Armenische Rechtschreibprüfung
Erhalten HySpell
 Morphology

Western Armenian

օդի → օդ (noun)
Singular • Genitive case
Singular • Dative case
օդի → օդ (noun)
Singular • Genitive case
Singular • Dative case

Matching Word Forms

օդի → օդ
օդի → օդա
օդի → օդայ
 Wörterbuch
օդի գոյական Ոչխար:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 499։
օդ գոյական Շունչ, հով * երկինք, այեր * կլիմայ, մթնոլորտ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 498։


ՕԴԻՔ
գոյական ոչխարներ, խաշն։


ՕԴ
գոյական այեր։

Դարձուածքներ
համատարած օդ
մթնոլորտ։

վերին՝ նուրբ օդ
եթեր։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 539
Neu!
⨀հին բառ ՕԴԻ
գոյական Ոչխարը հակադրութեամբ այծի։

Գործ է ածվում սովորաբար յոգնակի ձեւով։ Տե՛ս Օդիք։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2365
Neu!
(beta)
⨀հին բառ ՕԴԻՔ (եաց, յոգնակի)
գոյական Ոչխարներ ու գառներ, խաշինք, հակադրութեամբ այծերի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2366
Neu!
(beta)
1. ՕԴ (ոյ եւ), ի (ից)
գոյական
    1. Գազեղէն մարմին, որ շրջապատում է մեզ և որով շնչում ենք։
‣ Օդը պարզ մարմին չէ, ինչպէս կարծում էին հին ժամանակ, այլ միաւորութիւն է մի քանի գազերի, գլխաւորապէս բորակածնի կամ ազոտի (79%) և թթուածնի (21%) և շատ քիչ քանակութեամբ արգոնի, ածխաթթուի ևն։
‣ Օդի մէջ շատ կամ քիչ քանակութեամբ տարածված են գոլորշի, փոշի և զանազան միկրոբներ։
‣ Օդի մի լիտրը կշռում է 1,29 գրամմ։
‣ Տաք օդը բարձրանում է վեր, սառն օդը իջնում է ցած։
‣ Որքան վեր ենք բարձրանում՝ այնքան օդն անօսրանում է։
‣ Օդն անհրաժեշտ է շնչառութեան համար. առանց օդի կենդանիները և բոյսերը չեն կարող ապրել։
‣ Օդի հոսանքը կոչվում է հողմ կամ քամի, որ լինում է շատ ուժեղ (մրրիկ), բարեխառն (հողմ) և մեղմ (սիւգ, զեփիւռ)։

    2. Օդը իբրեւ շնչելու նիւթ։
‣ Սենեակում օդ չկայ, պատուհանները բացէք, օդ բանի։
‣ Նա ամառները շնչում էր ծաղկաւէտ լեռների քաղցրաշունչ օդը։
‣ Հիւանդին ամենից առաջ հարկաւոր է մաքուր օդ։
‣ «Տուէ՛ք օդը իմ երկրին, դալար դաշտն ու վարդ կարմիր»։

    3. Երկրագունդը շրջապատող օդի ամբողջ ընդարձակութիւնը, մթնոլորտ։
‣ Օդի ճիշտ բարձրութիւնը յայտնի չէ, համարվում է մօտաւորապէս 70－80 կլմ։
‣ Մի քառակուսի սանտիմետրի վրայ օդի ճնշումը հաւասար է մի կիլոգրամի։
‣ Պարզ եղանակին օդը կապոյտ է երեւում։
‣ Մարդկանց աջողվել է օդի մէջ մինչեւ 21 կիլոմետր բարձրանալ։

    4. Եղանակ, օդի փոփոխութիւն։
‣ Օդը շատ դուրեկան է, գնանք անտառում զբօսնենք։
‣ Օդը խառնվեց, անձրեւի նշան է։
‣ Նաւարկութեան սկզբին օդը խաղաղ էր, բայց յետոյ պղտորվեց, փոթորիկի փոխվեց։

    5. Հին հասկացողութեամբ՝ մէկը այն չորս տարրերից, որոնցից բաղկացած է աշխարհս։
‣ Հող, օդ, հուր, ջուր։
‣ Օդը խոնաւական բնութիւն է։

＋գաւառական նշանակութիւն 6. Հարբուխ։

(Համեմատել Օդը դիպչել, օդը զարնել)։
‣ Ժողովրդական սնահաւատութեամբ՝ եթէ այրին կոյսի հետ պսակվի՝ օդ ու հազի ցաւ կտարածվի։
‣ Մօտենում են մէկին և յանկարծ նրա գլուխը կծում՝ ասելով «օդս առ», որով, կարծում են, հարբուխը կանցնի նրան, և իրանք կազատվին։

Բաղադրեալ Բայեր
Օդ առնել, ⨀հին բառ Օդ կլանել կամ, Օդ ծծել
չէզոք բայ Օդ շնչել։
‣ Գնանք պարտէզ, մի քիչ օդ առնենք (կամ օդ ծծենք)։

Օդ բանել
չէզոք բայ Օդի թեթեւ հոսանք առաջանալ։
‣ Դուռ պատուհան բացէք, մի քիչ օդ բանի, շոգից սենեակում խեղդվում ենք։
‣ Երեկոյեան դէմ օդ բանեցաւ, մի քիչ զով ընկաւ։

Օդը զարնել կամ, Օդը դիպչել
չէզոք բայ Օդը կամ եղանակը վնասակար կերպով ազդել։
‣ Ողջ օրը բաց երկնքի տակ աշխատում է, օդը զարկել է։
‣ Ես գիտեմ, որ այն գիշեր օդը դիպաւ, այն օրուանից ինձ լաւ չեմ զգում։
‣ Այստեղի օդը նրան դիպչում է։

Օդ վրդովել
չէզոք բայ Անիմաստ խօսել, ջուր ծեծել։

Դարձուածքներ
Բաց օդում
մակբայ Բաց երկնքի տակ, վերեւից չծածկված տեղում։
‣ Պառկում են կանաչի վրայ ու բաց օդում անուշ քնում են։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2363
Neu!
(beta)
⨀հին բառ 2. ՕԴ (ի, ից կմ ոյ)
գոյական Ոտքի ագանելիք (հաւանօրէն բարակ մորթից, որ հակադրվում է տղամարդկանց կօշիկներին)։


✽հազուադէպ բառ 3. ՕԴ
գոյական Տե՛ս Յօդ։


＋գաւառական բառ ՕԴԱ օդի, օդաներ կմ օդէք,
＋գաւառական բառ ՕԴԱՅ օդի, օդաներ կմ օդէք
(տաճկերէն oda)

գոյական
    1. Հին տների մէջ այն բաժանմունքը, որ յատկացրած է ճաշելու, հիւրեր ընդունելու. քնելու սենեակ։
‣ Մեծ օդայ։
‣ Պզտի օդայ։
‣ «Սամավարը տարէք օդէն, ես էլ կուգամ եարիս մօտէն» (ժողովրդական երգ)։

    2. Գիւղական տների մէջ այն բաժանմունքը, որտեղ օջաղն է վառվում և որտեղ հիւրեր են ընդունում։
‣ Օդան գոմի կողքին էր։
‣ Ներս համեցէք, գնանք օդան, հանգստացէ՛ք։
‣ Ձմեռը օդի օջախը միշտ վառ է լինում։

    3. Կտորեղէն ծախող խոշոր առևտրականի գրասենեակ կամ մագազին (հին ճաշակի)։
‣ Օդայ է բացել։
‣ Գնա՛ օդան, աղան այնտեղ է։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2364
Neu!
(beta)
ՈՉԽԱՐ
գոյական
    1. երկկճղակաւորներու ընտանիքին պատկանող ստնաւոր, որոճացող, եղջիւրաւոր կենդանի մը, որմէ կը ստանան կաթ, միս, բուրդ եւ մորթ.
    2. (Հւք.) ոչխարի հօտ, խաշ, խաշինք.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) ոչխարի միս.
    4. չորրորդ ձայնին (ԴՁ) պատկանող եղանակի մը անունը.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) ինքնուրոյն մտածողութենէ զուրկ, կուրօրէն ուրիշին հետեւող մարդ.

ածական
    6. հեզ, խոնարհ։

Տեսակներ
— Արու՝ խոյ, շօշ։

— Բրդատու՝ հռիգ:

— 2 տարեկան՝ կաւռութ։

— 2 տարեկան՝ որձ (արու):

— 2-3 տարեկան՝ շիշակ։

— Էգ՝ մաքի, օդի, պատրուճակ։

— Խումբ՝ հօտ։

— Կոյս (էգ)՝ մաքիկ։

— Կրտուած՝ մալ։

— Ձագը՝ բուծ (երբ կաթնկեր է, հազիւ մէկ տարու արու կամ էգ), աւելի մեծը՝ ամարու (էգ), որոջ (արու): Այս բոլորը կը կոչուին գառ (գառնուկ):

— Մսացու՝ պատրուճակ։

— Ոչխարներ՝ խաշն, խաշինք, օդիք:

— Վայրի՝ արտիկ, առն, մարալ։

— Փոքր՝ գոնչակ։

Բաղադրեալ Բայեր
Բուրդը կտրել
ներգործական բայ խուզել:

Դարձուածքներ
Անտէր ոչխարը գայլը կ՚ուտէ
չպաշտպանուած բան մը ուրիշին սեփականութիւնը կը դառնայ:

Գայլէն վախցողը ոչխար չի պահեր
իւրաքանչիւր գործ իր անխուսափելի ծախսերը ունի:

Հովիւին սիրտը որ ուզէ, որձ ոչխարէն ալ իւղ կը հանէ
կամքը՝ կամեցողութիւնը շատ դժուարութիւններ կը հարթէ։

Շատ հաջան շունը՝ ոչխարին գայլ կը բերէ
անհարկի պոռչտուքը՝ աղմուկը փորձանքի պատճառ կը հանդիսանայ:

Ոչխար ունեցողը շուն ալ կը պահէ
Տե՛ս Գալէն վախցողը ոչխար չի պահեր։

Ոչխարին դմակը իրեն բեռ չէ
իւրաքանչիւրին բնական՝ էական մասը՝ ծանրութիւնը բեռ չի սեպուիր։

Յարակից Բառեր
— Բնակութեան վայր՝ գոմ, ոչխարագոմ, փարախ, մակաղ, մակաղատեղ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1851
Neu!
(beta)
ԽՈՒՄԲ
գոյական
    1. մարդոց բազմութիւն՝ ժողով՝ գունդ.

Տեսակներ
— ազնուականներու՝ ազատանի, ազատորեար.

— աւազակներու՝ հրոսակ, հրոսակախումբ.

— գիտուններու՝ կաճառ.

— դպիրներու՝ հրեշտակներու՝ դաս.

— նուագածուներու՝ նուագախումբ.

— երգիչներու՝ երգչախումբ.

— զինուորներու՝ վաշտ, գումարտակ, զօրագունդ, փաղանգ, լեգէոն, բանակ.

— լալկաններու՝ ջայլ, կոծապար.

— խռովարարներու՝ խուժան.

— կռուողներու՝ կպուր.

— շքերթով քալողներու՝ թափօր.

— արշաւողներու՝ արշաւախումբ.

— խումբով ուղեւորներու՝ կարաւան.

— ձիաւոր զինուորներու՝ հեծելագունդ, այրուձի.

— հետիոտն զինուորներու՝ հետեւակ.

— պետական մեծամեծներու՝ աւագանի.

— ունկնդիրներու՝ դամարճակ.

— սեղանակից հրաւիրեալներու՝ կոչնականք, երախան.

— քահանաներու՝ երիցանի.

— աղեղնաւորներու՝ քերեթին.

— դերասաններու՝ դերասանախումբ.

    2. կենդանիներու բազմութիւն.

Տեսակներ
— աղուէսներու՝ ճահուկ.

— այծերու՝ այծերամակ, հօրան.

— գայլերու՝ գազաններու՝ վոհմակ.

— երէներու՝ երունք.

— թռչուններու՝ երամ.

— խոզերու՝ խոզերամակ.

— կաքաւնեներու՝ տարմ.

— կովերու՝ եզներու՝ արջառ, նախիր, պաճար, պախրէ, անդեայք.

— կռունկներու՝ խորդապար.

— հաւերու՝ հաւախումբ.

— ձագերու՝ ձագերամ.

— ձուկերու՝ վտառ, նքողնակ.

— մեղուներու՝ պարս.

— ոչխարներու՝ հօտ, խաշն, խաշինք, օդիք, գիհ.

— որսաշուներու՝ ասպականի.

— վայրի էշերու եւ ջորիներու՝ ցիռ, ջոլիր.

    3. նոյնատեսակ մարմիններու եւ առարկաներու համախմբում.

Տեսակներ
— աստղերու՝ հոյլ, աստեղատուն,

— գիւղերու՝ գեղանք, գիւղօրէք կամ գեղօրէք.

— թնդանօթներու՝ հրետանի.

— կառքերու՝ կառախումբ.

— կղզիներու՝ կղզեխումբ, արշիպեղագոս.

— նաւերու՝ նաւատորմ, նաւատորմիղ, տորմիղ.

— բանալիներու՝ տրցակ.

— խոտերու՝ ճղիկներու՝ խուրձ, դէզ, ոջին, դաստակ.

— ցորենի՝ գադիշ, որայ, օրան:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 883
Neu!
(beta)
ՕԴ
գոյական
    1. շնչելի՝ նուրբ՝ կազային՝ առաձգական՝ անհոտ՝ անհամ՝ կշռուն եւ թափանցիկ հոսանիւթ, որ կը շրջապատէ երկիրը.

    2. օդը իբրեւ շնչելու նիւթ. շունչ.

    3. կլիմայ, եղանակ.

    4. հով.

    5. բաց միջոց, երկինք։

Օդը կը բաղկանայ կազերէ. չորս մաս բորակածինէ եւ մէկ մաս թթուածինէ:

Մաքուր օդը կը պարունակէ նաեւ չնչին քանակութեամբ ածխաթթու, ջրաշոգի եւ այլն։

Ինչպէս սիրտը, թոքերն ալ կշռութաւոր երկու շարժում ունին - երբ թոքերը կ՚ընդլայնին՝ առածին կշռոյթով, օդը կը քաշեն թոքային խորշերուն մէջ, իսկ երբ կը կծկուին՝ Բ. կշռոյթով, օդը դուրս կը վանեն:

Արտաքսուած այդ օդը շունչ կը կոչուի (Ֆրանսերէն haleine):

Երբ դուրս կը վանենք ճիգով, ոյժ եւ ուղղութիւն տալով՝ կը դառնայ փչել (Ֆրանսերէն souffler)։

Տեսակներ
— Համատարած օդ՝ մթնոլորտ։

— Վերին՝ նուրբ՝ եթեր։

Բաղադրեալ Բայեր
Օդ առնել
չէզոք բայ
    1. բաց տեղ ելլել՝ մաքուր օդ շնչելու համար.
    2. օդ ներշնչել.
    3. օդ ներծծել (գոց շիշերու՝ վէրքերու եւ այլնի մասին):

Օդ ծծել
չէզոք բայ մաքուր օդ շնչել:

Օդ կլլել
չէզոք բայ Տե՛ս Օդով սնանիլ:

Օդը դառնալ
չէզոք բայ
    1. օդը փոխուիլ.
    2. փոթորկիլ:

Օդը դպչիլ, օդը զարնել
չէզոք բայ օդը կամ եղանակը վնասակար ձեւով ազդել։

Օդը թնդացնել
չէզոք բայ
    1. օդին մէջ պայթեցնել.
    2. որոտընդոստ ծափահարութիւն ընել:

Օդ ծեծել, Օդը ծեծել
չէզոք բայ ի զուր՝ ապարդիւն կերպով երկար ժամանակ վատնել. դատարկաբանել:

Օդը հանել
չէզոք բայ
    1. մէջի օդը պարպել.
    2. պայթում յառաջացնելով՝ կտորները օդին մէջ ցրուել։

Օդը կրակել, օդի մէջ կրակել
չէզոք բայ
    1. առանց նշանակէտի կրակել.
    2. իբրեւ ազդանշան կրակել.
    3. իբրեւ սպառնալիք՝ օդի մէջ կրակել.
    4. անօգուտ՝ աննպատակ բան ըսել՝ խօսիլ։

Օդին խօսիլ
չէզոք բայ
    1. ի զուր տեղ խրատել.
    2. չհասկցուիլ։

Օդով կերակրել, օդով սնուցանել
ներգործական բայ պարապ՝ սին յոյսերով յուսադրել։

Օդով սնանիլ
չէզոք բայ
    1. ապրուստի միջոցներէ զուրկ ըլլալ.
    2. ուտելու բան չունենալ.
    3. պարապ՝ սին յոյսերով ապրիլ:

Դարձուածքներ
Բաց օդին մէջ
բացօդեայ՝ բաց երկինքի տակ, վերէն չծածկուած տեղի մէջ:

Օդ չկայ
օդի հոսանք չկայ, օդը տաք՝ հեղձուցիչ է:

Օդը ծանր
կազերով՝ փոշիով եւ այլնով ապականած օդ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2450
Neu!
(beta)
ՕԴ
գոյական ոտնաման, թեթեւ կօշիկ (տրեխ՝ հողաթափ եւ այլն)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2451
Neu!
(beta)

Ähnliche Wörter
օդիէ
օթի
 Usage beta 338 citations 

Usage of matching Word Forms

Neu! Explore the usage of the word form օդի in the Corpus of Western Armenian.
Auch für das Wort "օդի" Suche in diesen Wörterbüchern:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenisch wörterbuch besteht aus 17.718 wörter
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Deutsch
Նայիրի / Nayiri.com