Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Dictionary
առուծախ գոյական Ապրանքի շրջագայութիւն, առուտուր:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 39։


⨀old word 1. ԱՌ (ի, ից)
(արմատ Առնուլ՚ի)

գոյական
    1. Առնելը, գնելը, (որից առ ու ծախս, առևտուր), Համեմատել Առք։
    2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւարառութիւն։

Phrases
⨀old word Առ և աւար, ⨀old word Առ և ապուր
գոյական Աւարառութիւն, կողոպուտ։

⨀old word Յառ ապուռ
ածական մակբայ Յափշտակված, բռնի հանած, աւարառութեամբ։


2. Ա՛Ռ առ (կմ էառ)
ներգործական եզակի հրամայական և գրաբար կատարեալ եզակի երրորդ դէմք Առնուլ՚ի։


＋dialectal word 3. ԱՌ
գոյական Հողի այն շերտը, որ գութանի խոփը մի անգամից առնում է (կտրում է) և մի կողմ է շուռ տալիս։
‣ Գութանի առը աւելացրէ՛ք։
‣ Առը շատ լայն է, եզները դժուար են քաշում։


4. ԱՌ
նախադրութիւն
    1. Գործ է ածվում այլևայլ հոլովների հետ և տալիս է նրանց զանազան նշանակութիւններ։

Հայցականի հետ.
⨀old meaning 1. Դէպի (մեծ մասամբ՝ անձ նշանակող բառերի վրայ)։
‣ Չոգաւ առ նոսա,
‣ ⨀old meaning Եկն առ իս։

    2. Համար, պատճառով։
‣ ⨀old meaning Առ սէր քոյ։
‣ ⨀old meaning Առ հոգալ։
‣ ⨀old meaning Առ յոյս,
‣ ⨀old meaning առ սէր։

⨀old meaning 3. Համեմատ, հաշուով, (մարդ-գլուխ)։
‣ Առ այր, առ տուն, առ օր։

⨀old meaning 4. Իբրև, հաշվում (Ունել բայի մօտ)։
‣ Ունել առ իմաստունս՝ առ արդարս։

⨀old meaning 5. Վերաբերմամբ, նկատմամբ, հանդէպ։
‣ Առ մարդ, առ չարս։

Սեռականի հետ.
⨀old meaning Պատճառով, համար, բացառականի նշանակութեամբ։
‣ ⨀old meaning Առ ահի,
‣ ⨀old meaning առ երկիւղի,
‣ ⨀old meaning առ իմոյ յիշատակի։

Տրականի հետ.
⨀old meaning 1. Մօտ (դադարում ցոյց տուող բայերի մօտ)։
‣ ⨀old meaning Եկաց առ նմա.
‣ ⨀old meaning առ որում գտանէր.

⨀old meaning 2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
‣ ⨀old meaning Առ արքայի,
‣ ⨀old meaning առ դատողին։

Բացառականի հետ.
⨀old meaning Պատճառով, նպատակով։
‣ ⨀old meaning Առ օրինակէ.
‣ ⨀old meaning առ ի չգոյէ։

Գործիականի հետ.
⨀old meaning 1. Մօտ (տեղով կամ ժամանակով).
‣ ⨀old meaning առ ստորոտով.
‣ ⨀old meaning առ գետով.
‣ ⨀old meaning առ նախնեօք.
‣ առ ջրհեղեղաւ։

⨀old meaning 2. Վրայ, յաւելուածով.
‣ ⨀old meaning Առ այսոքիւք,
‣ ⨀old meaning առ կանամրք։

⨀old meaning 3. Համեմատութեամբ (երկու բան իրար մօտ դնելով).
‣ ⨀old meaning Յարդ առ ցորենով։

⨀old meaning 2. Կազմում է բազմաթիւ բառեր (յունարէն կաղապարով), իբրև առաջադիր մասնիկ. օրինակ՝
‣ առոգանել, առադրել, առարկայ, առարկել, առանձին, առտնին…։

Նոր լեզւում պահված են մի քանի քարացած ձեւեր － առ այժմ, առ առաւելն, առ ժամանակ, առ կախ, առ ձեռն, առ նուազն, առ ոչինչ, առ սակաւ սակաւ կամ սակաւ առ սակաւ, առ տեղեաւն ... (Տե՛ս Իւր շարքին), և երբեմն գործ է ածվում իբրև նախդիր. օրինակ՝ առ սէր մեր բարեկամութեան, ծանօթութիւն առ յօդուած 5 ևն։


5. ＋dialectal word ԱՌ
(արաբերէն àr)

գոյական Ամօթ։

Գործ է ածվում Ապուռ, Ամօթ բառերի հետ։ － Առ ու ամօթ, Առ ու ապուռ։
‣ Առ ու ամօթ չունի։
‣ Առ ու ապուռով մարդ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 236
New!
(beta)
1. Ո (ո, վօ)
գոյական


⨀old word 2. Ո (զո, ոյր, ում, յումէ կմ յումմէ, ոյք, զոյս, ոյց, յոյց, գործիական չունի)
Կարճ ձեւ ով'ի, Տե՛ս Ով


⨀old word 3. Ո (զո, ոյր, ում, յումէ կմ յումմէ, ոյք, զոյս, ոյց, յոյց, գործիական չունի)
սղված ձեւ փոխանակ Որ'ի, Տե՛ս Որ


⨀old word 4. Ո՜
միջարկութիւն Կոչական կմ բացագանչական։


5. ⨀old word Ո՛,
⨀old word Ո՛Ո
միջարկութիւն Զարմացական, աւաղական.


⨀old word 6. Ո
Դերանունական արմատ շնչաւոր առարկաներ (անձեր) նշանակելու համար, որից առաջ են եկել ո(ր), ո(ք), ո(մն), որին համապատասխանում է անշունչ առարկաների համար ի արմատը, ի(ր), ի(ք), ի(մն), ի(նչ), զ(ի)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1699
New!
(beta)
ԱՌՈՒԾԱԽ,
ԱՌՈՒԾԱԽՍ
գոյական Տե՛ս Առևտուր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 256
New!
(beta)
ԾԱԽ (արմատ Ծախել՚ի)
գոյական Տե՛ս Ծախս, Ծախք։

Գործ է ածվում մի երկու դարձուածքների մէջ։ ―

Phrases
Առ ու ծախ (առ ու ծախք), Ծախ-ծուխ
գոյական
‣ Առ ու ծախի մէջ նա վարժուած մարդ է։
‣ Ծախ-ծուխ արի վերջացրի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 951
New!
(beta)
ԱՌ
գոյական
    1. առնելու գործողութիւն, աւելի կը գործած ուի առ-եւ-տուր, առ-ո-ւծախ ձեւով, եւ կը նշանակէ վաճառականութիւն.

    2. արմատ «առնել» բային.

    3. «առնել» բային հրամայական եղանակի եզակին.

    4. հողի այն շերտը, որ գութանին խոփը մէկ անգամէն կը կտրէ եւ մէկ կողմ կը նետէ.

    5. նախադրութիւն, որ բազմաթիւ ձեւերով ու հոլովներով կը գործածուի. օրինակ՝
‣ առ առաւելն, եւայլն.

    6. նախադաս մասնիկ, որով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր. օրինակ՝
‣ առանձին, առտնին, եւայլն.

    7. (Արաբերէն) առ-ամօթ (միասին), նամուս։

Հակառակը՝ տուր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 184
New!
(beta)
Ո
մեր այբուբենին 24րդ տառը եւ 6րդ ձայնաւորը։ Ձայնաւոր տառ, որ սկզբնապէս ունեցած է փակ եւ կարճ հնչիւն մը, բայց հետզհետէ ստացած է նուրբ շրթնային հնչիւնի յաւելուած, ինչպէս՝ ուո. օրինակ՝
‣ ուողորմութիւն։

Այս նուրբ շրթնային յաւելուածը ներկայիս ա) բառասկիզբը՝ կը հնչուի վօ հնչիւնակապցութեամբ (օ հնչիւնով՝ վ գիրէն առաջ. օրինակ՝. ով, ովսաննա). բ) բառամէջը եւ բառավերջը՝ օ հնչիւնի պէս։

Գաւառաբարբառներուն մեծ մասը պահած է սկզբնական օ հնչիւնը. օրինակ՝ օսկի փոխան ոսկիի, օչխար փոխան ոչխարի եւ այլն։

Բառերուն վերջաւորութեան, ոն առանձին չի կրնար գրուիլ. անպայման յ մը կ՚առնէ. օրինակ՝ երեկոյ, հաւաքածոյ, տպածոյ։ Բացառութիւն են այո եւ քո բառերը, նաեւ գրաբարի մէջ անցողական բայերու (ուցանել լծորդութեամբ) եզակի հրայականները - մատո՛, կեցո՛, ապրեցո: Ոին եթէ անմիջականօրէն ձայնաւոր մը յաջորդէ, այս երկուքին միջեւ յ գիրը պէտք է մտնէ. օրինակ՝. Սիամանթոյի, Կանոյեան, հայհոյել։

Միանալով ւ ձայնաւորին, կը յառաջացնէ ու բաղադրեալ ձայնաւորը։

Իբրեւ թուանշան կը նշանակէ 600 Ո (գլխագիր Ո առանց միջակէտի) եւ 600րդ Ո. (գլխագիր Ո. միջակէտով):


Ո
    1. ո՞վ, ո՞ր. օրինակ՝
‣ ո եւ է (ոեւէ), Ո՞ տայր ինձ զծուխն ծխանի եւ զառաւօտն Նաւասարդի.

    2. որ.

    3. օ՜հ, ո՜հ, ա՜խ, ա՜յ, օ՜. օրինակ՝
‣ ո՛ մարդիկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1830
New!
(beta)
ԱՌՈՒԾԱԽ
գոյական առուտուր կամ առեւտուր, տուրեւառ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 198
New!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Also search for "առ-ո-ւծախ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com