Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

դրան → դա
դրան → դուռ
դրան → դուռն
 Dictionary
դրութիւն գոյական Վիճակ, կացութիւն * մտային տեսութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 104։


ԴՈՒՌ
գոյական
    1. մուտք, անցք։
    2. (երկնից դռներ՝) սահանք։

Phrases
բաց դուռով
դռնբաց։

գոց դուռով
դռնփակ։

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

տապալիի մէջ դուռ
խորան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 106
New!
1. Դ,
դ,
դա
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի չորրորդ գիրը և երրորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Դ։
‣ Շարագիր դ։
‣ Շղագիր դ։

    2. Լեզուա-քմային փակ նուրբ բաղաձայն հնչիւն, բարբառային արտասանութիւնների մէջ դան երբեմն իբրեւ միջակ է հնչվում (տ) և երբեմն իբրեւ թաւ (թ)։

⨀old meaning 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 4։
‣ Դա-խէ-նու-տիւն։ (4－40－400－4000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ չորրորդ։
‣ Գլուխ Դ։
‣ Դ. դասարան։
‣ Հենրիկոս Դ. կայսրը։
‣ Դ. դարում։


ԴԱ
ցուցական դերանուն 1. Գոյական ցուցական դերանուն երկրորդ դէմքի։

Տե՛ս Սա։

մակբայ ＋dialectal meaning 2. Այնտեղ, հոն։
‣ Դա էի։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 503
New!
(beta)
1. ՍԱ,
ԴԱ,
ՆԱ
(զսա, սորա, սմա, ի սմանէ, սովաւ, սոքա, զսոսա, սոցա, ի սոցանէ, սոքաւք կմ սոքօք), սրան, սրա, սրանից, սրանով, սրանում, սրանք, սրանց, սրանցից, սրանցով, սրանցում, հնացած ձևեր են այժմեան լեզւում՝ սորա, սորան, սորանից ևն, նոյնպէս և սոքա, սոցա, սոցանից, սոցանով, սոցանում։ Նոյն կերպով հոլովվում են նաև դա, նա։

ցուցական դերանուն Ցուցական գոյական դերանուններ առաջին, երկրորդ և երրորդ դէմքերի, որոնք գործ են ածվում՝ փոխանակ անձի կմ առարկայի անունը տալու.

սա՝ ցոյց է տալիս անձը կամ առարկան, որ խօսողին մօտ է, դա՝ երբ մօտ է երկրորդ դէմքին, նա՝ երբ հեռու է խօսողից և լսողից։
‣ Սա՝ մեծ որդիս է, իսկ նա, որին պարտիզում տեսար՝ միջնեկս է։
‣ Դու նրան արձակիր, իսկ սրան դեռ առ ժամանակ կպահենք։
‣ Ահա՛ հարիւր րուբլի. սրանով առ ժամանակ բաւականացիր. －Դրանով ո՞ր մի կարիքս պիտի հոգամ։

(Գրաբարում եբրեմն պատահում է սա՚ի անսովոր յոգնակի սեռական հոլով՝ սայց, փոխանակ սոցա։ Գրաբարում այս դերանուններն երբ դիմորոշ յօդերով են գործ ածվում՝ գրվում են յ՚ով. սայս, դայդ, նայն)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1929
New!
(beta)
ԴՈՒՌ դռան կմ դրան, դռնից, դռներ
գոյական

Phrasal Verbs
＋dialectal word Դուռ երդիք շինել
չէզոք բայ Հարկաւոր մարդկանց տեսնել, նրանց նախապատրաստել (կաշառքով ևն)։
‣ Ուր գնացի՝ ամեն տեղ մերժում ստացայ. պարզ է, որ նրանք ամեն տեղ դուռ երդիք շինել են։

Phrases
＋dialectal word Դուռ ու երդիք է, ＋dialectal word Կա՛մ դուռն է կամ երդիքը
Ուր է ուր չէ՝ կգայ, շատ մօտ է։
‣ Շուտ կգա՞յ. －Այո, վաղուց է գնացել, հիմայ կամ դուռն է կամ երդիքը։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 560
New!
(beta)
⨀old word ԴՈՒՌՆ (դրան, դրունք, դրանց կմ դուրք, դրաց, ի դրունս, առ դուրս)
գոյական Տե՛ս Դուռ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 561
New!
(beta)
ԱՅԴ,
ԱԴ,
ԴԱ,
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ,
ԱՅՆ,
ԱՆ,
ՆԱ
ցուցական ածական 1. ցուցական ածական են, երբ գործածուին անունի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ տունը.

ցուցական դերանուն 2. իսկ ցուցական դերանուն են, երբ առանց գոյականի կը գործածուին բայի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ էր ուզածս:

Այս, աս, սա կը գործածուին մօտը եղող բան մը ցոյց տալու համար. այդ, ադ, դա՝ դիմացինը, իսկ այն, ան, նա՝ հեռուն եղողը:

Սա, դա, նա կը գործածուին բան մը շեշտակի ցոյց տալու համար:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 64
New!
(beta)
Դ
    1. մեր այբուբենին չորրորդ տառը եւ երրորդ բաղաձայնը.

լծորդ է տ-ի (օրինակ՝ գունդ = գունտ) եւ թ-ի (օրինակ՝ խենդ = խենթ).

Types
— անունը՝ դա.

    2. գլխագիր դ-ն, քովը կէտ (= Դ.) դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորրորդ. իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր, դ -ն, բացարձակ թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորս.

    3. դիմորոշ յօդ Բ. դէմքի (օրինակ՝ գիրքդ = քու գիրքդ).

    4. արմատ կամ պարզ բառի մը ծայրը կ՚երեւի երբեմն իբրեւ աճում (օրինակ՝ սպաննել, սպան = սպանդ).

    5. ինչ-ինչ բարդ կամ ածանցեալ բառերու մէջ կ՚երեւի իբրեւ մակաբոյծ (օրինակ՝ ջուր = անջրդի, կեանք, կեան = կենդանի)։


ԴԱ
դերանուն Տե՛ս ԱՅԴ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 442
New!
(beta)
ԴՈՒՌ
գոյական
    1. բացուածք՝ որեւէ պարսպապատ կամ ցանկապատուած տեղ մտնելու-ելլելու համար.

    2. մուտք, անցք, ելք, դարպաս.

    3. լեռներու մէջ նեղ ճամբայ, կիրճ.

    4. արքունի պալատ, կամ ատեան. օրինակ՝
‣ Բարձրագոյն Դուռ Օսմանեան կայսրութեան = սուլթանի պալատը կամ բարձրագոյն ատեանը .

(Ֆրանսերէն la Տublime Porte).

    5. (Փոխաբերական իմաստ) միջոց, հնար. օրինակ՝
‣ վաստակի՝ նոր ծախսերու դուռ, կամ, ամէն դուռ, փակուած է ինծի համար.

    6. նարտի խաղի մէջ իւրաքանչիւր քառակուսի:

Phrasal Verbs
Աչքը դուռը մնալ
չէզոք բայ ակնդէտ մէկու մը սպասել.

դուռը երեսին գոցել
ներգործական բայ ներս չընդունիլ.

բերանին դուռ դնել
ներգործական բայ լեզուն սանձահարել.

դուռը կացին կախել
ներգործական բայ անվերջ պահանջքներով ձանձրացնել.

դուռը պահել
ներգործական բայ ա) հսկել, բ) հետապնդել ներս եղողը.

մահուան դուռը հասնիլ
չէզոք բայ ա) մահամերձ ըլլալ, բ) յուսահատ վիճակի մէջ իյնալ.

դուռը ձեռք՝ ափ առնել
չէզոք բայ դիմել խնդրանքի մը համար.

դուռը լայն՝ մեծ բանալ
ներգործական բայ ա) սիրով ընդունիլ, բ) շռայլ կեանք վարել.

դուռը ցոյց տալ
ներգործական բայ վռնտել.

դուռը վրայ քաշել
ներգործական բայ դուռը փակել (դուրս ելլելէ ետք).

դուռը գցել, դուռը ձգել
ներգործական բայ ստիպել որ [իրեն] դիմէ.

դուռէդուռ իյնալ
չէզոք բայ ասդին-անդին իյնալ՝ ճար մը գտնելու համար.

ուրիշի դուռը մնալ
չէզոք բայ ուրիշի ողորմութեան ապաւինիլ.

դուռներուն բանալիները յանձնել
չէզոք բայ անձնատուր ըլլալ.

Phrases
դուռը բաց է
    1. միշտ կրնաք գալ,
    2. դուրս ելէք.

դուռ-դրացի
դրացիներ.

դուռն է
ուր է, ուր չէ կու գայ, գալը մօտ է.

բաց դուռով
ա) դռնբաց, բ) մուտքը ազատ.

գոց՝ փակ դուռով
ա) դռնփակ, բ) մուտքը արգիլուած կողմնակի մարդոց.

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 518
New!
(beta)
ԽՈՐԱՆ
գոյական
    1. եկեղեցւոյ բեմ՝ որուն վրայ կանգնուած է պատարագէ սեղանը.

    2. պատարագի սեղան՝ որուն վրայ Քրիստոս կը պատարագուի, զոհի սեղան, Հրեաներու սրբութիւն սրբութեանց, դաբիր.

    3. տաճար, եկեղեցի. օրինակ՝
‣ խորան սրբութեան կանգնեցաւ սուրբ եկեղեցի (ՇԱՐԱԿԱՆ).

    4. վրան, տաղաւար (գմբեթաւոր ծածքով).

    5. երկնային կամար.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) մարդկային մարմինը՝ իբրեւ ժամանակաւոր բնակարան հոգիի.

    7. ձեռագիրներու գլխաւոր բաժանմունքներուն կամարաձեւ ու սիւնազարդ ճակատը։

Types
— Հեթանոսական՝ բագին.

— կրակապաշտ Պարսիկներու՝ ատրուշան.

— տապալիի (= թաւլուի)՝ դուռ:

— Կեդրոնական՝ մեծ՝ խորան՝ Աւագ խորան.

— աջ կողմինը՝ Աջակողմեան խորան.

— ձախ կողմինը՝ Ձախակողմեան խորան.

— հրէական տաճարի ա՛յն խորանը, որուն մէջ Տապանակ Ուխտին կը պահուէր՝ Վկայութեան խորան.

— ա՛յն խորանը, որ եկեղեցւոյ դրան մօտ կը գտնուի որուն վրայ հաւատացեալը մոմ կը վառէ ու իր ուխտը կ՚ընէ՝ Ուխտի սեղան կամ Ուխտի խորան.

Phrases
Երկնային խորան, Լուսեղէն խորան
գոյական Երկինքի Արքայութիւն.

Եօթնաստեղեան խորան
գոյական երկնակամարի ա՛յն գօտին, ուր եօթը մոլորակները կը շրջին:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 872
New!
(beta)

Similar words
դրամ
տռամ
 Usage beta 153 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "դրան" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com