Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
ԱՊԱՐՈՒՄ
գոյական (վրանի՝ առագաստի՝) պարան, ապաւանդակ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 37
New!
⨀old word ԱՊԱՐՈՒՄ,
⨀old word ԱՊԱՐՈՒՄՆ
(րման, րմունք)

գոյական Վրանի՝ առագաստի ներքեւ կախված մասն, ծոպ, սաչախ, լար։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 230
New!
(beta)
ԱԳԻ
գոյական պոչ։

Types
— Ականջի՝ բլթակ, ականջթոռ, բլիթ.

— Աղօրիքի, ձագարի՝ չխչխիկ.

— Գիսաւոր աստղի՝ գէս.

— Թագաւորական թագի՝ որ իբրեւ ծամակալ կը գործածուէր՝ ապարօշ.

— Թոքի՝ թոքաբոյթ.

— Թռչունի եւ ձուկի՝ տտուն.

— Լեարդի՝ լերդաբոյթ.

— Հանդերձի՝ փէշ, բէժ, քղանցք, աշխորդ, խշտուկ.

— Մազի հիւսուած՝ հիւսկէն, վարսամ.

— Մարդու՝ որ կը կազմուի ողնասիւնի վերջին տասնեակ մը ոսկորներով, որոնք ծածկուած են յետոյքի միսերուն մԷջ՝ թրքերէն փէօչ, որ համազօր է մեր պոչին։
‣ փէօչը ինկած է.

— Շան, աղուէսի, առիւծի մազոտ՝ ձետ.

— Ոլորուած թելերու (դերձան)՝ ծոպ.

— Ոչխարի՝ դմակ.

— Պատարագիչ եպիսկոպոսի կամ կաթողիկոսի վակասի՝ արտախուրակ.

— Սողունի՝ տուտ.

— Վարագոյրի՝ վրանի ծոպաւոր՝ ապարում, խանթուռ.

— Վրանոցի՝ դարձք։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 10
New!
(beta)
ԱՊԱՐՈՒՄ
գոյական
    1. վարագոյրի՝ վրանի կախուած մասը, ծոպ.

(Թրքերէն սաչախ).

    2. պարան, ապաւանդակ, չուան վրանի՝ առագաստի:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 178
New!
(beta)
ԿԱՊ
գոյական
    1. այն իրը՝ նիւթը՝ երկայն կամ կարճ՝ որով կը կապեն բան մը, թոկ, չուան, առասան, դերձան, երկաթէ թել, լար, լարան.

Types
— շունի՝ տոռն, խառան.

— պարանոցի՝ փողկապ.

— վէրքի՝ պատան, վիրակապ.

— խախտած անդամի՝ կալանդ.

— կաշիէ՝ փոկ.

— կօշիկի՝ խրաց.

— տրեխի՝ փոկէ, քաշնակ.

— վարտիքի՝ խոնջան.

— ձիու ոտքի՝ ճախանոց.

— ձիու գլուխի՝ գլխանոց.

— ձիու բերանի՝ սանձ.

— ձին մսուրին կապելու՝ ծամ.

— հորթի պարանոցի՝ վզտէք.

— կալանաւորի ձեռքերուն՝ ձեռնակապ.

— մազի՝ ժապաւէն, դրոյսք, վարսակալ, ծամակալ.

— աղիթափութեան՝ աղեկապ.

— բազէի՝ կապանջ.

— ծրարի՝ կապոցի՝ առասան, կղթկապ.

— թուղթէ՝ շերտ, երէզ, երիզ.

— բուսեղէնէ՝ սիրայ.

— վրանի՝ ապարում.

— քսակի՝ մողոտ.

— պորտի՝ պորտալար.

— սամիքի՝ սամեթել, սմբետան.

— կզակի տակի՝ անկզտակ.

— օրօրոցի՝ պինդ.

— նեղ՝ երէզ.

— ձեռքի՝ ոտքի՝ պատանքի՝ մանեւար, մանեւոր, երիզապինդ.

— ողկոյզի՝ կոթ, կուզկապ.

— թամբի՝ համետի՝ համետակալ.

    2. կազմ (գիրքի).

    3. կապոց, տրցակ, փունջ, խորոմ (կանանչեղէնի).

    4. հանգոյց, կղթկապ, կռկալ, կրկապ, հանգուստ.

    5. երկաթէ կամ փայտէ եւ շրջանակաձեւ օղակ, օղկապ, պահանգ կամ պահանկ՝ որով կ՚ամրացնեն տակառները, շրջանակ, դօղ (անիւի).

    6. երկաթէ կամ փայտէ ձող, երկայն քար՝ որով կ՚ամրացնեն բաժնուած պատերու մասերը կամ կամարները, քարահանգուստ, պահանգ կամ պահանկ, պորտաքար, քիրիշ.

    7. ասեղնագործուած եւ զարդարուն երիզ կամ ժապաւէն՝ որով կիներ իրենց գլուխները կը կապեն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) արգելք, կապանք, խոչընդոտ, շղթայ, լուծ՝ որով կը կաշկանդեն ազատութիւնը, բագ, գայլ, ցռկակապ, երախճան (բերանի).

    9. հաղորդակցութիւն, յարաբերութիւն.

    10. աղերս, առնչութիւն, կապակցութիւն.

    11. յօդ, զօդ.

    12. ներքին համերաշխութիւն՝ խօսքի մասերուն մէջ.

    13. ազգականութիւն, մերձաւորութիւն, արենակցութիւն.

    14. շաղկապ.

    15. հոգեկան՝ գաղափարական միութիւն.

    16. ֆիզիքական՝ մարմնական միութիւն, կենակցութիւն.

    17. երաժշտական նշան՝ որ կը դրուի մէկէ աւելի ձայնանիշերու (= նօթա) վրայ՝ զանոնք միատեղ երգելու կամ նուագելու համար՝ առանց ընդհատումի.

ածական
    18. կապուած. օրինակ՝
‣ շղթայակապ.

    19. նշանտուք, խօսքկապ:

Phrasal Verbs
կապը կտրել
ներգործական բայ
    1. կապը փրցնել,
    2. յարաբերութիւնը դադրեցնել,
    3. սանձարձակ դառնալ, լրբանալ.

կապը քաշել
ներգործական բայ
    1. կապը ամրացնել,
    2. սանձահարել, զգաստութեան հրաւիրել.

կապը կորսնցնել
չէզոք բայ ըսելիքին շարունակութիւնը մոռնալ.

կապ հաստատել
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ մտնել, յարաբերիլ.

կապի մէջ ըլլալ
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ ըլլալ։

Phrases
Կապ բռնող, կապ պահող
յարաբերութեան մէջ դնող.

կապը կտրած
    1. կապը փրթած,
    2. յարաբերութեան միջոցը ընդհատուած.

կապ-կապակցութիւն չունի
որեւէ աղերս՝ առնչութիւն չունի.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 967
New!
(beta)
ՉՈՒԱՆ
գոյական
    1. կանեփի՝ բամպակի՝ մազի եւ այլն թելերէ կամ կակուղ եւ դիւրաթեք նիւթերէ ոլորուած կամ հիւսուած լար. ճոպան, թոկ, պարան, կապ.
    2. գուլպայի թել.
    3. գոգնոցի կապ, գօտի.
    4. (Գրաբար) հող չափելու երկայնութեան չափ.

ածական
    5. (Ծածկաբանական) երկայն։

Types
— Առագաստի եզերքը կարուած՝ եզրալար:

— Առագաստները ամփոփելու, առագաստները հաւաքելու՝ հանգրէճ:

— Բարակ՝ առատուկ, կապ, լար, առասան:

— Լաթ չորցնելու՝ ներ, ձգանք:

— Խոտի՝ ճով։

— Կախելու՝ խեղդելու՝ խեղդ, խեղդան, խեղդալար:

— Հաստ՝ մալուխ:

— Հաստ դերձանէ (բարակ)՝ թոկ:

— Ձիու՝ պախուրց:

— Նաւ կապելու՝ կառան:

— Շան՝ խառան, տոռն:

— Ուղտի՝ պարուսան։

— Պրտուէ (բոյս)՝ կեմ։

— Սայլի բեռը կապելու՝ ապաւանդակ, փաշ:

— Սէզէ՝ մազէ՝ սիրայ:

— Վրանի՝ ապարում:

— Քթանի կտորէ՝ քթեթ։

Phrasal Verbs
Երկայն չուան ընել
ներգործական բայ խօսքը երկարել, շատ խօսիլ։

Ուրիշին չուանով կարելի չէ մտնել
ներգործական բայ պէտք չէ ուրիշին վստահիլ: Այլ ձեւ մըն է՝ Ամէն մարդու չուանով կարելի չէ հոր մտնել (չեն մտներ):

Phrases
Եօթը չուանով չի կապուիր
կատաղի խենթ է, կարելի չէ զսպել։

Կորսուած չուանը երկայն կ՚ըլլայ
կորսուած բան մը մեծարժէք կ՚ըլլայ (ենթակային կողմէ կը մեծցուի)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1951
New!
(beta)
ՊԱՐԱՆ
գոյական
    1. ամուր թելէ՝ կանեփէ՝ երկաթէ՝ պղինձէ եւ այլն հիւսուած առասան. ճոպան, թոկ, լար, չուան.
    2. կաշիէ փոկ.
    3. ծայրին օղակ ունեցող պարան, զոր կ՚արձակեն թշնամիին կամ որսին վրայ.
    4. (Գրաբար) հողատարածութիւն չափելու երկարութեան միաւոր։

Types
— Բարակ՝ քուղ։

— Խեղդելու՝ կախելու՝ խեղդ, խեղդան, խեղդալար:

— Խոտէ՝ կեմ, ճով։

— Հաստ՝ մալուխ։

— Մազէ՝ սէզէ՝ սիրայ, պարուսան։

— Նաւ կապելու՝ կառան։

— Ուղտի՝ պարուսան:

— Վրանի՝ առագաստի՝ ապարում:

Phrases
Անոր պարանով կարելի չէ հոր իջնել
անվստահելի է։

Կտրած պարանը երկար կ՚ըլլայ
անհրաժեշտը ըրած էր, սակայն գործը ձախողեցաւ։

Պարան չեմ տար, որ խեղդուի՝ ո՛չ մէկ բանի արժանի է
նոյնիսկ խեղդուելու պարանն ալ ափսոս է:

Պարանը վիզը ձգել, պարանը վիզը անցընել
ներգործական բայ
    1. խեղդել.
    2. խեղդուիլ.
    3. շունչ առնել չտալ, չարչարել, նեղել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2015
New!
(beta)
Also search for "ԱՊԱՐՈՒՄՆ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com