Dictionary
Dictionary
New!
Text Corpus
Corpus
Spellcheckers
Spellcheckers
Fonts
Fonts
Docs
Docs
About
About
English
հայերէն
русский
français
Deutsch
Türkçe
Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
Armenian
Arm
|
Armenian-English
Arm-Eng
|
English-Armenian
Eng-Arm
|
Armenian-French
Arm-Fre
|
French-Armenian
Fre-Arm
Dictionary
ՔԱՐ
գոյական
1.
հաստատուն
եւ
կարծր
նիւթ
,
զանազան
ծագումի
,
բաղադրութեան
,
գոյնի
,
որմէ
կազմուած
է
երկրի
կեղեւը
՝
հողի
տակ
.
ապար
,
ապառաժ
,
ժայռ
,
վէմ
,
վիրգ
.
2.
լեռ
,
սար
,
մա՛նաւանդ
՝
լերկ
ապառաժ
.
3.
քարի
(
թիւ
1
)
խոշոր
կամ
փոքր
կտոր
՝
բեկոր
(
իբրեւ
շինութեան
՝
քանդակագործութեան
նիւթ
).
4.
հանքային
կարծր
՝
բիւրեղացած
եւ
արժէքաւոր
քար
.
թանկագին
քար
,
ակ
.
5.
կշռաքար
.
6.
կայծքար
.
7.
շիրմաքար
,
դամբանաքար
,
գերեզմանաքար
.
8.
փոքր
կամ
խոշոր
կարծրացումներ
,
որոնք
կը
կազմուին
մարմնի
հեղուկներուն
մէջ
գտնուած
՝
աղերու
կուտակումէն
.
9.
կարգ
մը
խաղերու
,
ինչպէս
՝
նարտի
,
ճատրակի
եւ
այլնի
մէջ
,
փայտէ
եւ
այլ
նիւթերէ
շինուած
փոքր
իրեր
,
իբրեւ
խաղալու
միջոց
.
10.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
ճնշող
՝
ծանր
ազդեցութիւն
ունեցող
բան
.
ծանրութիւն
.
ածական
11.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
պինդ
,
կարծր
.
12.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
ճնշող
,
ծանր
.
13.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
անտարբեր
,
անզգայ
,
անգութ
.
14.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
անշարժ
,
անաղմուկ
,
անձայն
.
օրինակ
՝
‣
քար
լռութիւն
.
15.
քարէ
շինուած
՝
պատրաստուած
:
Types
—
Աղօրիքի
՝
երկանաքար
։
—
Աղօրիքի
(
վրայի
)՝
վերնակ
։
—
Աղօրիքի
(
տակի
)՝
ներքնակ
։
—
Այրող
՝
կիզաքար
,
դժոխաքար
։
—
Անկիզելի
՝
կտաւաքար
:
—
Արծաթ
՝
ոսկի
փորձելու
՝
փորձաքար
,
սմբատակ
։
—
Աւազային
՝
աւազաքար
:
—
Բաբանով
նետելու
՝
վիրգ
,
բաբանաքար
:
—
Գաճի
՝
գաճաքար
:
—
Գայթակղութեան
՝
գէշ օրինակ
։
—
Դամբանի
՝
տապանաքար
,
դամբանաքար
,
գերեզմանաքար
։
—
Երկանքի
՝
երկանաքար
։
—
Երկնագոյն
՝
լազուարթ
:
—
Թանկարժէք
՝
գոհար
։
—
Խաղի
(
կլոր
,
տափարակ
)՝
լեփ
:
—
Խոշոր
՝
վէմ
։
—
Ծակոտկէն
՝
չեչաքար
:
—
Ծարիրի
՝
ծարրաքար
,
յօնքար
։
—
Կաթկթուքէ
գոյացան
՝ (
վերինը
)՝
շթաքար
, (
վարինը
)՝
պտկաքար
։
—
Կակուղ
՝
փխար
,
փխրաքար
,
տոփ
։
—
Կամարի
պորտի
՝
պորտաքար
։
—
Կայծհանի
՝
կայծքար
։
—
Կարծր
՝
գայլախազ
,
հատաքար
,
սնպատիճ
,
զմռնիտ
։
—
Կտաւատ
՝
կորկոտ
ծեծելու
(
խոշոր
)՝
ծեծքար
։
—
Կրային
՝
կրաքար
։
—
Հողէ
տանիքները
հարթելու
՝
լողքար
:
—
Հորի
եզերքի
՝
եզնակ
։
—
Ճատրակի
՝
արձան
:
—
Մաղձապարկի
մէջ
՝
մաղձաքար
։
—
Մանր
՝
խիճ
,
կոպիճ
,
խճաքար
։
—
Մարդկային
մարմնէն
ներս
՝
ընդերաքար
:
—
Միզապարկի
մէջ
՝
միզաքար
:
—
Պատի
ծերպերը
խցելու
(
մանր
)՝
խիպար
:
—
Պարսատիկի
՝
պարսաքար
:
—
Սալայատակի
՝
սալաքար
:
—
Սահմանի
՝
սահմանաքար
,
կոպար
։
—
Սիրտ
՝
քարասիրտ
:
—
Սրելու
՝
յեսան
։
—
Տապալիի
՝
վահանակ
։
—
Տրորելու
՝
լեսան
:
—
Փամփուշտի
՝
փամփշտաքար
.
—
Քարէտախտակի
՝
հերձաքար
:
—
Օդէն
ինկած
՝
օդաքար
,
երկնաքար
։
Ադամանդ
գոյական
(
diamant
)
կանաչ
,
դեղին
,
կապոյտ
եւ
վարդագոյն
տեսակները
կան
:
Ճերմակները
աւելի
սուղ
են
,
իսկ
սեւերը
-
շատ
հազուագիւտ
-
անգին
են
։
Ըստ
բանուածքին
՝
շողակն
կամ
վանակն
:
Ակատ կամ մոյշ
գոյական
(
agate
)
տեսակ
մը
գաւարզ
է
(
quartz
)
զանազան
տեսակներով
:
Ակնվանի կամ վանակն
գոյական
(
cristal
de
roche
)
իր
նիւթը
ադամանդէն
աւելի
կակուղ
է
։
Ամեթովս
գոյական
(
améthyste
)
-
գեղեցիկ
մանիշակագոյն
:
Աստղաքար
գոյական
(
aventurine
)
-
թուխ
դեղին
եւ
պսպղուն
:
Արեւակն
գոյական
(
opale
)
ծիրանի
գօտիի
պէս
երփներփեան
:
Արիւնքար
գոյական
Տե՛ս
կարմրաքար
:
Արծուեքար
գոյական
(
pierre
d'aigle
,
aetite
)։
Բիւրեղաքար
գոյական
(
béry
)
-
կապոյտ
զմրուխտ
:
Բուստ
գոյական
(
corail
)։
Գոճազմ
գոյական
(
œil
de
chat
)
-
կորինդոնի
տեսակ
:
Դահանակ
գոյական
(
malachite
)։
Դօդօշի քար
գոյական
(
crapaud
)
-
ոսկերորակն
(
borax
)։
Եղեգնաքար
գոյական
(
cornaline
)
-
մսագոյն
։
Եղնգաքար
գոյական
(
onyx
)
-
երփներանգ
զուգահեռական
գիծերով
ակատ
:
Զմրուխտ
գոյական
(
émeraude
)
-
գեղեցիկ
կանաչ
գոյնով
։
Լուսաքար
գոյական
(
marcassite
)։
Լուսնաքար
գոյական
(
pierre
de
lune
)
-
ակատի
տեսակներէն
։
Լրջաքար
,
լազուարթ
գոյական
(
lapis
-
luzuli
)։
Կայծ
,
կայծակն
գոյական
(
rubis
)
-
փայլուն
կարմիր
։
Կատուի աչք
գոյական
(
œil
de
chat
)։
Կարկեհան
գոյական
(
balais
)
-
կայծակնին
բաց
վարդագոյնը
։
Կարմրաքար
գոյական
(
hématite
)
-
կարմիր
,
նաեւ
սեւով
եւ
կանաչով
խառն
կարմիր
:
Կորինդոն
գոյական
(
corindon
)
-
ադամանդէն
ետք
ամենէն
կարծր
թանկագին
են
յարգի
քարը
,
որուն
տեսակներն
են
-
կայծակնը
,
շափիւղան
,
զմրուխտն
ու
տպազիոնը
։
Հայկական քար
գոյական
(
pierre
d'Arménie
)
-
լազուարթ
,
երբեմն
հողագոյն
։
Ձիթաքար
գոյական
(
olivine
կամ
péridot
)
-
դեղնորակ
կանաչ
:
Մարգարիտ
գոյական
(
perle
)։
Մեղեսիկ
գոյական
Տե՛ս
Ամեթովս
:
Յակինթ
գոյական
(
hyacinthe
)
-
կարմիրի
զարնող
դեղնագոյն
կամ
մանիշակագոյն
։
Յասմկաքար
գոյական
(
jade
)։
Յասպիս
գոյական
(
jaspe
)
-
կանաչորակ
եւ
կարմիր
գիծերով
ակատ
։
Շափիւղայ
գոյական
(
saphir
)
-
երկնագոյն
։
Շողակն
,
գոհար
գոյական
(
brillant
)։
Ոբսիտաքար
գոյական
(
obsidiane
):
Ոսկեակն
,
շիկաքար
գոյական
(
spinelle
)
-
կայծակնին
տժգոյն
կարմիրը
։
Պերոզակն
գոյական
(
turquoise
)
-
անթափանց
կապոյտ
։
Սաթ (քէհրիպար)
գոյական
(
ambre
)։
Սարտիոն
գոյական
(
sardoine
)
-
թխագոյն
ակատ
:
Սուտակ
գոյական
(
grenat
)։
Սպեսաքար
գոյական
(
spessartine
)։
Վանակն
գոյական
Տե՛ս
Ակնվանի
:
Վարդակն
գոյական
(
rose
)։
Տպազիոն
գոյական
(
topaze
orientale
կամ
chrysolithe
)
ոսկեգոյն
եւ
թափանցիկ
։
Related Words
—
Քարի
հանք
՝
քարահանք
:
Phrasal Verbs
Երկու քարի միջեւ մնալ
չէզոք
բայ
երկու
կրակի
միջեւ
մնալ
,
երկու
,
կողմէ
վտանգի
մէջ
ըլլալ
,
դժուարութեան
մատնուիլ
։
Մէկ քարով երկու թռչուն զարնել
ներգործական
բայ
1.
մէկ
այցելութեամբ
երկու
հոգիի
հանդիպիլ
միաժամանակ
.
2.
մէկ
գործով
երկու
նպատակի
հասնիլ
:
Ոտքը քար առնել
ներգործական
բայ
ոտքը
քարի
զարնուիլ
:
Քար առնել
ներգործական
բայ
1.
նարտի
մէջ
իրեն
պատկանող
քարերը
հաւաքել
.
2.
այլ
խաղերու
մէջ
՝
հակառակորդին
՝
մրցակիցէն
քարեր
վերցնել
(
յաղթելու
ատեն
):
Քար դառնալ
չէզոք
բայ
1.
քարի
.
նման
,
պնդանալ
՝
կարծրանալ
.
2.
անկարեկից
՝
անբարեացակամ
դառնալ
.
3.
քար
կտրիլ
.
արձանանալ
։
Քար դնել մէկուն առջեւ
,
քար դնել մէկուն բախտին
ներգործական
բայ
ձախողեցնել
,
արգելք
ըլլալ
:
Քար կտրիլ
ներգործական
բայ
1.
քարի
նման
պինդ
դառնալ
.
պնդանալ
,
կարծրանալ
.
2.
ընդարմանալ
.
3.
անշարժանալ
,
արձանանալ
.
4.
քարսիրտ
՝
անգութ
դառնալ
.
5.
ապշահար
ըլլալ
։
Քար հալեցնել
ներգործական
բայ
1.
չափազանց
աղիողորմ
լալ
.
2.
գութը
՝
կարեկցութիւնը
շարժել
,
յամառութիւնը
կտրել
:
Քար նետել
ներգործական
բայ
1.
կծու
խօսքով
դիտողութիւն
՝
ակնարկութիւն
ընել
.
2.
հանդարտութիւնը
խռովել
՝
խանգարել
:
Քար ուտել
ներգործական
բայ
չարքաշ
կեանք
վարել
՝
ապրիլ
։
Քար քաշել
ներգործական
բայ
1.
շատ
ծանր
՝
յոգնեցուցիչ
աշխատանք
կատարել
(
քիչ
մը
հեգնանք
կայ
մէջը
).
2.
չարչարուիլ
:
Քար-քարի վրայ չմնալ
չէզոք
բայ
աւերակ
դառնալ
,
կործանիլ
:
Քարէն հաց հանել
ներգործական
բայ
1.
չարքաշութեամբ
՝
չարչարանքով
ապրուստը
շահիլ
.
2.
աչքաբաց
՝
ճարպիկ
ըլլալ
։
Քարէ քար իյնալ
չէզոք
բայ
1.
ամայի
տեղեր
թափառիլ
՝
բան
մը
փնտռելու
համար
.
2.
չարքաշ
կեանք
վարել
։
Քարը գլխուն տալ
ներգործական
բայ
զղջալ
:
Քարը ծովը իյնալ
չէզոք
բայ
1.
անյաջողութեան
հանդիպիլ
.
անբախտանալ
.
2.
ուժը
՝
իշխանութիւնը
անցնիլ
,
արժէքը
կորսնցնել
։
Քարի բռնուիլ
կրաւորական
բայ
անդադար
քար
նետել
.
քար
նետելով
՝
կռիւ
ընել
հակառակ
կողմին
՝
անձին
հետ
։
Phrases
Ամէն քարի տակէն կ՚ելլէ
հնարագէտ
՝
ճարպիկ
մարդ
է
։
Քար ըլլայ՝ կը ճայթի
1.
ըսածին
մարդ
չի
կրնար
դիմանալ
,
անհանդուրժելի
է
.
2.
վիշտը
՝
տագնապը
ծանր
՝
անկրելի
է
։
Քարերը կ՚աղաղակեն
որեւէ
ձեւով
չի
պահուիր
՝
ծածկուիր
,
բացորոշ
՝
ակներեւ
է
։
Քարը գլխուդ
դուն
ինքդ
պիտի
կրես
վնասը
եւ
զղջաս
ըրածիդ
համար
:
Թանկագին
քարեր
.
Source:
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
p. 2408
New!
(beta)
Also search for "
Ակնվանի կամ վանակն
" in these imaged dictionaries:
Explanatory
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Thesaurus
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Western Armenian
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Neologisms
(2022)
New!
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
New!
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
New!
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
New!
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Rhyming
(1976)
New!
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Word Structural
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Etymological
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Dialectal and Idiomatic
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Orthographic
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Classical Armenian
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Middle Armenian
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Early Modern Armenian
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Foreign word
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Names
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
New!
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
New!
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
New!
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Place names
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Plant names
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Specialized
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
New!
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Abbreviations
(2021)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
New!
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Morphology Settings
Western Armenian
Eastern Armenian
Show Morphological Analysis for
Show Morphology Filters
Show Matching Word Forms
Show Matching Lexemes