Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

ոչխարները → ոչխար (noun)
Plural • Nominative case • Definite Article ը
Plural • Accusative case • Definite Article ը
Plural • Nominative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
Plural • Accusative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
 Wörterbuch
ոչխար գոյական Օդի, խոյ (արու), մաքի (էգ):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 362։


ՈՉԽԱՐ
գոյական
    1. (էգ՝) մաքի, պատրուճակ, ամարու։
    2. (արու՝) խոյ։
    3. (կրտած՝) մալ։
    4. (ձագը՝) բուծ, գառնուկ։

Դարձուածքներ
ոչխարներ
խաշն, օդիք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 390
Neu!
ՈՉԽԱՐ ոչխարի (ոչխարաց), ոչխարի, ＋ոչխրի
(քարթուէլեան լեզուներից, սկզբնական նշանակութեամբ՝ կենդանի)

գոյական
    1. (Կենդանաբանական) Սմբակաւորների կարգից որոճողների ցեղին պատկանող կենդանի, խղնջաձեւ ոլորված և երկու կողմից ճնշված անկիւնաւոր սնամէջ եղջիւրներով, խիտ, երկայն և գանգուր մազերով (բրդով), առանց մօրուքի, հեզ բնաւորութեամբ, որին շատ հնուց մարդիկ ընտելացրել են բազմատեսակ օգտակարութեան համար. ընտանի ոչխար (Ovis aries)։
‣ Ոչխարի արուն կոչվում է խոյ, էգը՝ մաքի, օդի, պատրուճակ, ձագը՝ գառ (կամ գառն), որոջ, բուծ, ամարու։
‣ Ոչխարը տարածված է աշխարհի բոլոր կողմերում և ունի շատ ցեղեր։
‣ Նշանաւոր է մերինոս կոչված ոչխարը իւր երկայն ու մետաքսանման բրդով, որի համար շատ տեղ բազմացնում են։
‣ Կան պոչաւոր ոչխարներ և դմակաւոր ոչխարներ, որոնց դմակը երբեմն մինչեւ 15 կիլոգրամ է կշռում և նեղում է կենդանուն։
‣ Ոչխարը մատակարարում է մարդուն բուրդ, միս, կաթ, մորթ, դմակի իւղ ևն։
‣ Կովի իւղը, ոչխարի պանիրը, գոմշի մածունը լաւագոյններն են համարվում։
‣ Ոչխարի խելքը պակաս է. եթէ մի ոչխար պատահաբար գահավիժեց գետն ընկաւ՝ նրա յետեւից եկողն էլ նոյնպէս ներքեւ կնետվի, նոյնպէս և երրորդը, մինչեւ վերջինը։

    2. Ոչխարների հօտ, խաշն, խաշինք։
‣ Ոչխարն այսօր ո՞ր կողմը տանինք արածելու։
‣ Աւազակները գիւղի ոչխարը փախցրին։
‣ Ոչխարն արօտից եկաւ, կթողները դեռ չեն եկել։
‣ Ոչխըրի մէջ ցաւ է ընկել։

    3. Ոչխարի միս։
‣ Միս ես բերել, բայց չգիտես, ոչխա՞ր է թէ այծ։
‣ Ոչխարը դեռ չի իւղոտել։
‣ Ոչխարի խորոված։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Ընդհանուր անուն ոչխարի և այծի, որոնց զանազանելու համար՝ այծը կոչում են սեւ ոչխար, իսկ ոչխարը՝ սպիտակ ոչխար։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 5. Չորրորդ ձայնին (ԴՁ) պատկանող մի եղանակի անուն։

    6. Փոխաբերաբար Ինքնուրոյն մտածողութիւնից զուրկ, կուրօրէն ուրիշին հետեւող մարդ։
‣ Նա մի կատարեալ ոչխար է, ո՛ր կողմն ուզես՝ շուռ կտաս։
‣ Նրանք ոչխարի պէս հետեւում են իրենց մեծերին։

Բաղադրեալ Բայեր
Ոչխարի բերանը դարձնել
չէզոք բայ Արածելու ուղղութիւնը փոխել, ոչխարը դարձնել ուրիշ կողմ՝ արածելու համար։

Ուրիշի ոչխարն արածացնել
չէզոք բայ Իւր գործը թողած՝ ուրիշի գործն անել։
‣ Գէշ հովուի պէս ուրիշի ոչխարն է արածացնում։

Դարձուածքներ
Ոչխարի սոխ
գոյական Անորոշ տեսակի լեռնային ուտելի բոյս (?)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1711
Neu!
(beta)
ԱՌՆ
գոյական
    1. արու վայրի ոչխար, շիկերէ.

Տեսակներ
— էգը՝ արտիկ.

— ընտանի արու ոչխար՝ խոյ, ղոչ.

— էգը՝ ոչխար.

    2. թուռան թոռը՝ ծոռնորդի.

    3. այր, մարդ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 196
Neu!
(beta)
ԽՈՅ
գոյական
    1. արու ընտանի ոչխար, խոչ, ղոչ.

Տեսակներ
— կրտածը՝ մալ.

— էգը՝ ոչխար.

— արու վայրի ոչխար՝ առն, շիկերէ.

— էգը՝ արտիկ,

— երկամեայ արու ոչխար՝ խոձագ.

— էգ գառնուկը՝ ամարու, անմարու, որոջ.

— միամեան՝ հերուենակ.

— արու գառնուկը՝ գառ, գառնուկ, խոյացու.

— կաթնկերը՝ բուծ.

    2. տասներկու կենդանակերպներէն մէկը՝ որուն աստեղատունը կը մտնէ արեւը՝ գարնան դէմ.

    3. պարիսպ քանդող քարընկէց պատերազմական հին գործիք՝ խոյի գլուխին նմանութեամբ, բաբան, հոյ, մանգղիոն.

    4. Խոյ քաղաքը կամ գաւառը։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 860
Neu!
(beta)
ՈՉԽԱՐ
գոյական
    1. երկկճղակաւորներու ընտանիքին պատկանող ստնաւոր, որոճացող, եղջիւրաւոր կենդանի մը, որմէ կը ստանան կաթ, միս, բուրդ եւ մորթ.
    2. (Հւք.) ոչխարի հօտ, խաշ, խաշինք.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) ոչխարի միս.
    4. չորրորդ ձայնին (ԴՁ) պատկանող եղանակի մը անունը.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) ինքնուրոյն մտածողութենէ զուրկ, կուրօրէն ուրիշին հետեւող մարդ.

ածական
    6. հեզ, խոնարհ։

Տեսակներ
— Արու՝ խոյ, շօշ։

— Բրդատու՝ հռիգ:

— 2 տարեկան՝ կաւռութ։

— 2 տարեկան՝ որձ (արու):

— 2-3 տարեկան՝ շիշակ։

— Էգ՝ մաքի, օդի, պատրուճակ։

— Խումբ՝ հօտ։

— Կոյս (էգ)՝ մաքիկ։

— Կրտուած՝ մալ։

— Ձագը՝ բուծ (երբ կաթնկեր է, հազիւ մէկ տարու արու կամ էգ), աւելի մեծը՝ ամարու (էգ), որոջ (արու): Այս բոլորը կը կոչուին գառ (գառնուկ):

— Մսացու՝ պատրուճակ։

— Ոչխարներ՝ խաշն, խաշինք, օդիք:

— Վայրի՝ արտիկ, առն, մարալ։

— Փոքր՝ գոնչակ։

Բաղադրեալ Բայեր
Բուրդը կտրել
ներգործական բայ խուզել:

Դարձուածքներ
Անտէր ոչխարը գայլը կ՚ուտէ
չպաշտպանուած բան մը ուրիշին սեփականութիւնը կը դառնայ:

Գայլէն վախցողը ոչխար չի պահեր
իւրաքանչիւր գործ իր անխուսափելի ծախսերը ունի:

Հովիւին սիրտը որ ուզէ, որձ ոչխարէն ալ իւղ կը հանէ
կամքը՝ կամեցողութիւնը շատ դժուարութիւններ կը հարթէ։

Շատ հաջան շունը՝ ոչխարին գայլ կը բերէ
անհարկի պոռչտուքը՝ աղմուկը փորձանքի պատճառ կը հանդիսանայ:

Ոչխար ունեցողը շուն ալ կը պահէ
Տե՛ս Գալէն վախցողը ոչխար չի պահեր։

Ոչխարին դմակը իրեն բեռ չէ
իւրաքանչիւրին բնական՝ էական մասը՝ ծանրութիւնը բեռ չի սեպուիր։

Յարակից Բառեր
— Բնակութեան վայր՝ գոմ, ոչխարագոմ, փարախ, մակաղ, մակաղատեղ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1851
Neu!
(beta)
ՈՐՁԱՏ
ածական
    1. կռտուած, կուռտ, մալուած, ամլացուած, ամորձատուած, որձատուած.
    2. ներքինի։

Տեսակներ
— Խոյ՝ ոչխար։

— Ձի՝ յովատակ։

— Մարդ՝ ներքինի (Ֆրանսերէն castrat, eunuque)։

— Ցուլ՝ եզ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1886
Neu!
(beta)
 Usage beta 38 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form ոչխարները in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "ոչխարները" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com