Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

ջարդեր → ջարդել (verb)
(Past Participle)
ջարդեր → ջարդ (noun)
Plural • Nominative case
Plural • Accusative case
 Dictionary
ջարդ գոյական Կոտորած, նախճիր, սպանդ:
ջարդել ներգործական բայ Մանրել, փշրել * կոտորել * մեծաբանել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 397։


ՋԱՐԴ
գոյական
    1. կոտորած, սպանդ, նախճիր։
    2. ճապաղիք, խողխողում։


ՋԱՐԴԵԼ
ներգործական բայ
    1. կոտորել, սպաննել, խողխողել։
    2. մանրել, փշրել, բրդել։

Phrases
մեծ մեծ ջարդել
մեծաբանել, կոկոզաբանել, յոխորտալ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 432
New!
1. ՋԱՐԴ (արմատ Ջարդել՚ի)
գոյական
    1. Ջարդելը, կոտորելը, կոտորած։
‣ Թշնամու զօրքը փախաւ. մեր հեծելազօրն ընկաւ նրանց յետեւից ու սկսեց ջարդը։
‣ Այնպէս ջարդ կերան, որ երբէք չեն մոռանայ։
‣ Մենք սոսկալի ջարդ տուինք թշնամուն, կենդանի մարդ չմնաց։

    2. Մասսայական սպանութիւն՝ կոտորած, (բռնութիւնից, հիւանդութիւններից)։
‣ Ֆաշիստները սոսկալի ջարդեր կատարեցին։
‣ Հրեաների ջարդերից պակաս չեն և սուլթան Համիդի ու մուսավաթիստների կատարած հայկական ջարդերը։
‣ «Երկնից պատիժ պատուհաս, բռնութեան ահեղ արհաւիրք Անտառին մէջ ջարդ կընէր»։
‣ Ժանտախտը սոսկալի ջարդ գործեց, գիւղեր, քաղաքներ ամայացրեց։

    3. Մետաղների կամ այլ կարծր իրերի կտորտանք։
‣ Յատակի տախտակամածի տակ ապակու մանր ջարդ են փռում, որպէսզի մկներն այնտեղ չարծարծվին։
‣ Պղնձի՝ երկաթի ջարդ։
‣ Արծաթի կաթնամանը տարայ ոսկերչին ծախելու, ջարդի գնով առաւ։

Phrasal Verbs
Ջարդ տալ
ներգործական բայ Կոտորել, ծեծել, յաղթել։

＋dialectal word Ջարդ հանել
ներգործական բայ Կոտորել։

＋dialectal word Ջարդ ելլել
կրաւորական չէզոք բայ Կոտորվել։


✽rare word 2. ՋԱՐԴ
գոյական Ծմակ։


ՋԱՐԴԵԼ ջարդեցի
ներգործական բայ
    1. Կարծր բանով կարծր բանի ուժեղ խփելով մանրել, կտոր կտոր անել։
‣ Բանուորը առաւօտից երեկոյ արեւի տակ նստած ծանր մուրճով քար է ջարդում։
‣ Մատուցարանը ձեռքից վէր ձգեց, բոլոր բաժակները ջարդեց։
‣ Ոսկորները ջարդում են, աղում են և հաւերին են տալիս։

    2. Դանակով մանր կտրտել։
‣ Ծխախոտը ջարդում են գիլեոտինի նման սուր դանակով։
‣ Կերակրի վրայ սոխ ջարդիր։
‣ Միսը ջարդելիս մատս կտրեցի։

    3. Մասսայապէս կոտորել, ոչնչացնել։
‣ Մի տեսակ սարեակներ կան, որ գնում են այնտեղ, ուր մորեխ է երեւացել, և անխնայաբար ջարդում են մորեխը։
‣ Անտառը ջարդեցին, վարուցանքի տեղ դարձրին։

    4. Մասսայական սպանութիւն կատարել, կոտորել։
‣ Պատերազմում այնքան մարդ չջարդվեց, որքան հիւանդութիւններից։
‣ Սովը ջարդում էր ժողովուրդը։

    5. Ճղօն-ճղօն անել, կտրատել։
‣ Քիչ փայտ ջարդիր, թոնիրը վառեմ։
‣ Կացինը սուր, ինքը ուժեղ ու վարժ. մի սայլ փալուտը երկու ժամում ջարդեց։

    6. Սաստիկ ծեծել։
‣ Խելօք կաց, թէ չէ ոտքիս տակ կառնեմ, կջարդեմ։
‣ Եթէ չտաս՝ գլուխդ կջարդեմ։

Նմանութեամբ
    7. Յաղթահարել, ոյժը խորտակել։
‣ Թշնամուն մենք փառաւորապէս ջարդեցինք։
‣ Թշնամու ջարդված զօրքը փախուստի դիմեց։

    8. Պարտասեցնել, յոգնեցնել, հարել։
‣ Ճանապարհը քեզ ջարդել է. պառկի՛ր, հանգստացի՛ր, (այս նշանակութեամբ աւելի յաճախ կրաւորական ձեւով. ճանապարհից ջարդված եմ. ձիուց ջարդվել է)։

＋dialectal meaning 9. Մեծաբանել, պոռոտախօսել։
‣ Շատ մեծ-մեծ ես ջարդում, Քաջ Նազարից դաս ես առել։
‣ Խոշոր-խոշոր ջարդում է, մի բան տակից դուրս կգա՞յ։

＋dialectal meaning 10. Ձախ ու ծուռ՝ կցկտուր խօսել մի օտար լեզուով, (ցոյց տալու համար թէ գիտէ)։
‣ Մի քանի խօսք ֆրանսերէն ջարդում է, կարծում է թէ երեւելի մարդ է։
‣ Փոխանակ օտար լեզուով ջարդելու և ծիծաղելի դառնալու, լաւ չէ՞ որ ձեր մայրենի լեզուով խօսիք։

＋dialectal meaning 11. Ուժասպառ անել, (աւելի յաճախ կրաւորական ձեւով)։
‣ Ճաշն ի՞նչ եղաւ, մեզ անօթի ծարաւ ջարդեցիր, (կամ անօթի ծարաւ ջարդվեցինք)։
‣ Սպասելով ջարդվեցանք, հոգիներս դուրս եկաւ։
‣ Ծիծաղելով ջարդվեցանք։

＋dialectal meaning 12. Մաժել, տրորել, պինդ շփել։
‣ Ոտներդ մրսեցրել ես, ջարդեմ, կանցնի։
‣ Ե՛կ, մէջքս ջարդի՛ր։

ՋԱՐԴԵԼ (ջարդեցայ),
ՋԱՐԴՎԵԼ ջարդվեցի կմ ջարդվայ
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

Derivatives
Ջարդվեցա՜ր, ջարդվեցի՜ր կամ, ջարդվա՜ր
Հեգնաբար կամ յանդիմանաբար ասում են մէկին, ցոյց տալու համար, որ նրա արածը շատ քիչ են համարում, անբաւական են։
‣ Ես էլ հինգ րուբլի նուիրեցի. －Ջարդվեցի՜ր։
‣ Երկու կով հազիւ կթեցի. －Ջարդվա՞ր։
‣ Աշխատելով ջարդվեցար, հա՞, որ եկել պառկել ես։

Phrasal Verbs
Մէկի գլխին կակալ ջարդել
չէզոք բայ Տե՛ս Կակալ՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1899
New!
(beta)
ՀԱՐՈՒԱԾ
գոյական
    1. զարկ.

Types
— ձեռքով (երեսին)՝ ապտակ, կոփոց.

— ձեռքով (դրան)՝ բաղխում, բաղխիւն.

— բռունցքով՝ բռնխէթ, կռուփ.

— միջնեմատի ծայրով՝ պոնդ, պլնտրիկ.

— ոտքով՝ կից, աքացի.

— գաւազանով՝ ծեծ, գան, գանակոծում.

— մտրակով՝ մտրակում.

— թոպով՝ թոպահարում, թոպամահ.

— բիրով՝ բրածեծ.

— ափով՝ գաւազանով (թմբուկին)՝ դափ, դափիւն, դափում.

— մուրճով՝ մրճահարում.

— ուռնակով (դրան)՝ թակում.

— քարով՝ քարկոծում.

— գնդակով՝ գնդակոծում.

— փամփուշտով՝ գնդակահարում.

— ռումբով՝ թնդանօթով՝ ռմբահարում, ռմբակոծում.

— գնդասեղով՝ կճում.

— գլուխով՝ գլխահարում, գլխամարտ.

— եղջիւրներով՝ եղջերահարում, խեթկում.

— սիրտի՝ բաբախիւն, բաբախում, տրոփիւն, տրոփում.

— սիրտի ծանր՝ կաթուած.

— դէմ-դէմի՝ ընդհարում, կռփամարտ, բռնցքամարտ.

— աթոռներով՝ աթոռամարտ.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) հասարակաց աղէտ, չարիք, պատուհաս.

Related Words
— պատերազմի դաշտի վրայ՝ կորուստ, պարտութիւն, կոտորած, ջարդ.

— գերութեան շրջանի՝ չարչարանք, տանջանք, զրկանք.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) ծանր վնաս, ձախորդութիւն.

    4. պատուոյ՝ արժանապատուութեան վիրաւորանք՝ նախատինք, վիշտ.

    5. բնական աւեր՝ աւերած, քանդում, կործանում.

Types
— երկրաշարժի՝ ցնցում.

— ջուրի ՝ ծովու ալիքներու՝ ողողում.

— ծանր՝ տեղատարափ անձրեւի՝ ջրհեղեղ.

— երկնային՝ պատիժ.

— ուտելիքի՝ խմելիքի՝ սով, երաշտ։

Phrases
Պետական հարուած
բռնի միջոց, բռնահարուած՝ որով որոշ հոսանք մը իշխանութիւնը անարիւն կամ արեւամբ ձեռք կը ձգէ երկրի մը մէջ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1194
New!
(beta)
ՋԱՐԴ
գոյական
    1. զանգուածային կոտորած.
    2. պետութեան մը կողմէ որդեգրուած՝ գործադրուած զանգուածային խիստ հալածանքներ (բանտարկութիւն, աքսոր, գնդակահարութիւն եւ ալլն).
    3. (Փոխաբերական իմաստ) մեծ ջախջախում՝ պարտութիւն (պատերազմներու ընթացքին).
    4. շատ մանր կտորներու վերածում, մանրած, ջարդուկ.
    5. սաստիկ ծեծ։


ՋԱՐԴԵԼ
ներգործական բայ
    1. կտորներու՝ մասերու վերածել. կոտրել.
    2. մանր մասերու՝ կտորներու բաժնել. կտրտել.
    3. զանգուածային սպանդ կատարել.
    4. կտրելով ոչնչացնել.
    5. ճղօն-ճղօն ընել. կտրատել.
    6. ուժը խորտակել՝ ոչնչացնել.
    7. կործանել, խորտակել.
    8. շատ յոգնեցնել, ուժասպառ դարձնել.
    9. կարեւոր մասերը կոտրելով՝ աշխատելու՝ գործելու համար ոչ-պիտանի դարձնել.
    10. խիստ ծեծել.
    11. պինդ սեղմել, մաժել, մարձել, տրորել.
    12. շատ մանր կտորներու վերածել.
    13. օտար լեզու մը աղաւաղուած ձեւով խօսիլ (չտիրապետելու պատճառով).
    14. մեծաբանել, պոռոտախօսել, յոխորտալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2058
New!
(beta)
ՃԱՌԵԼ
չէզոք բայ
    1. ճառախօսել, բանախօսել, ճառաբանել, ատենախօսել, ատենաբանել, հռետորաբանել, ճառ ըսել.
    2. խօսիլ, պատմել։

Related Words
— Մեծ մեծ՝ ջարդել։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1369
New!
(beta)

Similar words
չառթեր
չառթէր
ջարդէր
 Usage beta 5 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form ջարդեր in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "ջարդեր" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com