Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

խղճահարութիւն → խղճահարութիւն (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case

Eastern Armenian

խղճահարութիւն → խղճահարութիւն (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
խղճահարութիւն գոյական Խիղճի անհանգստութիւն:
խղճահար ածական Հիւանդագին խիղճ ունեցող, խիղճ ընող:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 175։


ԽՂՃԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ
գոյական Խղճից զարկվելը. խղճի խայթ զգալը։
‣ Երբ տեսաւ զոհը գետին ընկած՝ մի սուր խղճահարութիւն զգաց։
‣ Առանց խղճահարութեան կոտորեցին մեծին ու փոքրին։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 902
New!
(beta)
ԽՂՃԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ
գոյական գործած սխալի կամ անարդարութեան համար խղճի խայթ՝ անհանգստութիւն՝ զղջում: Հակառակը՝ անխղճութիւն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 845
New!
(beta)
ՏԱԳՆԱՊ
գոյական
    1. հոգեկան տակնուվրայութիւն, դժուար կացութիւն. յուզում, յուզմունք.
    2. հիւանդութեան մը ծայրայեղ աստիճանը.
    3. լարուած՝ վտանգաւոր դրութիւն.
    4. խուճապ, շփոթութիւն, շուարում, իրարանցում, խռովք, հնհնուք.
    5. վերահաս վտանգէ զգուշացնող ազդանշան.
    6. սրտնեղութիւն, սրտադող, անձկութիւն, տառապանք, անդոհ, տանջանք.
    7. շտապանք, արտորանք.
    8. ահ, վախ, ահաբեկութիւն.
    9. օրհաս, վախճան, հոգեվարք.
    10. որեւէ բանի սուր պակասութիւն՝ կարիք:

Types
— Խիղճի՝ խղճահարութիւն.

— քունի մէջ՝ մղձաւանջ.

— մահուան՝ ճգնաժամ, հոգեվարք:

Բժշկական տեսանկիւնէն կայ երեք տեսակ տագնապ.

1.- Երեւութապէս առողջ անձի մը մօտ յայտնուող եւ անոր առողջութիւնը հարուածող յանկարծակի պատահար. օրինակ՝ կուրաղիքի տագնապ:

2.- Յամրընթաց հիւանդութեան յանկարծակի բորբոքում եւ լրջացում. օրինակ՝ շնչարգելութեան տագնապ։

3.- Հիւանդի մը վիճակին յանկարծակի փոփոխումը (ջերմութեան պակսիլը, առատ միզելը, առատ քրտնիլը) եւ որ ապաքինման նշան է ընդհանրապէս. օրինակ՝ թոքատապի տագնապ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2243
New!
(beta)
ՑԱՒ
գոյական
    1. մարմնական անհաճոյ՝ տանջող զգացում՝ խանգարման՝ բորբոքումի՝ վէրքի՝ հիւանդութեան եւ այլնի պատճառով. խոցտուկ, կոտտանք.
    2. հիւանդութիւն, ախտ.
    3. մասնաւորապէս՝ ծննդական երկունք.
    4. տարափոխիկ՝ վարակիչ հիւանդութիւն. համաճարակ.
    5. կսկիծ, վիշտ, թախիծ, տրտմութիւն, մորմոք.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) հոգ, մտահոգութիւն.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) պատուհաս, փորձանք.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ափսոսանք:

Types
— Դէմքի՝ դեմացաւ:

— Լանջքի՝ լանջացաւ:

— Լեզուի՝ լեցուացաւ:

— Խիղճի՝ խայթ, խղճահարութիւն։

— Խորունկ՝ կսկիծ, մորմոք, վիշտ։

— Ծննդաբերութեան՝ երկունք:

— Կողի՝ կողացաւ:

— Կուրծքի՝ կրծքացաւ։

— Մէջքի՝ միջացաւ։

— Յօդերու՝ յօդացաւ, հով, քամի։

— Պոչի՝ ոխ, քինախնդրութիւն:

— Ցաւի զգայնութեան յապաւում՝ անցաւութիւն:

— Փտեցնող՝ փտախտ:

Սեւ ցաւ
գոյական ժանտախտ:

Phrasal Verbs
Ցաւ ու կրակի մէջ իյնալ
չէզոք բայ մեծ փորձանքի հանդիպիլ, դժբախտութիւն ունենալ։

Ցաւ քաշել
ներգործական բայ
    1. հիւանդութեամբ տառապիլ.
    2. ծանր ցաւ ունենալ.
    3. երկունքի ցաւով բռնուած ըլլալ.
    4. նեղութիւն՝ չարչարանք կրել.
    5. մէկուն՝ բանի մը համար ցաւ զգալ՝ ցաւիլ։

Ցաւերով տապկուիլ
կրաւորական բայ լուռ համակերպիլ ցաւերու՝ վիշտերու։

Ցաւը բռնել
ներգործական բայ ցաւը՝ հիւանդութեան տագնապը վրան գալ։

Ցաւի տէր ըլլալ, ցաւի տէր դառնալ
չէզոք բայ շատ վիշտ կրէլ, անդարմանելի ցաւ ունենալ:

Phrases
Բարակ ցաւ
գոյական ծիւրախտ, հիւծախտ, թոքախտ։

Գլխու ցաւ
գոյական
    1. գլխացաւ, անգար.
    2. կիսագլխացաւ (Ֆրանսերէն migraine).
    3. մտահոգութիւն:

Փորի ցաւ
գոյական
    1. խիթ.
    2. նպատակ, պահանջ:

Մեծ ցաւի գաս, մեծ ցաւի տիրանաս
մեռնիս:

Ցաւ է (ինծի)
կը ցաւիմ։

Ցաւ իմացող
ցաւակից։

Յաւ ի սիրտ, ցաւօք սրտի
սիրտին մէջ ցաւ զգալով, ցաւելով հանդերձ, սիրտի ցաւով։

Ցաւդ առնեմ, ցաւդ տանիմ
ցանկութիւն իր վրայ առնելու սիրելիին ցաւը՝ զայն ցաւէ ազատելու։

Ցաւը սիրտը
նստած ըլլալ՝ իր կսկծալի վիճակը լուռ ողբալով հնհնալ:

Ցաւս գլուխդ՝ հողս գլխուդ
դուն ալ մա՞րդ ես (արհամարհական արտայայտութիւն):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2326
New!
(beta)
 Usage beta 14 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma խղճահարութիւն or the word form խղճահարութիւն in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "խղճահարութիւն" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com