Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

դան → դա (noun)
դան → դան (noun)

Matching Lexemes

 Dictionary
＋dialectal word 1. ԴԱՆ
(պարսկերէն dān, dāna, հատիկ, կուտ)

գոյական
    1. Հատիկ (ցորենի, գարու)։
‣ Կալը ծեծելիս դան քիչ թափվեց։
‣ Այս տարի դանը լաւ է։

    2. Հացահատիկ, որ տանում են ջրաղաց աղալու։
‣ Երկու կոտ դան եմ բերել. աղա՛, տանիմ, հաց անենք։


＋dialectal word 2. ԴԱՆ
(պարսկերէն dām, ժամ, ժամանակ)

գոյական Կերակրի եփելու աստիճանը։

Phrasal Verbs
Դան դնել, Դամ դնել
ներգործական բայ Կրակի վրայ թողնել մինչեւ եփը չափն առնէ։
‣ Չայը մի քիչ դամ դիր, որ գոյնը դուրս տայ։

Փլաւը դան դնել, Փլաւը դամ դնել
չէզոք բայ Պղնձէ ամանի վրայ կրակ շարել, որպէսզի խուփի տակ հաւաքված ջուրը նորից գոլորշիանայ և ծծվի փլաւի մէջ։

Phrases
Դեռ դանը չի եկել
Կարգին եփած չէ։

Դանը տեղն է
Հարկաւոր չափով եփվել է։


＋dialectal word 3. ԴԱՆ
մակբայ Տե՛ս Իդան, Դէն։


✽rare word 4. Դան,
ԴԱՆԱԿ դանակի (դանակաց), կմ դանկի
գոյական Կտրելու գործիք, բաղկացած կոթից և պողպատեայ բերանից։
‣ Սուր՝ բութ դանակ։
‣ Դանակը բթացել է, պէտք է սրել տալ։
‣ Երկբերանի դանակ։
‣ Գրպանի դանակ, Փոքր ծալովի։
‣ Հացի՝ սեղանի՝ խոհանոցի դանակ։
‣ Պարտիզպանի դանակ, Կեռ բերանով։
‣ Թղթի դանակ, Փայտից, փղոսկրից, մետաղից, բութ բերանով։
‣ Անդամահատութեան դանակ։
‣ Որսորդական դանակ։

Phrasal Verbs
Դանակ քաշել
չէզոք բայ
    1. Դանակով սպառնալ, դանակով մէկի վրայ յարձակվել։

    2. Հիւանդ, մահամերձ անասունը մորթել, որից յետոյ նրա միսը ուտելի է համարվում։
‣ Շուտ արէք, դանակ քաշեցէք, թէ չէ կսատկի։

Դանակը ոսկորին հասնել, Դանակը ոսկորին դէմ ընկնել, Դանակը բկին հասնել
չէզոք բայ Համբերութիւնը հատնել, այլեւս չկարողանալ դիմանալ՝ համբերել։
‣ Է՛լ դանակը ոսկորիս հասցրեց, ես էլ նրան տանից դուրս արի։

Phrases
Բանը դանակի հասաւ
Սկսեցին իրար վրայ դանակ քաշել, դանակով վիրաւորել իրար։

Դանակ զարնես՝ արիւն չի գայ, Դանակ տաս՝ արիւն չի գայ, Դանակ խփես՝ արիւն չի գայ, Դանակ զարնես՝ արիւն չի կաթի, Դանակ տաս՝ արիւն չի կաթի, Դանակ խփես՝ արիւն չի կաթի
Խիստ տխուր, յուսահատ լինել։
‣ Ի՜նչ հալի էր թշուառ հայրը. դանակ զարնէիր՝ արիւն չէր գայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 508
New!
(beta)
1. Դ,
դ,
դա
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի չորրորդ գիրը և երրորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Դ։
‣ Շարագիր դ։
‣ Շղագիր դ։

    2. Լեզուա-քմային փակ նուրբ բաղաձայն հնչիւն, բարբառային արտասանութիւնների մէջ դան երբեմն իբրեւ միջակ է հնչվում (տ) և երբեմն իբրեւ թաւ (թ)։

⨀old meaning 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 4։
‣ Դա-խէ-նու-տիւն։ (4－40－400－4000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ չորրորդ։
‣ Գլուխ Դ։
‣ Դ. դասարան։
‣ Հենրիկոս Դ. կայսրը։
‣ Դ. դարում։


ԴԱ
ցուցական դերանուն 1. Գոյական ցուցական դերանուն երկրորդ դէմքի։

Տե՛ս Սա։

մակբայ ＋dialectal meaning 2. Այնտեղ, հոն։
‣ Դա էի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 503
New!
(beta)
1. ՍԱ,
ԴԱ,
ՆԱ
(զսա, սորա, սմա, ի սմանէ, սովաւ, սոքա, զսոսա, սոցա, ի սոցանէ, սոքաւք կմ սոքօք), սրան, սրա, սրանից, սրանով, սրանում, սրանք, սրանց, սրանցից, սրանցով, սրանցում, հնացած ձևեր են այժմեան լեզւում՝ սորա, սորան, սորանից ևն, նոյնպէս և սոքա, սոցա, սոցանից, սոցանով, սոցանում։ Նոյն կերպով հոլովվում են նաև դա, նա։

ցուցական դերանուն Ցուցական գոյական դերանուններ առաջին, երկրորդ և երրորդ դէմքերի, որոնք գործ են ածվում՝ փոխանակ անձի կմ առարկայի անունը տալու.

սա՝ ցոյց է տալիս անձը կամ առարկան, որ խօսողին մօտ է, դա՝ երբ մօտ է երկրորդ դէմքին, նա՝ երբ հեռու է խօսողից և լսողից։
‣ Սա՝ մեծ որդիս է, իսկ նա, որին պարտիզում տեսար՝ միջնեկս է։
‣ Դու նրան արձակիր, իսկ սրան դեռ առ ժամանակ կպահենք։
‣ Ահա՛ հարիւր րուբլի. սրանով առ ժամանակ բաւականացիր. －Դրանով ո՞ր մի կարիքս պիտի հոգամ։

(Գրաբարում եբրեմն պատահում է սա՚ի անսովոր յոգնակի սեռական հոլով՝ սայց, փոխանակ սոցա։ Գրաբարում այս դերանուններն երբ դիմորոշ յօդերով են գործ ածվում՝ գրվում են յ՚ով. սայս, դայդ, նայն)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1929
New!
(beta)
ԴԱՆ
(Պարսկերէն dan, dana = հատիկ, կուտ)

գոյական
    1. հատիկ (ցորենի, գարիի).
    2. աղօն (աղալու ցորենահատիկ).
    3. (Պարսկերէն dam = ժամ, ժամանակ), կերակուրի եփելու աստիճանը.

մակբայ
    4. դէս ու դէն = այս կողմ-այն կողմ.

ձայնարկութիւն
    5. ցնծութեան արտայայտութիւն.

գոյական
    6. Տե՛ս ԴԱՆԱԿ:


ԴԱՆԱԿ
գոյական պողպատէ կտրելու սրածայր հատու գործիք փայտէ կոթով, կտրոց:

Types
— Մեծ դանակ՝ դան.

— մսագործի՝ դահնայ.

— արօրի՝ թուր.

— գրպանի՝ զմելի։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 449
New!
(beta)
ԱՅԴ,
ԱԴ,
ԴԱ,
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ,
ԱՅՆ,
ԱՆ,
ՆԱ
ցուցական ածական 1. ցուցական ածական են, երբ գործածուին անունի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ տունը.

ցուցական դերանուն 2. իսկ ցուցական դերանուն են, երբ առանց գոյականի կը գործածուին բայի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ էր ուզածս:

Այս, աս, սա կը գործածուին մօտը եղող բան մը ցոյց տալու համար. այդ, ադ, դա՝ դիմացինը, իսկ այն, ան, նա՝ հեռուն եղողը:

Սա, դա, նա կը գործածուին բան մը շեշտակի ցոյց տալու համար:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 64
New!
(beta)
Դ
    1. մեր այբուբենին չորրորդ տառը եւ երրորդ բաղաձայնը.

լծորդ է տ-ի (օրինակ՝ գունդ = գունտ) եւ թ-ի (օրինակ՝ խենդ = խենթ).

Types
— անունը՝ դա.

    2. գլխագիր դ-ն, քովը կէտ (= Դ.) դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորրորդ. իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր, դ -ն, բացարձակ թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորս.

    3. դիմորոշ յօդ Բ. դէմքի (օրինակ՝ գիրքդ = քու գիրքդ).

    4. արմատ կամ պարզ բառի մը ծայրը կ՚երեւի երբեմն իբրեւ աճում (օրինակ՝ սպաննել, սպան = սպանդ).

    5. ինչ-ինչ բարդ կամ ածանցեալ բառերու մէջ կ՚երեւի իբրեւ մակաբոյծ (օրինակ՝ ջուր = անջրդի, կեանք, կեան = կենդանի)։


ԴԱ
դերանուն Տե՛ս ԱՅԴ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 442
New!
(beta)

Similar words
դամ
թամ
թան
տամ
տան
 Usage beta 12 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Also search for "դան" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com