2. ՄՈՐԹ
գոյական
    1. Անասուն մորթելու գործողութիւնը։
‣ Շտապում է գնալ, մորթ ունի։
‣ Մորթդ շո՞ւտ կպրծնիս։

    2. Մորթած։
‣ Պարսիկները քրիստոնեայի մորթ չեն ուտում։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1508
Neu!
(beta)
ՄՈՐԹԷ
ածական մորթէ պատրաստուած՝ կարուած. մորթեայ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1550
Neu!
(beta)
ՄՈՐԹԵԼ
ներգործական բայ
    1. վիզը դանակով՝ սուր շեղբով կտրել. սպաննել, փողոտել, զենուլ, մորթոտել.
    2. անասունին վիզը կտրել, ամբողջ մարմինը մաշկել՝ քերթել եւ մսեղէն մասը առանձնացնել.
    3. զոհել.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, չարչարել.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) ճիգով զսպել՝ խեղդել.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) ոչնչացնել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1549
Neu!
(beta)
ՄՈՐԹ
գոյական
    1. մարդոց եւ անասուններու մարմինը պատող մաշկ. կաշի.

    2. մշակուած մորթ. մորթի.

    3. անասուն մորթելու գործողութիւնը. մորթում, փողոտում, զենում.

    4. մորթուած անասուններու թիւը՝ քանակը.

    5. մորթելու եղանակը՝ միջոցը.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) կեանք, ապահովութիւն, ազատում.
‣ մորթը փրկել.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) կոտորած.

ածական
    8. մորթ ունեցող.
‣ սեւամորթ, կակղամորթ.

    9. մորթուած։

Տեսակներ
— Աղուէսի՝ աղուէսենի:

— Այծի՝ այծեայ, այծենի, քեմուխտ։

— Առիւծի՝ առիւծենի։

— Բուրդով՝ գզաթ:

— Գանկի՝ գանկամորթ, մազամորթ:

— Հին ատեն՝ վրան գրելու մորթ (ոչխարի, այծի եւ հորթի)՝ մագաղաթ։

— Մաքիի՝ առուէջ:

— Մորթը յարդարող՝ մորթողորկ:

— Նուրբ՝ մաշկ, թաղանթ։

— Ոչխարի՝ ոչխարենի, սեկ։

— Սամոյրի՝ սամուրենի:

— Վագրի՝ վագրենի։

— Օձի՝ շապիկ, խորխ։

Դարձուածքներ
Կարծրամորթութիւն
գոյական մաշկի մակերեսային շերտի գերաճ, որ կը յատկանշուի տուեալ տեղի՝ շրջանի կարծրացումով. կոշտուկ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1548
Neu!
(beta)

Ähnliche Wörter
մօրտէ
 Usage beta 35 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Neu! Explore the usage of the word form մորթէ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "մորթէ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com