Armenian dictionary - շէնք-շնորհք

Free Armenian spellchecker

Get HySpell now!

Nayiri

Armenian Arm | Armenian-English Arm-Eng | English-Armenian Eng-Arm | Armenian-French Arm-Fre | French-Armenian Fre-Arm

Dictionary

ՇԷՆՔ

գոյական
1. շինուածք, տուն, հաստատութիւն։
2. յօրինուածք, կազմուածք, կառոյց։

ՇԷՆ

ածական
    1. մարդաբնակ։
    2. (հողեր՝) մշակուած, բարգաւաճ։
    3. (շէնշող՝) զուարթ, զուարթաբարոյ։

ՇԷՆ

գոյական
1. գիւղակ։
2. մարդաբնակ հողեր։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 378

New!

ՇՆՈՐՀՔ

գոյական
    1. պարգեւ, բարիք, օրհնութիւն։
    2. գթութիւն, ներողութիւն։
    3. վայելչութիւն, գեղեցկութիւն, հրապոյր։
    4. ձիրք, տուրք, յարմարութիւն, ընդունակութիւն։
    5. թոյլտուութիւն։
    6. բարեկրթութիւն։
    7. ճաշակ։

Phrases

շնորհքով

յարմար, վայելուչ (գործ, խօսք). պարկեշտ (մարդ)։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 380

New!

ՇԷՆ (շինի, շինից կամ շինաց) (արմատ Շինել՚ի)

ածական
1. Շինված, որտեղ շինութիւններ կան, բնակված, մարդաբնակ։ Հակառակը՝ Անշէն, աւերակ, ամայի։

‣ Շէն տեղերը թողած թափառում էր անմարդաբնակ լեռներում։
‣ Թշնամիները շէն գաւառը հրկիզեցին, կոտորեցին, աւերակ դարձրին։

2. Որտեղ կեանք՝ կենդանութիւն՝ գործունէութիւն կայ, բազմամարդ, արդիւնաբեր, բարելից։

‣ Շէն աշխարհ։
‣ Շէն քաղաք։
‣ Տունը շէն էր, ամեն բարիքով լի։

3. Կենդանի, կանգուն, զուարթ, ուրախ։

գոյական
4. Որտեղ շինութիւններ կան շինված, մարդկանց բնակութիւն կայ. գիւղ, աւան (գրաբարում և մի-երկու գաւառականում)։

‣ Գնանք շէնը, մի բան գտնենք ուտելու։
‣ Մենք մօտեցել էինք շէնին։

⨀old meaning 5. Շինուածք, շինելը։

Phrasal Verbs

Շէն անել

ներգործական բայ Ուտելուց յետոյ սեղանը հաւաքել։

‣ Կերան ու սուփրէն շէն արին։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1662

New!

(beta)

ՇՆՈՐՀ շնորհի (շնորհաւ կամ շնորհիւ, շնորհաց)

գոյական
1. Տուրք, պարգեւ, որ տրվում է մէկին ձրի, առանց որ ստացողն իրաւունք կամ արժանիք ունենայ, այլ բարեացակամութեամբ։

‣ Մենք ոչ մի իրաւունք չունինք նրանից որևէ բան պահանջելու. ինչ որ նա տալիս է՝ լոկ շնորհ է նրա կողմից։

2. Երկնային կամ գերբնական ձիրք, որով օժտված է մէկը։

‣ Նա մարգարէական շնորհ ունէր։
‣ Լի էր աստուածային շնորհով։

3. Բարեհաճութիւն, հովանաւորութիւն, օգնութիւն։

‣ Ես երկար ժամանակ վայելել եմ նրա շնորհը։
‣ Ինչո՞ւ ինձ զրկեցիք ձեր շնորհից (կամ շնորհներից)։

4. Գթութեան գործ, ներումն, որ պետութեան գլուխը (թագաւոր, նախագահ) շնորհում են դատապարտվածին։

‣ Դեռատի աղջիկը ծունկ չոգեց և նորապսակ թագաւորից շնորհ խնդրեց իւր աքսորված ծնողների համար։

5. Յատուկ բարեհաճութեան նշան, առանձնաշնորհում, արտօնութիւն։

‣ Սա ընդհանուր կարգ չէ, այլ մի բացառիկ շնորհ է որ անում են նրան։

＋dialectal meaning 6. Հաղորդութիւն։

⨀old meaning 7. Զօրութիւն, ազդեցութիւն։

8. Շնորհներ կամ, Շնորհք

յոգնակի գոյական (Դիցաբանական) Հեթանոսական աստուածուհիներ, որոնք մարմնացնում էին գեղեցկութեան հրապոյրը և երեք էին, Ագլայա, Թալիա և Եւփրոսինէ։

Derivatives

Phrasal Verbs

⨀old word Շնորհ առնել ումեք, ⨀old word Շնորհս առնել ումեք

ներգործական բայ Շնորհել, ներել։

⨀old word Շնորհ ունել (որից շնորհակալ և ＋ շնոխկլել), կամ, ⨀old word Շնորհ մատուցանել

չէզոք բայ Շնորհակալ լինել, շնորհակալութիւն յայտնել։

⨀old word Շնորհս արկանել

չէզոք բայ Ցոյց տալ որ շնորհք է արել։

⨀old word Շնորհս գտանել առաջի ուրուք

չէզոք բայ Հաճելի լինել մէկին, խաթր ունենալ մէկի մօտ։

⨀old word Ընդ շնորհս ինչ տալ

ներգործական բայ Տալ՝ իբրև մի շնորհ անելով։

⨀old word Շնորհաց տալ

ներգործական բայ Իբրև շնորհ տալ, ձրի տալ։

Շնորհ բերել

ներգործական բայ Այցելել, (յարգական արտայայտութիւն)։

‣ Ե՞րբ պէտք է շնորհ բերէք մեզ մօտ։
‣ Խնդրում ենք՝ վաղը երեկոյ շնորհ բերէք մեզ մօտ թէյի։

Phrases

⨀old word Ի շնորհ

մակբայ Մէկի օգուտի՝ շինութեան համար։

⨀old word Առ շնորհս, ⨀old word Ի շնորհս

մակբայ Մէկին հաճելի լինելու համար, մէկի խաթեր համար։

Տե՛ս եւ Շնորհք։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1672

New!

(beta)

ՇՆՈՐՀՔ (նորք) շնորհքի, շնորհքներ [գրաբար յոգնակի ուղղական Շնորհ՚ի]

գոյական
    1. Տե՛ս Շնորհ (1, 2, 4, 5 նշանակութեամբ)։

    2. Բնական ձիրք, բարեմասնութիւն, ընդունակութիւն։

    3. Երբեմն՝ ծաղրական մտքով, անշնորհքութիւն, ապիկարութիւն։

‣ Էլի՞ շնորհքդ ցոյց տուիր։
‣ Շնորհք եմ ասում, հա՜։

4. Առանձին արժանիք, առաւելութիւն։

5. Վայելչութիւն, պատշաճութիւն։

‣ Շնորհքը վրան փայլում է։
‣ Շատ շնորհքով հագնված էր։

6. Զօրութիւն, ազդեցութիւն։

‣ Գինին շուտով շնորհքը ցոյց տուեց, սեղանը զուարթացաւ։
‣ Դա քո շնորհքը չէ, քո փողի շնորհքն է։

Derivatives

Շնորհքով

ածական Տե՛ս Շնորհքին, Տե՛ս Շէնքով-շնորհքով։

Phrasal Verbs

Շնորհք բանեցնել

չէզոք բայ Արուեստ՝ խելք՝ հնարք գործ դնել։

‣ Եթէ շնորհք ունիս՝ բանեցրու։
‣ Դժուար բան է, տեսնեմ կարո՞ղ ես մի շնորհք բանեցնել։

Շնորհք ընկնել

չէզոք բայ Տե՛ս Շնորհքի ընկնել։

Երեսի շնորհը վերնալ

չէզոք բայ Ամօթի զգացումը կորցնել, լրբանալ։

Շնորհքը վրայից թափվել

չէզոք բայ Շատ շնորհալի՝ վայելուչ լինել։

‣ Հիանալի աղջիկ է. խօսելիս, շարժվելիս շնորհքը ասես վրայից թափվում է։

Phrases

Աստուած շնորհք տայ

Ասում են իբրեւ մեղմ յանդիմանութիւն մէկին, որ մի անշնորհք կամ սխալ բան է արել։

‣ Իւղն ածել ես նաւթոտ ամանի մէջ, աստուած շնորհք տայ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1674

New!

(beta)

ՇԷՆՔ

գոյական
    1. ինչ որ շինութեան մէջ է. շինուող բան, շինուածք, կառուցուածք, կառոյց.

    2. որեւէ շինուած բան. շինութիւն.

    3. շինուածքի արտաքին տեսք՝ կերպարանք՝ կազմուածք.

    4. շինելու եղանակը՝ ձեւը.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ գործի սկիզբն ու ընթացքը՝ զարգացումը. օրինակ՝

‣ բարեկամութեան շէնքը.

6. (Գաւառական) շնորեք, տեսք, կերպարանք. օրինակ՝

‣ շենքով շնորհքով մարդ է.

7. (Գաւառական) թոնիրի մէջ վառելու համար պատրաստուած՝ դասաւորուած փայտ եւ այլ վառելանիւթ։

ՇԷՆ

ածական
    1. ուր շինութիւններ կան բնակչութիւն ունեցող, մարդաբնակ.

    2. ուր կենդանութիւն՝ գործունէութիւն՝ կեանք կայ. բազմամարդ, արդիւնաբեր, բարելից, առատ, հարուստ.

    3. կենդանի, կանգուն, բարեկարգ.

    4. մշակուած՝ բարգաւաճ (հող).

    5. շինուած՝ կերտուած. օրինակ՝

‣ քարաշէն, փայտաշէն.

6. (Փոխաբերական իմաստ) զուարթ մթնոլորտ ստեղծող. զուարթաբարոյ, շէնշող, ուրախ.

գոյական
7. գիւղ, գիւղակ, աւան։

Հակառակը՝ անշէն, աւերակ, ամայի։

Phrasal Verbs

Շէն պահել

ներգործական բայ
1. կանգուն՝ բարեկեցիկ պահել.
2. զուարթ մթնոլորտի մէջ պահել։

Phrases

ՇԷՆՔ ՇՆՈՐՀՔ

ածական ամէն բան իր տեղը, կարգին, ներկայանալի։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1778

New!

(beta)

ՇՆՈՐՀՔ

գոյական
    1. որեւէ կարգի ընդունակութիւն. բնական ունակութիւն, ձիրք, տաղանդ, բարեմասնութիւն.

    2. արտաքին գեղեցկութիւն. բարեձեւութիւն, բարեկազմութիւն, բարետեսութիւն.

    3. յարդարանքի՝ զարդարանքի կանոնաւորութիւն. պատշաճութիւն, կոկիկութիւն.

    4. որեւէ գործ անհրաժեշտ ձեւով կատարելու հմտութիւն, վարպետութիւն.

    5. վարուելակերպի՝ շարժուձեւի կարողութիւն. բարեկրթութիւն, ճաշակ.

    6. անշնորհքութիւն, ապիկարութիւն (ծաղրական միտքով).

    7. առանձին արժանիք, առաւելութիւն. օրինակ՝

‣ ըրածդ մեծ շնորհք մը չէ.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) կարողութիւն, ճարտարութիւն.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) գթութիւն, ներողութիւն, ներողամտութիւն.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) զօրութիւն, ազդեցութիւն.

    11. (Գրաբար) ներշնչում.

    12. բարիք, օրհնութիւն.

    13. նուէր, ընծայ.

    14. հաճութիւն, գոհունակութիւն.

    15. թոյլտուութիւն: Տե՛ս ՇՆՈՐՀ:

    16. կրթուիլ, կարգի գալ։

Phrasal Verbs

Երեսի շնորհքը վերնալ, Երեսի շնորհքը կորսուիլ

չէզոք բայ ամօթի զգացումը կորսնցնել, լրբանալ:

Շնորհք բանեցնել

ներգործական բայ արուեստ գործածել, խելք գործածել, հնարք գործածել։

Շնորհքը վրայէն թափիլ

չէզոք բայ շատ շնորհալի՝ վայելուչ ըլլալ։

Շնորհքի բերել

ներգործական բայ
1. վայելուչ՝ կանոնաւոր ձեւ տալ. բարեզարդել.
2. կրթել, կարգի բերել։

Շնորհքի գալ, Շնորհքի մտնել

չէզոք բայ վայելուչ կանոնաւոր ձեւ ստանալ. բարեզարդուիլ, գեղեցկանալ.

Phrases

Աստուած շնորհք տայ՝

1. բարեմաղթութիւն.
2. մեղմ յանդիմանութիւն, անշնորհք կամ սխալ արարքի մը առիթով։

Շնորհքդ պակսի

յանդիմանութիւն՝ կոպիտ սխալի մը կամ անշնորհք բան մը ըրած ըլլալու առիթով։

Շնորհքի համար

միայն ձեւի՝ արտաքին տպաւորութեան՝ վայելչութեան կամ պատշաճութեան համար:

Շնորհքի տէր

1. շնորհալի.
2. որեւէ շնորհք՝ արուեստ՝ ընդունակութիւն ունեցող:

Շնորհքին

    1. լաւ, օրինաւոր.
    2. ինչպէս որ պէտք է. կարգին, վայելուչ.
    3. կիրթ, քաղաքավար։

Շնորհքով

    1. պարկեշտ, վստահելի, մաքուր (մարդ).
    2. յարմար, վայելուչ (գործ, խօսք).
    3. արտաքին հաճելի տեսքով։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1793

New!

(beta)

ՆՈՒԷՐ

գոյական
    1. ընծայ, պարգեւ.
    2. ձօն.
    3. պատարագ.
    4. զոհ, մատաղ.
    5. ժամուց.
    6. իգական յատուկ անուն:

Types

— Ամբողջովին՝ բոլորանուէր:

— Աստուածային՝ բնական՝ շնորհ:

— Բաշխող՝ նուիրաբաշխ:

— Բերող՝ նուիրաբեր:

— Եկեղեցւոյ՝ 1. պատարագ. 2. ժամուց (դրամ). 3. գոհ, մատաղ (կենդանի)։

— Ինքն իրեն՝ ինքնանուէր:

— Կաղանդի՝ կաղանդչէք:

— Կտակով՝ հրիտակ:

— Յուշի՝ յիշատակի՝ յուշանուէր:

— Ուխտով՝ արգադիր:

— Սիրտէն՝ սրտանուէր, սրտաբուխ, ինքնաբուխ:

— Սպասարկութեան՝ ձեռաձիր:

— Տոմս՝ նուիրատոմս:

— Քրիստոսի՝ Քրիստոսանուէր:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1732

New!

(beta)

ՇՆՈՐՀ

գոյական
    1. տուրք՝ պարգեւ, որ ձրի կը տրուի մէկուն, առանց որ ստացողը իրաւունք կամ արժանիք ունենայ, այլ՝ բարեացակամութեամբ. նուէր, ընծայ.
    2. երկնային՝ աստուածածին ձիրք, որով օժտուած՝ է մէկը. բնատուր շնորհք, տաղանդ, ընդունակութիւն.
    3. բարեհաճ վերաբերում, հովանաւորութիւն, օգնութիւն.
    4. գթութեան գործ՝ ներում, որ պետութեան մը գլուխը (թագաւոր, նախագահ) կը շնորհէ դատապարտեալին (վճիռը փոփոխութեան ենթարկել, բանտարկութեան տարիները պակսեցնել).
    5. յատուկ բարեհաճութեան նշան. առանձնաշնորհում, արտօնութիւն.
    6. (Գրաբար) շնորհք.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) սուրբ հաղորդութիւն.
    8. ներում, թոյլտուութիւն, թոյլատրութիւն.
    9. յանձնում, աւանդում.
    10. գեղեցկութիւն, վայելչութիւն.
    11. գոհութիւն, շնորհակալութիւն:

Phrasal Verbs

Շնորհ բերել

ներգործական բայ գալ, այցելել։

Շնորհ ընել

ներգործական բայ
1. բարեհաճիլ.
2. Տե՛ս Շնորհ բերել.

Շնորհ մատուցանել

ներգործական բայ շնորհակալ ըլլալ։

Phrases

ազդեցութեամբ, զօրութեամբ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1790

New!

(beta)

Usage beta 4 citations

Usage of matching Word Forms

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Also search for "շէնք-շնորհք" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) New! Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) New! Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) New! Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) New! Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]