Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

փոսը → փոս (noun)
Singular • Nominative case • Definite Article ը
Singular • Accusative case • Definite Article ը
Singular • Nominative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
Singular • Accusative case • Third Person or Plural Possessive Article ը
 Dictionary
փոս գոյական Խոռոչ, գուբ (անասունի), խրամ (ռազմական):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 480։


ՓՈՍ
գոյական
    1. փորոք, խոռոչ։
    2. սոր, ծակ։
    3. ակօս։
    4. հոր։
    5. (առիւծներու՝ արջերու՝) գուբ։
    6. (այտերուն կամ թուշին վրայ՝) փոսիկ։

Phrases
կիրի փոս
կրագուբ։

աչքի փոս
ակնակապիճ։

մեռեալի փոս
գերեզման։

ռազմական փոս
խրամ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 521
New!
ՓՈՍ փոսի, (փոսից կմ փոսոյ)
(յունարէն և լատիներէն fóssa)

գոյական
    1. Հարթ մակերեւոյթի վրայ ներս ընկած՝ խոր ընկած տեղ։
‣ Երբ անձրեւ է գալիս՝ ջուրը հաւաքվում է փոսերի մէջ։
‣ Պղնձէ կուժը քարին խփեց, փորը փոս ձգեց։
‣ Աչքի խնձորները զետեղված են ոսկրապատ փոսերի մէջ։
‣ «Աչքերիս փոսերո՞վը կարդամ», ասաց ծերունին, որի զոյգ աչքերը փորված էին։

    2. Գետնի մէջ փորված տեղ։
‣ Այս փոսերը փորում են, որպէսզի ծառեր տնկեն։
‣ Պատերազմի ժամանակ թշնամու հեծելազօրի արշաւանքը խափանելու համար ճանապարհին փոսեր են փորում։
‣ Ձին երկու առաջին ոտներովը փոսն ընկաւ, ոտները կոտրեց։
‣ Աղուէս, գայլ ևն որսալու համար խոր փոսեր են փորում, վրան ցախով ու տերեւներով ծածկում ու խայծ դնում։
‣ Աղուէսն ընկել էր փոսը, չէր կարող դուրս գալ։

    3. Գերեզմանատեղ։
‣ «Ու չերգեցինք ողբոց երգեր սրտայոյզ, Երբ պատանւոյն բացինք մըռայլ փոսին դուռ»։
‣ Երկուսին մի փոսի մէջ թաղեցին։

    4. Երկայն կտրված հողի շերտ զանազան նպատակներով։
‣ Էգուց մի-մի գութան բերենք, փոս կտրենք, մեր հողերը բաժանենք։
‣ Ամրոցների շուրջը խոր ու լայն փոս էին փորում, որը պէտք եղած ժամանակ լցնում էին ջրով։

⨀old meaning 5. Ջրի համար փորված ճանապարհ, ջրանցք, առու։

    6. Խոռոչ։
‣ Փտած ծառի մէջ փոս էր գոյացել, մեղուներն այնտեղ բոյն էին դրել։
‣ Ձեռքս պատի ճեղքից ներս տարայ, տեսայ որ մի փոս կայ։
‣ Բերանի փոսը։

ածական
    7. Ներս ընկած, խոր ընկած։
‣ «Աչքդ փոս է, քիթըդ դուս է» (ժողովրդական երգ)։
‣ Ապակու մի երեսը փոս է, միւսը ուռուցիկ։
‣ Փոս տեղեր։

Phrasal Verbs
Փոս ընկնել
չէզոք բայ Փոս ձեւացնել, փոսանալ։
‣ Փոս ընկած աչքեր։
‣ Պղնձէ ամանի ոռքը փոս է ընկել։

Մէկի համար փոս փորել
չէզոք բայ Տե՛ս Հոր փորել, Հոր՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 2278
New!
(beta)
ԽՈՌՈՉ
գոյական փոս՝ դատարկ տեղ պինդ մարմինի կամ օրկանիզմի (= գործարանաւորութեան) մէջ. օրինակ՝
‣ գետնի՝ պատի՝ ծառի՝ լերան՝ սիրտիդ եւ այլնի մէջ.

Types
— ժայռի՝ լերան՝ սոր, խինձ, ծործոր, փապար.

— պատի՝ խորշ, ծերպ, ճեղք, խոռ.

— գետինի՝ փոս, փորոք, խրամ.

— գետինի խորունկ՝ գուբ, վիրապ.

— մարմինի՝ խինձ, գուճ (= ծունկի ծալք):

— Փոքրը՝ խոռոչակ, խոռոչիկ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 866
New!
(beta)
ՀԵՏՔ
գոյական
    1. որեւէ բանէ մնացած նշան՝ գիծ՝ բիծ՝ արատ.

Types
— ոտքի՝ [ոտքի ձեւով] ոտնահետ՝ ոտնատեղքժի, ոտնատեղ.

— անիւի՝ անուահետ, անուատեղ.

— վէրքի՝ այրուածքի՝ կոտռտուքի՝ սպի, երաշխէպ.

— մկաններու, ճմլումի՝ կապտուկ.

— ծաղկախտի՝ պիպին.

— մատներու՝ ձեռքի՝ դրոշմ, կնիք, մատնահետ, մատնատեղ.

— դէմքի՝ խորշոմ, կնճիռ.

— աւերակի՝ մնացորդ.

— փորուածքի՝ փոս, ակօս.

— երէներու՝ եղագ.

— օձի՝ քարշահետ.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ մնայուն ազդեցութիւն, տպաւորութիւն, յուշ, յիշատակ.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) ուղղութիւն՝ որուն կը հետեւին։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1234
New!
(beta)
ՓՈՍ
գոյական
    1. հարթ մակերեւոյթի վրայ ներս գացած՝ ինկած տեղ.
    2. գետնի՝ հողի մէջ փորուած՝ ներս գացած տեղ. հոր, վիրապ, դերբուկ.
    3. գերեզմանատեղ, գերեզմանափոս.
    4. խրամաձեւ փորուածք.
    5. մարմնի արտաքին կամ ներքին խոռոչ. փորոք.

ածական
    6. ներս՝ խոր ինկած, փոսացած:

Types
— Այտերուն վրայ՝ փոսիկ։

— Աչքի՝ ակնակապիճ։

— Առիւծներու՝ արջերու՝ գուբ:

— Հերկուած արտի՝ ակօս:

— Ճակտի՝ կնճիռ:

— Մարմնի՝ խոռոչ, փորոք:

— Մեռեալի՝ գերեզման, գերեզմանափոս:

— Ռազմական՝ խրամ, խրամատ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2378
New!
(beta)

Similar words
բոզը
բոյսը
 Usage beta 30 citations 

Usage of matching Word Forms

New! Explore the usage of the word form փոսը in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "փոսը" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com