Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ուսերն → ուս (noun)
Plural • Nominative case • Definite Article ն
Plural • Accusative case • Definite Article ն
Plural • Nominative case • Third Person or Plural Possessive Article ն
Plural • Accusative case • Third Person or Plural Possessive Article ն
 Dictionary
ուս գոյական Իրանի այն մասը ուսկից բազուկը կը կախուի:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 370։


ՈՒՍ (ուսոյ)
գոյական
    1. (Կազմախօսական) Մարմնի այն մասը, որտեղ մարդկանց բազուկները կցվում են պարանոցին, իսկ չորքոտանիների առաջին ոտները. բազուկի ամենաբարձր մասը։
‣ Ուսի ոսկորներն են թիակը և անրակը։
‣ Ուսի ներքեւ գտնված փոսը կոչվում է անութ։
‣ Կան մարդիկ, որոնց մի ուսը միւսից ցածր է։
‣ Աղջիկները ջուրն էին գնում, կժերը ուսերին դրած։
‣ Բեռը ուսդ առ (կամ ուսիդ առ)։

⨀old meaning 2. Նմանութեամբ Լեռան լանջ, բլուր։

Phrasal Verbs
✽rare word Ուս դնել
չէզոք բայ Ոգորել, յամառ դէմ կանգնել։

Ուսերը թօթվել
չէզոք բայ
    1. Ուսերի շարժումով արտայայտել արհամարհանք։

    2. Արտայայտել որ չգիտէ։
‣ Հարցրի թէ հայրդ ե՞րբ կգայ. ուսերը թօթվեց։

    3. Արտայայտել, որ ինքն անտարբեր է մի բանի, իւր պէտքը չէ։
‣ Յայտնեցին նրան, թէ եղբայրդ էլի հարբել է. նա ուսերը թօթվեց, թէ ինձի ի՞նչ։

Ուսերին նստել
չէզոք բայ Մէկին ընկճել, նուաճել։
‣ Մենք չենք թողնի, որ նա մեր ուսերին նստի։

Ուս ուսի տալ
չէզոք բայ Մէկ տեղ աշխատել, միատեղ համերաշխ գործել, իրար օգնել։
‣ Հայրենական այս պատերազմի ժամանակ կոլխոզնիկուհիները ուս ուսի տուած կատարում ու գերակատարում են այն բոլոր աշխատանքները, ինչ առաջ կատարում էին տղամարդիկ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1755
New!
(beta)
ՄԻՍ
գոյական
    1. մարդոց եւ անասուններու ոսկորները ծածկող կակուղ նիւթ՝ մկանային հիւսուածք՝ ծածկոյթ (մորթով պատուած).
    2. կենդանիներու մարմին (ոչխար, եզ, թռչուն, ձուկ եւ այլն), որով մարդ կը սնանի. միս սննդամթերքը.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) կարգ մը պտուղներու կակուղ՝ փափուկ միջուկը.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) մարդկային մարմինը իբրեւ հեշտանքի՝ մարմնական հաճոյքի առարկայ:

Types
— Պտուղի միս՝ մսուտ մաս, թամբ, թնպուխ:

— Քիթի մէջ միս՝ աւելամիս:

Անասունի մարմնին զանազան մասերուն միսերը.－
Ագետակ
գոյական Տե՛ս Ընկուզակ։

Ազդր
գոյական culotte։

Ազդրամաս
գոյական quasi։

Բարձի եւ նախաբազուկի
գոյական flanchet։

Ընկուզակ
գոյական gîtes à la noix։

Լանջք
գոյական poitrine։

Կող (բաց)
գոյական côtes ouvertes։

Կող (գոց)
գոյական côtes couvertes։

Կող [կեղծ կող]
գոյական faux - filet.

Կողմնամիս
գոյական filet:

Կողվրայ
գոյական plat de côtes։

Կուշտ
գոյական flanchet։

Յետսամաս
գոյական romsteck։

Յետանի
գոյական culotte։

Շերտ
գոյական tranche։

Ուս
գոյական paleron։

Պոչտակ
գոյական gîtes։

Վիզ
գոյական collier։

Phrasal Verbs
Միսը երթալ, ոսկորը մնալ
չէզոք բայ շատ նիհարնալ:

Միսը ծամել
ներգործական բայ բամբասել: Հմնշ. միսը ուտել :

Միսը կրծել
ներգործական բայ բամբասել։

Միսը ուտել
ներգործական բայ բամբասել:

Միսը քիչ մը վախցնել
ներգործական բայ թեթեւ մը եփել, որպէսզի չնեխելու վիճակին գայ։

Միս ու արիւն դառնալ
չէզոք բայ էութիւնը՝ ուղնուծուծը դառնալ։

Phrases
Միսը քեզի, ոսկորը ինծի
զաւակիս դաստիարակութիւնը՝ կրթութիւնը քեզի կը վստահիմ: Ըրէ՛ ինչ որ կ՚ուզես՝ եթէ նոյնիսկ պէտք է, ծեծով կրթէ։

Միսի բաղձանք, Միսի տենչանք
մարմնատենչութիւն՝ սիրոյ եւ սեռային յագեցման հեռանկարով:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1521
New!
(beta)
ՈՒՍ
գոյական
    1. մարմնի այն մասը, ուր թեւերը կը կցուին վիզին (վիզէն մինչեւ թեւին վերնամասը).

    2. հագուստի՝ բաճկոնի այն մասը, որ կը ծածկէ մարմնին այդ մասը.

    3. չորքոտանիներու պարագային՝ առջեւի ոտքերուն՝ տոտիկներուն ամենէն բարձր մասը.

    4. (Փոխաբերական իմաստ) լերան լանջ, առաւելաբար կողային եւ վերին մասերը.

    5. (Խսկց.) շալակ, կռնակ.

    6. կրթութիւն, գիտութիւն. օրինակ՝
‣ անուս, թերուս։

Types
— Ուսի ոսկորներ՝ թիակ եւ անրակ։

— Ուսի տակի փոս՝ անութ:

Phrasal Verbs
Ուս դնել
ներգործական բայ ոգորիլ, դիմադրել։

Ուսը առնել
ներգործական բայ ուսերուն դնել։

Ուսը դէմ դնել, ուսը դէմ տալ
ներգործական բայ
    1. ուսով հրելու՝ տեղաշարժելու կամ անկումի արգելք ըլլալու ճիգ գործադրել.
    2. դիմագրաւելու ճիգ ընել, դիմադրել։

Ուսերը բարձրացնել, ուսերը թօթուել
ներգործական բայ
    1. ուսերը շարժելով մերժում՝ արհամարհանք արտայայտել.
    2. անտեղեակութիւն արտայայտել.
    3. անտարբերութիւն՝ անհոգութիւն արտայայտել.
    4. տարակոյս՝ կասկածանք յայտնել։

Ուսերը վեր քաշել
չէզոք բայ վրդովում յայտնել, զայրոյթ յայտնել։

Ուսերուն վրայ գլուխ ունենալ
չէզոք բայ խելացի ըլլալ, ուշիմ ըլլալ:

Ուսերուն՝ ուսերուն վրայ ծանրանալ
չէզոք բայ մէկուն վրայ ծանրանալ (պարտականութիւն՝ հոգ եւ այլն)։

Ուսերուն նստիլ, ուսին նստիլ
չէզոք բայ
    1. հաճոյքի համար՝ երեխային նստիլը, սովորաբար հօրը ուսերուն.
    2. մէկուն վրայ բեռ՝ ծանրութիւն ըլլալ.
    3. ընկճել, բռնանալ.
    4. շահագործել, կեղեքել։

Ուսէն իջնել
չէզոք բայ
    1. վար գալ.
    2. բեռէ՝ ծանրութիւնէ ազատիլ.
    3. բռնութենէ՝ վէճէ ազատիլ:

Ուսին առնել, ուսը առնել
ներգործական բայ
    1. ուսին նստեցնել.
    2. ուսէն կախել.
    3. բանի մը ծայրը՝ ծայրերը բռնելով՝ ուսով բառնալ. շալկել։

Phrases
Ուս-ուսի
միատեղ՝ միասին համերաշխ աշխատիլ, իրարու օգնել:

Ուսերէն ծանր քար մը՝ բեռ մը իյնա
մեծ նեղութենէ ազատիլ, հոգէ ազատիլ, պարտականութենէ ազատիլ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1919
New!
(beta)
 Usage beta 4 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form ուսերն in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ուսերն" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com