Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

վիշապ → վիշապ (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Wörterbuch
վիշապ գոյական Առասպելական հրէշ, թեւաւոր օձ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 441։


ՎԻՇԱՊ
գոյական
    1. թաթառ, սիփոն (ծովային)։
    2. լեւիաթան (Ս. Գրոց)։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 477
Neu!
ՎԻՇԱՊ վիշապի (վիշապաց)
(սանսկրիտերէն vīšāpa, պահլաւերէն ✽ vēšāp)

գոյական
    1. (Դիցաբանական) Ամպրոպային չար ոգի, անձնաւորում փոթորկի, որ աշխատում է կլանել արեգակին (որ երեւակայվում էր իբրեւ մի կոյս), բայց բարի ոգիները կռւում են նրա հետ և ազատում արեգակին։
‣ Նախնի մարդիկ, որոնք մթնոլորտը լցնում էին բազմատեսակ բարի և չար ոգիներով՝ կարծում էին, թէ երբ վիշապը յարձակվում էր արեգակի վրայ նրան կլանելու համար՝ բարի ոգիները կռւում էին նրա հետ. այս կռուի ժխորն է որոտումը, իսկ սրերի փայլատակումն է կայծակը։
‣ Պարսկական դիցաբանութեան մէջ այս վիշապը կոչվում է աժի։

    2. Անձնաւորումն պտուտակաւոր՝ գալարվող քամիի, թաթառ, ուշապ, սատանի քամի։
‣ Երբ թաթառ է բարձրանում՝ ժողովուրդը հաւատում է թէ դա վիշապ է, որ փոշիների մէջ փաթաթվելով վեր է բարձրանում, ուստի և կոչում է վիշապ հանել։
‣ Վահագն աստուածը վիշապները քաղում՝ հաւաքում՝ վերացնում էր երկրից, ուստի ստացել էր վիշապաքաղ մակդիրը։

    3. Առասպելական թեւաւոր հրէշ, որ թռչում է օդում։
‣ Աժդահակը երազումը տեսաւ, որ Տիգրան թագաւորը մի վիշապ հեծած արշաւում է իւր վրայ։

    4. Ժողովրդական առասպելների մէջ՝ երկրի վրայ ապրող ոգիներ, որոնք կարող են զանազան կերպարանքներով երեւալ՝ օձի, մարդու ևն, գերում և արգելքի տակ են պահում թագաւորազուններին, արտերից բերքը փախցնում են, կովի կաթը ցամաքեցնում ևն։
‣ Եզնիկը մաքառում է ժողովրդի սնահաւատութեան դէմ վիշապների մասին, բացատրում է, որ վիշապները օձեր են, որոնք անկարող են կերպարանափոխ լինել և այդպիսի բաներ անել. սակայն երբեմն սատանան վիշապի կերպարանք է ընդունում՝ մարդկանց խաբելու համար։

    5. Ժողովրդական սնահաւատութեամբ՝ հրէշներ, օձի շապկով մարդիկ, որոնք կարող են երբեմն իբրեւ օձ երեւալ՝ շապկով, կամ իբրեւ մարդ՝ շապիկը հանելով. ապրում են քարայրներում, պալատների մէջ, ունին թագաւոր, թագուհի, զօրք, իրար դէմ կռիւ են մղում, կանանց հետ սիրային յարաբերութիւն ունենում։
‣ Ժողովուրդը հաւատում է, որ Մասիսի և Արագածի վրայ ապրում են վիշապներ, որոնք մի քանի տարին մի անգամ մեծ կռիւ են մղում իրար հետ. (ուրիշ տեղ այս կռիւը կոչում են օձերի պատերազմ)։
‣ Փոքր Մասիսի վրայ կան վիշապներ և ահագին մեծութեան օձեր, այսպէս են հաւատացնում իրար ժողովրդի մարդիկ։
‣ Մի թագաւոր պատուիրում է որդուն՝ Սեւ սարի (= Մասիսի) վրայ որսի չգնալ, որովհետեւ այնտեղ վիշապներ կան. որդին սակայն գնում է և պատահում է մի աժդահայ վիշապի, որի հետ կռուելով կիսասպան է անում։

    6. (Կրօնական) Քրիստոնէական ըմբռնումով՝ սատանայ, որ ստանում է վիշապի կերպարանք։
‣ Գաբրիէլ հրեշտակը օդում իւր հրեղէն սրով կռւում է վիշապի հետ ու սպանում նրան։
‣ Անդնդային վիշապ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 7. «Սեւացած դիւացած» օձանման հրէշներ (կամ մարդիկ), որոնց զոհ էին բերում կոյս աղջիկներ ու պատանիներ և որոնց Հռիփսիմեան կոյսերը խաչի նշանով հալածում են (կամ քարացնում)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2106
Neu!
(beta)
ՎԻՇԱՊ
գոյական
    1. ամպրոպային չար ոգի, փոթորիկի անձնաւորում, որ կը փորձէ կլանել՝ կլլել արեգակը.

    2. պտուտուող՝ գալարուող հովու անձնաւորում. թաթառ, սատանայի քամի.

    3. առասպելական թեւաւոր հրէշ, որ կը կլլէ մարդիկն ու կենդանիները.

    4. չար ոգի, դեւ, հրէշ.

    5. վիշապօձ.

    6. օձի շապիկով հրէշանման մարդիկ.

    7. ծովային շատ խոշոր կենդանի՝ հրէշ.

օրինակ՝ կէտ ձուկը եւ անոր նմանները.

    8. վիշապի քանդակ՝ արձան.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) զարհուրելի՝ արիւնարբու՝ չարագործ մարդ. հրէշ.

    10. հիւսիսային երկնակամարի համաստեղութիւններէն մէկը, որ կը գտնուի Մեծ Արջին մօտ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2230
Neu!
(beta)
 Usage beta 45 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Neu! Explore the usage of the lemma վիշապ or the word form վիշապ in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "վիշապ" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com