Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
ԲԱՐԻ (բարւոյ, բարեաց), բարու կմ բարիի, բարիներ կմ բարիք
ածական
(գործ է ածվում թէ՛ իրերի և թէ անձերի մասին)։
    1. Լաւ, գովելի։
‣ Բարի անուն՝ յիշատակ։
‣ Բարի ժառանգ։

    2. Աջող, անփորձ, անվտանգ։
‣ Բարի ճանապարհ։
‣ Բարի օր՝ գիշեր։
‣ Բարի վայելումն։
‣ Բարի ազատութիւն։

    3. Բախտաւոր, նպաստաւոր։
‣ Բարի նշան։
‣ Բարի ժամի պատահել։
‣ Բարի տրամադրութիւն։

    4. Օգտակար։
‣ Բարի խորհուրդ՝ օրինակ։
‣ Բարի գործերը յաւիտեան կմնան։
‣ Բարի արարածներ (հակադրութեամբ չար արարածների)։

    5. Անվնաս, անմեղ։
‣ Բարի շուն է, չի կծի։
‣ Բարի բան է վրան դուրս տուել։
‣ Երեսիս բշտեր են դուրս տուել. ոչինչ, բարի բան է, կանցնի։

Phrases
— (Երբեմն բարի բան ասում են և ժանտախտին, զգուշանալով այս բառի գործածութիւնից － երկիւղից կամ զգուշութեան համար)։
‣ ＋dialectal meaning Բարի բանի գաս (անէծք)։
‣ Աստուած մեզ ցոյց չտայ բարի բանը։

    6. Բարոյական օրէնքներին համապատասխան, օրինապահ, առաքինի։
‣ Բարի վարք։
‣ Բարի ուղղութիւն։

Phrases
Բարի հրեշտակներ
յոգնակի գոյական (հակադրութեամբ չար հրեշտակների, աստծու դէմ ապստամբների)։

Բարի պտուղ
ածական (հեգնական) Չար, անարժան, անպէտք։
‣ Ի՜նչ բարի պտուղն է՜։
‣ Դու էլ մի բարի պտուղ չես։

    7. Լաւութիւն սիրող, լաւութիւն անող, գթոտ, ողորմած։ Հակառակը՝ Չար։
‣ Նա բարի մարդ է։
‣ Բարի դատաւորի պատահեց։
‣ Բարի սրտի տէր։
‣ Մի բարի կին նրան որդեգրեց։

    8. Միամիտ, անմեղ, բարեհոգի, հեզ։
‣ Նրանք բարի մարդիկ են, ինչ ասես կհաւատան։
‣ Բարի ծերունուն ձեռք էին առել, ծաղրում էին։

    9. Քաղաքավարական դարձուածք մէկին դիմելու՝ մի չնչին բան խնդրելով։
‣ Բարի եղէք գրիչն ինձ տալ։
‣ Դուք այնքան բարի եղաք, որ ինձ ուղեկցեցիք։

գոյական
    10. Ինչ որ լաւ է, օգտակար է, նպաստաւոր է, աջող է։
‣ Չարը բարուն հակառակ է։
‣ Մենք գործն սկսենք. բարին կգայ։
‣ Աստծու բարին քեզ (պատասխանում են բարեւ տուողին)։
‣ Բարին այն է, որ մենք այստեղից հեռանանք։
‣ Բարին գերադասեցէք գեղեցկից։

＋dialectal meaning 11. Կենսական մթերքներ, մանաւանդ պտղեղէն։
‣ Տունը ամեն տեսակ բարիով (կամ բարիքներով) լիքն է։
‣ Այսքան բարին շահող էլ կուզէ՞ թէ ոչ։

＋dialectal meaning 12. Ապրանք։
‣ Խանութը լցվել է բարիով և էլի բարիի գնաց։

    13. Բարիք (Յոգնակի ձեւով)
գոյական
     Բարի գործեր, բարերարութիւն։
‣ Նրա արած բարիքը (կամ բարիքները) երբէք չեմ մոռանայ։
‣ Դու բարիք գործիր, ջուրը գցիր, եթէ մարդը չիմանայ՝ ձուկը կիմանայ (առած)։

    15. Օգտակար արդիւնք, գործունէութեան հետեւանք։
‣ Նրանք վայելում են քաղաքակրթութեան բարիքները։
‣ Ուսման բարիքները անթուելի են։

մակբայ
    16. Յօժարութիւն, հաւանութիւն, համաձայնութիւն յայտնելու բանաձեւ։
‣ Ձեր բոլոր յանձնարարութիւնները կատարեցի. －Բարի՛։
‣ Գնանք մեզ մօտ թէյ խմելու. －Շատ բարի։

    17. Բարով (Գործիական հոլովով)
մակբայ Աջողութեամբ, առանց փորձանքի, օգտակար կերպով։
‣ Բարով գնաս, բարով գաս։
‣ Բարով մաշես։
‣ Բարով վայելես։
‣ Բարով ուտէք։
‣ Բարով գայ այդ օրը։

Phrases
Բարով եկար
    1. Ողջոյնի խօսք, եկողին ուղղված։

    2. Ողջոյնի խօսք՝ հրաժեշտ տալիս։

    3. Խօսք, որով հեգնանք կամ դժգոհութիւն է արտայայտվում։
‣ Բարո՜վ եկար։

    18. Ոչ-բարով
մակբայ
     Բարով՚ի հակառակը. ձախորդութեամբ, փորձանքով, վնասվելով։
‣ Ոչ-բարով վայելես։
‣ Ոչ-բարով գաս։

    19. Ափսոսանք եղածի մասին, երանի՜ թէ չ…
‣ Ոչ-բարով խմէի այդ մի բաժակը։
‣ Ոչ-բարով ասէի։

Derivatives
⨀old word Բարիոք, ⨀old word Բարեօք
ածական մակբայ Տե՛ս Բարւոք։ Համեմատել Բարեւ։

✽rare word Բարեացքն
յոգնակի գոյական Բարի մարդկանց ունեցածները։

Phrases
⨀old word Բարի գին
Լաւ գին։

✽rare word Բարով իմն
մակբայ Սիրալիր կերպով։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 367
New!
(beta)
ՀՐԵՇՏԱԿ հրեշտակի (հրեշտակաց)
(պահլաւերէն ✽ frēštak, պարսկերէն firēšta ուղարկված, առաքեալ, մանիք. պահլաւերէն frīštag, նոր պարսկերէն firišta, հրեշտակ, մարգարէ)

գոյական
⨀old meaning 1. Պատգամաւոր, դեսպան, որ թագաւորներն ուղարկում էին իրար մօտ որոշ յանձնարարութիւններով։

⨀old meaning 2. Լրաբեր, սուրհանդակ, թղթատար։

⨀old meaning 3. (Կրօնական) Աստծու կողմից ուղարկված պատգամաւոր՝ նրա կամքը կատարելու կամ մարդկանց յայտնելու համար։

⨀old meaning 4. Մարգարէ, առաքեալ՝ իբրև աստծուց ուղարկված։

    5. (Կրօնական) Երեւակայական անմարմին էակ, որ սպասաւորում է աստծուն և նրա տնօրինութիւնները կատարում։
‣ Հին կրօններն ընդունում էին հրեշտակների գոյութիւնը և նրանց վերագրում էին զանազան յատկութիւններ ու պաշտօններ։
‣ Գեղարուեստի մէջ հրեշտակներին նկարում կամ քանդակում էին իբրև գեղեցիկ երիտասարդ՝ երկու թեւերով ուսերի վրայ։

Types
Բարի հրեշտակներ, Լուսոյ հրեշտակներ
յոգնակի գոյական (Կրօնական) Աստծուն հաւատարիմ մնացած։

Չար հրեշտակներ, Խաւարի հրեշտակներ
յոգնակի գոյական (Կրօնական) Սատանաներ։

Խաղաղութեան հրեշտակ, Պահապան հրեշտակ
գոյական (Կրօնական) Մարդկանց պաշտպանող հրեշտակներ։

Մահու հրեշտակ, Հոգէառ հրեշտակ
գոյական (Կրօնական) Որ մարդու հոգին առնում է, և մարդը մեռնում է։

Փոխաբերաբար
    6. Բարի, հեզ, հեզահամբոյր մարդ։
‣ Հրեշտակի բնաւորութիւն ունի։
‣ Հիանալի մարդ է, բարի, արդար, հեզ, մի կատարեալ հրեշտակ։

    7. Շատ գեղեցիկ, չքնաղ գեղեցկութեամբ (ասում են կանանց և երեխաների նկատմամբ)։
‣ «Մի՛ հարցանէք, ո՛վ էր նա, հրեշտա՞կ թէ կոյս լուսագեղ»։
‣ Հրեշտակի դէմք։

    8. Ամենասիրելի անձ։
‣ «Դու մեր հրեշտակ»։
‣ Իմ անգին, իմ հրեշտակ, իմ կեանքի թագուհի։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Հրեշտակը գլխին պտոյտ գալ
չէզոք բայ Հոգեվարքի մէջ լինել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1299
New!
(beta)
ՀՐԵՇՏԱԿ
(Պահլաւերէն frechtak, férichté, frichta, Պարսկերէն fireche = ուղարկուած, առաքեալ, Մանիք.- նոր Պարսկերէն firiche - հրեշտակ, մարգարէ)

գոյական
    1. գերբնական՝ անմարմին՝ լուսաթռիչ ու երկնային հոգի՝ էակ՝ որ կը սպասաւորէ Աստուծոյ եւ անոր տնօրինութիւնները կը կատարէ, զուարթուն, անգեղոս (Յունարէն angélos, ա) հրեշտակ, բ) պատգամաւոր).
    2. արքայական պատգամաւոր, դեսպան, պատուիրակ.
    3. պատգամաբեր, լրաբեր, սուրհանդակ (հին իմաստով).
    4. մարգարէ, առաքեալ՝ իբրեւ Աստուծոյ պատգամաբեր։ Հրեշտակ Տեառն՝ Աստուծոյ՝ սովորական տիտղոս Քրիստոսի՝ Յիսուսի՝ իբրեւ գերագոյն պատգամաբեր (Հին Կտակարանի մէջ).
    5. (Փոխաբերական իմաստ) դրական յատկութիւններու՝ բարեմասնութիւններու մարմնացում (բարութիւն՝ անարատութիւն՝ անմեղութիւն).
    6. (Փոխաբերական իմաստ) շատ գեղեցիկ՝ չքնաղ էակ (սովորաբար կին՝ աղջիկ՝ երեխայ).
    7. (Փոխաբերական իմաստ) բարի՝ հեզ՝ հեզաբարոյ մարդ.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ամենասիրելի անձ.
    9. Ա. Աւետարանի խորհրդանիշ:

Types
Բարի հրեշտակներ, լուսոյ հրեշտակներ
գոյական Աստուծոյ հաւատարիմ մնացած էակներ.

չար հրեշտակներ, խաւարի հրեշտակներ
գոյական սատանաներ.

խաղաղութեան հրեշտակ, պահապան հրեշտակ
գոյական մարդիկ պաշտպանող հրեշտակ.

մահու հրեշտակ, հոգէառ հրեշտակ
որ մարդու հոգին կ՚առնէ եւ մարդը կը մեռնի:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1303
New!
(beta)
Also search for "Բարի հրեշտակներ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com