Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Matching Word Forms

ուշքից → ուշք
 Dictionary
ուշք գոյական Ուշադրութիւն, գիտակցութիւն, արթնութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 370։


ՈՒՇՔ
գոյական
    1. յիշողութիւն։
    2. խելք։

Phrases
ուշքի գալ
Տե՛ս ուշաբերիլ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 398
New!
ՈՒՇ
գոյական
    1. խելք, միտք։
    2. ուշադրութիւն, զգուշութիւն։


ՈՒՇ
մակբայ անագան։

Phrases
ուշ կամ կանուխ
վաղ կամ անագան։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 397
New!
ՈՒՇՔ ուշքի, ուշքեր
գոյական
    1. Ուշադրութիւն։
‣ Ուշք դարձրի՞ք յօդուածի վերջին խօսքերի վրայ։
‣ Ուշքդ ո՞րտեղ էր, որ կատուն միսը փախցրեց։
‣ Նա ուշքն ու միտքը տուել է խաղերի։

    2. Խելք, առողջ դատողութիւն, մտքի սթափութիւն։
‣ Զայրոյթից ինքդ քեզ կորցրել ես. ուշքի եկ, տե՛ս, ի՛նչ ես ասում, ի՛նչ ես անում։
‣ Մինչեւ վերջին շունչը ուշքը վրան էր։
‣ Ե՞րբ պէտք է ուշքի գանք, մեր չարն ու բարին հասկանանք։

    3. Գիտակցութիւն, ինքնազգացութիւն, զգալու՝ շարժվելու կարողութիւն։
‣ Երբ տաքութիւնը իջաւ՝ ուշքը վրան եկաւ, աչքերը բացեց, մեզ ճանաչեց։
‣ Երբեմն-երբեմն ուշքը գնում է (ուշաթափվում է)։

Phrasal Verbs
Ուշքը գնալ, Ուշքը երթալ, Ուշքը վերնալ
չէզոք բայ Մարել, ուշաթափվել։

Ուշքը վրան գալ, Ուշքի գալ
չէզոք բայ Ուշաթափութիւնից սթափվել, գիտակցութիւնը՝ զգացողութիւնները յետ դառնալ։
‣ Թշնամին այնպիսի հարուածներ է կրել, որ այլեւս չի կարող ուշքի գալ։

Ուշքի բերել
ներգործական բայ Սթափեցնել, նուաղածի գիտակցութիւնը վերադարձնել։

＋dialectal word Ուշքը յետ ոլորել
ներգործական բայ Մէկից երես դարձնել։

Ուշքը կորցնել
չէզոք բայ Խելքը կորցնել, շշմել, շուարել։

Ուշքը մի տեղ գցել
չէզոք բայ Ուշադրութիւնը մի բանի վրայ կենտրոնացնել, ուշքը մի բանի տալ։

Ուշքը վրան պահել
չէզոք բայ Ուշադիր լինել, զգուշանալ, հսկել։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1753
New!
(beta)
1. ՈՒՇ ի (ից, կմ ոյ)
(պահլաւերէն ōš, hōš, պարսկերէն hōš, huš, միտք, բանիմացութիւն, զգացողութիւն, խելք)

գոյական
⨀old meaning 1. Խելք, միտք։
⨀old meaning 2. Զգացողութիւն, զգայական ճանաչումն։
⨀old meaning 3. Մտադրութիւն, ուշադրութիւն։
⨀old meaning 4. Յիշողութիւն։
⨀old meaning 5. Յիշատակութիւն։
    6. Տե՛ս Ուշք։

ածական
⨀old meaning 7. Զգաստ, ուշքը վրան, խելօք։

Derivatives
Յո՛ւշ
միջարկութիւն Տե՛ս Իւր տեղում։

Phrasal Verbs
⨀old word Ուշ առնել (արարի), ⨀old word Ուշ առնուլ, ⨀old word Ուշ դնել
չէզոք բայ Ուշադիր լինել, դիտել, նկատի ունենալ, ջանալ, հետամուտ լինել։

✽rare word Ուշ կալ
չէզոք բայ Ուշադրութիւնը դարձնել։

⨀old word Ուշ ունել
չէզոք բայ Մնալ մի բանի, սպասել։

⨀old word Ուշ ի կուրծս առնել (արարի), ⨀old word Ուշ ի կուրծս արկանել
ներգործական բայ Ինքն իւր մէջ լաւ մտածել։

⨀old word Յուշ ածել
ներգործական բայ
    1. Միտքը բերել, յիշել։
    2. Ուրիշի միտքը բերել, յիշեցնել։

⨀old word Յուշ բերել
ներգործական բայ Տե՛ս Յուշ ածել (1)։

⨀old word Յուշ գալ
չէզոք բայ Ուշքի գալ, ուշաբերվել։

⨀old word Յուշ լինել ումեք
չէզոք բայ Մէկի միտքը գալ։

⨀old word Զուշով ածել
ներգործական բայ Տե՛ս Յուշ ածել։

⨀old word Զուշով գալ
չէզոք բայ Տե՛ս Յուշ գալ։

⨀old word Յուշի ունել
ներգործական բայ Մտքումը պահել, յիշել։

Ուշը բերել
ներգործական բայ Տե՛ս Ուշքի բերել։

Ուշը գնալ
չէզոք բայ Տե՛ս Ուշքը գնալ։

Ուշը վրան գալ
չէզոք բայ Տե՛ս Ուշքը վրան գալ։

Phrases
⨀old word Ուշ ի կուրծս
մակբայ Ուշքը վրան, խելքը գլուխը, լաւ մտածելով։

⨀old word Յուշ լիցի քեզ
Միտքդ բեր, յիշի՛ր։

✽rare word Ուշ ապուշ
գոյական Ապշութիւն։

⨀old word Ուշ և ուրուշ
գոյական Ամբողջ ուշադրութիւնը, խելքը միտքը։

Ուշի ուշով, ⨀old word Ուշի մտօք
մակբայ Ամբողջ ուշադրութեամբ։
‣ Նա ուշի ուշով հետեւում է քաղաքական հարցերին։
‣ Ուշի ուշով կարդացի նրանց պատասխանը։


2. ՈՒՇ
(Ուշ՚ից, 4－5. սկզբնապէս՝ յուշ = մինչեւ յիշեցնելը, համեմատել յուշ ածել, յուշ առնել. համեմատել կամաց = ըստ կամաց)

մակբայ ածական
    1. Սովորական կամ պայմանաւորված ժամանակից յետոյ։ Հակառակը՝ Վաղ, ժամանակին։
‣ Ուշ բերեց, հարկ եղաւ մի քանի անգամ յիշեցնել։
‣ Գնացէ՛ք, բայց ուշը չմնաք։
‣ Մենք շատ ուշ իմացանք։
‣ Հիմայ ժամանակը ուշ է, թողնենք վաղուան։
‣ Այս տարի ձմեռը ուշ եկաւ։

    2. Ուշանալու պատճառով աւելորդ դարձած։
‣ Որևէ օգնութիւն արդէն ուշ է, նա հոգեվարքի մէջ է։
‣ Ուշ է ձեր զղջումը։
‣ Ափսոս ուշ իմաց տուիք, երբ արդէն նա գնացած էր։

Phrases
Վաղ թէ ուշ
մակբայ Առաջ թէ յետոյ, երբեւիցէ։
‣ Ո՞ւր պիտի գնայ. վաղ թէ ուշ մեր ձեռքը կընկնի։
‣ Վաղ թէ ուշ կիմացվի։

Ուշ-ուշ
մակբայ Երկար ընդմիջումներով, հազիւ։ Հակառակը՝ Յաճախ, շուտ-շուտ։
‣ Հիմայ նա ուշ-ուշ է գալիս մեզ մօտ։
‣ Այսպիսի առատ տարի ուշ-ուշ է պատահում։

Ուշ լինի՝ նուշ լինի
(ասացուած), Թէկուզ ուշ լինի, միայն թէ լաւ՝ կարգին լինի։

Proverbs
Լաւ է ուշ քան երբէք
Գերադասելի է ուշ անելը քան բոլորովին չանելը։
‣ Մի ամիս է՝ նամակին չեմ պատասխանել. հիմայ արդէն ուշ է. －Ո՛չ, պատասխանի՛ր. լաւ է ուշ քան երբէք։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1752
New!
(beta)
ՈՒՇՔ
գոյական
    1. խելք, միտք, մտածողութիւն.
    2. առողջ դատողութիւն, ողջմտութիւն, ուշիմութիւն.
    3. զգալու՝ շրջապատը ընկալելու կարողութիւն. զգայական ճանաչում, զգացողութիւն.
    4. ուշադրութիւն, մտադրութիւն.
    5. սթափ վիճակ. զգօնութիւն, արթնութիւն.
    6. յիշողութիւն.
    7. զգալու՝ շարժելու կարողութիւն. գիտակցութիւն, ինքնազգացութիւն:

Phrasal Verbs
Ուշք դարձնել, ուշք դնել
ներգործական բայ ուշադրութիւն ընել, ուշադրութիւն դարձնել:

Ուշքը երթալ, ուշք վերնալ
չէզոք բայ
    1. ուշաթափ ըլլալ.
    2. շատ հաւնելով՝ գլուխը դառնալ՝ տարուիլ.
    3. հիանալ, սքանչանալ.
    4. չափազանց շատ ձգտիլ՝ տենչալ.
    5. ուշադրութիւնը շեղիլ:

Ուշքը կորսուիլ, ուշքը կորսնցնել
ներգործական բայ
    1. ուշակորոյս ըլլալ.
    2. խելքը թռցնել՝ տարուիլ.
    3. շուարիլ, շշմիլ։

Ուշքը վրան գալ
չէզոք բայ
    1. գիտակցութիւնը վերականգնիլ, սթափիլ.
    2. գէշ ընթացքէ՝ մոլորութենէ ետ կենալ. զգօնանալ, զգաստանալ։

Ուշքը վրան ըլլալ
չէզոք բայ գիտակցիլ։

Ուշքը վրան պահել
ներգործական բայ
    1. աչալուրջ ըլլալ. զգուշանալ.
    2. զգօն կերպով հետեւիլ՝ հսկել.
    3. հոգատար ըլլալ. հետեւիլ, հոգալ, խնամել:

Ուշքը տանիլ
ներգործական բայ Տե՛ս Ուշքը երթալ:

Ուշքի բերել
ներգործական բայ
    1. գիտակցութիւնը վերադարձնել.
    2. ինքնամոռացութեան վիճակէ հանել.
    3. խելքի բերել. զգօնացնել, սթափեցնել։

Ուշքի գալ
չէզոք բայ
    1. ուշաթափութիւնը անցնիլ.
    2. սթափիլ, արթննալ, զգօնանալ.
    3. ինքնամոռացման՝ մտամոլոր վիճակէ դուրս գալ.
    4. խելքի գալ.
    5. ուշադիր՝ զգաստ ըլլալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1915
New!
(beta)
ՈՒՇ
գոյական Տե՛ս ՈՒՇՔ։


ՈՒՇ
ածական մակբայ
    1. սովորական՝ բնական ժամանակէն ետք.
    2. պայմանաւորուած՝ նշանակուած՝ ժամադրուած ժամանակէն՝ պահէն ետք.
    3. որեւէ բանի վերջնամօտ՝ վերջնամերձ պահը՝ ժամանակահատուածը եղող.
    4. ուշանալու պատճառով աւելորդ դարձած, փափաքելի՝ յարմար ժամանակէն՝ պահէն ուշ տեղի ունեցող՝ եղող՝ բացուող.
    5. որոշ ժամանակէ ետք:

Phrasal Verbs
Ուշ մնալ
չէզոք բայ ուշանալ:

Phrases
Աւելի լաւ է ուշ քան երբեք
աւելի լաւ է ուշ ընելը՝ կատարելը քան երբեք չընելը։

Ուշ լինի՝ նուշ լինի (կամ՝ անոյշ լինի)
թէպէտ ուշ, միայն թէ լաւ՝ կարգին՝ օրինաւոր ըլլայ:

Ուշ կամ կանուխ
    1. ժամանակը հարց չէ.
    2. անխուսափելի:

Ուշ-ուշ
ընդմիջումներով, հազիւ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1914
New!
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Word Forms

Also search for "ուշքից" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com