Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

դարդ → դար (noun)
Singular • Nominative case • Second Person Singular Possessive Article դ
Singular • Accusative case • Second Person Singular Possessive Article դ

Matching Word Forms

դարդ → դարդ

Matching Lexemes

 Dictionary
դար գոյական Հարիւր տարի * զառիվար:
դար ածական Զոյգ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 94։


ԴԱՐ
գոյական հարիւրամեակ։

Phrases
ոսկեղէն դար
ոսկեդար։


ԴԱՐ
գոյական զառիվայր, զառիթափ, գահաւանդ։

Phrases
հարթ եւ հեշտ դար
որոկ։


ԴԱՐ
գոյական մայթ, լրիկ, փողոցին երկու բարձրկեկ կողմերը։


ԴԱՐ
ածական, գոյական
    1. զոյգ, ջուխտ։
    2. Տե՛ս վրան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 98
New!
ԴԱՐԴ
(պարսկերէն dard, ցաւ, վիշտ)

գոյական Տե՛ս Վիշտ։

ԴԱՐԴՈՏ
ածական Տե՛ս Վշտահար։

ԴԱՐԴՈՏՈՒԹԻՒՆ
գոյական Տե՛ս Վշտահարութիւն։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 520
New!
(beta)
1. ԴԱՐ (դարու, դարուց), դարի
(ասորերէն dārā, դար, տարիք, եբրայեցերէն dōr, սերունդ, տարիք)

գոյական
⨀old meaning 1. Անորոշ, երկար ժամանակաշրջան հազարաւոր կամ հարիւրաւոր տարիների։

⨀old meaning 2. Սերունդ, պորտ։

    3. Հարիւր տարուայ ժամանակ։
‣ Յիսուն դարից աւելի է, որ գիրը գոյութիւն ունի։
‣ Աւանդութիւնը դարերով կենդանի է մնում ժողովրդի մէջ։

    4. Հարիւր տարի՝ սկսած մի որոշ թուականից։
‣ Եօթը դար մեր թուականութիւնից առաջ (կամ նՔ) ձեւաւորվեց հայ ժողովուրդը, և չորս դար մեր թուականութիւնից յետոյ (կամ յՔ) ստեղծվեց ազգային այբուբեն։
‣ Հռոմի շինութեան թուականից երեք դար յետոյ տեղի ունեցաւ այս դէպքը։

    5. Հարիւր տարի՝ սկսած մեր թուականութեան սկզբից կամ այս կողմը։
‣ Հինգերորդ դարը մեր հին գրականութեան ոսկեդարն է համարվում։
‣ Ամերիկան գտնվեց տասնեւհինգերորդ դարի վերջերում։
‣ Մենք ապրում ենք քսաներորդ դարում։

    6. Ժամանակի շրջան, որ աչքի է ընկնում նշանաւոր անձերով, երեւելի անցքերով, քաղաքական շարժումներով։
‣ Պերիկլէսի, Օգոստոսի, Լուդովիկոս ԺԴ-ի դարերը։
‣ Վերածնութեան դար։
‣ Ինկվիզիցիայի դար։

    7. (Պատմութեան մէջ) Պատմական շրջաններ, պատմութեան ստորաբաժանումն շրջանների վրայ՝ ժամանակագրական կարգով։
‣ Հին դարեր, Միջին դարեր, Նոր դարեր, Նորագոյն ժամանակ։

    8. Այն ժամանակը՝ երբ մարդ ապրում է։
‣ Դարը քեզ չի հետեւի, դու դարին պէտք է հետեւիս։
‣ Դարը չար է, զգոյշ եղիր, փորձանքի մէջ չընկնիս։
‣ Մեր դարում տիտղոսները պատիւ չունին։

    9. Շատ երկար ժամանակ (անորոշ կերպով)։
‣ Դարեր անցան, էլի դարեր կանցնին, և նա նոյնը կմնայ։
‣ «Բերանն արնոտ մարդակերն էն անբան Հազար դարում հազիւ դառաւ մարդասպան»։

Phrases
⨀old word Դարուց ի դարս, Դարէ դար
մակբայ Շարունակաբար, մշտնջենաւորապէս։

＋dialectal meaning 10. Աղէտ, չար պատահարք։
‣ Դար կայ գալու, մանկո՞ւթ գայ թէ ծերութ։

Համեմատել Դարք։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 518
New!
(beta)
2. ԴԱՐ ի
(պարսկերէն tar, գլուխ, գագաթ ?)

գոյական
    1. Բարձրաւանդակ, լեռնալանջ, դարիդուս։
‣ Այս դարը բարձրանանք, յետոյ հարթ է։

⨀old meaning 2. Գետի երկու ափերի բարձրութիւնը։

＋dialectal meaning 3. Դաշտ։

ածական
    4. Բարձր։
‣ Ճակատը դար։

Phrases
Դարիվեր (դար ի վեր)
մակբայ Բարձրաւանդակով դէպի վեր։
‣ Դարիվեր վազելը դժուար է։
‣ Ճանապարհը դարիվեր է։

Դարիվայր (դարս ի վայր), Դարիվար (դարս ի վայր)
մակբայ Բարձրաւանդակով ներքեւ, ցած։
‣ Ջուրը դարիվար է գալիս։
‣ Սայլը գլորվում է դարիվար։

Դարուփոս (դար ու փոս)
գոյական Բարձր և ցած տեղ, խորտուբորտ տեղ։
‣ Այս ի՞նչ դարուփոսի մէջ ընկանք։
‣ Բոլոր դարուփոսերը հարթել էին։

Դարիւ-դարիւ
մակբայ Մինչեւ ափերը բարձրացած, լեփ-լեցուն։
‣ Գետը գալիս էր դարիւ-դարիւ։ (Արաքսի ալիքները)
‣ «Դարիւ-դարիւ խփելով փախչում էին լալագին»։


3. ԴԱՐ
ածական Զոյգ (թիւ), ջուխտ։ Հակառակը՝ Կոճատ, կենտ, վարդ։


4. ԴԱՐ
գոյական Հանգիստ, խաղաղութիւն։

Տե՛ս Դար ու դադար. Տե՛ս Դարել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 519
New!
(beta)
＋dialectal word ԴԱՐՔ
գոյական Արկած, փորձանք։

Համեմատել Դար (10)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 522
New!
(beta)
ԴԱՐԴ,
ՏԱՐՏ
(Պարսկերէն dard)

գոյական
    1. ցաւ, վիշտ.
    2. մտահոգութիւն.

(Թրքերէն տէրտ):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 468
New!
(beta)
ԴԱՐ
(Ասորերէն dara = դար, տարիք, տարիներ, Եբրայեցերէն dor = սերունդ, տարիք, Պահլաւերէն dar = լեռնակող, բլուր, Պարսկերէն tar = գլուխ, գագաթ?)

գոյական
    1. հարիւրաւոր՝ հազարաւոր տարիներու անորոշ երկար դարաշրջան.

(Ֆրանսերէն âge, Թրքերէն տէվըր, տէյիր).

    2. հարիւր տարուան շրջան.

(Ֆրանսերէն siècle, Թրքերէն եիւզ եըլ).

    3. ժամանակաշրջան, աչքի կ՚իյնայ նշանաւոր անձերով՝ երեւելի անցքերով՝ քաղաքական շարժումներով.

    4. աղէտ, չար պատահարներ.

    5. բարձրաւանդակ, լեռնալանջ, զառիվայր, զառիթափ, զառիվեր, գահաւանդ, դարիվար, դարիվեր, դարուվար, դարուվեր.

(Ֆրանսերէն pente, Թրքերէն սէթ, ուչուրում).

    6. հրուանդան, որեւէ բանի մը քիթ.

(Ֆրանսերէն promontoire, cap, Թրքերէն պուրուն).

    7. գետի՝ փողոցի երկու ափերու՝ կողմերու բարձրութիւնը.

    8. դաշտ.

ածական
    9. բարձր. օրինակ՝
‣ դար ճակատ.

    10. զոյգ (թիւ), ջուխտ.

(Ֆրանսերէն pair, Թրքերէն չիֆթ)

գոյական
    11. հանգիստ, դադար, խաղաղութիւն. օրինակ՝
‣ դար ու դադար.

    12. սերունդ, պորտ.

    13. ազգ.

    14. տարիք, հասակ։

Հակառակը՝ կոճատ, կենտ, վարդ = անզոյգ թիւ (Ֆրնս. impair)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 466
New!
(beta)
ԴԱՐՔ
գոյական արկած, փորձանք։ Տե՛ս ԴԱՐ, թիւ 4։

Հակառակը՝ անվտանգութիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 472
New!
(beta)

Similar words
թառդ
տառդ
տարդ
 Usage beta 10 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the word form դարդ in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "դարդ" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com