Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ՏԻՊ → տիպ (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
տիպ գոյական Կնիքի դրոշմ, օրինակ, կերպար * տպագրութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 455։


ՏԻՊ
գոյական
    1. կերպ, ձեւ, դրոշմ։
    2. երեւոյթ, օրինակ, պատկեր, նմանութիւն։
    3. տպագրութիւն։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 496
New!
1. ՏԻՊ տպի, (տպաց կմ տպոյ)
(յունարէն tùpos)

գոյական
    1. Կարծր նիւթի վրայ փորագրված պատկեր կամ նշան, որը խփելով (կոխելով) մի կակուղ նիւթի վրայ, ստանում են փորագրված պատկերի դրոշմը։
‣ Տպագրութեան ժամանակ շարժական տառերն իրար մօտ դարսելով ստեղծում են որոշ տիպ, որի վրայ թուղթը ճնշելով ստանում են թղթի վրայ այդ տառերի դրոշմը։

    2. Պատկեր, նշան, դրոշմ, որ ստացվում է կակուղ նիւթի վրայ՝ տիպի ճնշումով։
‣ Չթերի վրայ նախշերը ձեռքով նկարված չեն, այլ տիպ են։
‣ Գրքի տիպը մաքուր չէ դուրս եկել, տեղ-տեղ ներկը շատ սեւ է, տեղ-տեղ աղօտ։

Նմանութեամբ
    3. Նախագաղափարին նման պատկեր, նմանութիւն, կերպարանք։
‣ Որդին իսկական հօր տիպն է, թէ՛ կերպարանքով թէ բնաւորութեամբ։
‣ Առաջին դպրոցի աջողութիւնից խրախուսված՝ նոյն տիպի դպրոցներ բացին և ուրիշ տեղերում, միևնոյն ծրագրով, պարապմունքների միևնոյն եղանակով։

    4. Բնորոշ ֆիզիկական գծերի համախմբութիւն, որոնցով մարդկային մի խումբ զանազանվում է ուրիշ մարդկային խմբերից։
‣ Մարդկային բոլոր ցեղերը բաժանվում են մի քանի տիպերի, ինչպէս են կովկասեան, մոնգոլեան, մալայեան ևն տիպերը։
‣ Մոնգոլեան տիպի ներկայացուցիչներն են չինացիք, ճապոնացիք, մոնգոլներ։
‣ Կովկասեան տիպը ճանաչված է ամենագեղեցիկը բոլոր միւս տիպերի մէջ։

    5. Գեղարուեստական գրականութեան մէջ՝ անձ, որի մէջ ցայտուն կերպով արտայայտված են որոշ մտաւոր և բարոյական գծեր, որոնք ընդհանուր են մի խումբ մարդկանց մէջ և որոնցով նրանք զանազանվում են որիշ մարդկանցից։
‣ Րաֆֆին Քաւոր Պետրոսի մէջ դուրս է բերել խաչագողի տիպը։
‣ Հայ վաճառականի տիպերը գեղեցիկ աջողվել են Սունդուկեանի պիէսներում։
‣ Եղիշէի մէջ Վարդանն ու Վասակը ոչ միայն պատմական անձնաւորութիւններ են, այլև գեղարուեստական տիպեր, մէկը առաքինութեան, միւսը մոլութեան։
‣ Դրական և բացասական տիպեր։
‣ Բնական՝ կենդանի, անբնական՝ անկենդան տիպեր։

    6. Ընդհանրապէս՝ բնորոշ յատկութիւններ, որոնցով մի բան աչքի է ընկնում՝ իւր ցեղի մէջ։
‣ Նա մի առանձին տիպի մարդ է։
‣ Մտէ՛ք ժողովրդի մէջ, ուսումնասիրէ՛ք, այնտեղ բազմաթիւ տիպերի կհանդիպէք։
‣ Աւստրալիայում ծառերը մի յատուկ տիպ ունին, որ ուրիշ տեղ չի կրկնվում։
‣ Նոր տիպի մեքենաներ են ստացվել։
‣ «Կոլխոզները որպէս տնտեսական տիպ՝ սոցիալիստական տնտեսութեան ձեւերից մէկն են»։
‣ «Պատմութեանը յայտնի է արտադրական յարաբերութիւնների հինգ հիմնական տիպ. －նախնական-համայնական, ստրկատիրական, ֆէօդալական, կապիտալիստական, սոցիալիստական»։

    7. (Բնական պատմութիւն) Խոշոր բաժանմունքներ կենդանական և բուսական թագաւորութիւնների մէջ, որոնց մէջ մտնում են բազմատեսակ կենդանիներ և բոյսեր։
‣ Բոլոր օրգանական մարմինները բաժանվում են երկու թագաւորութիւնների (կամ պետութիւնների). թագաւորութիւնները բաժանվում են տիպերի, տիպերը դասերի, դասերը կարգերի, ապա ցեղերի, սեռերի և վերջապէս տեսակների և ենթատեսակների։
‣ Կենդանիներն ըստ տիպի լինում են ողնաշարաւոր և անողնաշարաւոր։
‣ Բոյսերն ըստ տիպի լինում են միաբլթակ և երկբլթակ։

    8. Տե՛ս Տիպար։

    9. Տե՛ս Տպագրութիւն։

(Սխալ է՝ կուսութեան կնիք, իգական սեռական գործարան նշանակութիւնը)։


⨀old word 2. ՏԻՊ (տպի, աց)
գոյական
    1. Ոստրէի՝ գաղտակրի պատեանը։
    2. Ոստրէ, գաղտակուր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2176
New!
(beta)
ՏԻՊ
(Արմատ տպել, տպագրել, տպաւորել բայերու)

գոյական
    1. կարծր նիւթի վրայ փորագրուած պատկեր՝ գիր՝ նշան եւ այլն, զոր կակուղ նիւթի մը վրայ կոխելու՝ սեղմելու՝ մամլելու միջոցով կը ստանան փորագրուածին դրոշմը. նշան.

    2. որեւէ բանի հետք՝ պատկեր՝ դրոշմ՝ նշան, որ կը մնայ առարկայի մը վրայ ճնշելով.

    3. ձեւ, կերպ, օրինակ.

    4. կերպարանք, արտաքին, տեսք.

    5. նախագաղափարին նմանող պատկեր. նմանութիւն, կերպարանք.

    6. ֆիզիքական բնորոշ յատկանիշներու՝ յատկութիւններու ամբողջութիւն (ֆիզիքական եւ գունային), որով մարդկային խումբ, մը կը զանազանուի ուրիշ խումբէ մը.

    7. գեղարուեստական գրականութեան մէջ, որոշ դասի՝ դասակարգի մտաւոր եւ բարոյական գիծերը իր մէջ մարմնաւորող հերոս՝ կերպար՝ տիպար.

    8. դրական կամ ժխտական յատկանիշներով օժտուած արտասովոր՝ ցայտուն մարդ.

    9. կենդանական եւ բուսական դասաւորման մէջ՝ խոշոր ստորաբաժանում, որուն մաս կը կազմեն ցեղակից ազգերը.

    10. տիպար.

    11. տպագրութիւն. օրինակ՝
‣ Ա. տիպ։

Types
— Արագ՝ արագատիպ։

— Գեղեցիկ՝ գեղատիպ:

— Գոյնով՝ գունատիպ:

— Հեռուէն՝ հեռատիպ (telex)։

— Հին՝ հնատիպ:

— Հրէշային՝ հրէշատիպ:

— Նման՝ նմանատիպ, նմանահանում, լուսապատճէն (photocopy)։

— Վէմի վրայ՝ վիմատիպ։

— Տողային՝ տողատիպ։

— Տպելու տեղ՝ տպարան, տպագրատուն:

— Տպող (անձ)՝ տպագրիչ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2284
New!
(beta)
ՏՊԱՒՈՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. առարկայի մը պատկերը դրոշմել որեւէ բանի վրայ. դրոշմել, կնքել, տպել, կոխել.

    2. (Գրաբար) օրինակով՝ առակով ցուցնել. նմանցնել.

    3. պատկեր մը՝ գաղափար մը դրոշմել միտքին մէջ եւ պահել.

    4. (Փոխաբերական իմաստ) ազդեցութիւն գործել. ազդել, ներգործել, ներշնչել.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) տոգորել, համակել։

Related Words
— Արմատը՝ տիպ։

Derivatives
— Կրաւորականը՝ Տպաւորուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2308
New!
(beta)
 Usage beta 121 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma ՏԻՊ or the word form ՏԻՊ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ՏԻՊ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com