Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

խարիսխով → խարիսխ (noun)
Singular • Instrumental case
 Dictionary
խարիսխ գոյական Ճանկաւոր երկաթ, զոր ծովուն յատակը կ'իջեցնեն՝ նաւը անշարժացնելու համար * հիմ, սիւնի արմատ * կայան, յենարան:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 171։


ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. (նաւու՝) ճանկաւոր երկաթ։
    2. Տե՛ս տակը։


ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. (կոթողի՝ արձանի՝) պատուանդան։
    2. (սիւնագլուխ՝) վերնախարիսխ։
    3. Տե՛ս վրան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 181
New!
ԽԱՐԻՍԽ խարսխի (խարսխաց կմ խարսխից)
գոյական
    1. Կարծր և պինդ առարկայ, որ ծառայում է իբրև պատուանդան մի ուրիշ առարկայի։
‣ Արձանը ուղղակի գետնի վրայ չեն դնում, այլ մի խարսխի վրայ։
‣ Աւազանի խարիսխը մարմարից էր։
‣ Ճարտարապետական օրէնքով շինված սիւնը երկու խարիսխ է ունենում, մէկը պատուանդանի տակ, որ կոչվում է ներքնախարիսխ, և միւսը պատուանդանից վեր, իսկական սիւնի տակ, որ կոչվում է վերնախարիսխ։

✽rare meaning 2. Գետնից քիչ բարձր բեմ կամ կարճ սիւն։

    3. Ծանր երկաթ՝ երկու թեւերով, որը նաւից պարանով իջեցնում են ծովի մէջ, որպէսզի նաւը հաստատ կանգնի տեղումը և չտարուբերվի։
‣ Նաւերը սովորաբար ունենում են երեք խարիսխ, որոնցից մէկը կոչվում է փրկութեան խարիսխ։

Phrasal Verbs
Խարիսխ ձգել, Խարիսխ նետել
չէզոք բայ Նաւը կանգնեցնել։

Խարիսխը վերցնել
չէզոք բայ Պատրաստվել ճանապարհ ընկնելու։

✽rare meaning 4. Նմանութեամբ Մարդու սրունք, որոնց վրայ յենվում է մարմինը։

    5. (Երկրաչափական) Եռանկիւնու՝ բրգի այն կողմը, որ հակադիր է գագաթին. հիմք։
‣ Եռանկիւնու գագաթից ուղղահայեաց իջեցրէք խարսխի վրայ։

    6. (Ճարտարապետական) Տաշած փայտի հաստ ձող, որ դնում են պատի վրայ կամ պատի անկիւնում՝ նրա պնդութեան համար։

Phrases
Խարիսխ յուսոյ
գոյական Ապաւէն, ում կամ ինչի վրայ որ մարդ յոյս է դնում։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 883
New!
(beta)
ԽԱՐԻՍԽ
գոյական
    1. պատուանդան (արձանի՝ սիւնի), սիւնի տակի մասը՝ որուն վրայ կը բարձրանայ սիւնը.

    2. ճանկաւոր ծանր եւ խոշոր երկաթ՝ նաւը անշարժացնելու համար,

(Ֆրանսերէն ancre).

    3. եռանկիւնի՝ բուրգի այն կողմը՝ որ հակադիր է գագաթին, հիմք.

    4. փայտի հաստ ձող՝ որ կը դնեն պատին անկիւնը՝ զայն ամրացնելու համար, նեցուկ, յենարան.

    5. մետաղեայ ժանգ (Ֆրանսերէն oxyde)՝ որ թթուի մը հետ միանալով կը կազմէ աղ մը.

(Ֆրանսերէն base)։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 828
New!
(beta)
ՈՏ,
ՈՏՆ
գոյական
    1. Տե՛ս ՈՏՔ.
    2. թաթ, ոտնաթաթ.
    3. ջրաղացքի ոտք։

Types
— Արձանի՝ խարիսխ, պատուանդան։

— Բոպիկ՝ մերկոտն, բոկոտն։

— Լերան՝ ստորոտ։

— Կովու, եզի՝ կճղակ:

— Ձիու, իշու՝ սմբակ։

— Մերկ՝ բոպիկ։

— Ոտք դնելու տեղ՝ կռուան:

— Ոտքին ձգած տեղը՝ հետք:

— Ոտքի վրայ՝ յոտնկայս:

— Ոտքով խաղալու գնդակ՝ ոտնագնդակ։

— Ոտքով քալելով՝ հետիոտն:

— Տաղաչափական՝ վանկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1870
New!
(beta)
ՍԻՒՆ
գոյական
    1. գետնէն՝ տախտակամածէն դէպի առաստաղ բարձրացող գլանաձեւ գերան, որուն վրայ կը հանգչին առաստաղին գերանները. յենարան, յեցարան, մոյթ, նեցուկ.
    2. միակտուր կամ չափածոյ քարերէ գլանաձեւ բարձր սիւն, խարիսխով, խոյակով եւ այլ զարդերով, որ շինութեան ճակտօնին, կողերուն եւ կտուրներուն իբրեւ յենարան կը ծառայէ.
    3. բաց վայրերու՝ հրապարակներու վրայ բարձրացուած կոթող (ի յիշատակ դէպքի մը՝ անձի մը).
    4. ճամբաներու եզերքին քարէ՝ փայտէ կոթողներ, որոնց վրայ հեռաւորութիւնները կը նշուին.
    5. հեռագրական՝ ելեկտրական ուղղահայեաց ձող.
    6. ընդհանրապէս՝ ցից.
    7. զօրքի՝ մարզիկներու եւ այլնի յաջորդական շարք(շարքեր). զօրասիւն.
    8. ողնաշար, ողնասիւն.
    9. տպագրութեան պարագային՝ մէկ էջի ուղղահայեաց բաժանումներէն իւրաքանչիւրը.
    10. նոյնը մամուլի (թերթեր) պարագային. սիւնակ.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի (ամպ՝ բոց՝ փոշի եւ այլն) բարձրացող սիւնանման զանգուած.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) նեցուկ, յենարան, հովանաւոր, պաշտպան.
    13. սնդիկի՝ ջուրի եւ այլնի մաս որ դրուած է խողովակի մէջ եւ սիւնի ձեւ ունի:

Types
— Առանց գլուխի՝ կիսասիւն, քարկոթող։

— Զօրքի՝ զօրասիւն, շարասիւն։

— Ողնի՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Պտուտկաւոր սանդուխներու՝ միջնասիւն:

— Սիւնի առանցք՝ սիւնաբուն:

— Սիւնի գլուխ՝ խոյակ, սիւնագլուխ։

— Սիւնի ոտք՝ խարիսխ, պատուանդան։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2132
New!
(beta)

Similar words
խարիսխու
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form խարիսխով in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "խարիսխով" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com