Armenian dictionary - տղան

Free Armenian spellchecker

Get HySpell now!

Nayiri

Armenian Arm | Armenian-English Arm-Eng | English-Armenian Eng-Arm | Armenian-French Arm-Fre | French-Armenian Fre-Arm

Morphology

տղան → տղայ
տղան → տղայ (noun)

Dictionary

տղայ գոյական Մանուկ զաւակ, երեխայ * մանչ:

տղայ ածական Փոքր, անփորձ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 457։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 498

New!

ՏՂԱՅ (տը-ղա) (տղայոց, տղոց), տղայի, տղայով, տղաներ, տղաների կմ ＋տղի, տղից, տղեցէն, կմ տղով, տղայք կմ տղաք, տղայոց կմ տղոց, տղոցմէն, տղոցմով, կմ տղէք, տղերք, տղերանց, տղերանցից, տղերանցով

(ասորերէն talyā կամ təlē տղայ, պատանեակ)

գոյական
    1. Նորածին կամ ծծկեր երեխայ, մանչ կամ աղջիկ։

    2. Փոքրահասակ երեխայ մինչև պատանեկութեան հասակը, մանչ թէ աղջիկ։

    3. Որևէ հասակի մանչ կամ աղջիկ՝ ծնողների նկատմամբ, որդի, զաւակ։

‣ Երանի՜ քեզ, տղաքդ մեծացել են, հոգսերից ազատվել ես։
‣ Քանի՞ տղայ ունիս. ―Հինգ, երեքը մանչ, երկուսը աղջիկ։

(Տղայ բառի այս երեք նշանակութիւնները, ինչպէս և յաջորդ 11, 12 նշանակութիւնները յատուկ են գրաբարին և արեւմտահայ լեզուին, բացի որոշ բարբառներից։ Արեւելահայ լեզուն, գրականը և բարբառները այս նշանակութիւններով գործ է ածում երեխայ բառը. (Տե՛ս Երեխայ 2―4 նշանակութիւնները), այնպէս որ տղայ բառը մասնաւորվել է միայն արական սեռի համար, փոխարինելով արեւմտահայկական մանչ բառը, որ անգործածական է արեւելահայոց լեզւում, ըստ այսմ՝ արեւմտահայկական «Տղայ բերել», «Տղաքը գնացին ծաղիկ ժողվելու», «Մանչը կարգել» խօսքերը արեւելահայ լեզուով ասվում են «Երեխայ բերել», «Երեխեքը գնացին ծաղիկ ժողովելու», «Տղան պսակել»)։

    4. Փոքրահասակ երեխայ արական սեռի, մանչ տղայ։

    5. Երիտասարդ, կտրիճ։

    6. Երիտասարդ՝ հակադրութեամբ աղջկան, իբրև սիրական, եար, փեսացու։

‣ «Ինձ պէս նազանի աղջիկ Քեզ պէս տըղին ո՞նց սազայ»։
‣ «Սեւ տըղայ, սպիտակ աղջիկ, Բռնել էք իրար եախա»։
‣ «Ա՛յ տղայ, դուն ալ կապաւոր… Էն օրին երնէկ կըտամ՝ Իմ տուն դուն գաս թագաւոր»։
‣ «Իմ հօրն ու մօրն ի՞նչ ասեմ. Ինձ տուին ղարիպ տըղի» (Զան-գիւլումներ)։

7. (Յոգնակի ձեւով), Երիտասարդների խումբ՝ իբրև աշխատաւորների կամ կռուողների միութիւն։

‣ Դէ՛, տղայք, ձեզ տեսնեմ, մինչև երեկոյ արտը վերջացնենք։
‣ Յառա՜ջ, տղե՛րք, ասաց սպան և սուրը քաշած վաշտի առաջն անցաւ։

8. Փոքրահասակ ծառայ տանը կամ խանութում։

‣ Ծառայ չունինք, մի թեթեւ տղայ ենք պահում մանր գործերի համար։
‣ Խանութից տղան եկաւ որ ճաշը տանի։

9. Բարեկամական կոչում, որով չափահաս մարդը դիմում է օտար երիտասարդի և երեխայի։

‣ Ապրի՛ս, տղաս, հօրդ ես նմանում։
‣ Տղա՛ս, ո՞րտեղ է դեղատունը։

＋dialectal meaning 10. Խաղաթղթի մէջ զինուորի պատկեր կրող թուղթը։

‣ Ինձ երկու տղայ էր եկել, մի աղջիկ, մի հնգնոց։
‣ Իմ ձեռքիս խաչի տղան էր, նրա ձեռքին խաչի տասնոցը։

ածական գոյական
11. Փոքր, տհաս։

‣ Դեռ տղայ է, մեծանայ՝ տես ի՛նչ կդառնայ։
‣ Տղայ ժամանակ ծաղիկը կտրել ենք։

12. Անփորձ, խակամիտ։

13. Քաջ, կտրիճ, անվեհեր։

‣ Քեզ տղայ կասեմ, եթէ նրա մէջքը գետնովը տաս։
‣ Նա տղայի պէս մենակ դուրս եկաւ նրանց առաջ ու փախցրեց։

Derivatives

ածական Տղայով (արգանդում), յղի։

‣ Կինը կարծեմ տղով է։
‣ Ամուսինը որ մեռաւ՝ կինը տղով մնաց։

Phrasal Verbs

Տղայ բերել

չէզոք բայ Ծնել։

‣ Կինը նոր էլի տղայ է բերել։

Տղայ լինել

կրաւորական չէզոք բայ Ծնվել։

‣ Իշուն ասացին. աչքդ լոյս, քեզի տղայ եղաւ։

Տղայ-տղայ խօսել

չէզոք բայ Տե՛ս Երեխայ-երեխայ, Երեխայ՚ի տակ։

Phrases

Տղա՞յ ես գտել

Ասում են մէկին, որ ուզում է դիմացինին խաբել (առևտրի ևն մէջ)։

‣ Ուզում ես երինջս մոզուդ հետ փոխել, տղա՞յ ես գտել։

Տղա՞յ ես թէ աղջիկ, Մա՞նչ ես թէ աղջիկ

Աջողութեա՞մբ ես վերադառնում, թէ անաջողութեամբ, կարողացա՞ր անել թէ ոչ։

‣ Հը՛, խաղը ո՞վ տարաւ, տղա՞յ ես թէ աղջիկ։

Ձայնաւոր տղայ

գոյական (Եկեղեցական) Եկեղեցում պատարագի ժամանակ երգող խմբին պատկանող երեխայ։

‣ Նա ձայնաւոր տղայ է, ճանապարհ տուէք, գնայ դասը։

Տղիս տղայ, Վա՜յ քու տղիս տղայ

Դրուատի՝ քաջալերութեան բացագանչութիւն. ա՜յ քեզ տղայ, ապրի՜ս։

Տղան լալո՞ւ կօրէ թէ քնացնելու

Օրօրում է ոչ թէ քնեցնելու այլ լացացնելու նպատակով.

փոխաբերաբար Խաղաղացնելու դիմակի տակ գրգռում է խռովութիւն։

Տղան մամուն փորէն կհանէ

Շատ չար՝ անգութ մարդ է։

Proverbs

Տղին բան դիր, հետն երերա՛

Երեխային գործ յանձնողն աւելի ժամանակ է կորցնում քան եթէ ինքն անէր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2184

New!

(beta)

ՏՂԱՅ

գոյական
    1. նորածին կամ ծծկեր երեխայ՝ մանչ կամ աղջիկ.

    2. փոքրահասակ երեխայ մինչեւ պատանեկութեան տարիքը՝ հասակը՝ մանչ կամ աղջիկ.

    3. արական սեռի որեւէ հասակի անձ իր ծնողքին նկատմամբ. որդի, զաւակ.

    4. արական սեռի փոքրահասակ երեխայ. մանչ զաւակ.

    5. պատանի, երիտասարդ.

    6. երիտասարդ ամուրի անձ. փեսացու.

    7. յոգնակի նոյն գործով զբաղած երիտասարդներու խումբ. օրինակ՝

‣ օ՛ն տղա՛ք, ձեզ տեսնեմ, յաղթանակը մերն է.

    8. փոքրահասակ ծառայ՝ սպասարկող տունը կամ խանութը.

    9. չափահաս մարդու կողմէ ծանօթ կամ անծանօթ երիտասարդին դիմելու բարեկամական՝ սիրոյ ձեւ.

    10. խաղաթուղթի տրցակին մէջ զինուորի պատկեր կրող թուղթը.

ածական
    11. (Փոխաբերական իմաստ) փոքր, տհաս, անչափահաս.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) կտրիճ, քաջ, անվեհեր։

Types

— Թուրքի՝ քիւրտի՝ լամուկ:

— Շփացած՝ պայլանկ:

— Պզտիկ՝ տղեկ, լաճ:

— Փողոցի՝ լակոտ, ստահակ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2291

New!

(beta)

Similar words

տղաէն
տղայն

Usage beta 60 citations

Usage of matching Word Forms

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Also search for "տղան" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) New! Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) New! Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) New! Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) New! Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) New! Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) New! Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]