Free Armenian spellchecker
Get HySpell now!
 Morphology

Western Armenian

մոխիր → մոխիր (noun)
Singular • Nominative case
Singular • Accusative case
 Dictionary
մոխիր գոյական Աճիւն, անթեղ (տաք):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 306։


ՄՈԽԻՐ
գոյական աճիւն, գազաղ, շլան։

Phrases
տաք մոխիր
անթեղ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 339
New!
ՄՈԽԻՐ (մոխրոյ), մոխրի
գոյական
    1. Փայտի՝ ածուխի՝ քարածուխի և ընդհանրապէս ամեն մի նիւթի այրման մնացորդը, որ պարունակում է հողային և կրային նիւթեր, կալի, նատրոն ևն։
‣ Փայտը, ածուխը աւելի քիչ մոխիր են թողնում քան հանքածուխն ու բոյսերը։
‣ Մոխրից ստանում են մոխրաջուր։
‣ Հին ժամանակ սգաւորները գլխներին մոխիր էին ցանում։

＋dialectal meaning 2. Հող։

Phrasal Verbs
＋dialectal word Մոխիր կլլել, ＋dialectal word Մոխիր կուլ տալ
կրաւորական չէզոք բայ Խաբվել։
‣ Ես մոխիր կլլողներէն չեմ։

＋dialectal word Մոխիր շինել, քամուն տալ
ներգործական բայ (Տունը) քարուքանդ անել, աւերակ դարձնել։

＋dialectal word Քամուն տալու մոխիր դառնալ
չէզոք բայ Ցաւից այրվել, խորովվել։

＋dialectal word Մէկի օջախից մի բուռը մոխիր վերցնել, իւր օջախին խառնել
չէզոք բայ Մէկի տան հետ խնամութիւն հաստատել, աղջիկը ամուսնութեան խնդրել իւր տղայի համար։

＋dialectal word Մոխրի վրայ նստեցնել
ներգործական բայ Կործանել, թշուառ վիճակի հասցնել։

Phrases
Քո ականջով մոխիր չես արժի
Անպէտք մարդ ես։
‣ Քո ականջով մոխիր չես արժի, բայց մեծ-մեծ խօսում ես։

Տե՛ս եւ Հող՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1503
New!
(beta)
ՄՈԽԻՐ
գոյական
    1. այրած մարմնի՝ փայտի՝ ածուխի կամ վառելիքի գորշագոյն փոշի. մոծիր, գազաղ, շլան.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) անցեալէն մնացած աղօտ յիշողութիւն, թաքնուած յուշեր՝ յիշատակներ՝ վիշտ եւ այլն. օրինակ՝
‣ Հոն կայ մոխի՜ր ... յիշատա՜կ. . . Ալեակքդ յուղի՜ն թող, Լըճակ (Պ. Դուրեան).

    3. (Փոխաբերական իմաստ) աճիւն:

Types
— Կայծախառն՝ մորմուտ:

— Կրակախառն՝ գազաղ, մոծիր, շլան։

— Մոխիրի գոյն՝ մոխրագոյն, գորշագոյն, գորշ, մոխրաթոյր։

— Տաք՝ անթեղ:

Phrasal Verbs
Մոխիր դառնալ
չէզոք բայ
    1. մոխրանալ.
    2. կործանիլ, ոչնչանալ, աւերուիլ.
    3. մեռնիլ։

Մոխիր դարձնել
ներգործական բայ
    1. կրակի տալ, հրկիզել.
    2. կործանել, ոչնչացնել, փճացնել:

Մոխիրը հովին տալ
ներգործական բայ ոչնչացնել, անհետացնել:

Մոխիրի վրայ նստեցնել
ներգործական բայ
    1. կործանել.
    2. աղքատացնել, թշուառացնել։

Մոխիրի վրայ նստիլ
չէզոք բայ
    1. կործանիլ.
    2. աղքատանալ, թշուառանալ:

Մոխիրի տակ պահել
ներգործական բայ անթեղել։

Phrases
Մոխիրս գլխուդ
հողը գլխուդ, այսինքն՝ մեռնիս։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1542
New!
(beta)
ՓՈՇԻ
գոյական
    1. չոր (չորցած) մանրամաղ հող.
    2. ընդհանրապէս՝ որեւէ չոր ու պինդ նիւթի մանրացուած՝ ալիւրանման մասնիկ.
    3. դեղափոշի.
    4. ծաղկափոշի, բեղմնափոշի.
    5. խմորը սեղանին չփակչելու համար ցանուած ալիւր.
    6. մոխիր.
    7. դիմափոշի, բրնձափոշի.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) հնութեան մնացորդ. բորբոս.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) աճիւն։

Types
— Ածուխի՝ ցանուք, մոխիր, մճիր։

— Դէմքի՝ դիմափոշի, բրնձափոշի:

— Ծաղիկի՝ ծաղկափոշի, բեմնափոշի։

— Կաղնիի կեղեւի՝ աղաջ:

— Մանր՝ հողամաղ։

— Յարդի՝ ունգ, մղեղ։

— Սալորի վրայի՝ խաւ, ման։

Phrasal Verbs
Աչքին փոշի ցանել, աչքին փոշի փչել
ներգործական բայ չնչին շնորհներով՝ անոյշ խօսքերով եւ այլնով շլացնել. խաբել:

Փոշի դառնալ
չէզոք բայ
    1. փոշիի վերածուիլ.
    2. հող դառնալ.
    3. մահանալ, անհետ կորսուիլ, անհետանալ, ոչնչանալ։

Փոշիներու տակէն հանել
ներգործական բայ
    1. հին՝ մոռցուած բան մը երեւան հանել.
    2. հին՝ հնացած արժեզրկուած գաղափար մը մէջտեղ նետել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2377
New!
(beta)
 Usage beta 119 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

New! Explore the usage of the lemma մոխիր or the word form մոխիր in the Corpus of Western Armenian.
Also search for "մոխիր" in these imaged dictionaries:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Armenian dictionary contains 17,718 words.
The site has 144 dictionaries and 3 books.
English
Նայիրի / Nayiri.com